DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
"buitenland.
No. 66.
9e JAARGANG.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f 5.60. Per 3 maanden id. f 1.—. Franco per post
id. f,1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KI.KINK HiAO O. Telef. Interc. IS».
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg- Binnen- eu Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76.78 Amsterdam
STICHTSCHE MANIEREN.
Politiek Christendom gaat zelden samen
met waarheid eu waardigheid. Eu bewijst
aldus met het Christendom-als-godsdienst
niet veel meer dan den naam gemeen te
hebben.
Zelden trof ons echter zulk minderwaar
dig geschrijf als in de a.r. Stichtscbe Cou
rant, naar aaulcidiug van de rede van Prof.
Eerdmans, voor de afdeeling der Evange
lische Maatschappij hier en elders gehouden.
Hier toont zich nu het Liberalisme
in zijn ware gedaante
Niet uit liefde tot de vrijheid heeft
men ook aan Rootnscheu hun rechten
gegeven.
Men gaf die in de onderstelling,
dat de Roomschen die rechten zouden
gebruiken om het Liberalisme te steu-
ueu. Nu ze die rechten echter gebrui
ken om hot Liberalisme te bestrijden,
wil men hun die rechten weer ont
nemen
Zooveel woorden, zooveel onwaarheden
Wij dagen de Stichtsche uit hare bewe
ring, dat de liberalen don roomschen hun
rechten gegeven hebben, niet uit liefde
tot de vrijheid maar in de veronderstelling,
dat zij die gebruiken zouden om de libe
ralen te steunen, met bewijzeu te staven.
En wij dagen de Stichtsche eveneens uit
te bewijzeu, dat de liberalen thans den
roomschen hun rechten zouden wenschen
te ontnemen.
Men moet wel zeer zwak staan om tot
zulke infame leugens en tot zulk 'n min
derwaardige politieke bestrijdiug van tegen
standers z'n toevlucht te nemen. Eu wij
schamen ons inderdaad, dat zulke hoofd
artikelen voorkomen in het blad, waarvan
Amersfoort's afgevaardigde hoofdredacteur
is.
Te minder past dergelijke taal in anti-
revolutionnairen mond. Want het is toch
algemeen bekend, hoe deze partij over
Rome oordeelt.
Indien ooit het verwijt, dat een partij de
andere steunt niet uit liefde tot de vrij
heid of rechtvaardigheid maar om redenen
van vuig eigenbelang ib, dan treft dit wel
de coalitie van Dordt met Rome.
Het is niet het Liberalisme, maar juist
het politieke Christendom dat hier door de
Stichtsche „in zijn ware gedaante" te kijk
geBteld wordt.
Du Oorlog.
Volgeus den Romein6chen correspondent
van de Deutsche Tagozeitung, heeft de
Italiaansche regeering gisteren een ant
woord doen toekomen aan de gezaoten der
vijf mogendhedeu, op de vraag, onder welke
voorwaarden Italië geneigd zou zijn, een
vriendschappelijke en collectieve bemidde
ling tot het doen eindigen van de vijande
lijkheden te aanvaarden.
In dit antwoord wordt gezegd, dat Italië
er genoegen mee neemt, wanneer Turkije
de Turksche troepen uit Tripolis terug
trekt, zoodat daar geen Turken moer vech
ten of Arabieren aanvoeren. Dan zou Italië
geen aanval doen op een ander deel van
hot Turksche rijk, eu alle extra-tollen op
Turksche goederen, die in Italië ingevoerd
worden, opheffen.
Italië verlangt dus van Turkije niet de
erkenning van de Italiaansche souvereini-
teit over Tripolis, doch alleen de erkenning
van don stand van het oogenblik. Het ant
woord bevat verder nog de volgende punten:
le. Italië erkent de religieuse autoriteit van
den Khalif in Tripolis; 2e. Italië eerbiedigt
de religieuse vrijheid, de zeden en gewoonten
van de Mohammedaansche bevolking; 3e.
Italië zal de inboorlingen niet straffen, die
na het souvcreiniteits decreet de vijandelijk
heden hebben voortgezet; 4e. Italië garan
deert den crediteuren van de Ottomaansche
openbare schuld een som, gelijk aan het be
drag der tollen in Tripolis; 5e. Italië koopt
do Turksche bezittingen in Tripolis; 6. Tur
kije zorgt ervoor, dat de Italiaansche post
kantoren, scholen, douane-gebouwen weder
in denzolfden toestand komeD, waarin zij
waren voor den oorlog; 7e. Italië verklaart
zich bereid om met de groote raogeridhe.
den te beraadslagen over de wijze, waarop
de integriteit van Europeesch Turkije te
waarborgen is.
Italië verklaart verder, dat het geneigd
is, te beraadslagen over nog andere voor
waarden, die de mogendheden op den
grondslag van de Italiaansche souverc-ini-
teit over Tripolie mochten willen voorstel
len, teneinde zooveel mogelijk de eigenliefde
en het prestige van Turkije te ontzien.
De Mijnwerkersstaking.
In een officieele verklaring van minister
Asquith worden de redenen, die tot het af
breken der onderhandelingen hebben ge
leid, niet aangegeven. Uit de mededeelin-
gen van anderen valt echter het een en
ander daaromtrent op te maken. Het par
lementslid Albert Stanley, lid van het uit
voerend comité moet, volgens de Daily
Mail, zich als volgt over de conferentie
hebben uitgelaten: „Aoor het meerendeel
der gedelegeerden is het een pak van het
hart, dat deze vervelende besprekingen af-
geloopen zijn.
De mijneigenaars uit Schotland en Zuid-
Wales blijven nog 6teeds zoo sterk moge
lijk gekant tegen het beginsel van een
minimumloon. Wij, mijnwerkers, hebben
belangrijke conceBsies gedaan, vooral wat
betreft de loonen van stukarbeiders (niet-
delvers) en die van arbeiders, wier loon
per dag uitbetaald werd, een getal van
100,000 man.
De oplossing van het gcheele geschil is
ons nu uit de handen genomen, doordat
do regeering besloten heeft tot indioning
van het wetsontwerp op het minimumloon.
Woensdag a. s. zullen wij opnieuw verga
deren, en dan do bepalingen van bet ont
werp beoordeelen naar hare mérites.
Wij zullen ook behoorlijk rekening hou
den met de ontwrichting van het bedrijf
en de ellende, waaronder een groot ge
deelte van het volk ten gevolge van de
staking gebukt gaat; de conferentie zal
echter, wanneer zij wederom bijeengeroe
pen mocht worden, zich de vrijheid voor
behouden om haar standpunt te handhaven,
wanneer de voorstellen der regeeriug niet
op alle hoofdpunten aannemelijk mochten
blyken".
Ongeveer 1200 niet bij den Bond aan
gesloten mijnwerkers uit het Lanarkshirc-
mijobeKken in Schotland, hebben verklaard
morgen den arbeid te hervatten, indien zij
geen financieele ondersteuning der vakver-
ging krijgen. In Sunderland is het bij de
uitbetaling der stakings toelagen tot heftige
kloppartijen gekomen, daar ongoveer 100
mijnwerkers, die met hun contributie-af
dracht aan de bondskas achterstallig waren
geen ondersteuning ontviugen De onte
vredenen verklaarden, dat zij dan ook niet
langer wilden staken. Ook uit andere myn-
districten komen berichten, dat een zeker
gedeelte der arbeiders, het staken moede
zijn. en don arbeid willen hervatten.
De Spoorwegmaatschappijen kondigen
nieuwe beperkiugcn van het goederenver
voer aan.
De gevolgen der staking breiden zich
steeds uit. De groote fabriek van naaigaren
te Paisley, Schotland, met 12.000 werklieden
moest sluiten. De smeltovens van Parkhead,
te Glasgow, met 3500 werklieden insge
lijks.
Volgens de „Times" is het byoa zeker,
dat het wetsontwerp op het minimum loon
Dinsdag zal ingediend worden. Men denkt,
dat het werk kan hervat worden
zoodra de wet bekrachtigd is en terwijl
meu nog plaatselijk onderhandelt over do
regeling der loonen. Indien de werklieden
daarin toestemmen, zou de staking de vol
gende week eindigen.
De eigenaal' eener groote mijn te Cau-
nock Chase, met 2000 tot 3000 werklieden,
is van oordeel, dat de staking niet vóór
Paschen zal eindigen, zelfs zoo de werk
lieden willen toegeven, want de eigenaars
zullen geen stap verder gaan. Zij hadden
zich voorbereid op een langdurige staking
en zij zullen niet toestemmen in al de
eischen, door de leiders gesteld.
Een bij de Arbeiderpartij aangesloten
parlementslid heeft aan een vertegenwoor
diger van de PallMall Gazette verklaard,
dat zelfs indien alle stakers onmiddellijk
weer aan den arbeid gingen, 2 tot 3 weken
zouden moeten verloopen, alvorens de op
brengst van kolen weer zou aanvangen,
want de gedurende 2 weken verwaarloos
de mijnen zouden eerst in goeden staat ge
bracht moeten worden.
In Duitschland was de Zaterdag vooral
daarom van belang, omdat de mijnbesturen
aan alle stakende arbeiders door middel
vau aangeteekende kaarten hadden mede
deeld. dat wegens contractbreuk ontslag
gegeven zou worden, wanneer zij dien dag
niet weer tot den arbeid zouden terug-
koeren. Werkelijk schijnen eenige duizen
den arbeiders aan deze waarschuwing ge
volg te hebben gegeven, doch de cyfers,
waarover wij op het oogenblik dat wij dit
schrijven, beschikken geven ons niet het
recht te zeggen, dat de staking daardoor
belangrijk aan omvang aan kracht nog
minder verloren heeft.
In Saksen blijft het gieten. De vergade
ring der afgevaardigden van de mijnwer
kers in het Zwickauer-district nam Zon
dag een besluit, waarin, na kennisgeno
men te hebben van het mislukken der
onderhandelingen tusschen de arbeideis-
comit'és en de mijndirecties, eenstemmig
verklaard wordt, dat op het oogenblik geen
andere weg meer open staat dan staking.
De mijnwerkors willon morgen het werk
neerleggen.
Een Parijsch telegram maakt melding
van het feit, dat de Engelschc en Duitsche
stakingsbeweging zich ook onder de mijn
werkers van Anziu in het Noord-departe
ment van Frankrijk begint te doen gevoe
len. Er is een ernstige strooming onder
de mijnwerkers merkbaar, waarby stem
ming wordt gemaakt om eveneens den
arbeid neder te leggen.
Een staking in de anthracietmijnen van
Pennsylvania wordt hoe langer hoe waar
schijnlijker. De mijnwerkers hebben n.l.
het tegenvoorstel der directies, waarbij een
loonsverhooging werd toegestaan, maar
niet van 20 [proc., zooals de arbeiders
eisebten, verworpen en daarop zyn de
onderhandelingen afgebroken.
De Duitsche Leger- en Vlootwetten.
De Norddeutsche Algemeine Zeitung be
richt, dat de rijkskanselier en de minsters
der bondsstaten het geheel en al eens zijn
geworden over do nieuwe leger- en vloot
wetten en dat allen van meening zijn dat
haar invoering noodzakelijk is, hoe eer hoe
beter. Voorts was mon het eens dat voor
do nieuwe uitgaven dekking moet worden
gevonden door nieuwe inkomsten en ook
dat die niet gevonden mogen worden in
nieuwe iudirecte belastingen op verbruik en
verkeer. Een plan tot dekking werd daar
op goedgekeurd.
Uit dit bericht hebben sommige lieden
afgeleid dat gelijk al een6 voorspeld is
de dekking voor de groote leger- en
vlootuitgaven gevonden zou worden door
een nieuwe successie belasting; maar in een
Reutertelegram wordt dat officieus tegen
gesproken: de regeering duift blykbaar
het voorstellen der successie-belasting niet
aan wegens den tegenstand van conserva
tieven eo Centrum en de geringe linkschc
meerderheid in den ryksdag. Nu zal de
dekking gevonden worden door het afschaffen
van de „LicbeSgabe" op den alcohol. D.w.z.
voor alcohol zou de volle verbruiksbelas
ting betaald worden. Hoe daarmee echter
kosten van de nieuwe leger- en vlootwetten
moeten worden betaald, is ons nog een
raadsel.
Anti-Mi litarisme.
Naar de „Gueire Sociale" meldt, heeft
een voormalig Fransch officier, die reeds
aan den anti militarist Gustave Hervé een
maandelijksche toelage van 1000 fres. toe
gezegd had, zoolang als diens gevangenis
straf duurde, thans als protest tegen Hi rvé's
veroordeeling, hem 500.000 fres. ter be
schikking gesteld, voor ondersteuning van
de icvolutionnaire beweging.
De Chineesche Republiek.
De Daily-Telegraph-correspondent in Pe
king geeft een beschouwing ten beste over
de macht, welke Joean Sji Kai uitoefent in
China. Die macht is zeer beperkt, seint by,
en gaat niet verder dan enkele districten
in het noorden evenals Soen Jat Sen de
omstreken van Nanking beheerscht en Li
Joean Heug die van Woetsjang. De drie
heeren 3taan ieder afzonderlijk en hebben
alleen samengewerkt tot verjaging der
Mandsjoes.
In Kanton, zoo woidt aan de Herald ge
seind, heerscht volledige regeeringloosheid,