DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 12.
MAANDAG 15 JANUARI 1912.
9e JAARGANG.
In eigen boezem!
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. vau Schaardenburg.
Bureau: KLEINE HiifJ O. Telef. Interc. 183.
Abonnementsprijs:
Prijs der Advertentiën:
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Sinueii-en Buiten landseh Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 78-78 Amsterdam
De clericalo meerderheid in de Belgische
Tweede Ivamer is bij de verkiezingen der
laatste jaren voortdurend afgebrokkeld en
bedraagt thans nog slechts 6 6temmen. In
Mei zal de helft der Parlementsleden zich
aan 'n verkiezing moeten ondeiwerpen en
het laat zich aanzien dat deze verkiezingeu
de meerderheid zullen verplaatsen van
rechts naar links.
De uitslag van de jongste volkstelling
zal ten gevolge hebben, dat het aantal
kamerleden met 20 uitgebieid wordt en
van die nieuwe zoteU zullen slechts enke
le door het platteland vervuld moeten
worden, het ineerondeel komt aan de groote
steden ten goede, zoodat de'linksche par
tijen ongetwijfeld de grootste helft dier
zetels veroveren zullen.
Het lot van de clericale legeering in
België is dus vrijwel beslist; de nieuwe,
jong-kathoheke strooming iu de clericale
paity zal den val niet kunnen tegenhouden.
De roouischen zelf zien dit aankomen en
toonen weinig hoop zich in het ontwakend
België nog te kunnen staande houden.
Ook de Eembode wil hierover 'n woordje
meespreken
De strijd zal zwaar zijn, want in 't
nijvere België met z'n rcuzenfabritken
zijn de socialisten sterk. Samengaand met
de liberalen die zich voor zoo'n gezel
schap in verkiezingsdagen in 't geheel
niet geneerenzullen deze alles op 't
spel zetten.
Wij cursiveeren eenige woorden, die
onze verbazing gewekt hebben. Hoe kan
de Eembode er den liberalen een verwijt
van maken, dat zij zich voor het gezelschap
der sociaal democraten niet geneeren, als
de eigen geestverwanten of neen, deze
utidrukkiug kan men hier niet gobruiken;
liever dus: als de eigen partijgenooton er
niets in zien, gezamenlijk met de socia
listen op te trekken, waar zij op die wijze
de liberalen uit het zadel kunnen lichten?
Gent is daar, om zulks te bewijzen.
Ongeveer twee jaar geleden hebben de
clericalon en socialisten te zamen de libe
rale stadsregeering te Gent omvergeworpen
en sinds dien tot voor eenige maanden
broederlijk de wcthouderszetcls onder elkaar
verdeeld.
Niet alleen in verkiezingsdagen maar
ook in vredestijd hebben de Belgische
clericalon „zich voor zoo'n gezelschap in
't geheel niet gegeneerd".
In Duitschland i9 het niet anders ge
steld. Bij de vorige Rijksdagverkiezingen
hebben het Centrum en de socialisten,
nu ja wel niet openlijk en officieel, maar
dan toch onder de tafel de handen ineen
gelegd en elkaar wederzijdscbe hulp beloofd.
En bij de omstreeks dien zelfden tijd in
Beieren gehouden verkiezingen voor den
Landdag Londen de handen zelfs boven
tafel komen en is het bondgenootschap
zonder blikken of blozen beklonken.
En wil de Eembode thans den liberalen
voor de voeten werpen dat zij zich toch
eigenlijk moesten geneereu met de sociaal
democraten gemeeDe zaak te maken?
De Rijksdagvicrkikzingen.
Hoewel de resultaten van alle districten
bekend zijn, is het nog niet mogelijk den
einduitslag te voorspellen. De Voss.Zeitung
van meening. dat er een eind gemaakt
zal worden aan de conservatief-clericale
heerschappij. Dit blad schrijft ook: „De
regeerenden van het zwart blauwe^ blok
hebben de afrekening ontvangen voor de
financieele hervorming en de gevolgde
politiek. Hetgeen vorst Bülow voorspeld
heeft, is uitgekomen: De 100de vloed is
machtig gestegen. Vallen de herstemmin
gen voor de sociaal democraten niet al te
ongunstig uit, dan kunnen zij het tot hon
derd en nog meer mandaten brongen."
Belangrijker dan bet voorspellen hoe de
toekomstige Rijksdag er uit zal zien, is het
bespreken van de hiermede samenhangende
quaestie, welke houdiug de burgerlijke
partijen bij de herstemming tegenover elkaar
zullen innemen. De radicaalste bladen
komen er rond voor uit, dat zij aan sociaal
democraten de voorkeur geven boven con
servatieven en centrum. Doch de groote
vraag is wat de nationaal-liberalen zullen
doen, wanneer een conservatief in herstem
ming komt met een 3ociaal-democraat. Dat
zij het centrum, van oudsher de politieke
aartsvijand, zullen steunen, is niet aan te
nemen.
De conservatieve bladen zijn zoo door
drongen van het gewicht dezer quaestie
dat z\j reed9 Zaterdagavond de spijker op deu
kop treffen. Zoo schrijft de Krouzzeitung,
het orgaan van den heer Von Heidebrand,
dat de nationaal-liberalen, willen zij zeker
zijn van den steun der conservatieven, niet
met algemeece bewoordingen de sociaal
democraten in den rug moeten aanvallen,
doch dat er over en weer voor elke her-
8temmiug een overeenkomst tusschen de
partijbesturen afgesloten moet worden.
Stemmen de nationaal-liberalen hier niet
mee in, dau zullen de conservatieven ver
blijven van de stembus, hetgeen zeggen
wil, dat zij de sociaal-democraten indirect
steunen.
Uit betzelfde vaatje, doch niet zoo per
tinent, tappen de agrariërs in de Deutsche
Tageszeitung, die er bovendien genoegen
in scheppen de nationaal-liberalen te
honen met bun nationale gevoelens, die
zij iu den Rijksdag kunnen uiten, alleen
wanneer de sociaal-democraten hen helpen
in den Rijksdag te komen.
Zelfs de officieuse Nord Deutsche Allge-
meine, anders niet zoo vlug, haast zich
hedenavond reeds erop te wijzen, dat het
parool voor de herstemmingen moet zijn
tegen de sociaal-democraten, die de natio
nale eischen, o.a. van een 6terk leger eu
vloot, bestrijden.
Het blad speelt op een voor den heer
Yon BethmannHollwcg ongewoon krach
tige manier op het klavier van „de nationa
liteit" om het internationale sociaal demo-
cratisme niet nog sterker in den Rijksdag
te doen terugkeeren.
Wat zullen de natiouaal-liberalen doen?
Op deze vraag geeft hun partijblad de
National Zoitung van hedenavond reeds
antwoord: „Wij zijn de meening toegedaan
dat elke beslissing over tie herstemmiug ge-
troöeu moet worden voor elk geval afzon
derlijk en dat aan ae provinciale en plaat
selijke comity's het mogelijk gemaakt moet
worden de afspraak zoo te treffen als het
politieke belang het eischt. Dit sluit niet
uit dat er toch rekening gehouden moet
worden met het geheele liberalisme."
Dit wil dus niets anders zeggen dan dat
de National Zeitung de nationaal liberalen
aanraadt te transigeeren. Het is echter de
vraag of de beer Basscrmann, die stellig
alleen met de hulp der sociaal-democraten
in den Rijksdag kan komen, zich zoo bang
zal toonen voor de bedreigingen der con
servatieven.
De Oorlog.
De Ottomaat ^che ambassade te Parijs
maakt het volgeude telegram openbaar, van
den Turkschen minister van oorlog ont
vangen
Den zesden Januaii trachtte een Itali-
aansch regiment uit Homs een uitval U
doen. De Italianen werden op eeD kilome
ter vau de stad door onze troepen en
vrijwilligers aangevallen. De vijand moest
zich op Homs terug trekken met achter
lating van 50 döoden on veel munitie. De
achterhoede ter sterkte van 150 wan,'
werd neergeschoten. De Turksche verliezen
bedroegen 18 dooden en 37 gewonden.
Het agentschap Stefani verneemt uit
Constantinopel, dat plotseling alle vredes
besprekingen der andere mogendheden zijn
afgebroken, en dat er dus geen twijfel
meer beslaat of de oorlog wordt voort
gezet.
üet Fransche Ministerie.
Nadat ook Delcascé het aanbod van
een Kabinet saam te stellen, had afgeslagen
is den heer Poincaré dit opgedragen. Deze
is geslaagd.
De volgende portefeuilles zijn definitief
toegewezen:
President van den ministerraad van
Builenlandsche Zaken Poiucaró; Justitie
Bnand; Biunenlandsche Zaken Steeg;
Oorlog Millerand; Marine Delcassé;
Financiën Klotz; Openbare Werken Dupuy;
Landbouw Paius; Koloniën LebruuArbeid
Bourgeois.
De titularis van Handel is Fcmand
David, van Onderwijs Guist'hau.
Het ministerie stelde reeds een verkla
ring op, die morgen zal wordeu voorgele
zen.
Deze verklaring zal in de eerste plaats
aandringen op de spoedige goedkeuring
van de Fransch-Duitscbc overeenkomst, om
tusschen de beide mogendheden betrek
kingen te verzekeren, die op vrijmoedig
heid en loyauteit gegroud ziju. Dan hoopt
het kabinet weldra een oveieenkomst met
Spanje te sluiten. Het kabinet verklaart
verder, dat Frankrijk getrouw zal zijn aan
zijn boudgenooten en vrienden, waaraan
het thans meer dan ooit verknocht is. Ver
volgens zal het kabinet de kwesties van
de ambtenaarspensioenen, het kiesrecht en
de financiën behandelen, en de begrooting
in behandeling brengen. De regeering ver
klaart, dat z\j haar bijzondere zorg zal
wijden aan leger en vloot, wier sterkte do
beste waarborg voor den vrede is en die
altijd, hoezeer meu ook moge wenschen,
dat de vrede bestendigd blijft, gereed moe
ten zijn voor alle gebeurlijkheden en in
staat om hun plicht te vervullen.
Spaansche Ministbrcrisis.
Het Spaansche ministerie heefc zjjn ont
slag aangeboden. Het gerucht gaat, dat
het kabinet zijn ontslag nam, omdat een
algomeene staking te Barcelone dreigt,
wanneer gratie wordt geweigerd aan de
veroordeelden in het Culleraproces.
Slecht Geld.
De commissie, door de Portngeesche
regeering benoemd om de quaestie te
bestudeeren van een wettelijke regeling
voor het bieden van gelegenheid voor
hasardepeleu, heeft haar rapport uitgebracht,
waarin zij de inrichting aanraadt van weel
derige casinos eu speelhuizen in de voor
naamste steden van Portugal on op het
eiland Madeira, welke door de gemeente
raden zullen verpacht worden.
Een deel der winsten zal ten goede ko
men aan instellingen van weldadigheid,
een ander deel aau den Staat vervallen.
Ook vreemdelingen kunnen zulk een in
richting pachten.
Mijnweiikersstaking in BtLGlë. -
Er schijnt kans, dat de mijnwerkerssta-
zich niet tot de Borinage waar de toe
stand nog onveranderd is zal beporEen.
Het Ilbld v. Antw. althans meldt:
De mijnwerkers van het Luikerland be
ginnen zich ook te roeren. Zaterdag ib er
een werkstaking uitgebroken in deu kool-
put Fanny, te Ougrée Marihay. Doch hier
is de ooizaak beel anders dan in den Bo
rinage. Do mijnwerkers, die 's nachts in
de mijn dalen, werkten van 6 ure 's avonds
tot 4 ure 's morgens en winnen 4.70 fr.
Zij hadden gevraagd om ten '6 ure te mogeu
boven komeu in plaats van om 4 ure.
Dit werd hun gcreedelijk toegestaan,
maar mits een aftrek op hun loon van 0.55
cent. Hiervan echter willen de mijnwerkers
Diet weten en daar de bazen ook niet
willen toegeven is de werkstaking verklaard.
De Israëlieten in Rusland.
Hot schijnt, dat voor de Russische Isra
ëlieten oen betere tijd gaat aanbreken.
De minister-president toch heeft enkele op
hen betrekking hebbende bepalingen van
zijn voorganger ongedaan gemaakt. Zoo
heeft hij o.a. goedgekeurd, dat passen voor
een tijdperk van zes maanden mogen
wordeu uitgereikt aau Joodsche kooplieden,
die voor hun zaken huiten de hun als
woonplaats aangewezen zone willen reizen.
Verder heeft hij aan de directie van
de „Nalionalistische Credietvereeniging" te
Moscou verklaard, dat hij er geen be
zwaar in zag, dat Joden daarin deelnemen,
terwijl hij tevens verzocht de instelling
niet langer „nationalistisch" te noemen.
De Revolutie ik China.
De Kroon heeft besloten te abdiceoren
en zich zoo spoedig mogelgk te Jehol
terug te trekken wegeus de toenemende
troebelen in de provincies. De Manisjoe
prinsen, het volk en het leger van zijn
oordeel, dat dit de eenige mogelyke op
lossing is.
Tijdens een langdurige vergadering van
de hoofden der regeering werd beden een
gedoeltelijke regeÜDg van de quaestie ge
troffen.