DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
JSiSb
MEURSING'S MACHINALE FABRIEKEN VAN GEBAK.
No. 252.
ZATERDAG 28 OCTOBER 1911.
8e JAARGANG
Bij dit nummer behoort 'n
BIJVOEGSEL.
Een Openbare Leeszaal en Bibliotheek.
BUITENLAND.
-> - Men weet niet hoe smakelijk en gezond, brood kan zijn, voor men geregeld heeft gebruikt hst brood van -
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. 1). .1. van firliaiirdciibiiri;.
Bureau: HLKINR H6. Telet. luiere. I8S.
Abonnementsprijs:
Prijs dér Adyertentiën:
Per juarf 4.Franco per
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing' van advert, en reel, van bniten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76- 78 Amsterdam
Dinsdag 17 October is, zooals de lezer
weet, eeu Toorloopig comité samengesteld,
dat ton doel heeft de oprichting ran een
Openbare Leeszaal en Bibliotheek in
Amersfoort zoor te bereiden. Het moge
mij Tergund zijn ie de lgn ran dit comité
meeworkend, met enkele woorden iets over
leeszalen in 't algemeen en oyer die in
Amersfoort in 't bizonder te berde te
brengen.
Daar anderen en mij gebleken is, dat
yelen over de O. L. en B. geen of een
onjuiste voorstelling hebben, is een zoo
korl mogelgke omschrijving Tan wat daar
onder verstaan wordt misschien nil t
oveibodig.
Het doel is niet een roOtsleeszaal, zooals
er verschillende, in ons land bestaan, d. w. z.
een inrichting die lectuur geeft Toor de
minder ontwikkelden alleen, neen de
O. L. en B. wenscht tegemoet te komen
aan den drang naar ontwikkeling en ont
spanning dfe gevonden wordt in alle lagen
der samenleving.
Naast ontspanningslectnur zal zjj dus in
oTervloedige mate moeten geven wat als
hulpmiddel dienon kan „bij uitbreiding en
verdegelijking der vakkennis, van belang
stelling in maatschappelijke en toegepast-
wetenschappelijke vraagstukken, Tan bij
gebleven resten der schoolsche kundig
heden.
Progaganda maken tooi- do een of andere
politieke kerkelijke of anti-kerkelijke richting
mag de O. L. en B. niet, zij moet in
waarheid voor allen zijn. Dot dit kau,
daarvan leggen de bestaaudo inrichtingen
en de namen van hun voorstanders uit
alle partijen getuigenis af. In de besturen
dier inrichtingen zien we zitting nomon:
katholieken, sociaal-democraten, anti-revo-
lutionuairen, vrijzinnig-democraten,liberalen,
christelijk-historischen, kortom een veel
kleurigheid zooals we ons die ook hier
zouden wenschen.
Moge het niet lang meer duren, dat
mede van de rechterkant vele en invloed
rijke personen zich Toor onze zaak zullen
interesseeren en zitting zullen nemen in
ons comité!
Ondor de verschillendo bezwaren, die
men sprekende, over de O. L. en B.
opwerpt, zijn er twee van practischcu aard,
die we hier even zouden willen beschouwen
Daar zijn er die zeggen: wat wilt ge
met eou O. L. en B. in Amersfoort, daar
is geen behoefte aan, wie zouden er ge
bruik van maken?
Daar zgn er die zeggen: wat wilt ge
met een O. L. en B. in Amersfoort; hebt
ge u wel eens een voorstelling gemaakt
Tan de gelden daartoe noodig? en mee
warig hoofdschuddend wenden zij zich af.
Het bestaan eencr behoefte te bewijzen
zal steeds een zeer moeilijke taak zijn;
ik geloof echter dat de persoonlijke onder
vindingen van velen ervoor zouden pleiten
W a a r s c h ij n 1 ij k Toor ieder is dat
bestaan dier behoefte te maken, als men
wijst op het sterk toenemend gebruik, dat
in plaatsen waar leeszalen zijn, van deze
inrichtingen wordt gemaakt.
Gegevens, straks mee te deelen, bezitten
m. i. een volkomen overtuigende kracht.
Yoorop sta dus het hoofdbeginsel der
O. L, en B.: ook de Amersfoortsobe wil
een helper zgn voor allen die licht,
ontwikkeling en practischo kennis zoeken;
niet de eenig heilbrengende, maar een
van de Tele onmisbare iu onze samenge
stelde 20ste eeuw.
Laten we dus ook allen samenwerken
tot het bereiken van deze mooie inrichting
waar elk zal vinden, wat hem 't meest
interesseert.
Zien we thans de twee genoemde be
zwaren nog eens nader onder de oogen.
^Zou er gebruik van worden gemaakt?
Wat zullen we gaan theoretiseeren
Zullen we gaan zeggen: de Amersfoorter
is lakoniekP Och kom, welke lezer van
deze regels geeft zichzelf een zoodanig
brevet? Zullen we gaan zeggen, hot gees-
telijk leven slaapt in onze goede stad?
Wie dat zegt, laat hij oen wekker zijn!
Laten we uitgaan van 't goede vertrouwan
dat ons geestelijk peil normaal is en laten
we dan oens kgken naar wat de praktijk
in andere steden leert
aantal aantal bezoe-
inwoners kers p. dag.
Rotterdam 400.00(1 193
's GraTenhage 250.000 112
Utreoht 115.000 233
Groningen 73.000 250
Dordrecht 45.000 250
Leeuwarden 35.000 170
Alkmaar 21.000 36
Zutphen 19.000 47
Als we de groote steden met de kleine
vergelijken, dan zien we dat de opmerking
„openbare leeszalen zijn.alleen een behoef
te voor groote steden" door de cijfers
doodgeslagen wordt.
Leggen wc nu Alkmaar en Zutphen aan
de eeue kant van Amersfoort met z'n
25.000 inwoners eu Dordrecht en Leeuwar
den aan de andere kant, dan beginnen de
gezichten te betrekkon of te lachen al
naar de gezindheid en men zegtzie je
nou wel 1
Maar die betrekkelijk lage cijfers van
A. en Ti. (per jaar zijn het altijd nog
8000 bezoekers) vinden in de omstandig
heden oen geruststellende verklaring.
De cijfers Toor A. eu Z. zijn nl. opge
maakt in bot eerste jaar van de oprichting
die van Leeuwarden daarentegen in bet
vierde en die van Dordrecht in het tiende
jaar.
In Leeuwarden was het bezoek in het
eerste jaar ook niet meer dan 100 per
dag, in Dordrocht (nu 250!) slechts 18,
zegge achttien.
Alkmaar en Zutphen kunnen gerust zijn
en Amersfoost ook, tenminste
Tenminste als van 't bogin af voor
eenigszinsToldoende financiën wordtgezorgd.
Kgken we ook in dat opzicht eens naar
de door zgn langer bestaan zoo leerrijke
leeszaal te Dordrecht:
1899 Inkomsten f535 bezoek p. dag 18
1900 f685 33
1901 f 936 97
1909 f3530 „250
Daarnaast Alkmaar f 269 en 36 bez. p. d.
Zutphen f 429 en 47
Almaar en Zutphen zullen zich wel
spiegelen aan Dordt, maar laat Amersfoort
het ook doen en niet na een paar jaar
sukkclens, maar direct.
Daarmede komen we tot het tweede
bezwaar:
Hoe komen we aan 't geld.
Natuurljjk ten eerste door flink in onzen
eigen buidel te tasten, niet af te wachten
of de moest gefortuneerden een goed
voorbeeld geven, maar zelf ons eonige
opoffering te gotroosten.
Niet vragen: doen er wel menschen aan
mee en wie?, zelf Toorgaan en wel hoe
eer hoe beier.
Hebben we zoo getoond wat voor de
zaak over te hebben, dan kunnen we
aankloppen om subsidie b(j de gemeente,
die toch zeker niet zal achter blijven en
vervolgens bjj 't rjjk, dat dan vast volgen
zal.
In de voorbereidende vergadering Tan
Dinsdag 17 Oct. maakte de inleider de
Teronderstolling dat voor een plaats als
Amersfoort door partikulicrcn f 1000 door
de gemeonte f 1000 en door 't rijk f 1000
per jaar zou kunnen worden gefourneerd.
Met f 3000 inkomsten zouden wo alle kans
van slagon hebben. Zou Amersfoort daarvoor
te platzak blijken?
J. Hovons GréTe.
De Oorlog.
Als een kat in het nauw zit, doet zij
Treomde sprongen.
Dat geldt o.i. thans Toor Italië. Immers
de Secoio meldt, dat het land binnen en
kele dagen aan alle mogendheden kennis
zal geven van de annexatie van Tripoli en
Cyrenaika.
Zoodra de erkenning der annexatie door
de mogendheden plaats gehad heeft, zal
Turkjjo geen reden meer hebben tot Terzet.
Mocht dit toch het geval zgn, dan zullen
de mogendhoden niet langer Tan Italië
kunnen verlangen, dat het bljjven zal bij
een beperking Tan het oorlogBtooneel.
De annexatie Tan een geheele provincie
te proclameeren, terwgl nog alleen de kust
genomen is en dat nog niet eens volkomen,
doet werkelijk denken aan een vlucht.
Bovendien is het niet mogelijk, dat de
regeeringen de annexatie erkennen voor
de vrede gesloten is, d.w z. vóór de Porte
haar toestemming gegeven heeft.
Het eenigo steekhoudende in Itaüë's
Terklaring is de bekentonis, dat in het
binnenland van Tripoli de Italianen nog
onaangename Terrassingen kunnen wachten.
De geestdrift mindert dan ook merkbaar
in Italië. Dat blijkt ook uit een telegram
uit Chiaaso aan het Berl. Tageblatt, waarin
het Tolgende Btaat:
,Een particulier telegram uit Kaïro aan
do Secoio meldt, dat in Egypte do anti-
Italiaansche agitatie dageljjks in omvang
toeneemt. Zelfs de arme boeren geven
het laatste wat zij bezitten weg om den
Heiligen Oorlog voor te bereiden.
De Jong-Turken schijnen met alle ge
weld de pan-islamitische beweging te wil
len aanwakkeren.
Heden eerst kwam men uit berichten
por brief van den Tripolis-correspondcnt
van de Sccolo te weten, dat de torpedoboot
„Frecca", die in hot midden dozer maand
gestrand is, niet kou worden vlot gemaakt,
en onherroepelijk verloren is.
De geestdrift tooi1 den oorlog schijnt in
Italië teu gevolge van de jongste gebeurte
nissen aanmerkelijk bekoeld te zijn en voor
het nieuwe expeditie korps hebben zich
niet genoog vrijwilligers aangemeld, zoodat
men tot een loting moest OTergaau.
De Avanti en Secoio melden dat er in
Tripoli een cholera-epidemic heerscht.
Een collecte door de Corriere della
Serra op touw gezet Toor de gezinnen der
In onze moderne ovens met doordringender hitte, wordt ons brood meer doorgebakken, tengevolge waarvan het zijn moeilijk verteerbare kleverigheid geheel verliest, waardoor het bezwaar
tegen versch brood is opgeheven en ons brood tevens heerlijk croquante korsten heelt. Men lette vooral op den nootzoeten smaak van ons brood, een gevolg onzer uitgezochte prima grond
stoffen eu onzer bereiding volgens een verbeterd systeem, hetwelk berust op een groot aantal systematisch door ons verrichte vergelijkende proefnemingen. Door deze bereiding wordt het
eetmeel grootendeels omgezet in veel gemakkelijker verteerbaarder bestanddeelen, waardoor de opname in het bloed vollediger is, en vooral voor hen die een moeilijke-spijsvertering hebben,
zen heilzaam voedingsmiddel is, daar dit brood, als ware het reeds gedeeltelijk verteerd, voor het de maag heeft bereikt. Telkens in Febroari wordt het 10 pCt. dividend van het voor ono
frrood, beschuit, koek, in het vorige kalenderjaar betaalde bedrag, uitgekeerd. Bedragen tot ongeveer f»0.— worden als dividend per gezin door ons uitgekeerd.