DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 244.
DONDERDAG 19 OCTOBER 1911.
8e JAARGANG
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. 1>. J. van Schaardenburg.
f
Bureau: KI.KIVK H%AU O. Telet. luiere. 183.
Abonnementsprijs:
Pei- jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maandon id. f 1.Franco per post
id. f l.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
m
Prijs der Adverteutiën
Van 1 tot 5 regels (0.40. Voor iedoren regol meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (B:j
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandseh Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 7G- 78 Amsterdam
Het. OpstniidMgebled in C lil na.
De opstand in China,
Reutertelegrammen melden, dat gieter-
morgen bij Hankow do strijd ie aaDgevao-
geu tuaschen de Chineesehe Regeerings-
troepen en het leger der opetandelingen.
Er ie een telegram van den Amerikaan-
achen consul te Nanking seinde deze aan
zyu regeering, dat deze stad weldra in
handen der opstandelingen zou vallen.
Men mag due aannemen, dat op dit
oogenblik over het lot van het Chineesehe
Rijk wordt beslist
Naar al hetgeen wij thans van dezen
opstand en de voorbereiding er van welen,
mogen wij zeggea, dat thans het oude en
het nieuwe China tegenover elkaar staan.
Zooals wij reeds hebben medegedeeld
telt de strijdmacht van geueraa) Jintsjmg,
den Minister van Oorlog, die de regeerings
troepen aanvoert, van 20 tot 24000 man.
Omtrent de sterkte der opstandelingen
ontbreken tot op dit oogenblik, nog alle
betrouwbare gegevens. Omtrent hun optre
den weet men dat zij den vreemdelingen
geen haar op het hoofd hebben gekreukt.
En omtrent hun succes weet men, dat
reeds een aantal officiereu der regeerings-
troepen met geheele afdeelingen soldaten
hun zijde hebben gekozen.
Hot kaaitje dat wij in dit nummer op
nemen geeft eenig begrip zoowel van de
uitgestrektheid als van de belangrijkheid
van het gebied van den opstand.
Hoewel het, zooals wij hierboven zeiden
buiten allen twyfel is, dat do Jong-Turken
van het Verre Oosten" zooals het Ber
liner Tageblatt de leiders van den opstand
noemt in de eerste plaats strijden voor
de schepping van een constitutioneel China,
hebben zij toch op niet onhandige wijze
gebruik gemaakt zoowel van den haat tus-
schen Chineezen en Maotsjoes, als van de
verontwaardiging die zich van de grootc
massa in Zuid China meester maakte toen
zy kennis nam van de plannen der regee
ring om voor den aanleg van spoorwegen
een leaning te sluiten in het buitenland,
Mttl
en den aanleg te doen uitvoeren door
buitenlandschc ingenieurs. Twintig jaar
geleden had men door vrijwillige bijdragen
een groot kapitaal bijeengebrachf om na
tionale spoorwegen te bouwen. Dit geld
werd door den ambtenaar, wien men het
te bewaren had gegeveD, eenvoudig ver
duisterd. Ten tweedemalc werd er nu geld
ingezameld. Toen kwam het bericht van
de plannen der regeering; en onmiddellijk
uitte zich do verontwaardiging.
De studenten te Tsjengsoe kwamen in
verzet en maakten overal propaganda voor
de opvatting, dat de regeerÏDg China aan
het buitenland had verkocht. Het gevolg
was een bewegi ig tegen de zendelingen te
Setsjoean. En deze beweging was het begin
van het verzet tegen de regoering.
Tot 4 uur gistemamiddag hoeft de onge
regeld gevoerde strijd in de onmiddellijke
nabijheid van Hankow voortgeduurd. Een
verdwaalde kogel heeft, hoewel niet ernstig
een Duitsch matroos gekwest. Naar gemeld
wordt, moeten tusschen 200 en 300 op
standelingen gedood en gewond zijn, terwijl
de verliezen der regeeriugstroepen gezegd
worden minder te bedragen. Herhaalde
malen is het spoorwegstation te Uaokow
nu een8 in de macht der revolutionuaircn
dan weder in die dor regeeringstroepen.
Een laatste bericht zegt, dat het geveêht
in zooverre onbeslist is gebleven, dat de
opstandelingen de tegenstanders tijdelijk
konden terugdrijven, daar deze geen ge
noegzame hoeveelheid wapenen en munitie
meer hadden. Zij zijn nu op Woosjang
teruggetrokken. Sommige opstandelingen
hebben aan de vreemdelingen gevraagd of
zij bescherming in de Europoeseho neder
zettingen verlangden, waarop dan 2000
opstandelingen daar zouden komen. De
opstandelingen, die naar de Han-rivier ge
trokken zyn, hebben gisteren getracht de
legerplaats van den Keizerlijken generaal
by de Belgische nederzetting te overmeeste
ren; bij den aanval hadden in de achter
hoede schermutselingen plaats tusschen den
Keizeilykcn admiraal en den leider der
revolutionnairen.
De Ooklog.
Do „Wiener Allgemeine Ztg." ontvaugt
uil Londen een teleg am, waarin wordt
gezegd, dat Italië voornemens is alle kust
havens van Tripoli te bezetten, om alsdan
aan de mogendheden kennis te geven dat
het het Vilayet hoeft geannexeerd. Aan
de Porte zou een uitstel van 48 uur worden
toegsstaan om de annexatie te erkennen;
zoo niet, dan zou Italië ua hernieuwdo
verzekeringen betreffende den status quo
op don Balkan, Mytilene bezetten en de
doorvaarten blokkeeren.
Do „Mossagero" meldt, dat de bersag-
lieri Hours zoudeu bizet hebben.
Volgens een te Rome ontvangen telegram,
is het Turksche kamp dat tot Dinsdag in
Soeni Ben Adia gelegen was, sedert kort
vermoedelijk Daar Ageria op enkele uren
afstands van Tripoli verplaatst. Achmed
Bei houdt met zijn cavalerie nog altijd
Garian bezet. De Turken doen vergeefsche
pogingen de inboorlingen tegen de Italianen
op te zetten, met tegenovergestolde uit
werking, daar de inboorlingen op verschei
dene plaatsen de TurkeD aanvallen.
De Messagero" bevestigt, dat groote
Turksche oorlogsschepen Constantinopel
verlaten hebbeu in de richting der Aegel-
sche Zee, vergezeld van een flotilje torpe
dubooten en torpedojager».
De duurte in Duitschland.
Eiken dag weer brengen de berichten
van maatregelen van openb. lichamen en
particulieren ondernemingen die ten doel
hebbon do gevolgen der levensmiddelenduur-
te te ondervangenr
Zoo heeft gisteren de daartoe ingestelde
„sociale commissie" te Duisburg besloten
aardappelen voor de minder gegoeden be
schikbaar te 6tellen tegen den prys van
3.30 tot 3.65 mark por ceutenaar. Ie Ham
burg hebbeu kooplieden zich bereid ver
klaard levensmiddelen in het groot in to
slaan om die goedkoop verkrijgbaar te
stellen. De vischhandelaars in dezelfde stad
hebbon besloteu om hun personeel op be
paalde goedkoope vischdagen', kosteloos
beschikbaar te stellen. Hierin heeft men
ook 'n elders geopenbaard verschijnsel te er
kennen, dat de kleinhandelaars zelf gaan
medewerken, om te voorkomen dat de
levensmiddelenverzorgiug hun uit de hand
wordt genomen.
Te Oberhauscn heeft de ook daar inge-
steldo gemeentelijke vleeschmarkt haar
uitwerking reeds gehad. De OberhauseD-
sche vischhandelaars hebben allen hun
prijzen afgeslagen en verkoopeu thans reeds
onder den gemeentelijken prijs!
De Hamburg—Amerika lijn heeft met
het oog op de duurte aan haar employés
niet een inkomen beneden de 3000 Mark
tot Maart a,s. een kosteloos middag
maal toegestaan in de cantines der maat
schappij.
De toestand in Portugal.
In de Portugeesche Kamer heeft Costa.
de leider der radicale oppositie, toen het
wetsontwerp der regeering tot bespoediging
van het straffen van opstandelingen en
samenzweerders werd ingediend, gezegd,
dat de oppositie in dezen de regeering zou
steunen, omdat het hier gold de republiek
te verdedigen tegen de aanvallen der ko
uingsgezinden. Hij stelde echter een amen
dement voor, waarbij de »traf van 6 jaren
tuchthuis of 10 jaar deportatie voor rijke
samenzweerders nog wordt verhoogd met
een boeto van tusschen 10 en 50 percent
der waarde van Iiuddo bezittingen in Por
tugal.
Men verwacht dat de beraadslagingen
over de wet drie of vier zittingen van de
Kamer en twee van den Senaat in beslag
zullen nemen.
Een algemeese kreet.
De afschuwelijke folteringen waaraan de
politieke gevangenen in Rusland zyn
blootgesteld hebben aanleiding gegeven tot
de vorming van een vereeniging van oen
aantal mannen en vrouwen uit verschillende
landen, en zonder onderscheid van geloof
of politiek beginsel, die thans een adres
heeft gericht tot den Tbaar, de Tsarina,
de presidenten van den rijksraad en van
de Doema, waarin wordt verzocht: lo.
afschaffing der lichamelijke tuchtiging en
2o. een meer mcnschwaardigc behandeling
wat voeding en huisvesting betreft.
De verkiezingsuitslag in Bblgib.
Een deel der clericale pers tracht de
botcekenis van do nederlaag harer party
bij de jongste gemeenteraadsverkiezingen
te loochenen, door in 't licht te stellen,
dat het aantal clericale stemmen in ver
schillende plaatsen vooruit is gegaan, en
de overwinning van het kartel niet zóé
groot is, als de liberalen en socialisten
hadden verwacht.
De Vlaamsche Gazet schryft hiervau:
„De klerikale partij gaut bij elke kiezing
achteruit: de klerikale pers is steeds
tevreden.
Wanneer de kutholieke Regeering het
bewind verliest, en zij kan het niet
lang meer uithoudon dan zullen er nog
klerikale dagbladen zijn, die hunne vreugde
over den bekomen uitslag plechtig zullen
verkondigen.
Er zijn moDschen die den berg afrollen,
en die ondanks alles blijven beweren dat
zij„klimmen".
Waarom zouden wij dat aan de klerikale
pers verwyteD?"
De Militie wet.
Gistermiddag zijn in de Tweede Kamer
aan het woord geweest de hceren Rood
huizen, Eland, Thomson en Tijdeman.
Generaal Eland verklaarde, zich z'n stem
nog te willen voorbehouden; kapitein
Thomson toetste het wetsontwerp aan de
verwezenlijking van eventueel volksleger-
planncn on oefende scherpe critiek op de
voorstellen van den minister; met name
richtte hij zich tegen de loting. Hoe kan
men, zoo vroeg hij, belangstelling voor
den dienst verwachten, wanneer de jongelui
nog altijd hoop hebben op vrijloting? Spr's
conclussie was, dat het ontwerp naast
kleiue voordeelen groote nadeclen bood.
Juist het omgekeerde wa? 't oordeel van
den heer Tijdeman, die vroeger voor
stander van 't instituut der viermaanders,
thans de mislukking erkende en zich ver
heugde over de afschaffing.
Tijdens de avondzittmg lieten de heeren
Kuyper, de Stuers, Duymaer van Twist en
Maichant zich hooren. Dr. Kuyper indertijd
voorstander ven 't Volksleger, heeft deze
voorliefde thans geheel laten varen en gaat