DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 96 WOENSDAG 24 APRIL 1912, 93 JAARGANG, BUITENLAND. NIEUW BLOED. LANDER. Hoofdredacteur: Mr. D. J. ran Schaardenburg.; Abonnementsprijs Per jaarf 4.Franco per post id. fö.60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post id. f,1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: KLEINF. H.tiG 6. Telef. Interc. 1S3. Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By abonnement belangryke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bnrean D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76* 78 Amsterdam Wie zich zet tot het nagaan van do sa menstelling van verschillende colleges, wel ke, zonder een eigen besturende taak te hebben, niettemin door recht van advies en controle een zeer belangrijke plaats inne men in ons maatschappelijk leven, dien treft het, hoe in deze lichamen het ar beiderselement óf niet óf zeer schaars is vertegenwoordigd. School- en Gezondheids commissies, Commissies tot wering van schoolverzuim, Colleges van regenten der gast- en weeshuizen e. d., zy hebben allen in hun midden tal van advocaten, rente niers, dokters, notarissen, bouwondernemers en in het bijzonder een zeer groot percen tage gepensionneerden, voornamelijk oud officieren, doch slechts zeer weinig arbeiders. Nu erkennen wij gaarne, dat het ver dienstelijk en goed schijnt, juist den ge pensionneerden en anderen rustende bur gers in genoemde colleges een plaats te geven. Voor het deelnemen aan de actieve po litiek voelen zij in den regel niet veel meer en toch willen zij nog gaarne hun vrijen tijd, hun ervaring ter beschikking stellen van de openbare zaak, zoodoende tevens een zekere waardigheid toevoegende aan hun welverdiende rust. Deze iedeneering is echter allerminst juist. Hoeveel eerbied wij hebben voor de ervaring, verkregen door een leven van harden arbeid als officier of ondoruemor of ambtenaar, wij ontkennen toch, dat deze richtsnoer kan zyn bij de beoorileeling van toestanden op schoolgebied ol armverzor- ging. Eer is het tegendeel 't geval Zoo licht gqeft de herinnering aan eigen welslagen, met voorbijzien van den steun door wei- gestolde familie, protectie en andere ge lukkige omstandigheden genoten, een ze kere geneigdheid tot conservatisme, voort ze tot de overtuiging, dat eigen schuld de oorzaak is van min-gelukkige levensom standigheden. Zoo kan men dan ook in de hier bedoelde commissies voortdurend her inneringen uit de „practijk'' hooren, die niets anders zijn dan „gedenkschriften vau een geluksvogel'' in strijd met de worke- lykheid van het gewone leven. Hierbij komt nog, dat deze samenstel ling der colleges leidt tot een gemoedelijke rust, oen zekere bewegingloosheid, die ab soluut io strijd is met de actie van het bruischende woelen der maatschappij. En de beteekenis der adviezen van deze lichamen, die hun recht van bestaan enkel en alleen ontleenen aan keunis van de werkelijkheid, gaat ten eenenmale verloren. Het volk gaat dan ook maar al te vaak deze commissies beschouwen óf als vyan dige machten, óf alB nuttelooze praat colleges. Wie zal niet toegeven, dat de de eene opvatting even verkeerd werkt als de andere Die toestand eischt verbetering. Ook in deze bestuursorganen moet de pols kloppen van het maatschappelijke leven, moet de stem gehoord woorden van geheel ons volk Men stelle zich voor, dat z(j gekozen zouden worden door middel van algemeen, direct en enkelvoudig kies recht van mannen en vrouwen, de eenig juiste en goede wijze van samenstelling. Welnu de lichamen die nu de betreffende leden aanwijzen moeten trachten door hun wijze van benoeming zooveel mogelijk hetzolfde resultaat te benaderen door uit alle deelen van het volk vertegenwoordi gers aan te wijzen, ook, ja bovenal, uit de kringen der arbeiders en arbeidersvrouwen. En dit om meerdere redenen. In de eerste plaats om het algemeen belang, dat gebaat is met een zoodunige samenstelling van deze adviseerende en regelende mach ten, die verzekert dat alle wenschen, alle belangen var. ons volk er kunnen gehoord worden. Daardoor alleen wekken de getroffen regelingen, de uitgebrachte adviezen ver trouwen èu bij de betrokkenen èn by de bet volk. Maar bovendien brengt men wat nieuw leven, wat frissche opvattingen in een kring waar maar al te vaak nog een soort regentengeest heerscht als in de slecht ste jaren onzer geschiedenis. En nu zegge men niet, dat de ardeiders en hun vrouwen voldoende geschiktheid en kounis missen voor de bier bedoelde taak. Het tegendeel is het geval. Of zou een een voudig huismoeder niet beter kunnen oor- deelen over het handwerkonderwy's op lagere scholen, niet beter weten aan te geven wat het arbeiderskind moet kennen voor het leven, dan de dame, die al haar wijsheid ten deze heeft vau hooren zeggen? Om maar te zwijgen van het stelsel, waarbij gegoede burgeróeeren ook dit hebben te beslissen. Zou in menige gezondheidscommissie het advies van een eeuvoudig, bekwaam ar beider niet van hooge waarde zijn? Zou inzake armenverzorging het volle loven niet niet de beste leerschool zyn? En kent de arbeider dat volle leven vaak niet volle diger dan zij, die thans in menig gemeente beslissen? Zeker, schoolsche kennis mist do kleine man zeer vaak, builen zijn schuld! Maar zou dit gemis zooveel grooter ziju dan bij tal van personen uit de „betere" standen? Niet om deze wijsheid in de eerste plaats gaat het hier, terwyl 't bovondien met dit gemis nog al losloopt. Zie eens wat onze arbeiders bereikt hebben en nog dagelijks bereiken in hun vakvereonigingen, hun fondsen, coöperaties, zie met hoeveel energie ze zich zelf op later tyden de bekwaam heden eigen maken, noodig om adminis tratief werk te verrichten een blad te redi- geeren e.d. en ge zult moeten erkennen, dat zij ook op dit gebied, eenmaal go- roepen, hun man staan. Eenmaal geroepen! Daarom is de taak van ieder, die ten deze invloed heeft om hen, die zeker in staat zyn te werken in het maatschappelijk belang te roepen tot medewerkiug. Ook in het belang, der ar- boiders zelf, die in veel govallen gewekt moeten worden uit een zekere onveischil- ligheid, gevolg van te langon werktijd, onvoldoend onderwijs en maatschappelijke achteruitzetting. Mede verantwoordelijkheid te geven werkt opvoedend in hooge mate! Ook in de hier besproken colleges de 6tem te doen hooren, die eischt, dat de publieke lichamen zullen werken voor het geheele volk en door het geheele volk, dat zy' het streven van ieder, die het met de democratie wel meent. V. D. Dk Oorlog. Blijkens do lautsto berichten zal de Dardanelleu-quaestie binnen enkele dagen weer opgelost zyn. Voorloopig althans. De Porte is bezig met de mijnen uit het water te laten opvissche", en zoodra zy daarmee gereed is, kunnen de koopvaar dijschepen do zeestraat weer doorvaren en kunnen aldus de tientallen met graau uit Zuid-Rusland geladen schepen die liggen te wachten, hun vaart naar West-Europa voortzetten. De Italiaansche vloot moet voor 't oogenblik bij het eiland Chios ver'oly'f hon den. Dat ligt aan de Kicin-Aziatische kust ter hoogte van Smyrna. Hieruit zou men afleiden dat de Italianen toch nog wel iets in het schild voeren in deze wateren, maar blijkbaar vreest de Turkscho regeering niet meer voor een hernieuwden aauvalop de Dardanellet, andere zou zy de scheep vaart niet heropenen. Uit Athene wordt aan de Temps geseind, dat de Italianen de Moudros baai bij het eiland Lomnos hebben bezet. Een Italiaansche divisie zeesoldaten be zette het eiland Stampalia. Een telegram uit Cairo meldt den dood van Enver boy. Ilij stierf aan verzwering tengevolge van een wond. De Vredesvoorstellen. De Porte overhandigde aan de gezanten het antwoord op de bemiddelingsvoorstellen der mogendhedeu. Dit antwoord aanvaardt de bemiddeling als zijnde het meest in het belang van de beide oorlogvoerenden, doch alleen op voorwaardo van het behoud der effectieve en algeheele souvereine rechten van Turkije en de ontruiming van Tripolis door de Italianen. Het antwoord zegt, dat iedere andere oplossing onmogelyk is. Turkije herhaalt, dat het bereid is aan Italië oconomische concessies te verleenen. In hot Engolsche Lagerhuis deelde de heer Acland, onderstaatssecretaris 70or bui tenlaudsche zaken, mede, dat de mogend heden aan de Italiaansche regeering had den gevraagd, onder welke voorwaarden zij geneigd was de vriendschappelijke bemid deling der mogendheden te aanvaarden; een zelfde stap was gedaan te Konstantinopel. Het antwoord was door do pers ontvan gen, maar Engeland had van Konstantinopel nog niets vernomen. Uit den Duitschen Rijksdag. By de gister voortgezette behandeling van de Duitsche leger- en vlootvoorstellen herinnerde de lib. Bassermann sarcastisch aan de bedreiging van het centrum dat het niet gebruskeerd wenschte to worden door het opnieuw indieuen van de erflas- ten, en den invloed van den heer Von Hert- ling, sedert deze minister president in Beie- ren is, „Het is een eigenaardig noodlot van den tegenwoordigen koers, dat ministers verdwijnen, wier heengaan in roerende woorden betreurd wordt, doch dat niet ver hinderd kon worden, omdat deze ministers het niet eens waren met de politiek van den tegenwoordigen koers." De heer Bas sermann vreesde voor de toekomst, nu allo batige saldi gebruikt zullen worden voor leger en vloot. Hierdoor zal de wensch, dat de sooiaal-democraten minder stemmen en mandaten zullen krygen, niet vervuld wor den. Do nationaal-biberalcn zullen zich het recht voorbehouden, met initiatief-voorstel len te komen voor de dekking. Hetgeen zeggen wil, dat zij zullen voorstellen het geen de regeering niet durfde: de erflasten. De heer Bassermann keurde do legervoor- stellen goed. Alleen betreurde hy het, dat Duitschland nog zoo ver is van den alge- meenen dienstplicht. Thans moeten reser visten en landweer ten ocrlog trekken, terwijl 70.000 strijdbare jonge mannen aan wezig zijn en thuis moeten blijven. De heer Müllcr-Meiningen sloot zich namens de vrijzinnigen in hoofdzaak aan by den heer Bassermann. Censuur op Bioscopen. De Saksische Twoede Kamer heeft be sloten de Regeering te verzoeken, dat zij van de Rijksregeering zal trachten te ver krijgen, dat ook de kino-thoateis onder worpen worden aan art. 33a van de Roichs- gewerbeordnung, en daarna een contraal- bureau wordt ingesteld, dat toezicht houden zal op de vertoondo films. Ontwapening. By de begrootingsdiscussie in de Belgi sche Kamer zei de socialist Huysmans, dat België het initiatief behoorde te nemen voor een samenwerking der kleine mogendheden om den grooten een ontwapeningsformule aan te bieden. De minister van buitenland- sche zaken zei dat de regeeriog zulk een initiatief op de warmste wijze zou beant woorden, maar dat het moet uitgaan van de groote mogendheden. De staking te Gent. De staking der havenarbeiders in Gent, die thans reeds 4 weken duurt, blijft haar kalm verloop behouden. Echter begint de nood in vele gezinnen der stakers langza- merbaud te nijpen. De radic.-socialistischo leden van den Gemeenteraad hebben thans een voorstel ingediend tot het verleenen van een crediot van 10.000 francs om dezen nood te lenigen. 1 Mei Viering. De Bru8selsche Gemeenteraad heeft, op voorstel der socialisten, besloten, dat de kinderen der stadsscholen en allen die in gemeentedienst zijn den lu Mei vryaf zullen hebben. De progressisten stemden vóór, de liberalen tegen. Bloedige botsing. Heden zal in de Rijksdooma op do in terpellatie worden geantwoord, ingediend naar aanleiding van het nedorschieten van vreedzaam stakende arbeiders der Siberische Lena goudwasscherij maatschappij. De Rus sische bladen van alle lichtingen zijn een stemmig van oordeel, dat hierbij wederom van provocatie sprake is. De pers noemt den ritmeester der gendarmen Tresjijenko een tweeden Koeljabko. Tresjijenko liet onverwachts vier salvo's op de stakers af vuren, waarbij, naar men weet, niet minder dan 390 stakers gedood of gewond werden. De ritmeester moet door de directie der Lena maatschappij door allerlei geschenken zijn overgehaald, om op te treden, gel\jk hij deed. Of de interpellatie veel uitwerken zal, valt zeer te betwijfelen; de regeering te Petersburg heeft alvast de beantwoording uitgesteld.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1912 | | pagina 1