DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. Uit de Pers. No. 214. WOENSDAG 13 SEPTEMBER 1911. 8e JAARGANG. BUITENLAND. BINNENLAND. MLANDER. Hoofiiredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg. Abonnementsprijs: Per jaarf 4.Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: UI.KIXH HlAO Telel. Iutere. 18». l'rijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor icderen regel meer f 0.08. Buiten liet Kanton Amersfoort per regel f0.10. (Bij abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen* en Buitcnlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, WarmoeSBtr. Ti- 78 Amsterdam „NOG ek* tekort der r.-Katholieken, Het Vaderland schrijft: Het tekort der Nederlandsche Roomach- Katholieken in bet bezetten van openbare ambten en betrekkingen, hun tekort in de beoefening der wetenschap, en het verband tusschen die twee verschijnselen, hebben het onderwerp uitgemaakt van levendige gedachtenwisseling in de pers. Op een ander tekort onder hen vestigt de heer P. Raphael Ligtenberg O. F. H. de aandacht, in eene ons ter aankondigmg toegezonden brochure, n.l. op het tekort van zijno geloofsgenooten aan kennis der eigen Roomsche geloof9- en zedeleer. Zooals men weet, wordt van R. K. zijde vaak geklaagd over onwetendheid van niet-Roomschen aangaande de R. K. leer en instellingen, een verschijnsel dat ook de schrijver dezer brochure en passant aanstipt. Daar deze klacht dikwijls den vorm van een verwijt aan liet adres dei niet-Katholiekcn aanneemt, is de critiek van den schryver ook voor audetsdenkendon niet van gewicht ontbloot. Hij zegt het onomwonden: „Van een tekort der Katho lieken in de wetenschap kan ieder houden wat hij wil, niet te ontkennen is een tekort der ontwikkelde Katholieken in de wetenschap die hun het noodigst is: de wetenschap van hun godsdienst vau hun geloofs- en zedeleer." Waar een R. K geestelijke dit tekort zoo openlijk constateert, is er waarlijk geen reden oor do niet- Roomschen zóó hard te vallen over hun gemis aan kennis van de R. K. leer als schrijvers van die richting zoo gaarne doen. Ook op do beoordeeling van sommige gebeurtenissen is deze zelfcritiek van invloed. Zij gaf den schrijver der brochure o.a. deze uitspraak in de pen: „Niet de Logo heeft Frankrijk of Portugal gedood, maar Frankrijk en Portugal hebben jaren aan jaren een langzameu zelfmoord gepleegd, en de Loge had niets te doen dan 't lijk te begraven en de erfenis te doelen." Afgezien van de vraag of deze voorstelling juist is, vormt zij althaus een beduidend verschil met hetgeen andere R. K. schrijvers dienaangaande plegen te zeggen. Aan zeker deel der R. K. pers, dat gewoon is de 9chuld van alle onheilen en ontaarding der R. K. volken aau de liberalen en aan do loge te wylen, geven wij deze lezing beleefd ter overweging. Voor zoover des schrijvers vertoog meer in het bijzonder gericht is op het innerlijk godsdienstig leven der Roomsch Katholieken en dit is voor het grootste gedeelte het geval onthouden wij ons van beschou wingen daarover, daar wij dit buiten het terrein van een dagblad critiek gelegen achteu. Frankrijk en Duitschland. Over den stand der onderhandelingen valt heden weinig nieuws meê te deeleo. De kern van de quaestio is thans deze vraag; heeft de Duitsche regeering niet alleen waarborgen voor een loyale behan deling op economisch gebied in Marokko geëischt, of verlangt zij bovendien een bijzondere bevoorrechting? Hoewel dit laatste, wegens het blijkbaar onaannemelijke van zulk een eisch, onwaarschijnlijk klonk, moest men het toch opmaken uit al wat er min of meer officieus verluidde, eu te Berljjn wachtte men zich wel, het tegeu te spreken. Geheel in overeenstemming met de opvatting, dat Duitschland bevoorrecht wenschte te worden, was het Reutortelo- grarn vau gisteravond, inhoudende dat de Fransche regeering, in kennis gesteld mot Duitschlands tegen voorstellen (of amende menten op Frankrijks voorscel, zooals 't nu weer boet) een zeer voi zoenende hou ding wil aannemen, maar dat het „onmo gelijk schijnt, Duitschlaud de bevoorrechte economische positie to verschaffen die ge- wenscht wordt". Die woorden „bevoorrechte economische positie" scbijüen niet voor tweeërlei uitleg vatbaar. Toch slaat de, vaak „officieus iugeblazene", Lokal-Anzeiger terzelfder tijd een heel anderen toon aan. Wij geven hier dit artikel in hoofdzaak weer. In Frankrijk staat 't bij de opeobare meening va9t, dat Duitschlands tegenvoor stellen allereerst waarborgen van econo- mischon aard in Marokko beoogen. Er moet nu echter nadruk op golegd woiden, dat Duitschland geen bijzondere rechten verlangt, maar dat het in hoofdzaak gaat om waarborgen tegenover het gevreesde monopoliseeron van openbare werken, handelsbelangen, myn-concessies en tegen zekere douauegebruiken. Bij deze waar borgen zullen allo volkeren gebaat zijn. Duitschland verlangt alleen een bijzonder verdrag met Frankrijk ten aanzien van vergoeding in grondgebied (in het Kongo- gabied); alle andere bopaliugen kunnen opgenomen worden, als aanhaugsels, bij de acte van Algecira6. Dat is nu nog eens verstandige taal! zegt het N.v.d.D. De acte van Algeciras toch geen scheurpapier, en Duitschland geen bijzondere voorrechten. Maar hoe dit te rijmen met het bovenstaando Reuter- telegrain? Spreekt de Lokal Anzeiger hier misschien slechts haar eigen mcening uit? Of stelt do Fransche regeering opzettelijk de zaak scherper voor dan ze is? Of be gint de Duitsche, na overvraagd te hebben nu bakzeil to halen, begrijpende dat zij in elk geval een mooien koop sluit? Mon kan daarover veel praten of weinig, het verstandigste is echter te erkennen dat wij niets weten, en do eerstvolgende offi- cieele mededeeling, althans nieuwe aan duidingen, af te wachten. Gisteren is te Parijs Kabinetsraad ge houden in tegenwoordigheid van den Franschen gezant te Londen. Ofschoon de ministers formeel geweigerd hebben eenige mededeeling te doen, meenen wij te weten, dat het autwoord, dat door minister De Selves wordt voorbereid, zoo beslist mogelijk zal zijn ten aanzien van alle principieele quaesties die door de jongste voorstellen van Duitschland op het tapijt zijn gebracht, speciaal wat betreft de noodzakelijkheid om in Marokko economi sche gelijkheid voor de verschillende mo gendheden te handhaven en aaö Frankrijk dan politieke vrijheid te verzekeren. De correspondent van het Ilbld. te Parijs zegt te kunnee bevestigen dat het principieel verschil tusschen Parijs en Berlijn alleen Marokko betreft, maar niet uitsluitend de Duitsche eischen raakt inzake bevoorrech ting op economisch gebied. Wat den Congo betreft zijn geen moei lijkheden te vreezen. Minister De Selves zal zich morgen naar Rambonillet begeven teneindo president Falliéres in keunis te stellen met de be- sluiten van den ministerraad en daarna zal hij den definitieven tekst vaststellen van het antwoord, dat voor het einde dezer week naar Berlijn zal worden gezonden. Frankrijk. Te Parijs zijn nu ook ongeregeldheden geweest naar aanleiding van de duurte der levensmiddelen. Huismoeders van Belleville en Monilmontant hadden een vergadering gehouden om over dit ouderworp te beraadslagen, en na afloop daarvuu werd een betooging gehouden, waarbij bet tot heftige toonoelen en gewelddadigheden kwam op de Marché des Pyrenées, de Place du .Guiguier en do Place des Fêtes, waar manden en uitstallingen omver werden geworpen en mot worteleu, kool en prei werd gegooid. Maar or gobeurde niets ernstigs en de politie had spoedig de orde hersteld. Veel erger waren de nieuwe geweldda digheden te Roubaix, waar een épicerie, een groote winkel van eetwaren, door een menigte geheel werd geplunderd, ten aaoschouwo van deö eigenaar en zijn vrouw, die in hun angst op hot dak waren gevlucht. Men wilde eindelijk het huis in brand steken; maar men gaf dat op, omdat er geen petroleum te vinden was. Daarop trok de menigte Terder onder 't zingen van een lied: Quand le pain nous manqnera, faudra taper dans le tas. Er werd nog een winkel gedeeltelijk geplunderd en van anderen werden de glazen,iugeworpeD, tot eindelijk do cavalerie de orde herstelde. "Vijf rustverstoorders werden in hechtenis genomen. Ook te Denain, waar de burgemeester, na in zijn huis belegerd te zijn, ontslag heeft genomen, zijn nieuwe ongeregeldhe den geweest, waarbij het volk de straat versperde met palen en ijzeren hekken en van kroegen uit met flesschen, steenen en allerlei naar de gendarmes wierp, en eveuzoo te Charleville en te Reims, alsook te Pont it Mousson, waar bloedig met de militairen werd gevochten en verscheidene meuschen gewond werden. De Intransigeant geeft een overzicht van de prijsverhoogiug der levensmiddelen in Frankryk, waaraan wij het volgende ontleenen: Eieren kostten in 1901 80 a 88 fr. per duizend en in 1911 98 a 108 fr.; boter in 1901 2 fr. 80 a 3 fr. 22 per kilogr. en in 1911 3 fr. a 3 fr. 80; kaas in 1901 1 fr. SO A 2 fr. 10 per kilogr., in 1911 2 fr. 40 A 2 fr. 55; wortelen in 1901 7 a 10 fr. per 100 bossen, in 1911 35 a 50 fr.kool in 1901 8 A 14 fr, per honderd, in 1911 12 a '10 fr.; uien in 1001 12 il 14 fr. per 100 risten, in 1911 35 A 45 fr.; aardappelen in 1901 11a 13 fr. per 100 kilogr., in 1911 14 A 16 fr.; kropsalade in 1901 2 a 10 fr. per 100, in 1911 10 A 36 fr. Spanje. Te Bilbao is de staat van beleg afge kondigd. De toestand wordt er steeds ern stiger. De 6takers drongen de huizen van arbeidswiltigen binnen en gingen hen met stokslagen te lijf. Zij slaagden er in het tramverkeer te doeu stilstaan. 5000 man zijn naar Bilbao gezondeD, om de troepen, die er zich bevinden af te lossen. Tusschen stakers on do gewapende macht hebben botsingen plaats gehad, waarbij de troepen van hun wapenen gebruik maak- I ten. Iu alle werkplaatsen en fabrieken is hot werk geheel eu al stil gelegd, het vor keer in de haven is gestremd, de koffie huizen en handclsetabiissoinenten zijn ge sloten, terwijl ook de treinenloop in het buurtverkeer is opgehoven. De toestand in het mijnbekkcu en de indistrueele ceutra in de omstreken van Bilbao is niet minder zorgwekkend, daar de arbeid er is nederge- legd: ook op do Baskische spoorwegou begint de stilstand. Te Oviedo bobben de stakendo mijnwerkers door dynamiet de brug van den Baskischen spoorweg in de lucht doen vliegen, ten einde het vervoor van steenkolen te verhinderen. In hot mijn- bekken vau Oviedo staken 15.000 mijn werkers. Portugal. De Portugeescho republiek is thans ook door de monarchieën Engeland, Duitsch land, Oostenrijk-Hongarijc, Italië en Spanje erkend De republiekeu erkenden haar reeds vroeger. It a lh. In Zuid-Italië brengt de schrik voor de cholera de bevolking tot vreemde buiten sporigheden, en zelfs, naar men woot, tot oproer. Te Massayra, in Apulië, heeft een menigte hot gasthuis bestormd, om de zieken te bevrijden. Men schreeuwde „Weg met de regeering!'' Het volk nam zulk con dreigende houding aan, dat het personeol van het hospitaal zich barricadeerde. Toen worden door de razende menigte stukken hout aangesleept, rondom do gebouwen opgehoopt en aangestoken. Het blijkt niot dat er feitelijk brand is ontstaan, maar in de paniek drongen de aanvallers het gast huis binnen en haalden de zieken naar buiten. Er kwamen doktors bij, maar ze werden met steenen ontvangen en een nunner werd doodelijk gewond. Verschil lende zieken zijn bezweken, een paar vrou wen door verstikking in don rook. Legkr-manoeuvres. De minister van oorlog zal van 21 tot 23 en van 25 tot 27 dezer de legerma- noouvres bijwonen en daarvoor verblijf houden te Doorn. Het hoofdkwartier zal gevestigd zijn te Rheuen. Positieverbetering voor officieren. De N. Ct. weet nog het volgende te melden omtrent de voornemens van don Min. van Oorlog to dezer zake: De bevelvoering in het actieve leger dient verbeterd, iozonderheid voor wat betreft de kolonelsfunctie. Voor zijn taak zijn in andere legers, die van nabij met den oorlog hebben kennis gemaakt, één generaal en twee kolonels aangewezen. Te velde is de thans aan onzo koloDels opgedragen taak niet onuitvoerbaar. Van daar de, reeds vroeger door ons aange kondigde splitsing van hot regiment (van 6 bataljons) in 2 afdeelingon (van 3 batal jons) onder commando van luitenant- kolonels, alsmede eenige andere wijzigingen welke ertoe leiden dat ook Uit konden

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1911 | | pagina 1