DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
MEURSING Machinale Fabrieken van Gebak, Amersfoort.
Uit de Pers.
No. 122.
ZATERDAG 25 MEI 1912.
9e JAARGANG.
Bij dit nummer behoort 'n
BIJVOEGSEL.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. 11.Franco per post
id. f,1.40. Afzonderlijke nummerB f 0.05.
Bureau: KLEINE Ha AG f,6. Telef. latere. 183.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor icderen regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandseh Advert.* bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Wegens het Pinksterfeest zal
de Eeinlander Maandag niet ver
schijnen.
De Strijdmethodk van -
„De Standaard".
Kaar aanleiding van dit onderwerp maakt
de schrijver van den „Terugblik" in het
Christelijk Letterk. Maandblad „Ons Tijd
schrift" de volgende opmerking:
„De Standaard maakt eeu ergerlijk ge
bruik van Bijbelteksten om deu tegenstan
der zyn boosheid voor te houden, maar op
het uur, waarin hem recht gedaan zal
worden, wacht die tegenstander gewoonlijk
tevergeefs.
Het verwonderlijkste iu dit alles is de
soms meer dan naievo verwondering van
dr. Kuypor, al9 hem blijkt hoezeer aller-
zijds zijn strijdwijze wordt afgekeurd, eu
het is geen onoprechtheid als hij die af
keuring aan politieke motieveD wijt. Onge
twijfeld 9preken die vaak mee. Maar van
zijn vrienden en geestverwanten kan hij
die toch niet onderstellen. En toch zijn er
gelukkig, steeds meerderen, die zich van
zulk eeu strijdmanier afkecrig betoonen.
Als dr. Kuyper zich maar eens kon bewe
gen buiten deu kring der beroepslofziugers
zou hij dit ongetwijfeld gewaar worden
In diou kring zelf zwygt men, en achter
zyn rug lacht men. Dit is wel het ver-
achtelijkste wat men doen kan. En toch
doet men het
De Dardanelles.
De Turksche Minister van Oorlog heeft,
naar uit Athene wordt geseind, gezegd,
dat hij, zonder rekeniüg te houden met de
meeDing der overige ministers, de Darda-
nelleD onmiddellijk weer zou sluiten, indien
de Italianen Chios en Mytilene zouden
bezetten.
Bemiddelingspogingen.
De Neue Freie Presze laat zich nu ook
uit over de bemiddelingsconferentie, waar
over wy gister spraken.
Het plan daartoe, is, zegt zij nog niet
officieel aan de verschillende Regeeringen
bekend gemaakt. Of het denkbeeld ingang
zal vinden, hangt voornamelijk af van Italië
en Turkije zelf.
De Neue Freie is echter pessimistisch
gestemd. Er zoudeo, meent zij, langdurige
onderhandelingen noodig zijn, alvorens het
programma is vastgesteld waarover gedis
cussieerd zal worden en dan nog zouden
er tijdens de conferentie verschillen van
meening kunnen ODtstaan, die gevaarlijk
worden.
Daarom acht zij do conferemie niet
waarschijnlijk.
De onlusten te Boedapest.
Gister werden de ongeregeldheden in
Boedapest, die eerst waren geëindigd, weer
voortgezet, doordat de arbeiders, die zich
overeenkomstig het parool der sociaal-de
mocratische partijleiders weer aan de fa-
briekon hebben aangemeld, aan de metaal-
fabrieken werden uitgesloten tot 15 Juni!
Dit besluit was op de poorten der fabriekeo
aangeplakt.
De werklieden nu schoolden in de straten
weer samen en de ongeregeldheden begon
nen opnieuw. Tegenover de militairen en
vooral tegenover do huzaren namen de be
toogers een vriendelijke houding aaD. Hun
woede gold echter vooral de politie. Kort
na zes uur maakten de werklieden zich mees
ter van karren, waarop petroleumvaten ge
laden waren. Uit deze vaten word een bar
ricade gebouwd met keisteenen versterkt.
De rails van de trams werden opgebroken,
do wagens vernield en in brand gestoken.
De gebouwen van de machinefabriek van
Land werden met petroleum begoten en
in brand gestoken. De brandweer werd
door de arbeiders tegengehouden. Militai
ren en bereden gendarmen moesten de orde
herstellen. Toen eerst kon de brand ge-
bluscht worden.
In de wyk Eugelfeld drongen de arbeiders
een kerk binnen, waar juist godsdienst
oefening gehouden werd. Zij vernielden er
verschillende schatten. Ook violen zij in
deze buurt een politieposthuis aan, begoten
de meubelen met petroleum cn staken die
aan.
In verschillende fabrieken, waar gisteren
nog gewerkt werd, is heden, wegens de
nitsluiting van de ijzer- en machine arbei
ders, do staking geproclameerd. De minis
ter-president beloofde echter zyn bemid
deling en de staking werd 's middags op
geheven. Tegelijkertijd gaf de minister
president verlof tot h#t houden van drie
groote vergaderingen in den namiddag. De
socialisten gaven nog eens last alle onge
regeldheden te vermijden.
TusBcben 11 en 12 uur heerschte
volkomen rust.
Volgens de politie zijn gisteren 7 men-
schen gedood en 167 gewond, van wie 58
ernstig; 63 mensehen zijn gewond door
revolverschoten en van hen 25 levensge
vaarlijk. Onder de gewonden zijn 7 po
litieagenten zeer ernstig getroffen 's Nachts
is er geschoten op de woning van graaf
Tisza, den president van de Kamer. Nie
mand werd daarbij getroffen.
Uit het Hongaarschk Volkshuis.
De Minister-president Lucaks beant
woordde in het Hongaarsche Volkshuis de
interpellaties naar aanleiding van de werk
stakers. Hij zeide dat voor de stakiog als
voorwendsel dc weigering dienst deed om
aan de arbeidersorganisatie toe te staan
voor het Parlement een betooging te
houden. De politic gaf vergunning om
talrijke openbare bijeenkomsten in gesloten
localen te houden, doch achtte het niet
toelaatbaar dat een vereeniging vao
50.000 opgewonden menschen, op de ver
tegenwoordigers van 't volk pressie zouden
komen uitoefenen. „Ik kan," zeido de
minister, niet veronderstellen, dat de oor
zaak van do staking do houding der re
geering is geweest betreffende de kiesrecht
hervorming. Ik heb verklaard dat wy be
sloten waren de quaeetie zoo spoedig
mogelijk, natuurlyk op den grondslag onzer
overtuiging tot een oplossing te brengen.
Het schynt echter dat do leiders der soci
alisten, van de kracht hunner party een
bewijs hebben willen geven, ten eindo aan
hun, een weinig getaand aanzien, meer
luister bij te zetten.
Ik weet niet, of zij daarin geslaagd zijn,
doch houd mij er van overtnigd, dat de
zaak van den vooruitgang niet met onlusten
kan gediend worden, daar toch geen enkel
voorstander van vooruitgang en democra
tische ontwikkeling kan samengaan met
meoschen, dio hun beginselen manifestee
ren, door diefstal, moord en brandstichting.
(Geestdriftige langdurige toejuiching.) Het
komt my onvermijdelijk voor, de verant
woordelijkheid van het gebeurde door hen
te doen dragen, die zonder eenig mandaat
optredend, een algeheel gezag over dui
zenden menschen uitoefenon, die nu de
gevolgen hebben te dragen van het machis
misbruik dier volksmenners." (Geestdrif
tige toejuichingen).
De Kamer nam acte van het antwoord
vao den Minister president.
Schandaal in denPruisischenLanddaq.
Wederom is er een schandaal geweest in
den Pruisischen Landdag; ditmaal echter
niet uitgelokt door de sociaal-deuiocralec,
doch door het Centrum. Aanleiding tot het
tumult was het volgende:
De wol Roomsche, doch niet ultramon-
taanschn minister van Landbouw, von Schor-
lemer, had bij de behandeling van de Ves
tingwet voor Polen gezegd, dat er liever
voor de Kolonisatie in het Oosten geen
Roomschen genomen worden, omdat die
spoedig in de ook Roomsche Polen op
gingen. Daarom nam men lieverProtestanten.
De Centrumsafgevaardigde Man sprak
toen van achteruitzetting der Roomschen
en had daarbij de grove onkieschheid
Schorlemer's vader, die reeds 25 jaar ge
leden op het gevaar van de Protestantifi-
ceering van Polen had gewezen, tegen den
Minister uit te spelen. Verontwaardigd
protesteerde deze tegen zulk een wijze van
bestrijding, waarbij hij tegelijk het Centrum
voorhield, hoe juist zijn vader in 1893,
toen hij tegen do militaire ontwerpen was,
door zijo eigen partijgenooten en de Cen
trum-pers was gehoord en beleedigd, en
hoe zelfs een pastoor in de kerk de ge
meente had opgewekt voor de bekcering
van zijn vader te biddenHet Centrum
maakte het den Minister, toen deze met
zijn reminiscentie, die hem pijnlijk geDoeg
gevallen moet zijn, zulk een helder licht
op do onverdraagzaamheid van 't Centrum
liet vallen, en op het politieke misbruik,
dat ook hier weer van den kansel was ge
maakt, door geroep en gelluit byna ou-
mogelijk verder te gaan.
Er werd een ware storm ontketend in
het Centrum; doch boven het lawaai uit
hoorde men de stem van den sociaal-de
mocraat Hoffmann, die honend riep: „waar
blijft nu de politie agent?" Doch de presi
dent vond blijkbaar ditmaal geen aanleiding
om do politie voor herstel der orde er bij
te halen.
De Staking te Londen.
Het stakers-subcomité nam Gistermiddag
een motie aan, wanrby aan de transport
arbeiders in andere deeleu van het land,
buiten de Londensche haven, wordt aan-
bevoleu geen ladingen, die van Londen
naar elderB zyn gedirigeerd, te laden of te
lossen. Dit besluit is te wyten aan ge
ruchten, volgens welke een aantal schepen
die in Londen niet gelost kunnen worden,
naar Hull en Southampton zouden worden
gestuurd.
De Belgische Schoolquaestik.
Door den Onderwijsbond is in het ko
ninklijk Circus te Brussel en uitnemend
geslaagde betoogiog gehouden tegen de
schoolpolitiek der clcricale Regoering. In
het Circus, dat 5000 personen bevatten kaD,
was geen plaats onbezet gebleven, terwijl
de openluchtmeetings, georganiseerd voor
hen, die afgewezen moesten worden, door
eou 10.000 betoogers werden bijgewoond.
In het Circus, waar o.a. ook de burge
meester van Brussel, Max, aaowezig was,
werd behalve door diens voorganger Buis,
en het liberale Kamerlid Hyrnans, het
vroord gevoerd door den sociaal-democraat
Van der Velde.
Na hel einde der meeting word een in
drukwekkende ommegaDg door de stad ge
houden, waaraan liberale en socialistische
vereenigingen, met vaandels etc., deelna
men. Een poging van clericale zijde gedaan,
om dezen ommegang in de war te sturen en
verdacht te maken mislukten.
De aanslag op Victor Emanuel,
In Cassino is thans, naar men uit Rome
aan het Berliner Tageblatt meldt, een ge
zien advocaat gevangen genomen, die
verdacht wordt medeplichtig te zijn aan
den onlangs plaats gehad hebbenden aan
slag op het leven van den Italiaanschen
Koning.
Tolheffing in het Panama-Kanaal.
Het Amerikaansche Huis van Afgevaar
digden heeft thans hetontworp aangenomen,
betreffende de tolheffing in het Panama-
Kanaal.
Alle natiën zullen gelijke rechten hebben
te betalen; alleen Amerikaansche Kust
vaarders zijn vrij van tolgelden.
De Opstand in Mexico.
Er komt uit New-York een bericht van
een groot gevecht tusschen de Regeeritgs-
troepen eu opstandelingen in Mexico. Het
gevecht is geleverd by Rellans en
er moeten niet mioder dan 800 h 1000
opstandelingen gedood en gewond zjjn. Hoe
groot de verliezen der Regeeringstroepen
waren, wordt niet gemeld.
Ziekteverzekering.
De heeren Roodbuyzen en de Kanter
hebben een motie ingediend, waarin wordt
vastgesteld, dat by de regeling van de
De afdeellng ^Broodfabriek'' levert prima brood, beschuit en koek tegen zeer billijke prijzen en geeft bovendien 10 pCt dividend. Bedragen tot ongeveer 150 per gezin werden als
dividend uitgekeerd. j
