msmt DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. jn. No. 126. VRIJDAG 31 MEI 1912. 9e JAARGANG. Een tusschentijdsche Verkiezing. BUITENLAND. BINNENLAND. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg. Bureau: KLKINF. DAAfli,6. Telef. Interc. 188. Abonnementsprijs: Prijs der Advertentiën: Per jaarf 4.Franco per Yan 1 tot 5 regels f 0.40. Yoor iederen regel meer f 0.08. post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By id. f,1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. abonnement belangryke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten bet kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75.78 Amsterdam Daar do heer Salomons, door het aan nemen van zij het ook indirect leve ranties voor de gemeente, het raadslid maatschap heeft moeten neerleggen, zullen over weinige dagen de kiezers in district III ter stembus geroepen worden. Druk wordt reeds geconfereerd tusschen de voormannen der kiesverenigingen en ledenvergaderingen zyn of worden bijeen geroepen om te beraadslagen over decan- didaatstelling. Op het oogunblik, dat wij dit scbryven is ons nog slechts van de S. D. A. P. bekend dat zij 'n candidaat ge steld heeft, n.l. den heer Hagelen, terwijl de kiesvereniging „Amersfoort's Belang" besloten heeft zich te onthouden*). De meeste belangstelling genieten na tuurlijk de rechtsche kiesvereenigingen en Gemeentebelang. Van beide kanten hoort men reeds na men mompelen, maar veel waarde iB hior aan nog niet te hechten. Want in alle kiesvereenigingen, bovenal in democrati sche, is het de ledenvergadering, welke het beslissende woord spreekt. Slechts in de Soc. Democratische Arbeiders Party schijnt het bestuur den candidaat gepro clameerd te hebben. Dat rechts met 'n eigen man zal uitko men en ditmaal geen candidaat van mal contenten zal overnemen, lijdt geen twijfel, nu het 'n recbt6che zetel betreft, al zal het onder de dun-gezaaide personen, die in aanmerking kunnen komen, niet gemakke lijk zijn iemand te vinden die in het voor uitzicht om in 1913 weer te moeten af treden, bereid is 'n candidatuur te aan vaarden. Of Gemeentebelang 'n candidaat zal stellen, zal vermoedelijk in do hedenavond te houden ledenvergadering uitgemaakt worden. Wy voor ons zouden [onthouding advi- seereu. Niet zoo zeer omdat de te kiezen candidaat juist over een jaar weer zal moeten aftreden en diens zetel dus over korten weer middelpunt van strijd zal zijn. Maar vooral om do volgende reden. Wij willen niet den edelmoedige spelen maar wy zouden het 'n goed politiek gebruik achten om bij tusschentijdsche verkiezingen den opengevallen zetel over te laten aan die partij, welke dezen bezet hield. Dezen regel wenschen wy niet gevolgd te zien bij de periodieke verkiezingen, want het is goed, dat de kiezers zich dan uitspreken; de besturen mogen niet alles bedisselen en de zetels onderling vorsjacheren. Maar liet lykt ons niet gewenscht, dat bij elke toe vallige vacature de partijstrijd opnieuw ont ketend wordt. Het is waarlijk genoeg, dat om de 2 jaren 'n krachtmeting plaats heeft. 1 erkwikkelijk is verkiezingstrijd nooit en het is zeker niet in het belang van rust en vrede om by iedere gelegenheid, die zich tussclientijds voordoet de kiezers op elkaar los te laten. Niet onmogelijk, dat zy zelve blaken van strijdlust, maar 'n goed veldheer laat z'n soldaten niet vechten, als zij het willen maar als hij hot wil en wen- schelijk acht. Onder Stadsnieuws leest men dat deze kiesvereenig'iug teruggekomen is op dit besluit en wel 'n candidaat zal stellen, de hoer P. van Acbterbergh. De Transportarbbidersstaking. De ongegrond verklaring door den re- geeringscommissaris van den eisch der stakers, dat alleen leden der vakvereeni- gingen in dienst zouden worden genomen, heeft veel kwaad bloed gezet bij de sta kers. Het stakingecomité heeft thans don nationalen uitvoerenden raad van transport arbeiders verzocht onverwijld bijeen te komen met het doel een nationale staking te proclameeren, ter handhaving der be ginselen van het trade-unionisme. Wordt dit aangenomen wat echter eerst kan geschieden na ontvangst van het rapport der nationale organisaties, dan zou geen Engelsch, althans geen Londensch schip, in eenige haven van het vaderland gelost worden. In Duitschland, zegt men, is de stemmiog vóór het steunen van de staking door een boycot niet ongunstig. De internationale bond omvat 47 orga nisaties in alle deelen der wereld met ruim drie kwart millioen betalende leden. Christelijke en Roomsuhe Vakverkbniginqen. Er zijn in het Duitschc Centrum twee richtingen op het gebied der vakvereeni- giogen, de Berlynsche en de Keulsche.De laatste komt op voor de inter confessioneele vakvereeniging, do eerste wil alleen weten van zuiver Eoomsche vereenigiogen. De Paus heeft zich thans uitgesproken vóór de Berlijnsche richting. Dit heeft zekere pastoor Beyer verteld, die onlangs door den Paus is ontvangen. De Paus zou bij die gelegenheid hebben gezegd tot Beyer, die tot do Berlijusche richting behoort: „Ik ken uw grondbeginselen en het doel dat gij nastreeft; in het bijzonder ook bet onder scheid tusschen uw organisatie en de an dere. U prijs ik en keur ik goed; de andere keur ik niet goed en hun grond beginselen, welke valsch zijn, kan ik niet erkennen". Daarmee is de zaak voor Duitschland uit. De christelijke vakvereeni- gingen zullen nu wel Bpoedig in zuiver Roomsche worden veranderd en de evan- gelischen zullen er moeten uittreden. Hkt Hongaarsche Volkshuis. Het Hongaarsche Volkshuis heeft zijn werkzaamheden weer hervat. Het begon met een grondig onderzoek naar de mogely- ke aanwezigheid van de ontplofbare stoffen; doch er werden geene gevonden. Toen kon de zitting beginnen. Men had een stormachtige byeeukomstverwacht, doch zooals hot meer gaat, het tegenovergestelde van het verwachte gebeurde; allee bleef kalm. De afgevaaidigde Kovatsj, die voor 30 zittingen is verwijderd, was eerst van plan met geweld weer binnen te dringen, doch zyn clubgenooten brachten hem van dit snoodo voornomen af. Een voorstel om do verkiezing van den voorzitter Tisza ongeldig to verklaren,moest wegenB een vormgebrek worden ingetrok ken. De obstructie was zeer mat en zy verzette zich or niet tegen, dat de militaire wetten weer op do agenda werden gebracht. Opstootje in de Portugeesche Kamer. By de beraadslaging over een voorstel om een onderzoek in te stellen naar de houding van de rechtelijke markt in de processen tegen de royalistische samen zweerders, worden sommige afgevaardigden in de Portugeesche Kamer handgemeen. De zittiDg moest dientengevolge worden geschorst. Bij het horvatton dpr zitting werd met 66 tegen 26 stemmen een motie van vei trouwen in de Regeering aangenomen. Bevolkingsstatistiek van Frankrijk. Wij hebben met enkele woorden reeds melding gemaakt van de ongunstige be volkingsstatistiek van het laatste jaar in Frankrijk. Verscheiden bladen dringen, naar aanleiding van die statistiek aan op be strijding van het Neo-Malthusianisme en tot wederinstelling van den driejarigen dienstiijd in het Fransche leger. Door dit laatste willen zij bewerken dat de beten- qualitcit van het Fransche leger zal kunnen opwegen tegen de grootere quautiteit van het Duilache. Het Marokkaansche Wespennest. Heel veilig zitten do Franschcn toch nog niet in Fez. Dat blijkt uit een telegram van generaal Lyautcy, die het volgende seint: „Belangrijke afdeelingen vielen gisteren middag en avond de noordelijke en ooste lijke vleugels der stad aan. Zij werden echter teruggeslagen. Eenige honderden Berbers slaagden er echter in, de stad binnen te dringen. Tegen 10 uur werd de toestand beter, nadat de aanvallers zeer ernstige verliezen hadden geleden in de vorige gevechten. In den loop van den nacht werd de voelirg met den vijand verloren. Maar hedenmor gen werd de offensieve beweging hervat door een afdeeling van de 8c compagnie ten noorden van Fez. Onze verliezen waren gisteravond 5 dooden 8 gewonden". Negeropstand op Cuba. De Opstand der negers op Cuba waarvan we melding maakten, woedt hoofdzakelijk in de provinciën Santiago en Oriente. Daar hebben de opstaudelingen du weer twee plantages in brand gestoken. Generaal Monteguado is op weg n.et 2000 man naar Oriente eD het heet dat hij bevel heeft gckregeD geen pardon te schen ken aan de opstandelingen. Grondwetsherziening. "Verschenen is het verslag aan H. M. de Koningin uitgebracht door de Grondwets commissie, ingesteld bij Koninklijk besluit van 24 Maart 1910. Aan de commissie was opgedragen, de vraag te ondorzoeken welke wijzigingen in de Grondwet behooren te worden aan gebracht en de voorstellou te doen, welke zij noodig zou achten. De haar verstrekte opdracht was onbeperkt. Zy heeft tot kwy- tiug daarvan dan ook van elke bepaling van do Grondwet zich rekenschap gegeven en, voortbouwende op historisehen grond slag, getracht eene oplossing te vinden voor de vraagstukken die sedert de laatBte herziening der grondwet op den voorgrond zijn getreden en gepoogd, de bezwaren en twistpunten uit don weg te ruimen, die de praktijk der Grondwet en de weten schap in den loop der jaren aan het licht hebben gebracht. Kiesrecht. De critiek op het bestaande art. het welk beoogde algemeen kieBiecht voor de Tweede Kamer der 8taten-Gener3al uit te sluiten eD des ondanks den wetgever eene groote mate van vryheid te verzeke ren, vond ook in de commissie weerklank. Slechts ééno stem verklaarde zich voor behoud van het tegenwoordig art. 80. Des te sterker valt het te betreuren, dat geen wijzigings-voorstel oene meerderheid op zich heeft kunnen vereenigen. Slechts op één enkel punt ontmoetten nagenoeg alle voorstellen elkander; de Grondwet behoort zelve de toekenning van het kiesrecht te regelen. Een zooge naamd blsnco-artikel vond slechts verde diging by één lid der commissie. Hiermede hield eclner de overeenstem ming op. Voorgestaan werd het algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen; het algemeen kiesrecht voor mannen en vrou wen die door eigen aanmelding tooneu, on hot bezit prijs te stellen; het algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen, waarbij het stellen van eischen aan maatscbappelij- ken welstand ontleend, zou zijn uitgesloten. Eindelyk waren er leden, die zich voor standers verklaarden van algemeen kies recht voor maDnen doch van vrouwenkies recht niet wildeD weten. Eene sterke stroomiDg viel waar te nemeD ten gunste van een aan alle gezins hoofden toe te kennen kiesrecht. Een deel der voorstanders daarvan meende dat het bezit van do hoedanigheid van mannelyk gezinshoofd als voorwaarde voor de toe kenning daarvan moest worden gesteld, waarom zij bij voorkeur van gezindshoofden- of huisraaDskiesrecht spraken. Een ander deel schoof de stelling voorop dat het kiesrecht aan iedereen behoort te worden toegekend maar dat in één en hetzelfde gezin de uitoefening slechts dient te ge schieden door hem, die, hetzij man of vrouw, al6 hoofd van het gezin is aan te merkeD. In beide stelsels word voorts, zy het dan ook uit verschillend oogpunt en in ongclijkcn omvaDg, ruimte gelaten om individucele personeD, die geen gezinshoofd zijo, en al of niet tot een gezin behooren, kiesbevoegd te verklaren. In omvraag is gebracht, of wellicht het voorstel om het algemeen kiesrecht te be. perken tot de gezinshoofden aldus ware te formuleeren, dat de wetgever bevoegd zou worden verklaard om, nevens de manne lijke gezinshoofden, het kiesrecht toe te kennen aan vrouwen, mits zy voldoen aan daarbij te stellen eischen, welke niet aan het bezit van maatschappolyken welstand ontleend zoudeD mogen wordeD. Die vraag is ontkennend beantwoord. Opneming in de Grondwet van het ge-

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1912 | | pagina 1