WEERBERICHT.
Thermometerstand
Sportnieuws,
STADSNIEUWS.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 uur.
De Bilt, 1 Eebruari 1912.
Hoogste barometerstand 772.0 m.M. te
Seydisljord, laagste 739.3 te Stockholm.
Verwachting tot den avond van 2 Februari
1912. Zwakke tot matige winden uit Weste
lijke richtingen.
Gesteldheid van de lucht: Veranderlijke
bewolking, waarschijnlijk sneeuwbuien.
Temperatuur: Om het vriespunt.
Barometerstand U- MEIiSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
751 m.M.
Vorige stand te 12 uur 760 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 37
Laagste hedennachtF. 33
Hedenmiddag 12 uurF. 34
waren candidateu de heeren S. baron van
Heemstra (A.-R.), N. H. v. Roggeu (U.L.)
en dr. Th. van der Waerden (Ö.D.A.P
die respectievelijk 4913, 1656 en S24 stem
men op zich vereenigden.
Staatsraad
Jhr. J. C. C. dun Beer Poortugael.
Staatsraad jhr. J. C. C. den Beer Poor-
tugael viert heden zijn tachtigsten ver
jaardag.
Ontslag gehuwde Ambtenaressen en
Onderwijzeressen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
heeft ingezonden de Memorie van Antwoord
op het Voorloopig Verslag iu zake het
wetsontwerp tot regeling van de positie van
vrouwelijke Rijksambtenaren en onderwij
zeressen bij het openbaar lager onderwijs,
die in bet huweljjk treden.
De minister vreest, dat bet huwelijksleven
zal worden beheerschc door afkeer van het
geen bij normalen loop van zaken als de
bekroning van het huwelijksgeluk pleegt
tegemoet gezien te worden. De ambtelijke
betrekking der pas in het huwelijk getre
den vrouw wordt een prikkel voor de
echtgenooten om hun huwelijk kinderloos
te houden. Het huwelijk wordt daarmede
in zjjn wezen aangetast. Daarvan moet de
overheid zich onthouden. Zij mag niet, door
het bestendigen in een dienstbetrekking
onder die omstandigheden, de echtgenooten
in hun huwelijksleven belemmeren op zoo
danige wijze, dat zij het karakter van het
huwelijk als zoodanig niet ongeschoudeu
laat. Daarom schijnt het aangewezen, bij
de wet een waarborg te schenken dat de
overheid iu deze niet tusschen beide trede,
maar aan het gezinsleven de gelegenheid
late zijn normalen loop te nemen.
Hiertoe bestaat te gereeder aanleiding om
dat ook het dienstbelang voor den maatregel
pleit en zoo het dienstbelang het ontslag
der moeder-ambtenares vordert, is het plicht
het ontslag te verleeuen bij het aangaan
van het huweljjk. Maar dit blijft een ont
slag. mede in het dienstbelang 't gevolg
van de allerzonderlingste toestanden die zich
in verschillende gemeenten op dit gebied
voordoen. Niet te ontkennen valt trouwens,
dat het doel door het wetsontwerp beoogd,
met onze zeden strookt. Vrijwillig toch
pleegt men in de groote, meerderheid dei-
gevallen reeds den weg te begaan, welke
thans dwingend wordt voorgeschreven.
De de regeling tegenover in dienst zijnde
ambtenaressen dubbel onbillijk zou zijn, kan
door den Minister allerminst worden be
aamd. Voor zooveel zij bereids gehuwd zjjn,
zullen zij door de wet niet worden getrof
fen. En voor zoweel zij na het in werking
treden van de nieuwe voorschriften iu het
huwelijk treden, weten zij van te voren dat
zij daarmee haar ambt prijs geven.
De Nederland-Duit8chland Wedstrijd.
De Secretaris van den Nederlandschen
Voetband Bond deelt ods het volgende
mede, in verband met den op 24 Maart te
Zwolle op het nieuwe sportterrein te spelen
Ncderland-Duitschland wedstrijd.
Het terrein wordt ingericht voor minstens
11000 personen, terwijl, indien by den
voorverkoop der kaarten mocht blijken, dat
er meerdere plaatsruimte noodig is, door
het bijbouwen van tribunes gemakkelijk in
doze behoefte kan worden voorzien.
Aan een der lengte-zijden van het ter
rein is een ovordekte tribune gebouwd,
waarop 900 personen een ruime zitplaats
vinden, terwijl voorts aan weerszijden hier
van groote niet overdekte tribunes worden
aangebracht.
Aan de tegenovergestelde lengte-zijde is
een flinke staantribune uit aarden wallen
opgebouwd, waarop eenige duizenden een
prachtige plaats vinden. Voorts wordt in
de behoefte aau zit- en staanplaatsen om het
geheele teirein op practische wijze voor
zien.
De Staats-Centraal en Hollandsche Spoor
hebben de meest mogelijke medewerkiug
toegezegd. Er zullen dien dag van Gronin
gen, Leeuwarden, Enschede, Arnhem en
Amsterdam via Utrecht goedkoope extra
sneltreinen loopen, met zeer gereduceerde
prijzen, die tusschen 12 en 1 uur te Zwolle
aankomen, zoodat ze naar gelang van deu
afstand van kwart over tien tot elf uur uit
verschillende plaatsen vertrekken, De Hol
lander geeft een extra trein van Apeldoorn.
De dienstregeling na afloop van den
wedstrijd is zoo ingericht, dat de treinen
voor do naaBtbij gelegen plaatsen het eerst
vertrekken, om het den bezoekers moge
lijk te maken, thuis het middagmaal te
gebruiken, zoodat Arnhem, Enschede en
Apeldoorn tusschen half zes en zes uur
reeds den terugweg aanvaarden.
Door de vereeniging tot bovordering van
het vreemdelingenverkeer te Zwolle zijn
uitgebreide maatregelen genomeu eu de
restaurateurs, ook die vau groote zalen,
zooals do Buitensocieteit, Odeon, Harmonie,
Katerveer enz. hebben zich bereid verklaard,
vooruit kaarten beschikbaar te stelien voor
diners, zoodat ieder, die zich de moeite
getroost, vooruit zulk een dinerkaari te
koopeo, ook zeker is van een behoorlyk
op tijd opgediend maal.
In verband met klachten van vereeni-
gin»en welker leden bij vorige Internatio
nale wedstrijden geen kaarten konden krij
gen, omdat een groot gedeelte in handen
van opkoopers terecht was gekomen, be
sloot het Bestuur voor de Internationale
wedstrijden in dit seizoen de voorverkoop
der kaarten in de eerste plaats door mid
del van de aangesloten vereemgiugen te
doen gescheiden, zoodat de leden en dona
teurs gelegenheid hebben, voor zich tn
hunne familieleden en kennissen door mid
del van de secretarissen hunner vereeni-
gingen kaarten te koopen.
Hedenavond houdt het be
stuur der Kiesvereeniging Ge-
meentelabg zitting in Ons Huis
van 810 uur tot het geves van
inlichtingen omtrent plaat
sing op de Kiezersl.yst.
Kinderherstbllings- en
Vacantiekolonies.
Gisterenmiddag hield de afdeeliug Amers
foort vau het Centraal Genootschap voor
Kinderherstelliugs- en Vacatiekolouies haar
jaarvergadering in de Industrie- cd Huis
houdschool, onder voorzitterschap van den
heer M. Kamerling.
Na opening der vergadering leest de
secretaris de notulen van 30 Januari 1911
die worden goedgekeurd.
Aan de orde is hierna het jaarverslag,
waaraan we het volgende ontleenen:
Het jaar heeft zich gektnmerkt door
bloei en vooruitgang. Gememoreerd wor
den de twee uitvoeringen gegeven ten bate
der vereeniging. Door verschillende gun-
stige omstandigheden was do financieele
toestand zeer bevredigend. Aan theelood,
starnol enz. werd voor f 70.20 opgebracht.
De kinderen, die werden nitgozouden pre-
fiteeiden allen van hun verblijf aan zee.
Een hunner nam zelfs 7"a pond in gewicht
toe. Toch konden nog een 30-tal kinderen
niet worden uitgezonden.
Het aantal leden breidde zich uit tot
136, in weerwil van vele bedankjes. Dit
succes is voornaamlyk te danken aan de
goed geslaagde soiree's. Ten slotte wordt
een beroep gedaan op allen om krachtig
mede te werken tot versterking der finan
ciën.
Het verslag wordt met een woord van
dank aan den secretaris goedgekeurd.
Naar aanleiding van een klacht der di
rectrice van de vacautie-kolonie, dat de
afdecling Amersfoort kinderen uitzendt,die
te ernstig zijn, deelt arts Kamerling mede,
dat het zeer moeilijk is een keuze te doen
uit het groot aantal aanvragen. Bovendien
heeft men in een kolonie het liefst kinde
ren, die nog een geringe afwijking ver-
toonon, waaraan dan zooveel meer eer is
te bohalen.
Uit de rekeniug en verantwoording aan
de peuningmee6teres blijkt, dat de inkom
sten hebben bedragen f 1050.41 on de uit
gaven f785.77, zoodat er een batig saldo
is van f 264.64, hetgeen voornaamlijk te
danken is aan de opbrengst der twee
soiree's.
Naar aanleiding van eeD vraag van mej.
Stoppendaal omtrent wiuterverpleging, deelt
de voorzitter mede, dat de geldmiddelen
der vereeniging nu nog niet van dien aard
zijn, dat daaraau reeds gedacht kan wor
den. Wel is er een batig saldo, maar dat
moet gebruikt worden voor de a. s. uit
zending, daar aan contributie slechts f 171
wordt ontvangeu.
De rekening en verantwoording wordt
nagezien door mej. N. Stoppendaal en den
heer P. J. Frederiks en na accoord be
vinding met een woord van dank aan de
penningmeesteres voor haar nauwkeurig
beheer goedgekeurd.
Bij de nu volgende bestuursverkiezing
worden de aftredende leden: mevr. Heijli-
gei'8 en arts van Enst herkozen.
Mevr. Heijligers neemt de herbenoeming
aan; aan den heer van Enst zal bericht
worden gezonden.
Tot afgevaardigden naar de algemeene
vergadering, die dit jaar te Amsterdam zal
worden gehouden, worden gekozen de hee
ren W. C. Oosterman en Al B. v. d. Klein.
Aan de afgevaardigden wordt opgedra
gen op de algemeene vergadering aan te
dringen om to komen tot oprichting van
een centraal kleedingmagazyn bij elk kolo
niehuis. De kleederen kuunen dan bewaard
blijven en voor elke nieuwe groep gebruikt
worden. Nu bestaat er steeds veel moeite
om. kleederen te krijgeu en zelfs zijn er
menschen, die er op speculeeren mee te
gaan om de kinderen eens goed in de
kleeren te krijgen. Een voordeel is dan
nog, dat een uniforme klecding wordt ver
kregen, hetgeen ook aardiger voor de kin
doren is.
De contributie aan hot Centraal Genoot
schap wordt vastgesteld op f 10; terwijl
voorloopig 10 kinderen worden aangewezen
voor uitzending.
Bij do rondvraag Btelt dc voorzitter voor
dit jaar weder een adres om subsidie !e
zenden aan den Raad. De Gemeente geeft
elk jaar veel uit voor zieken en zal zeker
verstandig doen door prophylactisch te
werken, door een [klein gedeelte daarvan
als subsidie te verleenen.
Na nog eenige bespreking over de pro
paganda wordt de vergadering gesloten.
Lodewijk XI.
Lodewijk XI, die in 1461 zijn vader
als koning van Frankrijk opvolgde, was
een der bekwaamste en schranderste, maar
tevens een der wreedste en baatzuchtigste
vosten, die ooit den troon bekleedden. Ver
dacht van den moord der begunstigde
minnares zijns vaders, door zyn onnatuur
lijk gedrag den dood van zyn vador be
spoedigd hebbende, ontzag hij ook ua zijn
troonsbeklimming geene middelen, van
welken aard, die ook zijn mochten, zoo
zo hem slechts tot het voorgestelde doel
brachten. Hij was trouweloos jegens zijn
boudgenooten cn vrienden, scbond zonder
bedenking de heiligste verdragen, zelfs werd
hij beschuldigd van den moord zijns broe
ders, hertog Karei van Guienne, die zijn
plannen in den weg stond. Terstond nadat
hij den troon beklommen had, begon hij
de koninklijke macht uit te breiden dooi
de beperking van 't gezag zijner groote
leenmannen, met wie hij dan ook herhaal
de oneenigheden had. Met Karei den
Stouten met wien hij reeds vroeger oorlog
voerde, ging hij in 1472 een strijd aan.
Na den vroegtijdigen dood van Karei (in
1477 bij Nancy) gelukte het Lodewijk zich
van zijn hertogdom Bourgondië meestor te
maken.
Lodewijk, van nature achterdochtig, wan
trouwde vooral op het laatst zijns levens
alles wat hem omringde. Hij stierf in 1483,
onder duizenden angsten en folteringen des
levens, welke hij te vergeefs door alle
middelen, die het laihartigste bijgeloof hem
aan do hand gaf, poogde to verdrijven.
Deze vorst, die wellicht meer dan iemand
zijner voorgangers het koninklijk gezag
bevestigd en uitgebreid had, doch in wiens
karakter niettegenstaande de groote be
gaafdheden van verstand en geest, het lage
en gemeene de overhand had, zocht zijn
vertrouwden uit de heffe des volks. Zijn
voornaamste vrienden en staadsdienaars
waren Tristan l'Hermite, zijn groot pro
voost, van wien hij zich bediende, om al
wie hem in den weg stond te doen op-
knoopen; en vooral ook zijn barbier, deu
snooden Olivier le Dain, veelal le Diable
genoemd, dien hij iu den adelstand ver
hief en die aan zijn hof een hoofdrol speelde.
In het bovenstaande gaven we een korte
beschrijving van Lodewijk XI, zooals de
geschiedenis hem oub leert kennen, en
zooals hij ons ook, vrij getrouw wordt ge
schetst in het stak van Lavigne, dat gis
teravond, voor een vry talrijk publiek in
Amicitia door het gezelschap van Louis
Bouwweester, werd opgevoerd.
Wol was de zaal niet geheel gevuld,
maar de belangstelling was toch grooter
dan gewoonlijk.
En we vertrouwen, dat niemand zijn
avond beklaagd zal hebben, want het stuk
is op een zeer prijzenswaardige wijze ten
tooueele gebracht. Dat Louis Bouwmeester
een machtige creatie leverde van Lodewijk
XI, spreekt haast van zelf. Deze rol leeot
zich toch bijzonder voor zijn talent en hy
heeft er ons van doen genieten met al zijn
groote gaven. Bizonder treffend was zijn
spel in het vierde en vijfde bedrijf, vooral
in du biecht. Jammer dat hij hier niet
voldoende werd bijgestaan door den heer
de "Vries, die al heel weimg kleur in zyn
rol wist te brengen. Dat het spel van
Bouwmeester, toch nog maar altijd d e
dramaturg, veel indruk maakte, bleek
duidelijk, terwy] hij na elk bedrijf harte
lijk werd toegejuicht.
Van de medespelenden, ntag vooral Erfmao
genoemd worden,die den Hertog v. Nemours
niet waardigheid uitbeeldde. Over het geheel
voldeed ons het gezelschap veel beter, den
vroegere ensemble's van Bouwmeester, en
hoewel machtige talenten er niet onder
schuilen, was het spel van de meeaten
toch vrij goed.
Bioscoop Langestraat.
Gisterenmiddag waren we in de gelegen
heid even een kykje te nemen in het
bioscoop theater op de Langestraat, dat
Zaterdag a.s. zijn openingsvoorstelling zal
geven. De metamorphose van het vroegere
winkelhuis is nog niet geheel tot stand
gekomen, maar zooveel hebben we al wel
gezien, dat we hier een bioscoop krijgen,
geheel ingericht naar de eiscben, die tegen
woordig aan een dergelyke inrichting
tuogen worden gesteld. Een ruime zaal is
verkregen, waarin een aantal klapstoeltjes
een aangenaam zitje bieden. De muren zyD
in een effen donkeren tint gebracht, eeo-
voudig van lijn en kleur en byzonder goed
stemmend voor een bioscooptheater. Een
breede gang is langs een der muren open
gehouden, zoodat bij het komen en gaan
geen hinderlijk gedrang behoeft te ont
staan. Kortom, al het mogelijke is gedaan,
om den bezoekers het zijn daar zoo aao-
genaam mogelijk te maken. Toont de
keurige inrichting, dat dc ondernemer vol
komen op de hoogte is van hetgeen het
publiek tegenwoordig verlangt, ook do
vernieuwde onderpui doet zien, dat we
hier met een zaakkundige te doen hebben.
Reeds nu trekt een en ander reeds veel
bekijks en wanneer in het laatst dezer
week het licht het effect natuurlijk nog
meer zal verhoogen, zal het uiterlyk van
het gebouw een uitnemende reclame voor
de inrichting zijn.
Waar de inrichting zoo in alle opzichten
de bewijzen draagt van soliditeit, mogen
we aannemen, dat hetgeen er op het doek
wordt getooverd ook zeer prijzenswaard zal
zijn. Wat wij trouwens vernamen, omtrent
de programma's, rijk aan afwisseling en
elke week steeds nieuwe nummers gevend,
boezemt ons het grootste vertrouwen in, in
het welslagen 'lezer onderneming. De elec-
trioche installatiën zijn van de firma Tasche
en Co., en voldoen aan hooge eischen.
Daarbij zal worden zorg gedragen voor een.
der zaken kundige explicateur, terwijl
piauomuziek mede zal werken tot het ver
krijgen van een volmaakt geheel.
Morgenavond zal een invitatievoorstelling
worden gegeven, torwijl de eerste publieke
voorstelling op Zaterdagavond is vastge
steld. Op grond van hetgeen we zagen en
vernamen, durven we een bezoek ten volle
aanbevelen. Omtrent het programma geeft
de advertentie in ons nummer van gisteren,
cu morgen alle mogelijke inlichtingen,
