DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 224.
MAANDAG 25 SEPTEMBER 1911.
8e JAARGANG.
Veertigjarig bestaan der Amersf.
Hoogere Burgerschool.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. £5.60. Per 3 maanden id. 1Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers 0.05.
Bureau: Kl.KIXH H U« 6. Telei. Interc. 18».
Prijs der Advertcntii'n
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlaudsch Advert.-bureau D. 1\ ALTA, Warmoesatr. 76-78 Amsterdam
Zij, die zich met 1 October
abouuceren op dit blad, ontvan
gen de tot dien datuui verschij
nende nummers gratis.
Mijn artikeltje onder dit bovenschrift,
opgenomen in het nummer van Donderdag
20 Sept. j.l. van dit blad is oorzaak ge
weest, dat van verschillende zijden een
opmerking over de onvolledigheid mijner
beschouwingen onder mijn aandacht werd
gebracht. Opgemerkt werd, dat, waar 1700
ingeschreven leerlingen over een tijdsverloop
van 40 jaren slechts 437 einddiploma's
opleverden, de resultaten der overgangs
examens in die jaren verre van gunstig
geweest moeten zijn, en dat in mijn stukje
hiervan geen gewag is gemaakt, niettegen
staande van zekere zijde onlangs de aandacht
op dit ongunstig verschijnsel werd ge
vestigd. Ik acht mij daarom verplicht
eenig licht op die bewering te doen vallen.
In de eersto plaats moet ik er op wijzen,
dat zeer vele leerlingen de school gezocht
hebben voor een buiten het eindoxamen
gelegen doel (Adelborst, Cadet, Zeevaart
school enz.). Voor een zuivere statistiek
der resultaten zou men dus het studiepad
van iederen leerling aan de school moeten
nagaan. Voor de statistiek ontbreken mij
thans verscheidene gegevens. Doch tot
een betrouwbaai globaal overzicht der zaak
kan men op de volgende wjjze geraken.
Onder de 1704 ingeschreven leerlingen
bevonden zich 137 „toehoorders", d. z.
leerlingen die het onderwijs in enkele
vakken hebben, gevolgd. Voorts zijn in
lie* totaal mede begrepen de 235 leerlingen
die aan het einde v*n den cursus 1910/11
de vijfde klasse nog niet bereikt hadden.
Na aftrek dezer beide laatstgenoemde
categoriën zijn er dus 1332 leerlingen
geweest vau wie 437 geslaagd zijn bij de
eindexamens, dus van iedere drie voor
volledig onderwijs ingeschreven gewezen
leerlingen heeft er één het einddiploma
behaald, een verhouding die betrekkelijk
zéér gunstig voor de school genoemd mag
worden, wijl de inrichting óók diensten
verricht heeft eener driejarige H. B. School,
jaren lang zelfs die eener M. U. L. O.
Voorts hebben tal van leerliugen de
school tusscheotijds verlaten voor een
werkkring in de praktijk, wegens vertrek
hunner ouders uit de gemeente, door de
herhaalde Torhooging van het schoolgeld,
tengevolge der oplichting van de II.B.
School te Hilversum (waardoor een 80-tal
leerlingen overgingen), wegens ziekte of
overlijden, en door andere buiten de
school gelegen oorzaken. Het heeft dus
geen gezonde zin, dat men getracht heeft
uit de door mij genoemde cijfers te con-
«ludeeren dat de overgangsexamens door-
eengenomen bijzonder ongunstigen uitslag
opgeleverd moesten hebben.
Ik heb mij daarom de moeite getroost
de nauwkeurige resultaten van die examens
samen te vatten, en ben tot de volgende
getallen gekomen
Uit het „Gedenkboek der school" blijkt
dat in de eerste kwart eeuw 1430 malen
een leerling deelnam aan een overgangs
examen naar een hoogere Klasse, en dat
1015 malen de uitslag gunstig is geweest,
d.i. 71% geslaagd. Voor de laatste vijftien
jaren bedragen deze getallen 2500 en 1969,
dus 72% geslaagden, m.a.w. dat dooreen
genomen bijna gedeelte van iedere
klasse aan het eind van den cursus naar
een hoogere klasse bevorderd koD worden.
Dat de uitslag van een overgangsexamen
wel eens beduidend in ongunstigen zin af
geweken is van dit gemiddelde, zooals aan
het einde van den laatsten cursus inderdaad
het geval is geweest, bewjjst enkel dat tal
vau gunstiger schooljaren er tegenover ge
staan moeten hebben, terwjjl een
school en zeer zeker de Amersfoortsche,
met haar ongehoord ongunstige toestanden
en omstandigheden het recht heeft
haar waarde als onderwijsinrichting beoor
deeld te zien naar do algemeeno resultaten
over een grooter tijdsverloop.
G. J. BUIJS.
De Fransch— Duitsche
onderhandelingen.
Zaterdag is ongetwijfeld van veel betee-
kenis geweest; immers de Ministerraad,
welke te Rambouillet gehoadeu is, heeft
den definitieven tekst der formules vastge
steld. De Fransche morgenbladen van gis
teren waren voor het meerendeel vol ver
trouwen op het gunstig resultaat der mi-
mistorieele besprekingen.
Dé Minister van Buitenlandsche Zaken,
De Selves, heeft heden aan den Minister
raad de redactie voorgelegd, welke door
dezen werd goedgekenrd, van enkele for-
mnles in zake de betwiste punten in de
overeenkomst. Do formules wijken, wat de
redactie betreft, slechts weinig af van de
formules te Berlijn opgesteld; zij sluiten
zich echter volkomen aan bij de algenreene
gezichtspunten, waarover You Kiderlen-
Waechter en Cambon, het in hun jongste
onderhoud eens geworden zijn. Naar ver
zekerd wordt, blijft Frankrijk er op aan
dringen, dat de betrekkingen tusschen het
Maghzen en de Mogendheden slechts door
middel van den Franschen gezant in Ma
rokko onderhouden worden. Wat de con
sulaire rochtbanken en de geprotegeerden
betreft, verlangt Frankrijk, dat alle Mo
gendheden toestemmen in een hetziening
der conveutic van Madrid van 1880, totdat
de Fraoscbe rechtspraak in Marokko ge
heel georganiseerd zal zijn. De Selves
stolt een nieuwen tekst voor in zake de
controle, door Frankrijk aanvaaid, over de
mijnindustrie en het vervoerwezen in Ma
rokko. Men hoopt, dat de geschillen vrij
spoedig uit den weg geruimd zullen worden.
De Vossisehe Zeitung wijdt een hoofd
artikel aan den dag van Zaterdag. 23 Sep
tember 1911 zal misschien, schrijft het
blad, een geschiedkundige dag van ouge-
wono beteekenis en het einde zijn van een
sedert jaren durend gevaarlijk geschil.
Het Berliner Tageblatt zegt, dat zoowel
in Duitschland als in Frankrijk iedereen
thans aanneemt, dat er geen positief ver
schil van meening meer bestaat en dat nog
enkel het verschil van redactie in de gs-
wenschte formule dient geregeld te worden.
Aan de nationalistische Fransche pers en
de clericale bladen schijnt echter het verloop
der zaken niet recht naar den zin t» zijn.
Het bekende clericale Kamerlid graaf Do
Mun schrijft in de „Echo de Paris", in
zeer gezwollen tirades, dat de Regeering
van het geheele Marokkaansche vraagstuk
niets begrepen heeft. Zij had eenvoudig
aan Kiderlen-Waechter moeten zeggen: „Ik
heb van u, Duitschers, niets afgenomen,
ik ben u ook niets schuldig en geef der
halve ook nietB. Wanneer het Duitsche
schip voor Agadir gestationneerd blijft,
welou dan zend ik er voor gezelschap een
Fransch schip heen, terwijl gij het dan
maar met Engeland moet zien eens te
worden".
Centrum en Sociaal-Democraten.
Het Rijksdaglid Bell, Ceotrumafgevaar-
digde, heeft onlangs den sociaal-democraten
voor de voeten geworpen, dat in 1907
door verantwoordelijke leiders der «ociaal-
democratische partij, aan het Centrum een
bondgenootschap voor de Rijksdagverkie-
zingeu in dat jaar was aangeboden, welk
aanbod echter afgewezen was. Ook het
Vorwarts verklaarde hiervan niet te weten.
De zaak is echter hier mede nog
niet uit; want thans schrijft de Volksfreund"
het Centrum-orgaan te Aken: „Niemand
anders dan hot Rijksdaglid Bebel heeft in
opdracht en in overeenstemming met den
destijds ongestelden partijleider Singer in
een expresse-brief, die zijn bestemming 28
Januari 1907 bereikte, het Centrum een
bondgenootschap voor de herstemmingen
aangeboden".
Het woord is thans aan Bebel.
De inhalige Duitsche Fiscus.
De Duitsche pers steekt weer eens don
draak met de vreemde opvattingen van
den fiscus. De Keizer heeft voor de ver-
gaderzaal van het dagelijksch bestuur op
liet Berlijnsche raadhuis zijn portrent ten
geschenke gegeven, en nu verlangt de
fiscus voor deze scheuking de gebruikelijke
belasting voor scheukingen met do warme
hand.
De fiscus heeft vroeger al dergelijke
eischen aan de ontvangers gesteld tor zake
van schenkingen, die de gemeente Borlijn
aan «ereenigingen tot nut van het algemeen,
als vereenigingen tot bestrijding der tuber
culose, arbeiderskolonies, de vereeuigiug
voor volksbewaarscholen enz. heeft gemaakt.
Een commissie vao deskundigen heeft toen
uitgemaakt, dat dit niet aanging, maar er
zijn nog processen over hangende.
De pers spreekt de verwachting uit, dat
het administratief hooggerechtshof de zon
derlinge opvattingen van de fiscale bureau
cratie eens voor al zal wraken.
Tegen den oorlog.
Het ioternationale socialistische congres,
dat te Zürich zitting hield, en waar
op 14 landen vertegenwoordigd zijo, nam
een motie aan, waarin de oorlog ten sterk
ste werd afgekeurd, en waarin het besluit
werd kenbaar gemaakt, in alle hoofdsteden
betoogingen tegen den oorlog te houden.
De Iersche staking.
Wel heeft de Iersche staking niet zoo
groote uitbreiding gekregen, als men vrees
de, maar de toestand is toch erostig ge
noeg, vooral op de Southern and Western
Railway.
Queenstown is afgesloten van hot verkeer
en de passagiers van den Atlantischen
8toomer „Codric", die Vrijdagochtend aan
kwam, kondon van daar niet verder. De
Ierscho mail werd naar Liverpool gebracht
en zal van daar over Holyhaed weder naar
Ierland komen. En eenzelfde toestand als
te Queenstown heersoht ook in vele andere
plaatsen.
Volgens de Daily Mail is het zoo goed
als zeker, dat de maatschappijen den strijd,
zoo noodig, zullen volhouden tot bet
bittere einde. En zij hobben hoop, dat
hun de zege zal blijven, want het stroomt
aanbiedingen uit Ierland, zoowel ala uit
Engeland, voor de door do stakers open
gelaten betrekkingen, zoodat zij met vol
doende militaire bescherming moenen deu
dieust geregeld te kunnen volhouden.
Aan de stations te Dublin, vermeerdert
het aantal stakers, maar niet in die mate,
dat de dienst erdoor ontwricht wordt,
ofschoon de bestuurders van de „Amalga
mated Society zeggen, dat het volkomen
naar hun zin gaat.
Walen en Vlamingen.
Te Bergen (België) is het Congrie des
amitiés francaices bijeengekomen, d.w.z.
van alle in België bestaande veteenigingen,
die de Fransche taal, het onderwijs in het
Fraosch, de Fransche cultuur en den Fran
schen invloed in België wenscheu te be
schermen en te ontwikkelen. Het streven
dier vereenigingen gaat dus dwars tegen
de Vlaamsche of Duitsche beweging in
België in. Gisteren werd te Jemappes, niet
ver van Bergen, plechtig een gedenkteeken
onthuld, ter herinnering aan den
veldslag van t November 1792, waarin
generaal Dumouriez en de hertog van
Chartres (de latere Louis Phillippe) de
Oostenrijkers en Pruisen versloegen en
België van hun juk bevrijdden. Tal van
bekende Franschen, Maurice Barrés, Poin-
caré, Richepin, genoraal Langlois e.a. doen
van hun belangstelling blijken.
Van liet congres zegt het Haud. v.
Autworpen:
„Alhoewol het een congres ie, waar Fran
schen en Belgen vergaderd zijn, deinst men
niet terug om zaken te bespreken, die in
alle geval ons Belgen alleen aangaan.
Een wensch werd neergelegd, door MM.
Ohainaye ec Jennissen, ooder andere strek
kend om eventueel iu België de bestuur
lijke schjjding door te drijven, in geval de
anti-flamingantische werkiug in het Vlaam
sche land ondoelmatig mocht blijken".
De heer Jeunissen zeide nog, dat men
het denkbeeld van een bestuursscheiding
te vergeefs ter zijde zal stellen; de Walen
zullen toch moeten eindigen met ze te
vragen. Bestreden werd de bestuursschei
ding door den heer Renard.
In een der sectievergaderingen werd een
voorstel aangenomen, strekkende tot het
uitgeven van een Vlaamsch blad, dat de
Fransche beschaving zal moeten bevor
deren.
