WEERBERICHT.
Thermometerstand
Reorganisatie Lager Onderwijs.
MEDEDEELINGEN VAN HET
KONINKL. NED. MET. INSTITUUT.
Opgemaakt voorm. 10.50 uar.
De Bilt, 20 Februari 1912.
Hoogste barometerstand 770.1 m.M. te
Ilaparanda, laagste 743.7 te Shields.
Verwachting tot den avond van 21 Februari
1912. Krachtige tot stormachtige Weste
lijke tot Zuid-Westelyke, later krimpende
en tijdelijke afnemende wind.
Gesteldheid van de lucht: Meest zwaar
bewolkt, regenbuien.
Temperatuur: Dezelfde.
Barometerstand hedenmiddag te 12 uur
751 m.M.
Vorige stand te 12 uur 753 m.M.
te Amersfoort.
Hoogste gisterenF. 53
Laagste hedennachtF. 46
Hedenmiddag 12 uurF. 47
Een adres van L. Ruitenberg waarbij hij
verzoekt den uitweg van zijn terreinen
gelegen aan het Zcisterspoor en loopcnde
over den grond der gemeente te mogen
verbroeden.
In hauden gesteld van B. en W. om
prae-advies.
Een adres van de Firma Jacobs en En
gels, waarbij zij verzoekt haar bleekehj en
wasscherij, gelegen ouder Leusden, te mo
gen aansluiten aan de rioleering in den
Leusdenschcn weg.
In handen gesteld van B. en W. om
prae-advies.
Aan de orde komt vervolgens de agenda.
1. Benoeming van een leeraar in de
Nederlandsche taal en letterkuude aan het
Gymnasium en de Hoogere Burgerschool
(vacature A. J. de Jong).
Benoemd wordt de heer S. Algera met
16 van de 19 uitgebrachte stemmen; de
hoer Peteri verkreeg 3 stommen.
2. Voorstel van Burg. en Weth. lot
benoeming van eene onderwijzeres in de
nuttige handwerken aan de openbare school
3e soort in de Puntenburgcrlaan.
Voorgedragen wordbn inej. A. G. van
den Berg, mej. G. Vonk en mej. J. G.
Salomons, allen te Amersfoort.
Benoemd wordt mej A. G. v. d. Berg
met 14 van de 18 uitgebrachte stemmen;
Mej. Salomons verkreeg 4 stemmen.
3. Voorstel van Burg. en Weth, tot
toekenning van periodieke verhooging van
jaarwedde aan den tijdelijken leeraar aan
het Gymnasium A. K. Hovens Greve, en
tot va8telling vau diens jaarwedde en die
van den tijdelijken leeraar aan het Gym
nasium S. de Vries.
De jaarwedden worden resp. vastgesteld
op f2110 en f240.
4. Voorstel van Burg. en Weth. tot het
verloenou van eervol ontslag op verzoek
aan den leeraar in het nebreeuwsch aan
het Gymnasium Dr. A. J. Wensinck.
Wordt eervol verleend met ingang van
3 April 1912.
5 Voorstel van Burg. en Weth. tot het
verleenen van eervol ontslag op verzoek
aan den onderwijzer aan de openbare lagere
school 3e soort in de Koningstraat J. van
't Slot.
Wordt eervol verleend met ingang van
1 .April 1912. B. en W. worden gemach
tigd zoo noodig door het benoemen van
tijdelijk leerkracht in het onderwys te voor
zien.
6. Rapport van Burg. en Weth. betref
fende de regeling der jaarwedden van de
leeraren in teekenen en gymnastiek aan
de Hoogere Burgerschool.
Wethouder R ij k e n s maakt de minder
heid uit, die voor gelijke bezoldiging der
teeken leeraren is, omdat Spr. zeer scep
tisch is tegenover de verwachte rijksrege
ling. Verschillende gemeenten doelen dit
standpunt en hebben dan oo& gelijkstelling
gebracht. Spr. zet vervolgens uiteen, dat
een teekenleeraar evenzeer een groote
voorstudie heeft te maken als andere leer
aren M.O. Andere argumenten der tegen
standers zijn, dat de teekenleeraren geen
correctiewerk of voorbereidondwerk nebben.
Deze argumenten mogen echter wel eens
herzien worden, wat Spr. bleek uit een
bezoek dat hij aan de H.B.S heeft ge
bracht, tijdens het teekenonderwijs. Spr.
zet de gang van dit onderricht uiteen, wij
zende op het veelomvattende van dit
onderwjjs en op het feit, dat er wel dege
lijk correctiewerk wordt verricht. Voorts
zet Spr. uiteen, dat er ook voorbereidend
werk noodig is, hetgeen Spr. met voor
beelden aantoont. Op deze gronden is
Spr. dan ook voor gelijkstelling der bezol
diging en aangezien geheel buiten schuld
van dezen adressant de zaak zoo lang is
aangehouden, stelt Spr. voor de verhooging
te doen ingaan met 1 Januari 1912.
De heer v. Duinen sluit zieh aan
bij den wethouder van onderwijs en brengt
hem hulde voor hetgeen hij mot betrekking
tot deze zaak heeft gedaan. In de praktijk
is bijna geen zaak zoo noodzakelijk als
goed teekenonderwijs, volgens een methode
als hier toegepast.
De heer J o i i s s e n bepleit evenzeer
gelijkstelling der bezoldiging. Wat de rijks-
regeling betreft, daarvoor is men in inder
tijd met den leeraar v. Os op utilireitgron
den afgeweken, laat men het dus nu ook
doen op billijkheidsgrondeu.
Wethouder Van Es veld veidedigt
het voorstel van B. en W. Hij wil niets
atdoen op het geen door den heer Rijkens
in 't midden is gebracht. Doch hij is van
mecning, dat men zich aau de rijksrege
ling moet houden.
Den heer Van Os zijn iudertijd teekcu-
lessen opgedragen en daarom week zijn
salaris van 't gewone af. In bijna alle plaat
sen maakt men trouwens onderscheid. Laat
men wachten tot de nieuwe rijksregeling
veraudering brengt 1
Wethouder Kam zou op den duur de
tractemouteu wel wat willeu opvoeren,
doch hij meent, dat andere middelbare
akten hooger geacht moeten worden, ook
al omdat het onderricht zoo anders is.
De heer Veis ITeyn is voldaan over
hetgeen Weth. Rykens in 't midden heeft
gebracht. En waar B. en W. eventueel be
reid zyn de nieuwe rijksregeling te aan
vaarden, daarom ziet Spr. er geen gevaar
in om met het voorstel van den wethouder
mee te gaan. Do billijkheid eischt dit zijus
inziens.
De heer v. Duinen wijst op de ont
wikkeling van 't schoonheidsgevoel door
het teekenonderwijs, waarop de Mij. tot
Nut van 't Algemeen in 1878 reeds zoo
uitdrukkelijk gewezen hoeft.
Het voorstel vau B. en W. wordt hierop
in stomming gebracht en verworpen met
17 togen 2 stemmen. Vóór de hoeren
Kam en van Esreld.
Het voorstel Rijkens om gelijkstelling
teekenleeraren te rekenen met ingaDg van
1 Jan. 1912 wordt hierop z.h.st aaugeno-
men.
Het voorstel om in het salaris van de
leeraren in de Gymnastiek geen verande
ring te brengen wordt hierop z.h.st.g.g.
7. Voorstel van Burg. en Weth. naar
aanleiding van een adres van oenige werk-
liedonvereenigingen betreffende toepassing
van de artikelen 163S c en d van bet Bur
gerlijk wetboek.
De heer Kroes betreurt het advies van
B. en W. temeer waar de commissie van
Fabricage tot een proefneming als te De
venter beeft geadviseerd. Spr. zou de art-
tikelen in de bestekkeu willen opnemen,
doch met deze exceptie, dat de risico zal
worden gedragen door de gemeente. Daar
door omzeilt men de bezwaren der aan
nemers en behoeft men niet bang te zyn
geen inschrijvers te krijgen. Spr. voelt als
architect veel voor die bezwaren en zet
uiteen waarom. Er is niet te schatten wel
ke risico geloopen wordt. Draagt de ge
meente dit riBico, dan zal dit al of niet
werken bij verschillende weersomstandig
heden, geen aanleiding geven tot verschil
tusschen aannemer en werkman.
De heer Gerritsen heeft met ge
noegen den heer Kroes gehoord. Zijn er
geen bezwaren van wettelijken aard tegen,
dan zal Spr. er gaarne voor stemmen. De
particulieren zullen niet voor moeten gaan,
doch de gemeente. Die geeft dan een be
wijs voor de minder bedeelden iets te
voelen.
De heer Kroes wijst er nog op, dat
particulieren reeds zijn voorgegaan op den
weg, dien spreker door de gemeente gevolgd
wil zien. Spr. noemt daarvan oen voorbeeld.
De heer Veis H e ij n constateert, dat
het z. i. toch ook niet aangaat, om af te
wachten, waar het rijk wetten maakt om
in een en ander te voorzien. Het zou spr.
verblijden als er een oplossing gevonden
zou kunnen worden, als door den heer
Kroes bedoeld.
Wethouder Kam vraagt, hoe een en
ander gecontroleerd zal moeten worden.
De bepalingen als te Deventer eischen een
opzichter om de naleving ervan te contro
leeren. Om de gemeente de risico te laten
dragen kan mee- en tegenloopen, dus is
dit niet aan te bevelen Wel voelen B. en
W. sympathie voor het adres, doch de a.s.
werken voor de waterleiding, die met be
kwamen spoed geschieden moeten hebben
B. en W. tot hun afwijzend prae-advies
geleid.
De heer J o r i s s e n is door den wet-
houdei niet overtuigd, dat het voorstel
Kvoes niet geweuscht zou zijn. Wat de
administratie betreft, de controleering die
zal, meent spr., wel meevallen.
Wethouder v. E s v e 1 d betreurt het,
dat de heev Kroes B. en W. niet beter
heeft voorgelicht om tot een oplossing te
komen. Nu de gem. staat voor werken
waarin niet de minste vertraging mocht
komen, meende B. en W. dat zij de proef
daarbij niet mochten nemen.
De heer Gerritsen gelooft, dat de
werken er geen nadeel door zullen lijden.
Dat zou toch te gek zyn, waarom wij
juist dan rechtvaardig zouden zijn. Neen,
wanneer wij onrechtvaardig zijn tegen over
de werklieden, dan zal dit punt aanleiding
tot verhooging geven.
De heer v. Duinen vestigt er de aan
dacht op, dat in de Comm. van Fabricage
erop gewezen is, dat de aannemer zich
tegenwoordig verzekeren kan tegen de
risico, waardoor dus een geschil als te
Deventer niet meer zou kunnen ontstaan.
Deventer heeft de risico geschoven op de
schouders van de aannemers; deze hebben
daarvoor een verzekering gesloten daarmee
was de zaak afgeloopeu Doch wie het
risico ook draagt, de gemeente zal het
toch moeten betalen, want schuift zij het
op den aannemer, dan zal deze wat op de
aannemiugssom gooien.
De Voorzitter stelt voor het prae-
advies van B. en W. en het voorstol Kroes
naar B. en W. te renvoyoerent tot nader
onderzoek.
De heer Kroes merkt nog op, dat er
toch controle moet zijn op een werk, dus
dat dit controle-bezwaar van den wethouder
niet op gaat. Voorts zegt Spr. eerst nu,
na ondervinding bij particulieren, een op
lossing te hebben. Spr. verklaart zich voorts
tegen uitstel.
Wethouder v. E s v o 1 d legt er nog
maals de nadruk op, dat met het oog op
de voorkomende werken B. en W. het
niet wenschelijk achtten een proef te nemen.
De heer Gerritsen is niet togen
uitstel, mits met het aanhangige werk ga-
wacht wordt.
De heer J o r i i s e n meent dat de
Raad voldoende op de hoogte geacht kau
worden.
Wethouder Kam zegt, dat by aanneming
vau het voorstel. Kroes niet de zekerheid
bestaat, dat de aanhangige werken op tijd
klaar zijn.
De heer Veis Heyn meent dat de wet-
bonder veel te pessimistisch is. Er wordt
toch aan alle eischen van rechtvaardigheid
voldaan!
De heer J o r i s s e n stelt voor het voor-
stel-Kroes onmiddellijk te behandelen.
Wethouder Rykens verklaart voor de
zaak zeer veel te voelen.
Dat B. en W. aarzelden, was het gevolg
van het feit, dat zij angstig gemaakt zyn.
Nn deskundige dezen bezwaren echter weg
gemaakt hebben, Spr. voor het voorstel
Kroes.
Het voorstel Jorissen (onmiddellijke be
handeling) wordt hierop in stomming ge
bracht en mei alg. stemming aangenomen.
Het voorstel-Kroes wordt hierop in stem
ming gebracht en aangenomen met 18
tegen 1 stem.
Tegen de heer Kam.
Een amendement Salomons om over
macht (als staking en uitsluiting) uit te
sluiten was bereids verworpen met 17
tegen 2 stemmen.
Vóór de heeren Kam en Salomons.
8. Voorstel van Burgemeester en Wet
houders tor vaststelling van de aanlegbe-
grooting der waterleiding, dienst 1912.
Zonder boofdel. stemming aangenomen.
9. Voorstel van Burg en Weth. tot wij
ziging van de verordening op het beheer
van het gasbedrijf der gemeente Amersfoort.
Met algemeene stemmen goedgekeurd.
10. /Voorstel van Burg. en Weth. tot
aankoop van een gedeelte van het perceel,
staande op den hoek van de Varkensmarkt
en de Langestraat.
De heer Hagedoorn vindt de som
van f 135 de M2. zeer hoog.
De voordracht wordt zonder hoofdelijke
stemming goedgekeurd.
11. "Voorstel van Burg. en Weth. tot
aankoop van grond, gelegen naby het kruis
punt van den Utrechtschen straatweg,
Westerstraat en Appelweg.
De heer Jorissen wijst erop, dat
hier een groote som uitgegeven wordt voor
iets dat verbeterd kan worden, terwijl een
verzoek om verharding van den Soesterweg
een verbetering, die noodzakelijk is, die
moet afwijzend geprae-adviseerd wordt.
De voordracht wordt hierop met algemeene
stemmen aangenomen. (De heer Gerritsen
verlaat tijdens de stemming de vergaderiug.(
12. Voorstel van Burg. en Weth. be
treffende de brug en het plantsoen nabij
de Arnhem8che straat.
De heer Jorissen komt met dezelfde
opmerking als bij 't vorige voorstel.
De heer v. Duinen merkt op, dat
het hier ook een noodzakelijkheid betreft.
De voordracht wordt hierop zonder hoofde
lijke stemming goedgekeurd.
13. Voorstel van Burg. en Weth. tot
goedkeuring van de tekening en verant
woording van de Kamer van Koophandel
over 1911.
Wordt vastgesteld op een bedrag vanf200.
14. Voorstellen van Burg. en Weth.
betreffende de reorganisatie van hot Lager
Onderwijs.
In stemming komt een voorstel van B
en W. om afwijzend te beschikken op een
lugekomen adres van uitstel; wordt z. h.
8t. aangenoiheu*
De heer Gerritsen motiveerde zijn
st. m voor, omdat hij niet voor uitstel is
waai de zaak dan weer een jaar zeker
moet wachten.
Wethouder R ij k e n s moet zich even
eens tegen uitstel verklaren, ook al omdat
er nog zooveel te doen is. En bovendien
18 de Raad z.i. voldoende ingelicht.
De heer Gerritsen herinnert eraan,
dat hij reeds jaren aangedrongen heeft op
hetgeen thans vrywel belichaamd is in bet
reorganisatie voorstel. Wat de scholen A
en B. betreft, de schoolgeldregeling daar-
van is z.i. echter te hoog. De kleine mid
denstand moet even goed het middelbaar
of hooger oudorwijB kunnen volgen als
meer gefortuneerden Spr. zal geen togeu-
voorstel doen, omdat de voordracht zooveel
goeds in zich heeft en tal van ouders er
door geholpen zullen worden. Dat op' de
scholen C en D geen onderwijs in 't
Fransch gegeven wordt, daarmede neemt
Spr. na een uitvoerig gesprek met een school
hoofd thans genoegen. Zij leidt niet op voor
H. B. S. of Gymnasium, dat is hot groote
vorschil met de scholen A en B.
De voorstellen worden hierop zonder
hoofdelijke stemming goedgekeurd.
De heer Hagedoorn wonscht denWet-
boudervan onderwys geluk met deze voor
spoedden gang van zaken en brengt hem
dank voor den euormen arbeid voor deze
reorganisatie verricht. Spr. vraagt samen
vatting der nieuwe reglementen.
De Voorzitter zegt dit toe.
Wethouder R ij k e n s is dankbaar voor
de vriendelijke woorden, dankt de Raad
voor de coulante behandeling der voor
stellen eu brengt hulde aan den Secretaris,die
het heele geiaamte van deze reorganisatie
reeds klaar had, toen Spr. wethouder werd
Hem zij daarom in 't openbaar dank ge
bracht voor ziju reuzenarbeid.
De heor Gerritsen doet hierop het
volgende voorstel.
„De raad, van oordeel dat de aanneming
van het beginsel van schoolgeldheffing voor
het lager onderwijs, naar het inkomen, van
zelf het gevolg moet hebben dat ook de
scboolgeldheffing op Gymnasium en H.B.S,
alzooo moet geschieden, draagt B. en W.'
op hieromtrent voorstellen te doen."
Dit voorstel zal nader behandeld worden.
15. Voorstel vnn Burg. en Weth. tot
het bouwen van een school met coucierge-
woning op het voormalige artilloriepark
aan den Leusderweg.
Zonder boofdel. stemming goedgekeurd.
16. Nader voorstel van Burg. eo Weth.
betreffende de verharding van den Ouden
Soesterweg.
Do heer Kroes merkt op, dat in de
vorige zitting ook gewezen is op de werk
verschaffing bij het verharden van den weg
Daarom verwondert hem het afwijzend prae-
advies wel eenigszins. De belanghebbende
hebben meegedeeld niet te willen bijdragen
maar waarom de vraag niet anders inge
kleed en b.v. gevraagd: willen jullie voor
zoo- en zooveel bijdragen.Dit is een perti-
mente vraag, waarop zij een pertinent ant-
woord hebben te geven.
Spr. bekent ten slotte de noodzakelijk
heid van verbetering van den weg.
De heer Jorissen bepleit verharding
van een gedeelte van den weg, wat direct
en indirect een gemeentebelang is wat
Spr. in de vorige zitting heeft aangetoond
De Puntenburgerlaan is indertyd toch ook
verhard zonder bijdragen van de belang-
hebbenden. En deze weg i« eenvoudig 't
verlengde van deze laan. Laten B. en W
uog eens onderhandelen met de eigenaren
om de vrije beschikking over de grond te
hebben. Spr. wijst er nog op, dat in deze
zitting eenige duizenden zijn toegestaan
voor verbetering en verfraaiing van ver
keerswegen. Laat de Raad nu deze wee
ook verbeteren, 6
