DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
Uit de Pers.
No. 269.
VRIJDAG 17 NOVEMBER 1911.
8e JAARGANG.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hooldredacteur: Mr. D. J. vau Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per juarf 4.Franco por
post id. 15,60. Per 3 maanden id. II.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
Bureau: KLKINE H.lAU O. Telel. Interc. 188.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regols f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandseh Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75.78 Amstordam
KARDINAAL VAN ROSSUM.
Voor het eerst sinds bijna 4 eeuwen is
een Nederlander benoemd tot Kardinaal.
Men ziet hierin 'u bewijs ran erkentelijk
heid van den Paus tooi' den grooten in
vloed, die'de Nederlandsche Roomschen
de Kerk in ons laud verschaft hebben.
Christelijke Feestdagen
en Zondagswet.
Iu De Tijd betoogt prof. Struyckeu, dat,
nu bij pauselijk decreet de gelijkstelling
van den Tweeden Kerstdag, Tweeden
Paaschdag en Tweeden Pinksterdag met
den Zondag is opgeheven, ook het verbod
van Zoodagsarbeid enz. Tolgens de wet
van 1 Maart 1815 is opgeheven, wijl die
wet spreekt van „godsdienstige feestdagen
als door de kerkgenootschappen vau den
christelijkengodsdienst algemeen erkend
en gevierd worden". Nu een zoo talrijk
kerkgenootschap als het Roomsch-Katho-
lieke de bedoelde dagen niet meer gcljjk
stelt met de Zondagen, is ook het burger
lijk verbod vervallen.
Voor het eischen van betaliog van wissels
op die dagen maakt dit geen verandering,
wijl in 1904 bij eene wijziging van het
Wetboek van Koophandel die dagen uit
drukkelijk met de Zondagen zijn gelijk
gesteld. Maar wèl zullen volgens prof. 3.
de bureaux van den burgerlijken stand
moeten geopend zijn, wijl de Gemeentewet
spreekt van algemeen erkende christe
lijke feestdagen.
De Oorlog.
De ^uaestie die thans aller aandacht
bezig houdt is deze: Zal de ltaliaansche
Rageering haar dreigement ten uitvoer
brengen en de oorlog verplaatsen naar het
ïurksche Rijk zelf? Zal Italië nu het in
Tripoli op zoo pijnlijke wijze het hoofd
gestooten heeft, gebruik maken van het
overwicht, dat het bezit eener oorlogsvloot
het ter zee geeft, en een paar eilanden in
do Aegeïsche Zoe bezetten, of een paar
Turksche havens bombardeeren? Of vrel,
zal men een landing beproeven op Turksch
gebied?
Dit laatste geval moet al dadelijk als
zeer onwaarschijnlijk worden beschouwd.
Immers, zoodra er ltaliaansche troepen op
Turksch grondgebied aan wal worden gezet,
krijgen zij te doen met het Turksche leger,
En de Kennismaking met dit leger in
Tripoli, is voor de ltaliaansche krijgsmacht
dermate onaangenaam geweest, dat de
ltaliaansche RegeeriDg niet zonder noodzaak
deze kennismaking elders zal willen her
nieuwen. Trouwens, waar de gedreigde
„uitbreiding van het oorlogsgebied" juist
liet gevolg zou zijn van de onmacht dor
Italianen om te Tripoli de Turksche en
Arabische strijdmacht te vernietigen, zou
een poging om deze krijgsmacht nog op
ander terrein te ontmoeten, vanzelf al
uitgesloten zijn.
Blijft over 't bezetten van een paar
.eilanden en het bombardeerer. van een paar
steden of kustforten. Maar wat kan Italii
daarmede winnen! In de eerste plaats zou
dan de uitzetting der 40.000 ltaliaansche
arbeiders uit Turkije niet langer to
verhoeden zijn. En in de twecdo plaats stelt
men zich bloot aau het protest der groote
Mogendheden, zonder wier passieve steun
Italië zijn onderneming tegen Tripoli nooit
ten einde zou kunnen voeren.
Ja, het is zelfs de vraag of niet een
formeel protest van een of meer der
Mogendheden, met namo van Oostenryk,
te Rome is uitgebracht.
Immers de Corriere della Sera verklaart
in haar nummer van eergisteren, van een
hooggeplaatst persoon" te hebben verno
men, dat de ltaliaansche Regeering van
plan is, eerst de bezetting der oase te
Tripoli door te voeren, voordat tot een
vlootdemonstratie tegen Turkije zal worden
overgogaan.
Indien dit bericht op waarheid is
gegrond en de ltaliaansche pers staat
iu deze dagen te goed onder appèl, dan
dat een blad als do Corriire een der Re
geering onwelgevallig bericht zou publi-
ceeren, dan komt het daarop neer, dat
de ltaliaansche Regeering van een verdere
uitbreiding van den oorlog heeft afgezien.
In overeenstemming met deze onderstel
ling is een telegram uit Constantinopcl aan
de Lokal-Anzeiger, waarin wordt gezegd,
dat Rusland, Engeland en Frankrijk aan
do Porte hebben medegedeeld, dat zij te
Rome 6tappen hebben gedaan om een
blokkade van de Dardenellen en eon
bombardement van Turksche steden te
beletten.
De Revolutie ik China.
Yolgens consulaire bericten h hebben
30.000 Hangsjow-troepen zich bij de op
standelingen aangesloten; zjj hebben by
Nanking de Chingiang-troepen verslagen
en trokken nu op de stad aan, waar een
groote stryd dreigt.
Bij Keizerlijk edict is het nieuw minis
terie van Joean-tsji-kai afgekondigd; het
bevat weinig Mantsjoe's docb in het geheel
geen edellieden.
Amerika is van plan troepen te zenden
naar China.
Yan officieele zijde wordt er teWashington
de nadruk op gelegd, dat het zenden van
Amerikaansche troepen geen politieke be-
teekenis heeft. Yolgens het Boxer-verdrag
toch, zijn de mogendheden gerechtigd, langs
den spoorweg van Peking tot aan Zee
troepen te onderhouden. De Vereenigde
Staten hebben tot dusver nimmer van dat
recht gebruik gemaakt; echter voelt de
regeering te Washington zich thans ge
drongen, de mogendheden te helpen en de
spoorweg-verbinding van Peking naar de
kust mede te verzekeren. Men verklaart,
dat de Vereenigde Staten geen plannen
koesteren ten opzichte van Chineesch grond
gebied. Het transportschip Sherman te
Manilla, is in staat, de Amerikaansche
troepen binnen 4 dagen naar hun plaats
van bestemming over te brengen, zoodra
als het bevel daartoe uit Washington
komt.
De toestand in Portugal.
Bij de gister plaats gehad hebbondo
hervatting van de zitting van het Congres,
stelde de Minister president het nieuwe
ministerie voor. Hij verklaarde, dat Por
tugal met alle mogendheden de meest
vriendschappelijke betrekkingen onderhoudt.
De regeering zal de traditioacele politiek
voortzotten, van met Engeland in bondge
nootschap, en met de andere natiën iu
vriendschappelijke betrekkingen te leveu,
van welke natiën de regeoring betuigingen
van eerbied en toegenegenheid ontvangen
mocht. De rogeering is voornemens een
in alle opzichten anti clericale politiek te
voeren, daarbij elk geloof ontziende; zij
acht het urgent een aanvang te maken met
het uitwerken van wetsvoorstellen in zake
het kiesrecht, de Ministerieele verantwoor
delijkheid, het gelijktijdig bekleeden van
verschillende openbare ambten, het admi
nistratief wetboek, de organieke koloniale
wetten, en de rechterlijke organisatie. Zij zal
binnenkort de algemeene staatsbogrooting
indienen waaruit de mogelijkheid blijken
zal van een aanmerkelijke vorbetering |van
de vloot. De Minister van openbare wer
ken zal zich bezig houden, met de eiBchen
der werkliedenklasse en met haar verhou
ding tot de kapitalisten. De regeering acht
het noodzakelyk de wetten uit te breiden,
betreffende de regeling der concessies in de
aoloniën, alsmede de koloniale begrooting
krachtig te hervormen.
deschEEPTAARTTOLLENIN den rije6daq.
Nu het Marokko-Congo-verdrag van de
baan is, heeft do Duitsche Rijksdag een
begin gemaakt met de behandeling van
de wet op de scheepvaarttollen, die ook
voor ons laod van zoo groot belang is.
Na de politieke stormen die de vorige
week woedden, twijfelde mee ernstig of
de regeeriug er deze wet wel door zou
krijgen; maar nu de vriendschap, uiterlijk
althans, tusschen den kanselier en de con
servatieven hersteld is, staan de kansen
voor het ontwerp veel beter, en het slot
zal wel zijn, dat de regeering een schikking
omtrent het wetsontwerp treft met conser
vatieven en Centrum, zoodat ook dit aan
genomen wordt door de gebruikelijke
meerderheid, die dezen rijksdag beheerscht.
't Is daarom te begrijpen dat de regoering
zich haast met het wetsontwerp want er
is nog tyd tot Kerstmis, en meer niet:
dan komen de verkiezingen en dan kan
het wel eens uit zijn met de nationaal-
liberale heerlijkheid.
Het wetsontwerp is voor ons, Nederlan
ders, niet enkel van belang, maar ons
land is zelfs direct betrokken bij de
totstandkoming der nieuwe tolregeling,
aangezien do Duitsche rijksdag wel hot
recht heeft tol te gaan heften op rivieren,
die slGchts zijn grondgebied doorloopen,
maar voor zooveel groote stroomen, als de
Rijn en Elbe betreft, gebonden is aan de
goedkeuring van ons land en Oostenrijk.
Vandaar dat do socialist David protesteerde
togen de taktiek der Duitsche regeering,
die eerst het ontwerp in Duitschland wil
laten aannemen en dan er met Nederland
en de Donau-monarchic over gaat onder
handelen. Is het netjes, zoo vroeg hij, om
andere mogendheden dermate voor een
voldongen feit te plaatsen? Dat is een
manier van doen die de waardigheid der
Duitsche diplomatie schaadt. Oorlog zullen
wy hierover niet gaan voeren. Dus de wet
is öf naar de maan, als Oostenryk en
Nederland haar blyven afkeuren, 61 er
komen weer compensaties!
Kamerontbinding in Belgis.
Blijkens do medcdeeling der Belgische
regeering iB thans spoedig de kamer
ontbinding te wachten. Mon weet dat deze
leeds vaststond by de ministerieele crisis
van dezen zomer. Iedereen is er van
overtuigd dat de Kamer niet meer een
juist heeld geeft van het land, daar de
kiezerslijsten opgemaakt zijn volgens een
verouderde volkstelling. Nu zal do nieuwe
volkstelling aan het eind van dit jaar
afgeloopen zyu en dan kan men de kie
zerslijsten verbeteren, de Kamers ontbinden
eu nieuwe verkiezingen uitschrijven. Of het
volk zich dan zal uitspreken tegen het
clericale regime? De liberalen en socialist
ten, die immers een bondgenootschap
hebben gesloten in België, hopen er het
beste van.
Een Russische Rechtzitting.
In een der gerechtzalen te St.-Petersburg
stonden dezer dagen negen leden van hot
Peter8burgsche socialisten comité terecht,
die ten Rlotte tot deportatie naar Siberië
werden veroordeeld. Een aantal jonge
manneu en vrouwen wooude in de ruimte
voor het publiek de terechtzitting bij, die
allen ruikers roode bloemen iu de hand
hielden.
Vóór her vonnis zou worden uitgespro
ken, vroeg een der beschuldigden, de
student Federof, het woord. Maar dat werd
hem geweigerd en daarop 'verklaarden
al de beschuldigden, dat zij de zitting niet
verder wenschten by te wonen.
Zij werden toen, op last van den pre
sident, weggebracht. Maar de aanwezige
jongelieden wierpen hun, toen zij voorbij
kwamen, bloemen toe een regen van
roode bloemen.
De gendarmes kregen bevel de sabel te
trekken; de publieke tribune werd ontruimd
en verscheidene deelnemers aan de be
tooging zijn, naar men bericht, in hechte
nis genomen.
De duurte in Rusland.
In de zitting van de Rijksdoema beant
woordde de minister-president Kokowzof de
interpellaties over de mislukking van den
oogst en de duurte. Hij wees er op dat
het gebied, waariu de oogst mislukt is, zich
uitstrekt over twintig gouvernementen,
waarin onder 12';, millioen inwoners 8
millioen hulpbehoevenden zijn. Om die
menschen te helpen is 120 millioen Roebels
noodig; daarvan is de helft reeds naar die
streken gezonden. (Do vraag mag echter
gesteld worden of ze er ook aangekomen
is). De gelden dienen voor den aankoop
van graan, voor zaai-graan en voor vee-
