WEERBERICHT.
Thermometerstand
De duurte.
Waterreservoir.
MBDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. tNED^ MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.47 uur.
De Bilt, 28 November 1911.
Heogste barometerstand 779.9 ra.M. te
Riga, laagste 748.9 te Scydisfjord.
Verwachting tot den avond van 29 Novem
ber 1911. Zwakke tot matige Z.O.-lijke
tot Zuidelyke wind.
Gesteldheid van de lucht: Nevelig tot
halfbewolkt, weinig of geen regen.
Temperatuur: Overdag iets zachter.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
706 m.M.
Vorige stand te 12 uur 7G1 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 42
Laagste hedennachtF. 38
Hedenmiddag 12 uurF. 44
lloogduitschc taal en letterkunde aan het
Gymnasium en dc Hoogere Burgerschool.
Benoemd wordt de heer Emmens, met
algemeene stemmen.
4. Rapport van de Raadscommissie, be
noemd in verband met den prijs der levens
middelen.
Do heer Gerritsen: Mijnheer dc
Voorzitter 1 Een korte toelichting inzake
de conclusie van de commissie in verband
met het adrts van de Social. Dem. Arbeiders
Partij. Het is ruim twee maanden geleden
dat ik in een vergadering met gesloten
deuren B. en W. attent maakte om goed
toe te zien met het oog op de stijgende
prijzen van enkele levensmiddelen en zoo
mogelijk tijdig maatregelen te nemen.
Daarbij had ik geen enkele categorie
van ambtenaren op het oog maar in 't
algemeen. Ik voegde er dan ook aan toe,
dat bij duurdere prijzen en eventueel weinig
werk, maatregelen moesten genomen wor
den en gaf ik B. en W. in overweging om
deze zaak ernstig onder het oog te zien.
Deze zaak is door B. eu W. in eenige
vergaderingen besproken maarzij konden tot
geen resultaat komen vandaar dat er uit
de boezem van de vergadering door ueen
commissie werd benoemd.
Als lid deze' commissie meende ik de
gemeente als werkgeefster iets moest doen
maar dan ook voor alle gemeenteambtenaren
c'io een salaris van f 800 a f 1000 of minder
verdienden en bovendien een commissie van
ingezetenen benoemen die met subsidie
van de gemeente geld zou bijeen moeten
brengen om degenen te helpen die zonder
schuld werkeloos waren geworden.
Van het eerste gedeelte moest ik direct
terug komen, daar de ambtenaren die toch
al in een gunstige conditie verkeeren door
hun vast werk en betere loonen als bij
eenig patroon, nog eens zouden gaan pro-
fiteeren van»de belasting die ook door de
ingezetenen met een gelijk inkomen wordt
opgebracht en zoodoende dubbel zouden
lijden. Alle ingezetenen met een vast
inkomen lijden van de duurte.
Wat het tweede gedeelte aangaat werd
mfj duidelijk gemaakt dat de gemeentewet
een dergelijke subsidie niet toelaat.
Al wil ik gaarne toegeven dat er eenige
artikelen zijn die zeer zeker zijn gestegen,
men niet mag vergeten dat aardappelen en
brood niet hooger zijn dan vorige jaren.
Bovendien mag nu toch gelukkig ge
constateerd worden dat de meeste artikelen,
vooral groote, sedert September niet onbe
langrijk zijn gedaald en de prijzenniet als
noodprijzen meer zijn te beschouwen.
Ook moet men niet vergeten dat het
vorige jaar de loonen van de arbeiders
veel beter zijn geworden. Zyn er eenige
gemeenten die overgegaan zijn tot een
bijslag dan zal dat ook wel m verband
staan met mindere loonen, of grootere
welvaart.
Ik heb met groote belangstelling de
uitvoerige Memorie op het adres van de
S. D. A. P. gelezen maar moet ik tot mijn
Fpyt zeggen dat het een aardige propaganda
voor die partij is maar verder niets dan
algemeenheden. In de eerste plaats wordt
in de toelichting te veel overdreven; uit
gezonderd een enkel artikel kan men niet
van noodprijzen spreken. De weg op te
gaan van de meeste Duitsche steden, is
het kwaad verplaatsen; de kleine en middel
stand heeft het toch al niet rooskleurig en
zou door die aangegeven maatregel geheel
ten onder gaan.
Met een gemak wordt door de S. D. A. P.
de post Gasfabriek voorgesteld om te ge-
bruikou voor de „duurte'';dergelijke nonsens
rcdencering geeft zoo'n totale onkunde
van onze gemeentebegrootiug te kennen
dat ik mij afvraag: of onze gemeentearbeiders
die daar geen notie van hebben, door deze
tirade eenvoudig om den tuin geleid
moeten woiden?
Het conti aal bureau geeft eenige cijfers
van 1903 1910 vau verhoogde levens
behoeften. Maar zijn de verhoogde loonen
niet daarmede in overeenstemming gebracht?
Waarom noemt de 8. D. A. P. niet do
talrijke zoowel groote als kleine gemeenten
waar men zicb op hetzelfde standpunt stelt
als hier? of komt dat niet in haar kraan
te pas
Ilct geheele betoog van de S. D. A. P.
is opgeschroefd en gaat de verwijzing naar
Duitschland niet op, daar de duurte daar
tengevolge protectie en misgewas dit jaar
zich buitengewoon heeft doen gevoelen.
Do 8. D. A. P.-lui willen hier getuigen en
poseeren, alsof zij de eenige zijn die voor
de belangen van de minder bevoorrechten
opkomen. Al is alles hier nog niet zoo
als het moest zijn, geloof ik toch, dat de
gemeenteraad steeds getoond heeft een open
oog voor hare ambtenaren te hebben, en
meen ik dat dergelijke opgeschroefde
adressen niet in hun belang zijn. Ik wil
hier niet poseeren als arbeidersvriend maar
meen ik toch veel meer voor hen te heb
ben gedaan gekregen dan tot nu toe de
S. IA. P. voor hen deed.
Een paar maanden geleden is in de
commissie afd. gasfabriek de kwestie ter
sprake gekomen om de cokes voor min
en onvermogenden lager te stellen maar wij
konden door de talrijke bezwaren niet tot
een besluit komen. Ik geef B. en W. in
overweging om deze zaak nogmauls onder
de oogen te zien; met eeu beetje goeden
wil was het goed hiermede nogmaals een
proef to nemen.
Hot politiekorps behoeft verbetering van
loonen, daar die nog niet zijn naar de
eischen des tijds en hoop ik dat B. en W.
daarnaar opnieuw een ernstig onderzoek
zullen instellen.
Wethouder v. E s v e 1 d merkt op, dat
dc heer Gorritsen terecht heeft opgemerkt,
dat er geen noodtoestand is en dat de
prijzen reeds weer daleode zijn. Zoo zijn
er ook artikelen, die goedkooper zijn dan
vorige jaren. Wij hebben eenvoudig to
doen met een toestand, welke ieder jaar
terugkomt Van gemeentewege mkoopen
doen, gelijk in 't adres der S.D.A.P. woidt
voorgesteld, is erger dan de kwaal. Daar
door toch zouden honderden kleine nering
doenden ten gronde worden gericht. Dat
dc gemeentewerklieden toeslag op hun loon
zouden moeten hebben tot f 1009 toe, gaat
niet op, waar er in deze gemeente 2500
aanslagen beneden de f 1000 inkomen zijn
en er dus massa's andere ingezetenen zijn
die in dezelfde of mindere conditie ver
keeren. En dan hebben de gemeente
werklieden en beambten nog wel een
bevoorrechte positie. Daarvan zijn ook B.
en W. overtuigd. Spr. persoonlijk is van
mcening, dat een bijslag de zorgeloosheid
in de hand zal werken en deprimeeiend
zal werken. Kijken wij naar gemeenten,
waar het ingevoerd wordt, als in Amster
dam en Utrecht, dan zien wij dat men-
schen met resp. f24 en f 18 wekelijkBch
inkomen, de hand ophouden voor een
toeslag van f 0.60. Dat haalt de menschon
zedelijk neer. Spr. vereenigt zich dan ook
met de conclusies van her rapport. Wat
verlaging van de cokes-prijs betreft, gaat
een vergelijking niet Bussum niet op,
omdat daar betrekkelijk weinig minder-
gegoeden wonen. Bovendien zijn de gang
bare pryzen tc Bussum en hier verschillend.
Hier zijn de prijzen al laag, ook met het
oog op de min vermogenden. Wellicht
echter kunnen B. en W. nog overwegen
of via het Armbestuur nog iets kan gedaan
worden in die richting.
De heer Oosterveen, eveneens lid
der commissie, oefent eveneens kritiek uit
op het adres der S. D. A. P. Indieu de
gemeente met dit adreB medeging, dan
zouden wij daarmede toegeven, dat de
gemeente direct zou moeten ingrijpen,
wanneer zich onvoorziene omstandigheden
voordoeu. Dat men ijvert voor hooger loon
billijkt spreker, doch op 't oogenblik mo
gen de gemeentewerklieden niet vergeten
dat zij reeds een voorsprong hebben op de
particuliere arbeiders. Laat men uitzien
naar bezuiniging 1
De Voorzitter stelt voor de op de
zaak betrekking hebbende adressen te wij
zen van de hand
Aldus wordt zonder hoofdelijke stemming
besloten.
De Voorzitter brengt daarop hulde
en dank aan de commissie voor hun helder
rapport, het doet spr. genoegen dat zij lot
de gestelde conclusie is gekomen, de juist
heid waarvoor ook spr. onderschrijft.
5. Voorstel -van Burgemeester en Wet
houders naar aanleidiug van een vetzoek
van R. L. E. de Bruyn betreffende voor-
loopige concessie voor den aanleg en de
exploitatie van een tram Amersfoort-Zeist
Voorlezing wordt gedaan van een schrij
ven van de heer De Bruyn, waarin deze
mededeelt een buitenlandsch consortium
bereid te hebben gevonden met hem mede
te werken inzake de tramaauleg.
De Voorzitter zegt, dat dit schrijven
B. en W. niet heeft afgebracht van hun
voorstel om afwijzend op het verzoek te
beschikken.
Zonder hoofdelijke stemming goedge
keurd
6. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders betreffende verhuring van de
tuinmanswoning met land op het terrein
„de Hooibergen.''
Een en ander voor den tyd van 6 jaar
en voor f 90.
Zonder hoofdelijke stemming goedge
keurd.
7. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot wijziging van de gemeentebe-
grooting, dienst 1911.
Zonder hoofdelijke stemming goedge
keurd.
S Voorstel van Burgemeester en Wet
houders betreffende de verordening op het
vervoeren en begraven van liikon in de
gemeeuto Amersfoort.
De Gezondheids commissie heeft geen
bezwaren geopperd tegen de voorgestelde
wijzigingen, welke met alg. stemmen wor
den goedgekeurd.
9. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders betreffende het bouwen van een
waterreservoir op den Berg.
De heer Kroes heeft dc 3 ontwer
pen nog eens nauwkeutig beschouwd. Ont
werp B nu acht spr. verreweg het meest
aanbevelenswaardige. Dit plan geeft een
gebouw, dat hoogst practiscb is ingericht
en zal het oog aangenaam aandoen. De
commissie van fabricage geeft ook aao dat
plan de voorkeur. Spr. protesteert tegen
het voorstel der beide Wethouders, die een
nieuw plan willen, waardoor een gemeente
ambtenaar beleedigd zou worden.
Wethouder R ij k e n s meent, dat _het
aspect van den Berg van den Zuidkanten
Oostkant bedorven zal worden bij uitvoe
ring van plan B. Spr. begrijpt zeer goed,
dat wanneer men iets afkeurt, men er iets
voorin do plaats moet geven. Vandaar het
voorstel voor een vierde plan. Van belee
diging van een gemeenteambtenaar kan
geen sprake zijn. Had spr. de degelijkheid
van het gebouw becritiseerd, dan ware het
iets anders, doch 't geldt hier de 6choon
heid van Amersfoort. Spr. wil voot geen
een zeventiende part de verantwoordelijk
heid i,ragen voor het feit dat er een foei-
leelijk gebouw zal komen in zoo'n schoone
omgeving.
Wethouder v. E s v e 1 d spreekt in
denzelfden geest. De Berg is nu eenmaal
bestemd voot villa-bouw en daardoor moet
men er op toezien, dat er niets komt, wat
de schoonheid van den Berg zou benadee-
len. De heer Kam meent, dat iedereen
moet kunnen zien, dat dit gebouw het
waterreservoir is, dat is zijn bouwkundig
principe, doch de beer Rijkens en spr. zijn
een andere meening toegedaan. Zij juist
ineenen, dat dit niet aan 't gebouw gezien
mag worden. Overigens wil spr. gaarne
hulde brengen aan aan de bekwaamheden
van den gemeente-architect.
Wethouder Kam meent, dat één der
eerste eischen van een kunstwerk is, dat
het duidelijk doet zien, waarvoor het
bestemd is. Zoo óók met een waterreservoir
Spr. zet vervolgens op technische gronden
uiteen, waarom de voorkeur moet gegeven
worden aan hot plan dat spr. vóórstaat, dat
is hot ontwerp B., van do hand van den
gomeente architect.
Op acsthetische gronden toont spr. ver
volgens nog in den breede aan, dat het
gebouw niet het aspect van den Berg zal
ontsieren. Het gebouw, volgens plan C.
noemt Spr. zonder karakter, het zal nimmer
het oog kunnen bevredigen, terwijl de
bouwkosten te hoog zyn.
In stemming wordt gebracht het denk
beeld van de wethouders v. Esvold en
Rijkens om nog als nieuw plan te doen
maken. Het wordt verworpen met 15 tegen
2 stemmen.
Vóór de heeren Rijkens en van Esveld.
De hoer Tromp van Holst: „Daar
zit je!"
Wethouder Rijkens: „Als het er
eerst maar eens staat!"
Het voorstel.Kam (plan B) wordt hierop
aangenomen met 15 tegen 2 stemmen.
Tegen de heeren Rijkens en v. Esveld.
10. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders betreffende een adres van A. van
der Linden e. a. tot verharding van den
Ouden Soesterweg.
De heer J o r i s s e n herinnert er aan,
dat hij indertijd, toen de Barchman Wuy-
tierslaan werd aangelegd verharding
van den Soesterweg bepleit heeft, zoodat
hij wel wat teleurgesteld is door het voor
stel van B. eu W. Spr. meent, dat verhar
ding van den weg wel degelijk een gemeente
belang is. Tal van kerk- en schoolgangers
maken van den weg gebruik. Het is toch
niet noodig, dat alle gemeentenaron er
gebruik van maken! We geven byv. toch
ook subsidie aan dc tram, waarvan maar
een klein gedeelte der ingezetenen gebraik
maakt. Spr. bepleit ten slotte met warmte
verbetering van den weg, welks toestand
de spuigaten uitloopt. Men kan er meteen
werk mede verschaffen, waardoor ook indi
rect een gemeentebelang gediend wordt.
De heer Van Kalken wijst erop, dat
het verkeer vrij druk is over den Soesterweg
en z.i is het een gemeentebelang, dien
weg althans begaanbaar te maken.
Spr. komt wekelijks op dien weg, doch
dan moet hy' de goede plekjes opzoeken.
Spr. kan zich voorstellen, dat de wet
houder, wegens zijn boogen leeftijd, geen
ouderzoek ter plaatse heeft ingesteld.
Had hy het gedaan, dan zou by zien, dat
het geen weg meer was, doch een droge
rivier. (Gelach).
De heer Gerritsen voelt veel voor
't idee van den heer Jorissen zoowel om
't directe als om 't indirecte voordeel
maar vooral om 't laatste. Op die wijze
kan aan heel wat min gegoeden werk ver
schaft worden wat beter is dan een toe
slag. Spr. hoopt dat B. en W. overwegen
zullen, wat in die richting te doen. Want
er zal deze winter weer heel wat werkloos
heid komen.
De jteer J o ri s s e n vraagt B. en W.
of binnen den kortst mogeli,ken tijd, een
voorstel van 'non verwacht zal worden,
hetzij vóór of tegen
Dc voorzitter zegt dit gaarne toe,
doch geeft toch in overweging dit afwyzend
voorstel aan te nemen.
Verschillende stemmen gaan hier tegen
op. De heer Oosterveen bepleit
uograaals een voorziening van den toestand,
wat betreft het eerste gedeelte van den weg.
De Voorzitter zegt, dat B. en W.
dit gaarne zullen overwegen, als zy de
medewerking der eigenaren kunnen ver
krijgen.
De heer Kroos gelooft dat desnoods
verharding van de ééne helft van den weg
voldoende is.
De Voorzitter stelt hierop voor
het aanhangige voorstel aan te houden,
waartoe zonder hoofdelijke stemming wordt
besloten.
11. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tot het geven van eervol ontslag
op verzoek aao den onderwijzer R. W.
Kuiper (school Koningstraat).
Wordt zonder hoofdelijke stemming eer
vol verleend met ingang van 1 Februari
1912.
12. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders betreffende de periodieke verhoo
ging van jaarwedde van den leeraar
J. M. Thiel.
Zonder hoofdelijke stemming goed
gekeurd.
13. Vaststelling van het tweede supple
toir kohier der straatbelasting, dienst 1911.
Wordt zonder hoofdelijke stemming
vastgesteld op f 30185
14. Vaststelling van het 4e aanvullings
kohier inkomstenbelasting, dienst 1911.
Wordt zonder hoofdelyke stemming
vastgesteld op 298.50.
De openbare vergadering wordt hierop
te 3.05 veranderd in ééne met gesloten
deuren.
