DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 95.
DINSDAG 23 APRIL 1912.
9e JAARGANG»
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur; Mr. I). J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. Ij 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KI.EISE H.l iO'6. Telel. Intero. ISJt.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel 10.10. (B;j
abonnement belangrijke kortiug).
Tot plaatsing vau advert, en reel, van buiten hel kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg Binnen- en Buiteniaudsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75- 78 Amsterdam
PRACTISCHE POLITIEK.
Afkeer van opportuniteits-politiek, welke
slechts materieel partij-voordeel zoekt, bo
hoeft nog niet te leiden tot verwerping
van alle taktiek. Er zjjn zekere eischen
van taktiek, welke slechts onverantwoorde
lijke Prinzipienreiterei verbiedt te volgen.
Tegenover 'n goed-georgauiseerden en
streng-gediciplineerden vijand Btaat het
dapperste leger machteloos, zoo goede tak
tiek ontbreekt.
Over het algemeen mnnt de linkerzijde
niet uit door kooge veldheerskunst. En de
minste reputatie op dit punt hebben wel
de vrijzinnig-democraten. Onder dezen
schijnen er nog altijd te zijn, die de neder
laag verkiezen boven de overwinning, door
stembus-taktiek en met anderer hulp ver
kregen.
Nobel is hot voor zijn eigen beginselen
te willen sneven, maar hoogere belangen
aan party-chauv'misme op te oflcreD, heeft
niets heldhaftigs in zich.
Het weekblad „de Wereld" is een van
die vrijzinnig-democraten, die de vervulling
van hun eigen wenschen in den weg staan.
Torwijl maDnen als dr. Bos en Prof. Treub
klaar inzien, dat wy van het ministerie-
Heemskerk slechts verlost kunnon worden,
indien alle vrijzinnigen bij do verkiezingen
van 1913 schouder aan schouder optrekken,
schijnt do Wereld in eigen isolement heil
te willen zoeken. Terwijl dus Bos en Treub
zich in het strijdgewoel zullen werpen om
het clericale kamp te overmeestoren, wenscht
de Wereld aan dergelijke „beginselver
loochening" niet mede te doen en wil
slechts 'n parade houden rondom de vijan
delijke verschansingen.
Eigen beginselen hoog te houden, siert
den mensch; maar beginselen zoo hoog te
houden, dat zij aan het oog onttrokken,
worden, kan gevaarlijk zijn.
Indien wij vryzinnig-democraat wareD,
zouden wij ons gaarne het verwijt van
„beginselverloochening" getroosten, zoo wij
daardoor konden verhinderen, dat nooden
die om voorziening roepen, schreeuwen,
bestendigd blyven; dat wenschen, die reeds
lang vervuld moesten en konden zijn, geen
gehoor vinden; dat het schip van staat
nog langer tegen den stroom van den voor
uitgang opgeroeid wordt.
Iu 'n artikel in de Wereld, onderteekend
„democraat", wordt Amersfoort genoemd
als een der plaatsen, waar „met verlooche
ning van eigen beginselen gecoaliseerd is
van haast christelijk-historisch tot drie
kwart socialist".
Nederland is het land, waar de secte-
geest het weligst riert, niet alleen op gods
dienstig gebied maar ook op staatkundig
terrein.
Wg willen niet zeggen, dat in Amers
foort Jdie sectcgeest overwonnen is, maar
wij zjjn toch zoover gevorderd, dat alle
particularistische wenschjes vereenigd zijn
tot èén hoogere eenheid.
De kiosvereooiging „Gemeentebelang"
heeft 'n program, dat, ja niet iedereen ge
heel en al bevredigen zal ieder den
kend mensch heeft immers 'n politiek pro
gram voor zich zelf maar waarin toch
opgenomen zijn die wenschen, welken door
het meerendeel der kiezers beschouwd
worden in de eerste plaats voor verwezen
lijking in aanmerking te moeten komeD.
Dank zij de aldus verkregen samenwer
king en het daarop volgend stembussucces
is er reeds veel tot stand gekomen en nog
meer in voorbereiding, wel maalt de
de gemeentelijke molen langzaam, uiterst
langzaam van datgene wat niet de
verlanglijst van 'n zekere fractie vormt,
maar inderdaad in breedc kringen nood
zakelijke geacht wordt.
Dat is practische politiek; op die wijze
wordt tea minste iets bereikt. Het moge
waar ziju, dat l et verkregen is door samen
werking van „haast chr. hist, tot drie kwart
socialist", het voornaamste is toch, dat het
bereikt is. En het stemt juist tot grooten
voldoeniog, en wekt groot vertrouwen,
zoo goede dingen voortkomen uit samen
werking van verschillende groepen.
Wat wordt echter bereikt, indien aller
lei kleine groepjes zich afzonderen eu pro
gramma's opstellen, welker verwezenlijking
onze stad tot 'u waar paradys zouden
maken, maar die helaas thans, nu alle kans
op verwezenlijking uitgesloten is, slechts
wenschen op papier blijven en niet meer
dan 'n paradijs op papier kunnen beloven?
Neen, dan maar liever door samenwer
king „van haast chr. bist. tot drie kwart
socialist" één wenscb vervuld, dan 10 para-
de-wenschen op papier.
Da Oorlog.
De vredes-bemoeiïngen der mogendheden
zijn weer op niets uitgeloopcn.
De Parte heeft namelijk haaar antwoord
opgesteld eu hoewel het nog niet iu zijn
geheel bekend is, blijkt er toch genoeg uit
dat de kansen voor den viede zeer 6lecht
staan. De Porte schijnt 't niet eens do
moeite waard te achten om haar eigen vredes
voorwaarden op te noemeo, maar volstaat
met de weigering vaü die der Italianen en
voorts met de uitvoerige motiveeriog dier
weigeriug. Naar men zegt zal het stuk
een lange beschouwing over de gaiisclie
Tripolitaansche quaestie bevatten en een
betoog over de onrechtmatigheid van hot
optreden der Italianen, culmiceerend in do
verzekering dat de regeering van het Turlc-
scbe ryk de feitelijk ea volledige souverei-
niteit over Tripolitanië en Cyrenaïca niet
kan opgeven zonder haar waardigheid le
schenden. Dat de pogingen der mogend
heden zouden falen, was Diet anders te
vcrwichten geweest: daar juist thans de
Italianen een aanslag op de Dardanelleu
hebben gedaan, kon de Porte toch moeilijk
zich verzoenlijk toonen, daar nu eerst extra
vredelievendheid zou aangezien zijn voor
zwakheid.
Over do plaats waar de Italiaansche vloot
zich thans bevindt, heeft men nog geen
zekere berichten. Men is echter algemeen
de meenig toegcdauD, dat do vloot voor-
I eerst nog niet terugkeert, doch haar po-
giogen om Turkije te verontrusten Dog
ceuigon tijd voortzetten zal.
Volgens een correspondentiebureau te
Weenen, kruist de Iialiaansche vloot voort
durend in de Archipel, in 't byzonder in
de omgeving van Chios on Tsjesme.
Twee Italiaansche oorlogsschepen bom
bardeerden gisteren Alatsater bij Tsjesme.
Er word slechts onbeduidende schade aan
gericht. Niemand weid gewond.
Ook bet radiographisch station te Marki,
is door de Italianen gebombardeerd.
De Leger- kn Vloot voorstellen
in den Rijksdag.
In den Duitscheo Rijksdag zyn gisteren
onder buitengewoone belangstelling de al-
gemeene beraadslagingen geopend over do
leger- en vlootvoorstellingen.
De Rijkskauselicr leidde de algemeene
beraadslagingen in. Hy betoogt, dat het
zwaartepunt van het ontwerp gezocht moest
worden in de nieuwe organisatorischs
maatregelen, die door de ressort-ministers
nader toegelicht zouden worden. Het ont
werp is niet ingediend met het oog op een
onmiddellijk dreigend gevaar. De Euro-
peesche situatie vao het oogenbhk geeft
geen reden tot bezorgdheid. Doch leger
on vloot moeten op de hoogte gehouden
worden, anders zyn alle vroegere uitgaven
nutteloos geweest. Dit bogrypt het volk zelf.
Nadat deze woordcu door de sociaal
democraten met hoongelach waren ontvan
gen, zegt do Rijkskanselier met nadruk
erder: „Dnitschland is klaar voor den
oorlog, wanneer het die oorlog opgedron
gen wordt. Twist zoekt Duitschland echter
niet. Een sterke weermacht is uoodig, wil
len wij ons doel bereiken, willen wij onze
positie handhaven, onze welvaart verze
keren. Door vredescongressen en overeen
komsten tusschen staten onderling wordt
de vredesmogelijkheid grooter. Doch de
concurrentiestrijd voor de materieele be
langen veroorzaakt nieuwo stof voor con-
flioten.
Geen regeering wenscht thans een oor
log met ons, doch bet gevaar bestaat, dat
een oorlog geprovoceerd wordt door een
lawaaimakende, fanatieke minderheid in
den laode. Eu dan mag de weermacht
geen fouteu hebben. Hoe de toekomst zal
zijn weet niemand. De vorige zomer heeft
bewezen, dat voorspellingen niet mogelijk
zyn. Alle volkoren om ons handelen zooals
wy thans doen. Hierover wilde de Rijks
kanselier in de commissie-beraadslagingen
bijzonderheden mededeelen.
Deze algemeene beschouwingen vonden,
behalve bij de sociaal-democraten, algemeen
goedkeuring. Dit kou echter niet gezegd
worden van de motiveoring, dio de heer
von Bethmann Hollwog gaf by do voorstel
len tot dekking van de uitgaven. Die wer
den alleen tor rechterzijde en door het
centrum soms met toestemming begroet,
terwijl de hoeren der linkerzijde dikwyls te
kenifen gaven, dat deze voorstellen niet
naar hun genoegen waren.
De soc.-dcin. Haazc, de Centrumleider
Spahn spraken reps, tegen en voor do
plannen.
Iloden voortzetting der behandeling.
Evenredige Vertegenwoordiging.
By referendum is in bet Kanton Geoéve
beslist, met 700 BtenimeD meerderheid, de
gemeentelijke verkiezingen voor gemeen
ten van meer dan 3080 inwoners (dus ook
voor Gonève) volgeDS het stelsel der even
redige vertegenwoordiging zullen plaats
hebben.
Een Bom.
Zondagmiddag werd in den stedelijken
schouwburg to Sevilla een bom te midden
van 't publiek van den eersten rang ge
worpen. Eén man werd op slag gedood,
twintig andore personen werden zwaar
gewond. Er ontstond een hevige paniek,
alle bezoekers snelden in wilde haast naar
de uitgangen en daarbij geraakten velen
onder den voet en werden meer of minder
ernstig gewond
De bommenwerper werd gearresteerd.
Hij verklaarde anarchist te zijn.
Monopolie voor den Graanhandel.
Twee-en-tachtig loden van de Russische
Doema, behoorende tot verschillende frac
ties, hebben een wetsontwerp ingediend
tot het instellen van een staatsmonopolie
voor den Rusëischen graaabandel. De be
doeling is, dat elk jaar, nadat voldoende
voorraad voor het geval van misgewas en
van oorlog zou zijn verzameld, de hoe
veelheid graan voor den uitvoer bestemd
en do prijs er vao bij de wet zullen wor
den vastgesteld.
Dk Toestand in Marokko.
Het Fransche ministerie van Oorlog
heeft gisteren een telegram van generaal
Moinier uit Tanger ontvangen meldende,
dat do ïust te Fez is hersteld. De Fran
sche verliezen tijdens de muiterij en de
gevechten, die daarop volgden, om de orde
te horstellen, bedragen: vijftien officieren
en 40 man gedood, 4 officieren en 70 man
gewond, en 13 civiele personen, allen
Franschen gedood.
De strijd om het Presidentschap.
President Taft is Roosevelt rog altijd
ver vooruit iu den strijd om bet President
schap. Hij beschikt namelijk over 364
supporters ter republikeinsche presidente-
confereDlic en Roosevelt over 201. Daar
er evenwel nog circa 500 gekozeo moeten
worden, kan t nog verkeercu, al beweren
Taft's managets dat zy voor 1 Mei de
meerdorheid reeds zouden hebbeD behaald.
Niettemin zijn zij begrijpelijkcrwys
baDg voor Roosevelt's succes, want
Roosevelt heeft in deze week weer ver
schillende districten in Missouri, Michigan,
Nebraska en Oregon gewonnen. Dat heeft
zijn part dan ook op 201 gebracht. Ook
zijn Tafi's mannen hoogst verbolgen over
het bericht, dat vijf gedelegeerden uit hot
zuiden, die voor Taft gekozen waren, zich
nu aanhangers van Roosevelt hebben ver
klaard. Alles bij elkaar genomen rijzen
Roosevelt's papieren