DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 84.
WOENSDAG 10 APRIL 1912.
9e JAARGANG.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. 1>. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaar1 4.Franco per
ipost id. f 5.60. Per 3 maanden id. 1Franco per post
id. [.1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Burean: KI.KINK HiAO fi. Telet. Interc. ls:{.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten liet Kanton Amersfoort per rogel fO.10. (Bjj
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, eu reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg- Binnen-en Buiteulaudseh Advert.- bureau D. Y. ALTA, Wnrmoesstr. 76.78 Amsterdam
BONDGENOOTEN
Het botert tveer niet tusschen de voor
mannen van de anti-revolutionnairen en
christelijkhistorischen.
Niet, dat deze bondgenooten het anders
zoo goed met elkaar kunnen vinden, o
neen, de verstandhouding is nooit zeer
hartelijk geweest en zal het wel nimmer
worden ook, maar zooals de Standaard en
Nederlander de laatste weken voortdurend
plukharen, loopt toch wel heel erg in den
kijker.
Schier onafgebroken prikkelt het anti-
revolutionnaire hoofdorgaan hot christelijk-
historische blad, dat natuurlijk niet nalaat
hier telkens op te reageeren.
En bij de herdenking van het 40-jarig
bestaan van de Standaard heeft de Neder
lander het niet noodig geacht bij de tal-
looze gelukwenschen en huldebetuigingen
ook de hare te voegen en bleef aldus zelfs
achter bij neutrale, ja bjj liberale bladen,
welko bij deze gelegenheid van hun eer
bied voor dr. Kuyper's talenten blijk gaven
geen wonder, dat do Groote Leider zich
zeer gegriefd verklaarde, dat hem door den
heer de Savornin Lohmann in de Neder
lander geen eeresaluut gebracht was.
In de politiek niet-ingewjjden zouden
misschien uit dit bakkeleien van de meest
verwante groepen der coalitie het spoedig
uiteonvallen van dit 20e eeuwsche wonder
willen voorspellen. Maar wie zich herinnert
met hoeveel gemak de heer Lohmann ge
woon is over z'n gewichtigste bezwaren
tegen ingrijpende wetsvoorstellen heen to
stappen, zal begrijpen, dat het einde der
coalitie nog niet te verwachten is.
Trouwens zoolang de baantjes jachttijd
nog niet gesloten behoeft te worden uit
gebrek aan wild, zoolang er nog liberale
burgemeesters, notarissen, rechters, school
opzieners enz. enz. rondloopen, zou het
niet wenschelijk zijn de coalitie te ont
binden.
De onderlinge ruzietjes zijn eerder te
verklaren uit den natuurlijken afkeer,
welke er tusechen beide bondgenooten
en hun leiders bestaaten in het be
wustzijn van haar overmacht meent de
Standaard zich wel eens het wreede genoe
gen te mogen veroorlooven om den even
gehaten als weinig invloedrijken en per
slot lijdelijk-volgzamen bondgeooot de teu
gels en de sporen te doen gevoelen.
Een enkel staaltje moge hier illustreeren
hoe de voormannen zelf niet verhelen welk
'n diepe kloof er tusschen beide groepen
gaapt.
Kort geleden dan werd het in 'n Stand-
aard-drieBtar geconstateerd het werd
zelden van die zijde zoo ruiterly'k erkend
dat Anti revolutionnairen en Christelijk
Ilistorischen „twee scherp a/gcschciden po
litieke richtingen zijndie met name op
het sociaal gebied, dat voor den arbeider
zoo hoog belang heeftkeer op keer vlak
tegenover elkander blijken te staan".
Voor de coalitie is het te hopen dat de
arbeiders van anti-revolutionnairen en chris-
telijk-historischen huize zijn er zoo?
zoo'n uitspraak vergeten zijn voor Juni 1913,
in welke maaud zij zullen worden opgeroe
pen om te stemmen op den coalitiegenoot
in het belang van den arbeider
'n Interview met 'n Tukkschen
bevelhebber.
Do Times-correspondent te Cairo heeft
den Turkscheu bevelhebber Edem Pascha,
die om gezondheidsredenen naar ConBtanti-
nopel terugkeert, geïnterviewd.
Edem pasje houdt de positie van de
Turkon in Tripoli voor uiterst gunstig. Hij
schat het aantal Turken in Tripoli op 10,000
en dat van de Arabieren op 200 000.
De Arabieren staan onder bevel
van hun eigen Sjeichs, bijgestaan door
Turkscho officieren. Zij hebben allen ge
weren en volop schietvoorraad, voor het
grootste deel buitgemaakt op de Italianen.
De Arabieren willen de Italianen verdel
gen; daarom geven zij zelden kwatier.Edem
pasja schat, dat er in 't geheel niet meer
dan 100 Italiaansche krijgsgevangenen zijn.
Turken en Arabieren beschikken over
een mondvoorraad, voldoende voor een
jaar, afgezien van den overvloedigen oogst.
Edem pasja roemt de Italiaansche officieren,
maar heeft voor de soldaten niet dan ge
ringschatting. Hij maakte het roekeloozo
schieten van de Italiaansche oorlogsschepen,
dat toch geen uitwerking heeft, belachelijk
en eindigde met de opmerking, dat de
moeilijkheden voor de Italianen bij Tobioek
zijn toegenomen, doordat zij, uit vrees dat
de Artesische putten, die ze geboord heb
ben, zijn vergiftigd, al hun drinkwater
moeten invoeren.
Italiaansche actie in de Roode Zee.
Italiaansche troepen zijn geland aan de
kust van IJemen en hebben 'n aanval ge
daan op de vesting Modi, welko tegelijker
tijd door do vloot gebombardeerd werd.
Binnen korten tijd waren de ItalianeD
meester van de vesting
Admiraal Faravelli.
Admiraal Faravelli, bevelhebber van het
Italiaansch Middellandscbe Zee-eskader, is
in verband met zijn gezondheid, op ver
zoek, van zijn commando ontheven, en
vervangen door admiraal Yiale.
Grootvizier Said-Pasja zal aftreden.
De Turksche grootvizier Said Pasja zal,
uaar uit Konstantinopel gemeld wordt, we
gens langdurige ziekte, aftreden.
De Jong-Turken, die bij de verkiezingen
een aanzienlijke meerderheid verkregen,
zullen aandringen op de benoeming van
een anderen grootvizier. Het gerucht wil,
dat mot Kiamil-paeja wordt onderhandeld.
De benoeming van den nieuwen grootvizier
zal na de opening van parlement omstreeks
18 April, plaats hebbon.
De Mijnwerkersstaking in Engeland.
In groote getale hebben gisteren de mijn
werkers den arbeid weder hervat. Eén om
standigheid vertraagt echter nog de hervat
ting.
Het machine-personeel boven den grond
vraagt n.l. een minimum-loon en korter
diensttjjd en ten einde aan zijn eischen
kracht bij to kunnen zetten, heeft het de
hulp der mijnwerkers ingeroepen. Men
heeft ecbtei boop, dat het geschil spoedig
bijgelegd zal ziju en dat binnen twee
dagen al de mjjnwerkers in het rijk weder
aan het werk zullen zijn, ofschoon er nog
altijd een groep onvtrzoenlijken is, die niet
alleen niet wil werken, maar ook anderen
tracht te beletten den arbeid weder op te
nemen.
Dk Kolenprijs.
Do Londensche kolenhandelaars hebben
de kolenprijzen slechts met 2 sh. per ton
verlaagd, omdat zij verwachten, dat het
ongeveer 3 weken zal duren, alvorens
nieuwe voorraden beschikbaar zijn.
Home Rule voor Ierland.
Donderdag zal Asquith bij het Lagerhuis
zijn Home Rule-bill indienen.
De Ieren zelf uitgezonderd natuurlijk
do Ul8terianen en wellicht ook de O'Brie-
nisteu, die een tiental vertegenwoordigers
in het Lagerhuis hebben,verklaren met den
inhoud van dit outwerp vrijwel accoord gaan.
Ook de moeilijkheid bjj de beraadsla
gingen der regeering met de leiders der
Nationalisten, over de controle op de in
voerrechten en accijnzen schijnt thans ge
heel overwonnen te zijn.
De Manchester Guardian weet over deze
regeling in het bjjzonder en den algemoenen
inhoud van het Home Rule ontwerp, zooals
het thans is vastgesteld, het volgende mee
te deeleu:
Het toekomstige Iersche Parlement zal
uit twee Kamers (IIuizeD) bestaan, een
Eerste en een Tweede Kamer. De Senaat
die 35 tot 45 leden zal tellen, zal het recht
hebben zich te verzetten tegen alle door
de Tweede Kamer aangenomen wetten. Ier
land zal in het Rijks-parlement (het Lager
huis) vertegenwoordigd blijven door onge
veer 36 afgevaardigden (thans 103) De
ouderdomsverzorging zal voor een bepaald
aantal jaren onder Rijkstoezicht staan, even
als de politie; het r(jk zal daarvoor een
behoorlijke vergoeding betalen. Godsdienst
vrijheid wordt verzekerd, en geen enkel
geloof zal op eenigc wijs bevoorrecht wor
den. De Iersche regcering zal geen controle
verkrijgen op de vloot, het leger en de
buitenlandsche politiek. De suprematie der
rijksregeering wordt in net bezonder vast.
gelegd en verzekerd. Invoerrechten en ac
cijnzen blijven onder controle van de rijks
regeering, echter verkrijgt het Ier6che par
lement de bevoegdheid in de accijnzen,
al naar dc speciale Iersche behoeften, be
paalde wijzigingen aan te brengen. De in
voerrechten, wellicht ook de accijnzen, zul
len, naar de Manchester Guaidiau meent
te weten, waarschijnlijk door de Rijksre-
geeriug geïnd worden, doch het Iersche
parlement zal de bevoegdheid krijgen, be
lastingwijzigingen aan de rijksregeering
voor te stellen. Deze laatste zal echter het
recht hebben haar toestemming te weigeren,
wanneer zij zulk een wijziging ten nadcele
van het rijksgeheel acht. Ten slotte wordt
nog afzonderlijk gestipuleerd, dat het Ier
sche parlement niet het recht zal hebben
eenige belasting of invoerrecht te heffen
van Britsche waren,
Partij-Congres der
Belgische Socialisten.
Op do beide Paaschdageu is te Brussel
het partijcongres der Belgische sociaal
democraten gehouden, waar o.a. besloten is
het vraagstuk betreftendo het deelnemen
van dc socialistische party aan de rogecring
op oen buitengewoon congres te laten be
slissen, voor het geval de clericale partij
b(j de verkiezing geslagen zou worden.
'n Soc -Dem. partijleider in conflict
met de partij.
De leider der soc.-dem. partij in Noor
wegen, dr. Erikscn heeft zich uit de parljj
laten zetten. Dr. Eriksen was tevens voor
zitter van de veroeniging voor de Rijks
taal, welke vereeniging bosloten had bjj
de eerstvolgende verkiezingen de voor
standers van de Landstaal te bestrijden.
De vergadering van de sociaal-democra
tische partij, Zaterdag te Stavanger ge
houden, heeft nu besloten, „dat geen lid
van de Noorsche arbeiderspartij lid mag
zjjn van een andere vereeniging, die bjj
politieke verkiezingen candidaten van de
arbeiderspartij bestrjjdt"; want er zijn
onder die candidaten voorstanders van de
Landstaal. Eriksen die niet aanwezig was,
had op oen telegrafische vraag of hij voor
zitter van de Rijkstaalvereoniging bleef,
bevestigend geantwoord en gezegd, dat,
als men hem wilde dwingeD uit die ver
eeniging te gaan, men hem uit de partij
zou dringen. Na het besluit van de ver
gadering, treedt dr. Eriksen dus uit de
sociaal-democratische arbeiderspartij.
'n Nieuw Zwkkdsch Oorlogsschip.
Ook in Zweden wil men 'n nieuw oorlogs
schip bouwen. Maar daar wil juist de re-
geenng er niet van weten en dringen ze
kere kriDgen van het volk op den bouw
aan. Er ia daartoe 'n inschrijving geopend,
waarop reeds voor 12.000.000 kronen go-
teekend werd.
Russische Vlootplannen.
Het Russische Marinebestuur wil Russi
sche Dreadnoughts gaan bouwen en heeft
'n drijvend dok besteld van 30.000 ton
hefvermogen.
Weer 'n Motu Proppio.
Het schijnt, dat de paus thans eens 'n
verstandig motu proprio zal uitvaardigen.
Yolgens bet Berl. Tag. althans is een
nieuw motu proprio van deu paus te ver
wachten, waarbij bet allen geesteljjkeD,
ook den wereldlijken, in Duitschland ver
boden zal worden, openlijk in politieke
vergaderingen op te treden, of deel te
nemen aau dergelijke vergaderingen. De
twist in de centrum-partjj heeft deze nieuwe
verordening iugegeven. Het optreden van
geestelijken in sociaal opzicht, in arbeiders-
vereenigingen, enz., wordt niet verbodeu.
Het voorschrift geldt alleen voor partij
politieke vergaderingen.
De Toestand in Mexico.
Een telegram uit Mexico (stad) meldt, dat
de oud-president do la Barra aldaar is aan
gekomen, en er met geestdrift is begroet.
De la Barra verklaarde, dat bjj gekomen
was om werkzaam te zjjn, voor het herstel
van don vrede en de eendracht tusschen
alle Mexicanen, en om het wettelijk bewind
van president Madero te bevestigen.