DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 306.
DINSDAG 2 JANUARI 1912.
8e JAARGANG.
NIEUWJAAR.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Bureau: KIiEINE HaAG 6. Telet. Intere. 183.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. 15.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bg
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kautoc Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg Binnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Op het uurwerk vaD den tijd hoeft de
maandwijzer den kringloo' weder volbracht.
Opnieuw hebben wij ons opgemaakt tot
'u nieuwe rondreis in het onbekende land
van de toekomst. Hoopvol gestemd met
goede verwachtingen, vervuld van nieuwe
plannen en nieuwe dlusies, werpen wij
nog 'n enkelen blik terug in de periode,
die achter ons ligt.
Bij de oudejaarsavond-overdenkingen zal
in menig gemoed blijdschap en dankbaar
heid, maar ook smart en rouw geheerscht
hebben. A oor hetgeen wij persoonlijk
geleden en genoten hebben, past het ons
slechts in onze binnenkameren vertroosting
te zooken en Gode dauk te brengen.
Wat het openbaro leven bood, mag op
deze plaats met 'n enkel woord gememo-
ïeerd worden.
Hot jaar 1911 ia 'n jaar geweest van
oorlog en oorlogsgerucht. Weinig heelt
het gescheeld, of 'n Europeesche oorlog
zou ons werelddeel geteisterd hebben. Dat
het niet zoover gekomen is, willen wij
liefst beschouwen als 'n overwinning van
de vredesidee; maar hebben zij zoo vol
komen ongelijk, dio in den wedstrijd der
groote mogeudhedeu bij de versterking
van leger en vloot en in de angstwekkende
bewapening de beate waarborgen voor den
vrede zien?
Korten tijd is ook in ons land de rust
veratoord geweest. De zeeliedenstaking
heeft in Amsterdam ongeregeldheden ver
oorzaakt, die zich 'n oogenblik ernstig
lieten aanzien nn waarbij zelfs burgerbloed
gevloeid hoeft; maar de bezadigde volks
aard is ook hier weer het krachtige tegen
wicht gebleken tegen woelzucht.
Op economisch terrein hebben zich
dreigende wolken samengepakt. Voorna
melijk ten gevolge van de langdurige
droogte van den zomer, trad in het najaar
'n prijsstijging der levensmiddelen in, welke
zich zeer ernstig liet aanzien en velen
reeds van noodtoestand deed spreken. Ge
lukkig is het dreigendo gevaar althans
tijdelijk tot staan gebracht en zoo wij ook
in de volgende weken voor strenge vorst
gespaard mogen blijven, noemen de econo
men dezen winter niot ongunBter dan
vorige jaren.
Voor Amersfoort zelf is 1911 van groot
gewicht geweest. De gemeenteraadsver
kiezingen in den zomer waren van het
hoogste belang; de uitslag is zoodanig
geweest dat, ongerekend onvoorziene om
standigheden, het vrijzinnig bewind voor
Amersfoort voor 'n reeks van jaren ver
zekerd is. Wij mogen dus veilig aannemen,
dat onze gemeente 'n nieuwe periode van
ontwikkeling tegemoet gaat, welke haar,
bedriegen do teekenen niet, tot ongekendeu
bloei zal brengeu en 'n schoone toekomst
tegemoet doet gaan.
Groote plannen zijn in voorbereiding en
ons Dagelijksch bestour toont 'n ijver en
outwikkelt 'u werkkracht, welke ons 'n
rijkeu oogst doen verwachten. De ver
gaderingen van B. en W. zonder tal eischen
voor de richtige vervulling van het wet
houderschap den heeleu nxensch. Dit ver
sterkt ons in onze overtuiging, dat het goed
gezien was van onzen Gemeenteraad" om bij
de aanstelling van 'n derden wethouder de
keuze to doen vallen op iemand, die- zich
geheel en al aan het ambt kan wijden.
De Eemlander treedt heden haar negen
den jaargang in en zulks geschiedt met to
grooter opgewektheid, omdat wij weten
steeds meer te kunnen rekcueu op de sym
pathie en den steun onzer medeburgers en
geestverwanten, gelijk ons gebleken is uit
de gestadige vermeerdering van ons lezers-
tal in 1911. Niet alleen is dit te dauken
aan het feit, dat wij onze lezers steeds uit
de eerste hand van het plaatselijk nieuws
op de hoogte kunnen houden, maar ook
omdat meer en meer de overtuiging veld
wint dat in Amersfoort behoefte bestaat aan
eeo centraal orgaan voor alle vrijzinnigen,
van welke schakeering dan ook.
Van onzen kant wij hebben het reeds
meermalen gezegd zullen wij or steeds
naar strevcu do Eemlander te maken tot
'n liberaal blad in den ruimsten zin des
woords. Wij hebben ons daarom dan ook
reeds de medewerking verzekerd van woord
voeders dor verschillende vrijzinnige frac
ties, terwijl wij steeds gaarne onze kolom
men open zullen stellen voor allen die zich
geroepen gevoelen aan de ontwikkeling
hunner medeburgers mede te werken of
hen van voorlichting, zij het ook van de
onze afwijkend, te dienen.
Onverschrokken zullen wij voortgaan
positie te nemen tegenover het door tijdelijk
succes in laatste lovensopflikkering over
moedig geworden clericalisme en tegenover
het door z'n luilekkerland-beloften voor
utopisten en maatschappelijk ontovredenen
zoo verlokkelijke socialisme.
Nu de toekomst voor de Eemlander ook
geen ernstige finantieelo zorgen biedt, kun
nen wij naar middelen zoeken om ons
blad steeds meer aantrekkelijk te maken.
Het heeft ons dan ook reeds genoegen ge
daan, dat de lezers op prijs blijken te
stellen, dat wij hun wekelijks eenige ac-
tueele illustraties bieden. En,wij zullen ook
naar nieuwe middelen blijven omzien, welke
de Eemlander de eer van de courant voor
Amersfoort te zgn, doen waardig blijven.
De Republiek China.
Het de proclamatie van Soen-jat-sen tot
president van de Republiek China schijnt
een nieuwe aera voor het geweldige rijk
aan te breken.
Alle berichten welke thans uit verschil
lende deeleo van China in de buitenland-
sche pers zijn opgenomen, bevestigen de
debacle van de monarchie.
Zelfs Tang-Sjao-tsji, de keizerlijke vredes-
ouderhandelaar, zou, volgens de Daily
Telegraph, naar de revolutionnairen zijn
overgeloopen.
Het keizerlijke hof moet Donderdagmid
dag om drie uur Peking hebben verlaten,
nadat de afzendieg der uit Mautsjoerije
ontboden beschermingstroepen door den
onderkoning nan Mantsjoerije was gewei
gerd, onder voorwendsel, dat door het ver
trek van deze troepen de rust in Mantsjoorije
in gevaar zou worden gebracht.
Waarschijnlijk zullen thans de revolu
tionnairen zich van de provincies die nog
niet tot hen zijn overgegaan, gewapender
hand meester maken, waarbij zij dan wel
heel weinig tegenstand zullen vinden.
Soen jat-sen, de president der nieuwe
Republiek, wordt allerwege als een man
van rustige vastbeslotenheid en onbuig
zame volharding genoemd. IIij is het die
van uit het buitenland do revolutie heeft
geleid.
In de naaste toekomst zal nu moeter.
blijken in hoeverre bij aan de op hem
gebouwde verwachtingen boantwoordt.
De Monqoolsche Quaestie.
In de Hongoolsche quaestie, zoo wordt
uit Peking geBeind, is plotseling een ern
stige wending gekomen, doordat Rusland
aanspraken iB gaan maken, die de suzerei-
niteit van China aantasten. De Wei Poe
Woe (Chineesch ministerie van buitenland-
sche zakon) is zeer terughoudend, maar
geeft toch toe, dat een bedekt ultimatum
is ontvangen en dat men verwacht, dat
Russische troepen op twee plaatsen over
de grenzen zullen trekken.
De geheimzinnige Ziekte.
Nog altijd weet men niet waaraan de
geheimzinnige ziektegevalion te Berlijn zijn
toe te schrijven.
Er zijn weer gevallen geconstateerd in
het asyl in de Fröbelstrasse, niet alleen,
doch ook in het ceutrum en het Z.W. van
Berlijn en te Charlotteuburg. Te Char-
lotteuburg zakte op straat een man ineen
onder de bekende verschijnselen. De politie
constateerde, dat deze man in fatsoenleken
doen leefde en nooit in een asyl geweest
iB. Hg moet dus de vergiftiging op een of
andere geheimzinnige wijze hebben opgedaan.
In het asyl in de Fröbelstrasso werden
proeven op groote schaal genomen met
liet botulis serum van Wassermann. Alle
patiënteD kregon een inspuiting, voor zg
naar het ziekenhuis gebrachten werden.
Tot den volgenden middag was geen dezer
patiënten gestorven. De geneesheeren
hebben veel hoop, dat zij met dit middel
de ziekte bestrijden kunnen*
De proeveu op dieren, genomen in het
Koninklijk Instituut voor infectieziekten,
zijn afgeloopen. Deze experimenten hebbon
het bewijs geleverd, dat do ziekte het ge
volg is van vergiftiging door de botulisme-
bacil. Van een epidemische ziekte is dus
geen sprake. En het publiek behoeft zich
dus niet ongerust te maken.
De groote vraag is nu, hoe dit gif in
het lichaam der aangetatsen is gekomen.
En hierover zijn de deskundigen het nog
niot eens. De hypothese, dat alleen bedor
ven bokkingen de schuld hebben, beeft
men nu langzamerhand laten varen.
Een beter bericht zegt, dat het onderzoek
naar de vergi/tigingsgevallen in de toevlucht
voor dakloozen, als resultaat heeft opge
leverd, dat de aan do in de toevlucht
huizenden geleverde sterke drank methyl
alcohol bevat. De leverancier van den
drank, de drogist Scharmach, uit Charlotten-
burg, heeft bekend, den drank met 2/3
methylalcohol en 1/3 sprit vervaardigd te
hebben. De man is in hechtenis genomen.
Iu medische kringen staat men scoptisoh
tegenover de verklaring, dat de vergiftiging
door methylalcohol zouden veroorzaakt zijn.
Een Rijn-Maas-Kanaal.
Naar de „Borlinor Lokal Anzeiger"
meldt, heeft de Kamer van Koophandel te
Keulen in eeu geheime zitting besloten,
met de Koninklijke regeoring in Aken iu
onderhandeling te treden over een kanaal
van den Rijn naar de Maas. Dit kanaal
zal dan zuidelijk van Keulen naar Aken
loopen door de Rijnprovincie, en met de
Nederlandsche eu Belgische kanalen ver
binding krijgen.
De Koning der Belgen ongesteld.
Gedurende een paar dagen lijdt de ko
ning aan koortsaanvallen eu een weinig
heeschheid. De verschijnselen wijzen op
influenza. De gewone recepties zullen
uiet plaats hebben om elke vermoeienis te
vermijden.
De toestand des konings boezemt echter
geen ongerustheid. Eenige dagen van rust
zullen voldoende zijn om hem geheel te
doen herstellen.
Roobevelt en Tapt.
De oud-prpsident Roosevelt publiceert in
de „Outlook" een artikel waarin hg zegt,
dat de opzegging van het Russsissch-Ame-
rikaan8ch handelsverdrag zgu volle instem
ming draagt. Echter was het, zegt Roose
velt, boter geweest zoo hierover eerst aan
het Haagsche Hof van Arbitrage de beslis
sing ware voorgelegd. Taft heeft door te
handelen gelijk hij deed, het Amerikaan-
sche volk genoodzaakt een afkeurenswaar
dige gedragslijn te volgen. In stede vau
naar arbitrage, is nu gestreefd naar een
politiek van brute ontkenning daarvan,
waarbij de Yereenigde Staten zich in de
oogen van do geheele wereld hebben be
spottelijk gemaakt.
De directe aanval van Roosevelt op het
beleid van zijn opvolger, moet naar uit
New-York wordt gemeld, wel bg velen in
den lande de overtuiging doen postvatten,
dat, hoezeer Roosevelt openlijk verklaart,
geen candidatuur voor het presidentschap
te willen, hij toch geen enkele gelegenheid
voorbij laat gaan, om zich als de man voor
te doon, dien het land noodig heeft als
do hersteller van bedreven onrecht en do
redder der republikeinsche partg, welker
toekomst door president Taft in gevaar
gebracht kan worden.
De toestand in Perzib.
Het Internationaal Socialistisch Bureau
te Brussel heeft mededeeling ontvangen,
dat de Provinciale Raad van Tebriz aan
het Perzich comité te Constautinopel een
telegram heeft verzonden, waarin wordt
gemeld, dat de Russen tal van dorpon in
brand steken, de iuwoners vermoorden
en de vrouwen mishandelen, ec dat, indien
hieraan geen einde komt, de bevolking
genoodzaakt zal worden om wederstand te
bieden en zich te verdedigen.