DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 130.
WOENSDAG 5 JUNI 1912.
9e JAARGANG.
BUITENLAND.
NABETRACHTING
OVER DEN GEMEENTERAAD.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf4.Franco per
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
id. f41.40. Afzonderlijke nummers f0.05.
Bureau: KliEISE Ha AG f,6. Telet. In tere. 183.
Prijs der Advertentiën:
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iedoren regel meer f 0.08.
Buiton het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bjj
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van bniten het kanton Amersfoort in dit blad is .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Sinnen-en Buitenlandsch Advert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 75-78 Amsterdam
Er wbb gistermiddag meer belangstelling
dan gewoonlijk voor de beraadslagingen
van onzen gemeenteraad. Deze belangstel
ling scheen voornamelijk punt 3 van de
agenda te gelden, de benoeming van een
hoofd voor school B.
Gelijk men reeds weet, werd met alge-
meene stemmen benoemd de hoer Lindeu-
hovius. Velen schijnen den benoemde niet
den rechten man op de rechte plaats te
vinden. "Wjj bunnen niet uitmaken of hun
oordeel joist is, daar wij de capaciteiten
van den heer Lindenhovius niet kennen.
En zoo deze de benoeming rechtvaardigen,
mocht zijn godsdienstige overtuiging
op ziohzelf geen beletsel zijn. Iets anders
is het natuurlijk, wanneer hot 'n tegen
strever van het openbaar onderwijs zon
gelden. Het moge uitorst vrijzinnig zijn
bjj benoemingen ook op politieke richting
niet te letton, boven de consequenties van
de vrijzinnigheid staan toch de belangen
van de openbare school. Zoolang de cleri-
calen vóór alles strijd tegen de openbare
school prediken, zal geen vrijzinige mogeD
medewerken aan de benoeming van een
clericaal voor het openbaar onderwijs. Geen
clericaal, die karakter heeft en man van
eer is, zal trouwens willen solliciteeren
naar 'n betrekking bg het openbaar onder
wijs. Bedenken wg daarbg, dat kwade
geruchten, die omtrent den benoemde de
ronde deden, met beslistheid tegengespro
ken zijn, dan mooten wij wel aannemen,
dat het Jnieuwe hoofd van school B, hoe
geprononceerd op godsdienstig gebied, toch
oprecht de liberale schoolpolitiek zal voor
staan. Wij zouden ons er zeer over ver-
heugd hebben, zoo een in alle opzichten
vrijzinnig, vooruitstrevend man aan het
hoofd van de nieuwe school benoemd was,
maar dat men iemand aangenomen, dat
hij de vereischte capaciteiten bezit zou
moeten uitsluiten om z'n godsdienstige ge
voelens, neen, dat zouden wg niet graag
verdedigen en allerminst vrijzinnig achten.
Bij het volgende punt vau de agenda,
voorstel van B. en W. tot overplaatsing
van het Hoofd der Jongensschool naar
school C. heerschte eenige verwarring. Men
scheen het niet eens te zjjn, of hier
mondeling of schriftelijk gestemd moest
worden. Schriftelgk zei de een, want het
geldt hier keuze van 'n persoon, monde
ling, meende de heer Jorissen, want het
betreft 'n zaak, 'n voorstel tot overplaatsing.
Achter de groene tafel helde men naar
schriftolgke stemming over en zoo ia dan
ook geschied.
Ten onrechte, meenen wg'. De agenda
vermeldde duidelijk: „voorstel van B. en
W. tot overplaatsing."
Thans werd gestemd over: benoeming
yan een hoofd voor Bchool D. Maar daar
mee is vierkant overtreden art. 28, 2e lid
van de Wet op het Lager Onderwijs: „de
benoeming van den onderwijzer aan het
hoofd der school geplaatst, geschiedt uit een
voordracht van minstens 3 bevoegden, op.
gemaakt door burgemeester en wethouders
en den districtsschoolopziener."
Men had hier te doen met art. 28, 7e lid:
,in gemeenten, waar meer dan een school
bestaat kan de onderwgzer, aan het hoofd
der eene geplaatst, aan liet hoofd dor an
dere worden gesteld zonder voordracht,
indien de gemeenteraad na overleg met
den district8-school-opzioner hiertoe besluit".
Het ging dus om niet anders dan 'n be
sluit over de al of niet overplaatsing. Eo
dit kon mondeling geschieden, omdat
schriftelijke stemming slechts noodig is voor
„keuzen of voordrachten van personen."
Hier betrof het noch keuze, noch voor
dracht maar slechts 'n voorstel.
Met hun nader voorstel iuzakc de
behandeling van armlastige ooglijder6 zgn
B. en W. niet gelukkig geweest. De beide
geneesheeren in onzen Baad keurden het
beslist af, dat aan de patiënten, die aan
oogziekte meenen te lijden de vrije keus
gelaten wordt zich naar 'n oogarts of naar
'n 8tadsmedicus te wenden. Beiden wensch-
ten het eerste voorstel van B. en W-
terug, dat de ooglijders eer6t naar den
stadsmedicus zond om dien te doen beslis
sen of de oogaandoeniog werkelijk uit 'n
oogziekte voortsproot, dan wel de behan
deling van den gewonen goneoskundige
vereischte. Daar dit laatste vaker voorkomt,
dan de leek wel weet en de lijder zelf
bezwaarlijk kau uitmaken, of hg met '0
oogziekte te doen heeft, stelden beide
sprekers voor, het lo voorBtel van B. en W.
te handhaven.
Yooral de heer Rolaudus Hagedoorn
sprak zoo overtuigend, dat de voorzitter
'u oogenblik de klut kwijts jraakte en het
was den wethouders aan te zien, dat zij
slechts uit solidariteitsgevoel, tegen |donge-
heeleu Raad in, voor het 2e voors'cl van
B. en W. stemden.
De rondvraag werd met eenige spanning
tegemoet gezien door de weinige belaüg-
stellendeu, die tot het eind toe gebleven
waren. „Zou er nog geïnterpel
leerd worden over de onlslagaanvragen
van den burgemeester en den secretaris?"
zoo hoorde men de laatste dagen vragen.
Er is niet geïnterpelleerd. Men mag hier
veilig uit alleiden, dat tot de ontslagaan
vragen geen motieven geleid hebben,waar
bij het publiek ook maar ecnig belang
heeft.
In de eerste oogenblikken heeft de ge
lijktijdige ontslagaanvrage van burgemeester
en beide 'hoofdambtenaren eenige verras
sing gewekt. Koffiehuis-politici hebben
de quaestie aangegrepen en opgeblazen om
er politieke munt uit te slaan. Ware er
in die dagen 'n raadszitting gehouden, de
loopende geruchten zouden wellicht 'n in
terpellatie uitgelokt en gewettigd hebben.
Thans zijn er vjjl weken overheen ge
gaan en is de quaestie bezonken. Geen van
i do raadsleden heeft gemeend den burge-
moester het mes op de keel te moeten
zotten om to weten te komen, welke mo
tieven hem tot ontslagaanvrage geleid heb
ben. Zeer tot spijt waarschjjnljjk van hon,
die gehoopt haddon op 'n Dreumelsche
raadszitting in Amersfoort.
De Belgische 'Verkiezingen.
Wat het gevolg zal zijn van de overwin
ning der olericalen iD België kan men
vernemen uit den mond van don minister
president de Broqneville, die aan eon pers
vertegenwoordiger verklaard hoeft, dat de
Regeoring in den uitslag het bewijs zag
dat het land de politiek der Roomscho
partij goedkeurde, doch dat ook na deze
overwinning de regoering een politiek van
„verstandige gematigdheid" zou blijven
volgen.
Hij was vast besloten de door de Room-
sche partij geëisebte vrjje schoolkeuze voor
het hoofd van het gezin te waarborgen.
Alleen op dezen grondslag zou de alge-
meene schoolplicht ingevoord kuunen
worden.
Dat beteekent, dat de confessioneele
scholen met de openbare, wat de subsi-
dieering betreft, volkomen gelijk gesteld
zullen worden.
Hier volgen eenige bijzondorheden over
hetgeen gisteravond te Luik is gebeurd.
Een steeds woeliger wordende menigte
kwam samen in den omtrek vao de Place
St. Lambert, de Place du Marché en de
Place Verte. Rijtuigen en tramwagens
werden over de straat geworpen om barri
caden te maken. De politie en de burgor-
wacht poogden de menschen tedoendoor-
loopen, doch werden op een hagelbui van
steenen onthaald.
Bereden gendarmes, door deo burge
meester ontboden, dreven de menigte met
de sabel terug; de onophoudelijke aanval
len op do gendarmen beletten dat de rust
hersteld werd. Een schot, uit do menigte
op de gendaimcn gelost, deed dezen alle
koelbloedigheid verliezen. Met ongekende
heftigheid chargeerden zij op de menigte;
woede maakte zich meester van het volk,
dat voor het Maison du Pcuple geschaard
was en dat nu naar do Place St. Lambert
snelde, revolverschoten lossend en alleB
vernielend wat het op zgn weg vond.
De opgewondenheid nam hand over hand
toe. De menigte verbrijzelde banken, tatels
en alle groote ruiten van de magazijnen.
Op de Place Verto werden voortdurend
schoten gelost en de magazijnen werden
geplnnderd.
In dezen toestand trad de bereden gen
darmerie met de revolver in do vuist op.
De gendarmerie bezette de Place Verte,
maar de gendarmes worden met revolver
schoten begroet uit een socialistische in
richting „La Populaire".
De commandant van het detachement
gendarmerie riep: „Schiet als je raken
kunt I"
De gendarmen schoten op de betoogers,
die in de Populaire vluchtte. Het vuren
hield verscheideno minuten aan. De gendar
men losten 250 schoten, do betoogers 100.
Binnen in de Populaire was de toestand
ontzettend. Op den vloer van bet cafi
lagen drie mannen in hun bloed badend,
een vierde werd stervend weggedragen.
Een twintigtal personen werd gewond.
Buiten stondon do gondarmee nog steeds
met de revolver in do vnist de Popnlaire
te bewaken. Alle Btraten zgn afgezet.
De groote pleinen in het centrum der
stad zijn in een neutrale zëne herschapen.
De burgemeester heeft doen afkondigen,
dat tot nader order iedere samenscholing
op den openbaren weg is verboden.
Een troep betoogers, van Seraing ko
mende, werd aan de grenzen van de stad
tegengehouden door lanciers en gedwon
gen terug te keeren.
In verschillende kolenmijnen iu den om
trek staat het werk stil.
In de Borinage staken 2000 mgnwerkera
als protest tegen de handhaving der re
geering.
In het Centrale bekken, aldus wordt uit
la Louvière gemeld, is de algemeene sta
king uitgeroepen. Er heerscht groote op
gewondenheid. Te Gent hadden verschillen
de botsingen met de politie plaats. Te
Charleroi zijn in tal van roomscho inrich
tingen de ruiten ingeslagen. Ook de garde
civique werd met een regen van projec
tielen begroet. Een majoor werd ernBtig in
den nek getroffen, twee manschappen wer
den gewond. De arbeid in de glasblaze
rijen ligt volkomen stil, in do metaalfa-
brieken wordt slechts gedeeltelijk gewerkt.
In de kolenmijnen hebben eveneens vele
arbeiders gestaakt; er heerscht in de om
streken van de stad groote opgewonden
heid.
Ook te Verviers hebben ernstige onlus
ten plaats gehad. Men noemt oen cijfei van
dertig gewonden.
De Staking te Londen.
De Nationalo Transportarbeiders Bond
heeft gisteravond besloten een nationale
staking uit te roepen, indien geen verzoe-
ningsraad, zooals zg die hebben aangeno
men, wordt ingesteld.
De Hongaarsche Oppositie.
De Hongaarsche oppositiepartijen hebben
besloten om met alle mogelijke middelen
te strijden tegen het plan tot wijziging van
het reglement van orde voor het Volks
huis. Dat belooft iets. Wg zien in onze
verbeelding reeds stormachtige tooneelen,
zooals in het Hongaarsche parlement reeds
zooveel zijn voorgekomen.
Het is trouwens reeds begonnen.
Gisteren is namelijk bet wetsontwerp op
de verdediging voor zooverre het be
trekking heeft op het leger, delinitief aan
genomen. Dit geschiedde onder een onbe
schrijfelijk tooncel, zegt Reuter. Men kon
zelfs dn stem van den president niet hooren.
De zitting werd geschorst, nadat Tisza
driemaal vergeefs had getracht zich als pre
sident te doen gelden.
Tijdens de pauze werden omstreeks 60
politieagenten in de zaal binnengelaten. Zjj
werden mot gejouw ontvangen.
De agenten brachten 31 afgevaardigden
van de partjjen van Justh en Kossuth bui
ten de zaal. De afgevaardigde Justh Jr.
bood tegenstand en sloeg met zjjD vuisten
op de agenten los, hetgeen voor de afge-