DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 115.
VRIJDAG 17 MEI 1912.
9e JAARGANG.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Sir. D. J. wan Schaardenburg.
Bnrean: Hl. 13IKK HAlGi^. Telef. Interc. 183.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. fjl.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs der Advertentiën
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is 9uit8luitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Open Brief aan Dr. E. Kruiainga,
Voorzitter der Afd. Amersfoort
van den Vrijz. Democr. Boud.
In de Vergadering gehouden den 13en
dezer in „Amicitia" beweerde Mr. Van
Schaardenburg, dat do oprichting hier ter
stede der afdeeling van den Vrijz. D. B.
is geBchied met het doel den Vrijzinnig
Democratisch en Wethouder vanOn-
derwijs, den heer Rijkens, te oestrijden.
U uoemdet dat, en m.i. terecht, een zeor
ernstige beschuldiging, waartoe nooit aan
leiding was gegeven en verklaardet niet
te weten op welko feitelijke grondslagen
zij is gebaseerd, om haar ton slotte vol
maakt ongemotiveerd te noemen.
Het heeft mij zeer verwonderd, dat U
Mr. Van Schaardenburg niet gesommeerd
hebt zijne besehuldiging met bewjjzen te
staven of getracht hebt onmiddellijk aan
te toonen, dat de oprichting alleen is ge
schied op grond van zakeljjko redenen.
Ik wil hier gaarne verklaren te beboo-
ren tot hen, die het eens zijn met Mr. Van
Schaardenburg en daar U er wellicht be
lang in stelt te vernemen om welko rede
nen, wil ik die gaarne ontvouwon.
In het orgaan Uwer afdeeling „Het
Zoeklicht" wordt o.m. beweerd:
Precies zoo gaat het in het klein in Amers
foort. Toen Gemeentebelang werd opgericht
sloten de meeste vrijzinnig-democraten zich
er bij aan. Zij meenden dat het program
van Gemeentebelang een bestuur deed ver
wachten in vtyzinnigen en democratiscben
geest. Maar wat bleek! De leidende mannen
in Gemeentebelang dachten dat de vrijzinnig
democraten tevreden zouden zijn met mooie
woorden; met daden kon men dan de leden
tevreden stellen, die meer conservatieve nei
gingen hadden. En de raadszetels en de
macht waren het loon van hen die zoo goed
de vrijzinnigen te leiden wisten, ja..,, bij don
neus te leiden.
En nu was alle kritiek op de „gekozen
vertegenwoordigers' ongepast. Want dan
kwam er twéédracht.
Men moet dan toch al zeer brutaal zijn
om zoo iets te durven beweren.
Het is nog niet sedert zoo heel lang,
dat het de kiesvereeniging „Gemeentebe
lang" gelukt is een aantal mannen in
den Raad te breDgen, die weten wat zo
willen en dank zij de homogeniteit dier
raadsleden in alle belangrijke zaken, is het
hun, niettegenstaande de kleinst mogelijke
meerderheid van 1 stem, gelukt reeds in
don korten tijd veel tot stand te brengen,
wat werkelijk den naam van vooruitstre
vend verdieBt.
Uw bond verlangt o.m.:
voorschriften omtrent
beslissing van goschillen tusachen onderge
schikten en hun chefs, met een doeltreffende
atrafregeling en met aanwijzing van onpar
tijdige colleges, bij welke de ambtenaar of
werkman in beroep kan komen.
Aar. alle personen, in dienst der gemeente,
en aan hun weduwen en weezen, dient peu-
sioen te worden verzekerd.
Is het U wel bekend, dat juist dezer
dagen de Commissie tot voorbereiding van
het Werkliedenreglement met haar taak
gereed gekomen is, dat alle kans heeft
aangenomen te worden.
Ook zal. naar ik stellig vernomen heb,
spoedig een voorstel tot pensioenregeling
den Raad bereiken.
Uw bond verlangt openstelling van
scholen voor meer uitgebreid lager onderwijs
ook voor minder gegoeden.
Is het U onbekend, dat de regeling van
dit onderwijs volkomen in overeenstemming
met dien wensch heeft plaats gehad, waar
toe de Raad in zyne vergadering van 20
Febr. het besluit nam.
Is het U niet bekend dat een der be
strijders van dit onderwijs, uw Yrijz. Dem.
medelid do Hoer Kerkkamp was (zie het
verslag in „de Eemlander van 20 Febr.)?
Dat een dergelijke regeling ook zal toe
gepast worden wat het M. O. betreft, hopen
velen en zeer zeker in de eerste plaats de
Weth. van Onderwijs.
Weet U niet, dat de Raad krachtig het
Vakonderwijs steunt, daarvan o. m. bewijs
gaf door het verleenen van f 4000 subsidie
ten behoeve der Handelsschool en het be
schikbaar stellen van lokaliteit.
Dat er nog veel meer moot geschieden,
ben ik volkomen met U eens, maar is het
al niet verblijdend dat reeds in zoo korten
tijd betrekkelijk zoovoel is tot stand ge
bracht.
De Vrijz. dem. hier ter stede mogen
m. i. tevreden zijn. In den Raad hebben
zitting minstens 5 leden (waaronder de
Weth. van O.) van wie bekend is, dat zij
of Vrijz. dem. zijn, of die beginselen zijn
toegedaan.
Waaraan hebben wij dit resultaat te
danken? Aan de samenwerking van allo
vrijzinnigen, die, overtuigd zijn dat het be
lang der gemeente niet gediend kan worden
met het naar voren brengon van kleine
verschillen. Die uitte vechten, daarvoor is
het thans de tijd niet, omdat wij er re-
keniog mede moeten houden, dat een on
derlinge strijd zou uitloopen op eeu over
winning der reactionairen en clericalen.
Ik noem hier in de eerste plaats de
reactionairen. Het zjjn die z. g. „vrijzin
nigen" die ik als de meest gevaar
lijke beschouw, die tegen alles zijn wat
gold zou kunnen kosten, die met iedereen
trachten goede vrienden te blijven „om der
wille van de smeer". Egoïst als ze zijn,
kunnen ze niet begrijpen, dat er iets
gedaan kan worden louter uit liefde voor
de stad en hare inwoners. Zulke menechnn
spreken dan ook steeds van „de Kliek"
maar vergoten dat juist zij het zijn, die
een zeer gevaarlijke kliek vormen. Het
zou mij niet verwonderen, of dezen zijn
Uwe boDdgenooten. Honderd maal liever is
ons een oprecht tegenstander, van wien we
weten wat we aan hem hebben en die ons
uit overtuiging bestrijdt dan zulke „vrij
zinnigen".
Wolnu, na het voorgaande zal het U
niet verwonderen, dat do beweging door U
en uwe vrienden op touw gezet velen maar
weinig vertrouwen inboezemt, ja, doet ver
onderstellen dat beweegiedenen it en uwe
vrienden tot deze actie hebben geleid, die
niét van zakelijken aard zijn, rnaar de ver
onderstelling wettigen, dat er door U en
uwe vrienden gekuipt wordt met het doel
om door verdeeldheid te brengen in do
Vryzinnige partij den Conservatieven en Kor-
keljjken het bewind in handen te spelen en
daardoor den door enkele uwer mede
standers gehaten Weth. v. O. ten val te
brengen.
Zie, het is zoo eigenaardig, dat U, die
als ondervoorzitter van de Kiesvereeni
ging „Gemeentebelang bijna steeds
schitterde door afwezigheid
zoowel op algemeene- als bestuursverga
deringen, dio nooit deeluam aan eenig
verkiezingswerk nooit een pen op het
papier zette, gedurende den verkiezings
strijd, terwijl uwe medeleden gebukt
gingen onder het werk, gjj, die mij
persoonlijk verklaart hebt niet het minste
belang te stellen in Amersfoort, of zijn
onderwijs, omdat U als ambtenaar de be
langen der stad niet interesseerden, hoe
komt gij er toe, zoo opeeos U geroepen te
voelen op den voorgrond te treden.
Is het te verwonderen dat velen met mij
beweegredenen veronderstellen van minder
edelen aard. Waar in „Het Zoeklicht" op
zoo uitdagende wijze het bestuur van Ge
meentebelang tot debat werd uitgenoodigd,
zoodat het den indruk op het publiek moest
maken, als waren wij beschuldigden, die
ter verantwoording werden geroepen, daar
meen ik het recht te hebben dezen open
brief tot U te richten en beantwoording
daarvan in een der navolgende nummers
te mogen verwachten.
Hoogachtend,
JOH. H. VAN DER MEIDEN
Onder-Voorzitter der Kiesvereeniging
„Gemeentebelang".
Frederik VIIIChristiaan X.
Zooals we Woensdag reeds met een enkel
woord meldden, is Koning Frederik VIII
van Denemarken plotseling te Hamburg
overleden, op het oogenblik waarop hij,
na het volbrengen van een badkuur, gezond
in zijo Rijk hoopte terug te kecrcu. De
Koniög was, zooals hij meer deed, alleen
gaan wandelen. Op straat trof hem een
beroerte en daar nicmaud hem kende, werd
hij met een auto naar het Ziekeuhuis ge
bracht, waar hij spoedig overleed. In het
hotel, waar hij vertoefde, was men onge
rust gewordeD en toen men een onderzoek
zoek had laten instellen, bleek de overleden
vreemdeling de Koning van Denemarken
te zijn. Frederik VIII heeft 6lechts zes
jaren over zijn land geregeerd en zou den
3e Juni zeventig jaar zyn geworden.
Te Kopenhagen heeft ministei-president
Berntsen van het balcon van het slot van
Amalienborg de mare van 's Konings dood
verkondigd en in denzelfden volzin Chris
tiaan X tot Koning uitgeroepen.
Dezo kwam terstond daarna op het bal
con on hield daarop de volgende rede:
„Een treurige tijdiDg heeft alle Denen
diep getroffen. De Koning, mijn hoogver
eerde en beminde vader, die zelfs nog ge
hoopt had gezond en frisch weder te koeren,
is plotseling gestorven. Een zware verant
woordelijkheid is thans op mijn schoudors
gelegd; maar ik hoop, dat hetzelfde ver
trouwen, hetwelk miju innig geliefden vader
geschonken is, nu ook op mij worde
overgebracht. Denemarken'6 geluk, vrijheid
en zelfstandigheid zal mijn eenig doel zijn."
Het volk jubelde den nieuwen Koning
toe, de vlag, die halfstok woei, werd even
geheschen en de Kanonuou der forten
brachten het Koningsaluut.
Het Koninklijk jacht „Danebrog" is naar
Hambrug vertrokken om bet lijk van
Frederik "VIII over te brengeo naar Kopen
hagen.
De Duitsche Keizer en het Rijksland.
De tegenspraak van het bericht omtrent
de bedreigingen, die door den Duitschon
Keizer gericht zouden zijo aan het adres
van het Rijksland, blijft niet alleen uit,
maar men heeft zelfs een bevestiging ervan
ontvangen door den burgemeester van
Stnatsburg. Deze heeft de volgende publicatie
waarin hij stellig eerst den Keizer zal
hebben gekend - aan een telegrammen-
bureau gezonden:
„Naar den zin zyn de woorden des Kei
zers juist, volgens den woordeljjken tekst
echter niet authentiek in de pers weerge
geven. In elk geval heeft de Keizer, toen
hij met het oog op sommige pogingen om
het land niet tot rust te laten komen, op
de mogelijkheid eenerinlijvingvan hetRjjks-
land bij Pruisen wees, dit slechts in dezen
zin bedoeld, dat de inlijving langs wettigen
weg, door middel van de wetgevende be-
standdeelen van het# Ryk zal kunnen plaats
vinden."
Van den Keizer die trouwens bard-
leersch schijnt te zijn is het natuurljjk
veibazend onvoorzichtig zich op zoo'n wyze
uit te laten, maar er bestaat overigens alle
reden voor hem om boos te zyn.
Eerst had de Tweede Kamer van het
Rijksland hem eenige jachtrechten ontno
men, daarna heeft zjj hec zoogenaamde
„Gnadenfonds" geschrapt en ten slotte gaf
zij, bij de behandeling van een concessie
der Grafenstadsohe Machinefabriek bljjk van
opvattingen, die allerminst strookten met
de Duitsch-chauvinistische. De sociaaldemo
craten in den Duitschen Rijksdag hebben
reeds tegen hedsn een ioterpallatie aange
kondigd over deze zaak.
De Staking der Rijnbchippers,
Wat er eigenlyk met de staking der
Rjjnschippers aan de hand is, is niet recht
duidelijk. Heette het eergisteren nog, dat
de staking vermoedelijk binnen twee dagen
algemeen zou zijn van Bazel tot Rotterdam,
thans wordt woer uit Duisburg gemeld, dat
de staking verloopt. In een vergadering
van stakers te Ruhrort heeft men nu opeu-
ljjk beraadslaagd over opheffing der staking,
nademaal er van volhouden toch niets te
wachten ie.
Burgemeester van Berlijn.
De gemeenteraad van Berlijn heeft, met
76 van de 116 uitgebrachte stemmen, den
oud-minister Wcrmuth gekozen tot opper
burgemeester van do hoofdstad.
Jaloezie.
De Fransche bladen zijn niet gerust over
het feit, dat graaf Marshall, Duitsch gezant
wordt te Londen. Zij zijn het er over eens,
dat hij daar heen gaat, om de verhouding
tusschen Engeland en Dnitechland te ver
beteren en dit bevalt hun volstrekt niet
Zij verzekeren, de Temps vooraan, dat zelfs
von Marshall met al zijn bekwaamheid er
niet in slagen zal de overeenstemming
tusschen de Republiek en Engeland aau
het waukelen te brengen En de Times
haast zich een dorgelijk artikel te schryvon.
Von Marshall, schrijft zij, moet zich vooral
niet verbeelden, dat hij, ten voordeele van
Duitschland, de twee mogendheden, die
tegenwoordig zoo vaBt verbonden zyn, van
elkaar kan scheiden. Waarschijnlijk denkt
de heer v. Marshall daar ook niet aan.
Een betere verhouding tusschen Duitsch
land en Engeland is zeer bestaanbaar tus
schen Groot Britannië en de Fransche re
publiek.
Maar in Frankrijk vindt men, dat Fran-
rijks vrienden noodzakelijk Duitschlands
vijanden moeten zijD. Want Marianne
is zeer jaloersch.
Ds Engklschk Vloot.
Is Frankrijk verplicht zyn leger uit te
breiden nu Duitschlands weermacht is ver-
