WEERBERICHT.
Thermometerstand
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
MEDEDEELIN GEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.52 unr.
De Bilt, 14 Februari 1912.
Hoogste barometerstand 768.1 m.M. te
Riga, laagste 747.6 te Vestmanoer.
Verwachting tot den avondvan 15 Februari
1912. Meest zwakke Oostelijke tot Noor
delijke wind.
Gesteldheid van de lucht: Nevelig tot
half bewolkt, weinig of geen neerslag.
Temperatuur: Iets kouder.
Barometerstand te AMERSFOORT.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
761 m.M.
Vorige stand te 12 uur 759 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 47
Laagste hedennachtF. 41
Hedenmiddag 12 uurF. 46
De Staking in de Borinage.
In de Belgische Borinage is het voor
stel van den bemiddelingsraad om bij
wijze van proef de wekelijksche loonbeta-
ling nog drie maanden te behouden dooi
de mijudirecties afgewezen; dezen hebben
hunnerzijds een proef van zes maanden
met de tweewekelijksche loonbetaling
voorgesteld. Er schijnt geen kans, dat de
stakers hierop ingaan.
De Kamer heeft met algemeene stemmen
een door de regeering ingediend wetsont
werp aangenomen, strekkende om de mijn
werkerstaking in de Borinage te doen
eindigen en waarin wordt bepaald, dat in
do streek, waar vroeger de loonen elke
week werden uitbetaald, de bedragen, die
op de salarissen in gehouden worden voor
de pensioenen, slechts eens per maand
zullen worden ingevorderd.
De dreigende Mijnwerkersstakino
in Groot Britannic.
In de vergadering der mijnwerkers gis
ter te Londen gehouden is een motie
aangenomen waarin betreurd wordt, dat
Je mijneigenaars weigerden het beginsel
te erkennen van een minimumloon,
voorwaarde voor een schikking maar
waarin tevens bereidwilligheid wordt be
tuigd om nogmaals met de werkgevers
byeen te komen, indien dezo da: mochten
wenscben.
Intusschen hebben reeds duizenden ar
beiders hun dienstbetrekking tegeD 1 Maart
opgezegd.
Uitsluiting in Oostenrijk.
De machinefabrikanten hebben hun ar
beiders ten getale van 20.000 uitgesloten,
nadat dozen den eisch hadden gesteld
meester te zijn over bet aanwerven en het
indeelen 4er arbeiders.
i
Een belangrijk Proces.
Gister is te Warscbauw het rechtsgeding
van Miss Malecka begonnen. Men herin
nert zich den naam wellicht: juffrouw Male
cka is een meisje van Poolschc afkomst,
in Engeland opgevoed, die tijdens haar
verblijf te Warschauw, waar zij vertoefde
om pianolessen te geven, werd gearresteerd,
als verdacht van revolutionnaire gezindheid.
Op aandrang van tal van Engelsche bladen
vroeg de regeering te Londen haar uitle
vering, bewerend dat het meisje Engelscho
onderdane was, maar daartegenover hield
men in Petersburg vol, dat naar de Russi
sche wet de jonge dame Russische geble
ven was. De Engelsche regeering heeft toen
niet anders voor haar kunnen doen dan de
belofte verkrijgen, dat het proces niet met
gesloten deuren zal worden gevoerd.
De Oorlogsbeqrooting.
In de le Kamer heeft Generaal Staal
gisteren erostig critiek geleverd op het
feit, dat de legermanoeuvres gehouden zijn
in een tijd van spanning, toen zelfs hot ver
blijf onder de wapenen der voor herhalings
oefeningen opgeroepen verlofgangers werd
verleDgd. Nu waren de troepen goeddeels
in de Betuwe, ver van hun garnizoenen,
verzameld. Concentratie en mobilisatie van
ons veldleger zon aldus erger vertraging
hebben ondervonden.
De heer Staal heeft verder het geval-Van
der Bi-eggen gebezigd vooral om critiek
te oefenen op den geest der officieren, die
hier gebrek aan belangstelling in den min
dere hadden getoond. De Minister<brenge
den leiders der troepen onder het oog, welk
innig saamhoorigheidsgevoel tusschen supe
rieuren et inferieuren behoort te bestaan.
Eek benoeming.
Tot burgemeester van Sassenhcim is in
de plaats van het overleden Kamerlid Yan
Heemstra benoemd het Watergraafsmeer-
sche anti-revolutionnaire raadslid P. Besse-
laar, wellicht ter bclooning van de moeite
die hij zich als bestuurslid der anti-rev.
partij-organisatie in bet district Hilversum
nog pas getroost heeft, om den zetel van
baron Van Heemstra voor de anti-rev.
partij te behouden.
1-Iet is binnen weinige jaren de tweede
maal, dat minister Heemskerk een anti-rev.
raadslid uit Watergraafsmeer tot oen bur
gemeestersambt roept; de beer Huizingj,
thans burgemeester van Axel, ging den
heer Besselaar voor. Do benoeming van
den laatste tart tot niet minder scherpe
critiek.
Do eenige aanbeveling, die de heer Bes
selaar voor zijne nieuwe functie meebrengt
is zijn fel partijgangerschap; de feitelijke
kennis echter, die voor het burgemeesters
ambt vereischt weid, toonde hij telkens ten
eencn male te missen. Zijn benoeming is
dan ook een partijbenocmiog van het treu
rigste allooi.
(Volk).
De Niokerie-Expeditie.
Voor het plaatselijk Nutsdeparlement
werd gisterenavond in Amicitia een lezing
gehouden door dr. H. van Capclle, over:
Een onderzoekingstocht dooi de binnen
landen van Suriname en een verblijf onder
de primitieve stammen dier kolonie.
Spreker Doemde het onderwerp van ac
tueel belang, nu de kolonie uit een eco
nomisch oogpunt meer en meer de aandacht
trekt. Hij hoopt dan ook aan te toonen,
dat de grODd groote rijkdommen bezit, die
wachten op het noodige kapitaal voor de
ontginning. De groDd is rijk aan goud
maar ook de bosschen zyn van een bijzon
dere waarde.
Na de ligging aangegeven te hebben,
wijst Spr. er op, dat de grenzen vaag zijn,
door de vele vertakkingen der rivieren eu
het niet uitgemaakt is, welke de hoofdtak is.
Voor de ontginning der goudvelden is het
van belang, waartoe deze gronden behoo-
ren, tot Fransch-, Engelsch-, of Nederlandsch
Guyana.
Suriname is 5maal zoo groot als Ne
derland. Het is grootendeels bedekt met
een dicht oerwoud en doorsneden door
moeilyk te bevaren rivieren. Het heeft dan
ook lang geduurd voor men in het binnen
land is doorgedrongen. Het reizen is er
veel moeilijker bijv. dan in Oost Indië, vooral
ook, omdat men alles moet meenemen.
In 1896 vestigde de directeur van het
Koloniaal Museum de aandacht op de ko
lonie met zijn brochure: .Suriname, een ver
waarloosd gewest". In het jaar daarop
maakte Spr. kennis met den districtscom
missaris van Drimmelen, die op een reiB
over de Nickcrie, verschillende grondsoor
ten en gesteenten verzamelde. Terzelfder-
tijd werd de tentoonstelling van West In
dische producten gehouden, welke aanlei
ding gaf toi de eerste der 8 expedities,
welke door Spr. geleid is. Het doel was
zuiver geologisch, het leeren kennen der
rijkdommen die er zijn. De heer van Drim
melen was gestuil op een waterval van 80
M. Het plan nu was boven' den waterval
het land in te trekken om geologische ont
dekkingen te doen. Toen het geld voor de
expeditie bijeen was, kwam echter bericht,
dat de Nickerie boven den waterval onbe
vaarbaar was. Toen is nog gepoogd de
Coppename op te varen, maar dat plan
moest worden opgegeven. Getracht is daar
om de Nickerie zoover mogelijk op te
varen, daarna is een zijrivier genomen, om
zoo het gebied tuBschen de rivieren te
onderzoeken. Het dot>l was dus niet, zoover
mogelijk het binnenland in te dringen, dat
was voor de topografische expedities, die
het land in kaart wilden breDgen.
Suriname is met een oerwoud bedekt, alleen
het Noord«n is bewoond. Het bestaat uit
een alluviaal kustgebied, waarvoor het slib
wordt aangevoerd door Amazonenrivier.
Meer naar het zuiden is een savannah ge
bied met grond van lichter samenstelling en
nog zuidelijk is bergterrein. De lichtere
gesteenten worden door hardere doorsneden.
De rivieren maken daarom vele waterval
len, daar die harde gesteenten niet zoo ge
makkelijk uitslijpen.
In het Oosten is het alluviaal gedeolte
zeer klein, in het westen echter veel grooter.
Daarom is het beter daar het land in te
dringen, aangezien men daar langer van de
booten kan gebruik maken. Men gebruikt
er platboomde vaartuigen. De vele water
vallen maken het reizen zeer moeilijk, bo
vendien heerscht in het binnenland de per-
nicieu60 malaria, die er vele slachtoffers
maakt. Lastig is daarbij, dat men alles moet
meenemen.
Op de jacht valt weinig te iekeueD. Wel
is er wild genoeg, maar het is niet onder
schot te krijgen. Alleen leguanen en alliga
tors werden zoo nu en dan geschoten.
De expeditie nu bestond uit 6 personen
en 46 negers. Aangezien op een tocht van 2
maanden gerekend werd, moest dus heel
wat worden meegenomen. Er waren dan ook
3 passagiersboosen en 4 vrachtbooten, die
3 Sept 1898 van Nickerie vertrokken. Aan
de band van tal van fraaie lichtbeelden schetst
Spr. verder de reis en deelt een en ander
mede, over de geologische ondekkiDgen
en de planten en dieren in het doortrokken
gebied voorkomende.
Na do pauze deelde hij een en ander
mede over de gebruiken en gewoonten van
de Boschnegers en Indianen.
Prima Verfwaren.
Vensterglas,
Engelsche Vernissen
- en deugdelijk Schilderwerk -
zijn te bekomen, zoo ge 't wenscht
Arnhemschestraat 14-18
Telefoon Interc. 230.
Er was heden feest aan het bureau
van politie alhier. De vaderlandsche drie
kleur, welke reeds vroeg in den morgen
vroolijk wapperde, verkondigde bet aan de
voorbijgangers en zij, die door de ruiten
tuurden, konden ontwaren, dat bet wacht
lokaal der agenten van politie, feestelyk
versierd was. De politieagenten hadden den
nacht doorgewerkt, om hun wachtkamer
zoo geheel iu het groen te zetten. Palmen
dennegroen gaven aan dit lokaal
nu een recht vroolijk aanzien, terwyl
een eveneens met groen versierde
stoel als zetel moost dienen voor hem,
wien dit feest gold. Onze oudste agent
van politie, „diender Eukelaai"' herdacht
nl. den dag, waarop hij .voor 25 jaar in
dienst der Amersfoortsche politie trad. Dat
deze dag niet onopgemerkt zou voorbij
gaan, begrijpt ieder, die Enkelaar keut. En
wie kent Enkelaar niet? Oud en jODg,
arm en rijk weten wie Enkelaar is, en ken
nen hem als den man, die, in weerwil van
zijn leeftijd, dag in dag uit op zyn post
is, en den dag- en nachtdienst steeds met
opgewektheid waarneemt.
Viiendelijk eu voorkomend, stipt in
zijn dienst, streng waar het moet en mee
gaand waar het kan, ziedaar de eigenschap
pen, waarom Enkelaar door zijn superieu
ren en door velen, die met hem in aanra
king komen, geacht wordt.
Geen wonder dus, dat de dag van heden
voor Eukelaar tot een feestdag is gemaakt.
Hedenmorgen 11 uur, per auto door twee
collega's van zijnjwoning gehaald, kwam hy
op het bureau van politie en werd hij in het
versierde wachtlokaal ontvangen. Daarna be
gaf bij zich naar boven waar Commissaris
en Inspecteurs hem verwelkomden en daar
nam de Commissaris van Politie het woord,
die in hartelijke bewoordingen Enkelaar
toesprak en hem gelukwenschte met dezen
dag. Mede namens de iDspecteuis. bood
hij don jubilaris een fraai geschenk aan,
dat hem zeker nog langen tijd aan dozen
feestdag zal doen denken.
Namens do agenten van politie werd
Enkelaar daarop toegesproken door den
Hoofdagent de Jager, die eveneens op de
verdiensten van hem wees en als blykvan
waardeering hem een gouden horloge aan
bood.
Getroffen door deze huldebewijzen dankte
Eokelaar zijD superieuren en collega's, die
dezen dag voor hem tot een der aange
naamste zijns levens hebben gemaakt.
Daarna werd hij weder per auto, naar
zijn woning gebracht, waar hij van ver
schillende zijden nog bewyzen van belang
stelling mocht ontvangen, o.a. een fraaie
stoel van den Burgemeester.
We vestigen nog even de aandacht
op het optreden van Albert Vogel, morgen
avond in Amicitia. Hat programma, dat we
reeds meedeelden, belooft veel moois. Daar
bij is de toegangsprijs laag gesteld, zoodat
we tbans zeker ook een goed gevulde zaal
mogeD verwachten 1
Gisterenavond heeft de Commissie tot
nazien der rekening en verantwoording van
de Industrie- en Huishoudschool baar taak
vervuld en de boeken en bescheiden vol
maakt in orde bevonden en den penning
meester gedechargeerd. Met groote voldoe
ning mcgen we melding maken,dat de school
meer en meer aan haar bestemming beant
woordt. De toename van het aantal leer
lingen is zeer groot, zoodat de financieele
toestand alleszins gunstig mag genoemd
worden.
Naar wij vernemen, bestaat by het
bestuur van het plaatselykNutsdeparlement,
het plan einde Maart nog een lezing voor
de leden te doen houden, waarvoor Dr. P.
K. Dr. Lulofs zich welwillend heeft beschik
baar gesteld
De milicien soldaat J. J. B. van het
5e regiment infanterie alhier, behoorende
tot de lichting van 1910, werd op 14 Juni
1.1 gesteld in het genot van groot verlof
en liet zijn verlofpas afteekenen ter ge
meente-secretarie van M. voor aankomst in
die gemeente. Inmiddels waren de verlof
gangers van 1910 reeds voor herhalings
oefeningen onder de wapenen geroepen van
31 Juni tot 25 Augustus 1911 en B. meldde
zich ter secretarie zijner woonplaats om in
lichtingen. Aldaar werd hem by vergissing
medegedeeld, dat bij niet onder de wape
nen behoefde te gaan en toen hy zeide,
toch te willen gaan, werd opgemerkt, dat hij
dan veel kans liep te worden teruggezon
den. Onder deze omstandigheden zag B.
van zijn voornemen af, met het gevolg dat
bij als deserteur werd afgevoerd en zich
voor den Krijgsraad fe Arnhem ter zake
van desertie te verantwoorden had. Met het
oog op de verkeerde inlichtingen aan be
klaagde verstrekt, veroordeelde de krijgs
raad hem tot de lichtste straf, één dag mi
litaire detentie.
Of B. in dit geval straf verdiend had?
Deze vraag is hier zeker wol gegrond.
Het is den Minister van Oorlog ge
bleken, dat gelden uit de kassen der can-
tines worden aangewend tot betaling van
den toegang tot openbare vermakelijkheden,
terwyl niet alle militairen toegang voor zich
verlangen.
Een dergelijke maatregel acht de Minister
uit een billijkheidsoogpunt niet overeen te
brengen inet „Voorschrift betreffende de
inrichting en het beheer der Cantines van
de korpsen van het leger".
In verband hiermede geeft hy als zyn
wensch te kennen, dat onder dergelijke
omstandigheden, aan hen, die een looneel-
of soortgelijke vooretelling niet wenscben
bij te wonen, voor zoover de kasmiddelen
zulks toelaten en aodere omstandigheden
zich daartegen Diet verzetten, een met den
toegangsprijs gelijkstaand bedrag in geld
zal worden uitgekeerd.
De 1ste luit. A. M. Goesink, van
het 4de reg. veld-ait. te Ede, is bestemd
tot adjudant van den commandant der 4e
divisie te Amersfoort.
By vonnis der arr. rechtbank te
Utrecht is in staat van failliiement ver
klaard C. de Froe, bouwondernemer alhier.
AGENDA
DagelijksBioscoop, Langestraat.
14 Febr. Bioscoop de Arend.
15 Febr. Bioscoop de Arend,avondvoorstelling.
16 Febr. Albert Vogel in Amicitia.
15 Febr. Lezing Snonck in Ons Hnis.
16 Febr. Huish. Vergadering, afd. Amors
foort v. d. Ned. Ver. tot Afsch. v. Alc. dranke»
in Ons Huis.
17 Febr. Frysk Selskip Ut en Thus Cafe Otts.
18 Febr. Bioscoop de Arend, avondvoorstelling.
18 Febr. Specialiteit gezelschap Directeur
Robinson in de Keizerskroon
20 Febr. Bal Masque Kezerskroon.
20 Febr. AJg. vergadering Am. Ver. tot beatr.
der tuberculose in Ons Hnis.
22 Febr. Uitvoering kinderkoor Prinses
Juliana in het Valkje,
