DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 70.
VRIJDAG 22 MAART 1912.
9e JAARGANG.
'n Zoen in fijnere Nuance.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaar4.Franco per
post id. f 5.60. Per 3 maanden id. 1.-Franco per post
id. f,1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KI.KINK Ha AG ,'6. Telef. In tere. IS».
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten liet Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, eu reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Sinds eenigen tijd loopt men in Amster
dam mol plannen roud tot oprichting van
'n Christelijk Volksdagblad. En bij plaunen
alleen zal het niet blijven. Op 'n Maandag
avond gehou ion, druk bezochte vergadering,
waar het denkbeeld veel instemming heette
te vinden, werd reeds 'u proefnummer
rondgedeeld.
De bedoeling is 'n volksdugblad uit te
geven, waarin „het Christelijk beginsel lot
volle uiting komt". Het blad wil zich niet
bekennen voor de anti-rovolutionnairen,
noch vool de christolijk-historischen maar
zal wel krachtig de rechtsche politiek
voorstaan.
Hoe mooi dit nu lijkt, dr. Kuyper wil
er niets van weten. En dat is heel begrij
pelijk.
Dr. Kuyper is er niet ter wille van de
„Christolijke politiek" maar de „Christelijke
politiek" is er terwille van dr. Kuyper, den
leider, den toonaangever. En hoe zou het
nu te vergen zijn, dat van anti-revolutiou-
naire zijde steun verleend werd aan 'n
dagblad, 'n Volksdugblad nog wel, dat
dus bestemd is in breedo kringen gelezen
te wordeD, dat zich opwerpt om onaf
hankelijk van den Grooten Leider invloed
te willen oefenen binnen het politieke chris
tendom.
Neen, zegt de Standaard, neen echo't
de Stiehtsche moutardior du pape Kuyper,
'n uiet-Kuyperiaansche Christelijk volks
dagblad, dat gaat niet.
'n Gemeenschappelijk blad voor auti-
revolutiounairen en christelijk-historischen
er gaapt 'n dieper kloof tusschen beide
groepen, dan do oningewijde meentheet
'n onmogelijkheid; den eersten keer den
besten, aldus de Standaard, dat het tusschen
beide partijen -spannen gaat, komt het blad
in de knel.
En dit te meer. omdat men in een
hoog ontwikkeld gezelschap, bij prin
cipieel verschil, nog zoen in fijnere
nuance kan zoeken, maar bij het volk
altoos beslist, concreet en op den mau
af moet spreken, of men verspeelt zijn
invloed.
Hoe proeft men hieruit den eerzuchtige,
die vreest zijn invloed te vorspelen, welken
hij hoopt te kunnen redden in „hoog ont
wikkeld gezelschap" (zullen de goede Staud-
aardlezers begrijpen, dat zij hiermee be
doeld zijn maar waarvoor hij vreest bij
het volk, dat zich niet door spitsvondig
heden om den tuin laat leiden en maling
heeft aan zoen-in-fynere-nuancc.
En zoo wil do Standaard wel voorspel
len, dat men op die wijs (d.w.z, buiten den
Leider om) nooit 'n iets-beteeKenend, in
vloedrijk en standhoudend volksblad krij
gen zal.
Toch moet men niet meeneu, dat dr.
Kuijper de oprichting wil tegenhouden.
O foei neen: „een ieder doe ten deze wat
hij meent te moeten doen".
Niet de minste pressie dus f Maar laat
geen anti rev. wagen hieraan mede te wer
ken want dau wacht hem des Leiders toorn,
ja uitbanning der partij, waaraan door geen
zoen in fijnere nance te ontkomen zal zijn.
Indien het gerucht waar is, dat 'n anti rev.
kicsvereeniging in Amsterdam zich voor dit
blad wilde spannen, zou jfulks, volgens de
Standaard,
„niet anders zijn, dau een verlooche
ning van haar beginselen, een brekfui
met haar reglement en een zich af
scheiden van de anti-rovolutionnaire
parljj".
Want men zou dan 'n „orgaan scheppen
voor de verkondiging en aanbeveling
naast de beginselen van dr. Kuijper
van de christelijk-historische beginselen".
Natuurlijk een absurditeit"
Voorwaar do clericale pers mag wel 'n
toontje lager honen de vrijzinnige concen
tratie, welke ons toch heel wat gezonder
lijkt dan de coalitie, waar de Leider zelf
over de verhouding van de meest verwante
groepen zoo'n zonderling licht werpt.
Dk Oorlog.
De Engelsche gezant te Constantinopel
heeft, volgens do Turksche Tauiu een be
zoek gebracht bij den Minister van Buitenl.
Zaken Assiru bey.
Het doel van het bezoek was, volgens
de Tanin de Porie te polsen over de Ita-
(iaansche vredesvoorstellen. Na dit bezoek
hebben de Ministers van Buitenl. Zaken,
van Oorlog en van Binnenl. Zaken beraad
slaagd over do verklaringen van den En-
gelschen gezant.
De Tanin vindt het slot van het Itali-
aanschc aide-mémoire, waarin de Italiaan
sche Regeering zich bereid verklaart, tot
het onderzoeken der tegenvoorstellen, welke
de mogendheden mochten doen om het
prestige en de eer van Turkije te hand
haven zeer, belangrijk en bevredigend.
De Vossische Zeitang bevat een brief
uit Tripoli dd. 14 Maart. Daarin wordt een
pessimistische voorstelling gegeven van de
positie der Italiaausche troepen. Overal
zijn deze tot een verdedigende houding
gedwongen. De Turken beschikken over
een groote macht en krijgen steeds meer
officieren. De schrijver verwacht dat de
ItalianeD Ain-Zara bij een hevigeD aan
val zullen prijs geven omdat zij de noodige
troepen niet hebben om zich te verdedigen.
Zij denkeD op het oogeublik dan ook niet
aan een actief optreden, maar nomen maat
regelen tegen mogelijke aanvallen op
Tripoli.
"Volgens de „Petit Marseillais" zjjn op
13 dezer twee Italiaausche regimenten in
een Turksche hinderlaag gevallon, en
hebben zij zich temg moeten trekken,
talrijke dooden, materieel en munitie ach
terlatend. De Arabieren hadden 150 dooden
en gewonden.
De Mijnwkrkersstakinq.
liet ontwerp voor de minimum-loonen
der mijnwerkers is in tweede lezing door
het Eugolschc Lagerhuis met 348 tegen
225 stemmen aangenomen. De nationalis
ten en de ledeu van Labour Partij stem
den vóór.
Balfour had, namens de oppositie de ver
werping voorgesteld.
De regeeriog heeft zeide hij nu een wets
ontwerp ingediend, dat een ander geval op
het oog heeft en naar een ander doel streeft.
Zij heeft derhalve niet het recht om te
trachten het Huis te dwingen tot aauneming
van dezen zeer revolutionnairen maatregel
binnen den tijd van een week.
De oppositie zou trachten een uitspraak
van het Huis over te tweede lezing uit te
lokkeu; weid deze echter tooh nog aange-
notneo, dan zou zij al het mogelijke doen
om te zorgen, dat het voorstel van de re-
geeriug goedgekeurd werd
Ilij stelde dus verwerpiug van het ont
werp voor op gronden van nationale poli
tiek en van staatsmanschap.
(Uit de rede van Baifour blijkt, dat de
oppositie zich niet tegen een eventueele
derde lezing zal veizetten en dathetHoo-
gerhuis het ontwerp zal aannemen.)
In den loop van het debat verklaarde
minister Grey, dat eeu spoedige beëindiging
van de staking een gebiedende eisch was.
Wanneer het wetsontwerp de schikking
niet tot stand mocht brengen, dan zou de
regeering ertoe moet overgaan met alle
middelen, die haar ten dienste staan de
natie te beschermen. Maar al ging zij ook
tot het uiterste, dan zou zij nog niet in
staat zijn te vergoeden wat het bedrijf heeft
geleden en de ellende te lenigen, die ge
bracht is over de gemeenschap en ook voor
de mijnwerkers zelve.
Volgens berichten die uit de verschil
lende streken van het Ruhrgebied binnen
komen, is gisteren op alle mijnen de arbeid
in vollen omvang op de gewone wijze en
zonder storing hervat. Bij verschillende
mijnen hadden de stakers de voorwaarden
gestold, dat de directies geen slachtoffers
zouden makeu of boete eischen. Deze
voorwaarden werden overal verworpen,
waarop de mijnwerkers zonder uitzondering
en zonder verdere bezwaren te maken
tot het wérk terugkeerden.
In Saksen houden de stakers stand en
omvat de staking 70% der arbeiders. De
werklieden rekenen op interventie van de
regeering.
In Opper-Silezië staakt op de„Friedeus-
grube 30% der mijnwerkers.
Zondag wordt te Bochum een nieuwe
districtsconferentie van den Driebond ge
houden, om te beraadslagen over de nieuwe
stappen, die eventueel gedaan moeten
worden.
In Zwickau staken op 't oogenblik 8000
mijnwerkers: de beweging neemt toe.
De mjjnworkersstaking in Bohemeu
breidt zich uit. Gisteravond deden 500
stakers een aanval op do gendarmen en
dwongen hen, zich terug te trekken.
De Britsche Vloot.
De pessimistische opvattingen van som
mige Duitsche bladen over de rede van
den Britschen minister Churchill, worden
in Duitsche diplomatieke kringen niet ge
deeld. MeH ziet in Churchill's rede aller
minst een provocatio, een dreigement met de
bedoeling om de tusschen Engeland en
Duitschland hangende onderhandelingen te
bemoeilijken. Wel bljjkt uit die redevoe
ring scherp het verschil tusschen de Duit
sche en de Engelsche opvatting van het
marine-vraagstuk: de Duitsche vloot is ge
bouwd geheel volgens de eigen behoelteu
van het Duitsche rijk eu niet met het oog
op de verhouding in sterkte tot andere
vloten. De andere opvatting, die der En
gelsche vloot-politiek, blijkt nu duidelijk
uit miuister Churchill's redevoering, daar
volgens deze men do sterkte der Britsche
vloot uitsluitend wil laten afhangen van
die van andere vloten. Niet de behoefte
van Engeland, maar de omvang van andere
zeemachten bepaalt dien van de Britsche.
Dat is een vast ingewortelde Engelsche op
vatting eu het is daarom niet te verwon
deren dat men in Engeland weinig gevoel
heeft voor de afwijkende Duitsche opvat
ting, en dat men daardoor het groeien vau
de Duitsche vloot aanziet voor een bedrei
ging van andere mogendheden. Dat is een
betreurenswaardig misverstand, maar men
kan toch den Engelschen minister slechts
dankbaar zijn, dat hij het Engelsche stand
punt zoo duidelyk heeft uitgesproken. Hij
heeft daarbij gesproken voor wat hjj de
belangen van Engeland acht eu uit den
toon der op Duitschland betrekking heb
bende woorden is de bedoeling om Duitsch
land te bedreigen niet te lezen.
Aldus de officieuze Kölnische.
Verniblinqswerktuiq.
De Eugelsche bladen hebben weer een
heugelijk bericht voor hen, die meeneu,
dat hoe grooter en sneller de vernielende
werking der oorlogswerktuigen wordt, des
te eerder de algemeene wereldvrede komen
moet. De firma Vickers zou er nl. in ge
slaagd zijn, een snelvuurkanon te maken
voor aeroplanes en bestuurbare luchtbal
lons; het kanon is van lichte constructie,
kan als een telescoop in elkaar geschoven
worden en er z(jn, naar verluidt, in de
fabriek van "Vickers reeds zeer „bevredi
gende" proefnemingen mee gedaan.
Een mislukt compliment.
Een afvaardiging van het Oostenrijksche
comité voor vrouwenkiesrecht heeft Dinsdag
onder leiding van eeuige afgevaardigden
don minister-president Sturgkh een verzoek
schrift overhandigd tot uitbreiding van het
algemeen kiesrecht en de verkiesbaarheid
voor het parlement tot alle vrouwen. De
minister-president hoeft toen volgsn6 den
correspondent van de Frankfurter Ztg. ver
klaard, dat zeker voor het vrouwenkiesrecht
gewichtige gronden spraken, overigens zou
de door het vrouwenkiesrecht veroorzaakte
omwenteling de grootste draagwijdte heb
ben. Zeker echter zouden ulle mannen, die
in den politieken strijd van den dag ston-
deD, het met vreugde begroeten, wanneer
zij in de toekomst hun politieke werkzaam
heid in een zoo schoon en lieftallig gezel
schap zouden kunnen uitoefenen.
Deze laatste zinsnede heeft de vrouwen
ontstemd; z(j leiden er uit af, dat de re-
geeriDg de zaak niet geheel met ernst op
neemt.
Fransch en Vlaamsch.
Te Kester, in Brabant, een plaatsje aiet
vrijwel uitsluitond Ylaamsche bevolking