DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 141.
DINSDAG 18 JUNI 1912.
9e JAARGANG.
BUITENLAND.
BINNENLAND.
STADSNIEUWS.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Bureau: KLKIHIl HaA«I,6. Telef. Interc. 183.
Abonnementsprijs:
Per jaarf 4.Franco- per
poet id. f5.60. Per 3 maanden id. fl.Franco per post
id. f,1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Prijs der Adyertentiën:
Van 1 tot 5 rogels f 0.40. Voor iedoren regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
abonnement belangryke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Bnitenlandsch Advert.-bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
De Italiaansch-Turksche Oorlog.
Volgens een rapport van generaal Came-
rana hebben de Turken en Arabieren de
Italianen aangevallen, toen dezen een lan
ding uitvoerden by Kaap Farrocg. Na een
langdurig gevecht wierpen do Italianen de
aanvallers terug. De Turken en Arabieren
hadden 50 dooden, de Italianen hadden
twee dooden en 9 gewonden.
De staking in Engeland.
De leiders der staking in Engeland ge
ven thans zells toe, dat de „nationale*
•taking mislukt is. In Londen zal zij ech
ter worden volgehoudeo.
De «takers staan hier nog betrekkelijk
sterk, omdat zooals we gisteren reeds
opmerkten de lichtermannen der Lon-
densehe haven het monopolie voor hun
bedrijf hebben. De lord major heeft du
een vergadering belegd van burgers en
kooplieden, om de actie van het Londensch
havenbestuur te steunen, die aan dit mo
nopolie een eind wil maken.
Toch schijnt ook deze staking haar eind
nabij; de mannen beginnen moedeloos te
worden; op de stakingsmeetings is alle
geestdrift verdwenen.
Kiksrechtvrouwen.
De Engelsche eerste minister, de heer
Asquith, is Zaterdag op een officieele re-
oeptie ter eere van 'BKoniugs verjaardag
op het onverwachtst aangevallen door drio
voorstanders van vrouwenkiesrecht, twee
dames en één jonkman.
Eerst kwam een dame naar hem toe,
pakte den minister bij de schouders en
riep tot hem: „Wij kunnen u niet toestaan,
ongehinderd uw ambt uit te oefenen."
Asquith trachtte vry te komen en de dame
poogde hem de schouderversieriDg van de
jas te rukken. Kort daarop werd een jonge
man aan Asquith voorgesteld. Deze greep
teratond den minister bij den arm, maar
vóér hy Asquith kwaad kon doen, had een
bode hem weggewerkt. De derde aanval
ging uit van eeD uitermate mooi en goed
gekleed meisje, dat Asquith bij den arm
greep en hem, in de kleiue worsteling die
daarop volgde, geducht met baar waaier op
het hoofd sloeg. Ook zij werd onschadelijk
gsmaakt door boden, terwijl mevrouw
Asquith de aanvalster eenige stevige oor
vijgen toediende en de minister zelf haar
'n paar slagen toebracht met zijn gala-hoed,
die er het slechtst van alle afkwam.
De oorzaak van de vernieuwde woede
der suffragettes is dat aan sommige der tot
gevangenisstraf veroordeelde ruiten-verniel-
sters is veroorloofd geworden haar straf
door te brengen in de eerste klasse, evenals
politieke gevangenen. Doch dit is niet aan
allen vergund geworden. Vandaqr de toorn.
In een Zaterdag gehouden betooging hebben
zij met een hongerstaking gedreigd, voor
het geval niet alle veroordeelde Kiesrecht-
vrouwen naar de „eerste klasse* worden
overgebracht.
Een nieuwe Engelsche Kieswet.
De minister van onderwijs Pease diende,
namens de regeering, een wetsontwerp in
tot wijziging van het kiesrecht.
Dit ontwerp wil feitelyk het „manhood"
invoeren, want het schaft de meervoudige
verkiezing af en de vertegenwoordiging
der universiteiten en maakt een eind aan
alle anomaliën van de tegenwoordige kies
wetten.
De eenige voorwaarde om volgens de
nieuwe wot kiesgerechtigd te zijn voor het
parlement is, dat men zes maanden ach
tereen op een zelfde plaats gewoond heeft
of daar ziju bezigheden heeft uitgeoefend.
Er zyn, zoo zeide de minister, op het
oogenblik ongeveer vier millioen personeD
in Engeland, die het kiesrecht niet bezit
ten en nu is berekend, dat onder het
nieuwe stelsel het tegenwoordig aantal
kiezers met twee tot twee-en-een half mil
lioen zal worden vermeerdeerd.
De Malta Conferentie.
Gisteren hebben wij met een enkel
woord melding gemaakt van een coufe-
rentio op Malta gehouden. We wisten toen
nog niet het rosultaat daarvan. Volgens
een bericht uit Londen aan do Wiener
Allg. Zeitung zou de Britsche regeering
als gevolg dor conferentie, besloten hebben
de Engelscho Middellandsche Zeevloot op
gelijke sterkte te brengen als de Italiaan-
sohe, waarvoor dan de Koloniën en Egjpte
in de kosten zouden bydragen. Het plan
om aan Frankrijk de handhaving van de
suprematie der Entente-mogendheden in
de Middellandsche zee op te dragen, zou
opgegeven zyn.
De Strijd om het Presidentschap.
Het is hoden een gewichtige dag voor
de Vereenigde Staten. To Chicago in de
Republikeinsche partij bijeengekomen en
daar zal worden uitgemaakt wie candidaat
van die partij zal «iju voor het President
schap der Vereenigde Staten.
De vergadering die over de candidaat-
atelling te beslissen heeft, bestaat uit 1087
gedelegeerden uit de verschillende staten
der Unie en do verkiezing dezer gedele
geerden is het geweest, die in de laatste
maanden tot den zoo smakelopzen wedstryd
tusechen Taft en Roosevelt aanleiding heeft
gegeven. De uitslag der veikiezing is in
groote trekken deze geweest: tusscheu de 4
en 500 werden voor Taft gekozen, eveneens
tusschen de 4 en 500 voor Roosevelt, en
voorts eenige tientalion voor Senator Lafol-
lette, den leider der ontevredenen (Insur-
genton) onder do republikeinsche partij,
eenige tientallen voor Senator Cummins en
ten slotte een aantal voor verspreide can-
didaten, die geen kans hebbon. M. a. w.
de moerderheid, 540, had feitelijk niemand.
Maar toen ging het nationale comité aan
het werk. Niet minder dan 254 verkiezingen
werden betwist door een van de beide
partyen, 't geen niemand behoeft to ver
wonderen, die bedenkt hoe er in Amerika
bij verkiezingen met geld tot omkoopen
wordt gesmeten. Van die 254 betwiste
districten zyn er 234 toegewezen aan Taft
en slechts 20 aan Roosevelt, hetgeen een
zoo dagheldere onrechtvaardige en schro
melijk pai tijdige handelwijze van het comité
ia, dat het Roosevelt's zaak by het volk
ongetwyfeld veel goed heeft gedaan. Door
die toewijzing van 234 dubieuze gedele
geerden heeft Taft de meerderheid wèl
verkregen, namelijk 255.
Maar, zooals wij vroegor reeds hebben
meegedeeld, hoopt Roosevelt een zooge
naamde „stampede" op de vergadering te
verwekken,een wilden ren van de vergader
den te zyner guuate. Ed die kana schijnt
niet gering te zyn.
Roosevelt is gister reeds te Chicago
aangekomen en hoe hij gesteund is, moge
blykeu uit de toespraak die hy reeds tot
een tienduizend monschen heeft „uitge
schreeuwd" letterlijk. Hij zeide namelijk:
„Ik ben hier als de vertegenwoordiger
van het volk,dat strijdt tegen het gemeen
ste soort van verdorven beroeps-politici.
Zij hebben getracht het volk zijn over
winning af te stelen, maar het volk zal
weigeren zijn sanctie aan dien diefstal ie
geven. De dieven zullen niet overwinnen 1"
Landskas beroofd.
Bij dc landskas te Bandoeng is inge
broken. Er is f 10.470 gestolen.
Radenwet.
Minister Talma heeft alsnog in verschil
lende artikelen van de Radenwot wijzigin
gen voorgesteld, meerendeels van ondei-
geschikt belang.
Een principieole wijziging, welke wordt
aangebricht, bestaat hierin, dat, in verband
met de daartegen gevoerde bedenkingen,
het verordeniDgsrecbt voor de Raden van
Arbeid wordt geschrapt.
Het Werkliedicnreglement.
Aan de Memorie van Toelichting van de
raadscommissie tot regeling van den rechts
toestand van gemeentewerklieden, ontleenen
wy het volgende:
Bij de samenstelling van dit reglement
zijn wij van het beginsel uitgegaan, dat in
dit reglement slechte die onderwerpen ge
regeld moeten worden, wolke op alle werk
lieden der Gemeente betrekking hebben,
terwijl bepalingen, die slechts betrekk'mg
hebben op eon bepaalden tak van dienst,
in do bijzondere voorschriften voor dien
tak van dienst opgenomen moeten worden.
Artikel 2.
Wij achten het wenschelijk, 'lat de Raad
zich bij het vaststellen der bijzondero voor
schriften eeoigen invloed voorbehoudt; daar
om hebben wij gemeend, dat de Commissie
van bijstand advies moet uitbrengen, alvo
rens deze byzondere voorschriften door B.
en W. worden vastgesteld; immers van do
Raadsleden zijn de leden der Commissie
van bijstand het best op de hoogte van de
bijzonderheden van een tak van dienst, zoo-
dat zij het best die byzondere voorschriften
kunnen beoordeelen.
Wij achten het van groot belang, dat
ieder persoon weet of hij al dan niet onder
de bepalingen van bet Werklieden-regle
ment valt; wij meenen, dat dit doel het
eenvoudigst bereikt wordt door die personen
of categorieën van peraonen in een Raads
besluit op te sommen.
Alinea 2 schept de mogelijkheid, jeugdige
personen als leerlingon aan te stellen, die,
zoo noodig, langer dan 2 jaar in dienst
kunnen blijven; immers werden deze per
sonen als werklieden beschouwd, dan zou
den zij, in verband met het bepaalde in
art. 10, niet langer dan 2 jaren in dienst
mogen zijn, terwyl zij, in verband met het
bepaalde in art. 6, eerste lid, evenmin als
werkman op proef aangesteld zouden kun
nen worden.
De mogelijkheid zou dus uitgesloten zyn,
dat een flink persoon door de Gemeente
zelve tot werkman op proef werd opgeleid.
Om deze mogelykheid daar te stellen, is
art. 2, al. 2 opgenomen.
Art. 4. Het komt ons gewenscht voor,
een werkman, alvorens hem tot vast ge-
meente-werkmaü aan te stellen, een proef-
tijd te doen doorloopen, opdat de chef van
dienst een oordeol over den werkman kan
vormon; het is daarom, dat wy U het in
stituut van „werklieden op proef" voor
stellen.
Art. 6. Aangenomen mag worden, dat
een persoon op zyn 21e jaar over zyne
volle werkkracht beschikt; wy achten hot
daarom wenschelijk, met het bereiken van
dien leeftijd do gelegenheid voor hem open
te Btellen, tot werkman op proef aangesteld
te worden. Anderszyds achten wij het is
strijd met liet gemeentebelang, personen
van 31 jaar en ouder aan den gemeente
dienst voor het eerat te verbinden; immers
de Gemeente zal in do jaroD, dat de man
het beat voor arbeid geschikt is, niet hot
volle profijt van hem kunnen trekken, ton-
gevolge van zijn nog onvoldoende onder
legdheid in den gemeentedienst.
Ten slotte merken wy op, dat bet een
dergelyk werkman uict gemakkelijk zal
zijn, het recht op zijn maximum-pensioen
te verkrijgeu.
Art. 6, laatste lid. In verband met het
bepaalde in art. 8, is het mogelijk, een
werkman op proef na verloop van een jaar
tot vast werkman aan te stellen.
Wij meenen echter, dat het voor twijfel
achtige gevallen wenschelijk is, de moge
lijkheid daar te stellen, dat een werkman
gedurende twee jaar op proef blijftim
mers heeft een werkman in zyn eerste
proefjaar niet volkomen voldaan, dan kan
het billijk zijn, hem nogmaals een jaar
gelegenheid te geven, om te toonen wat
hij kan presenteeren.
Artt. 10, 2. In overleg met de hoofden
van de takken van dienst hebben wij don
maximum-duur van den diensttijd van een
los werkman in één jaar geateld op 35
weken.
Artt. 10, 3 schept de mogelykheid een
los werkman langer dan een jaar in dienBt
te houden. Wij achten het echter wensche
lijk, een uitersten duur van twee jaar vast
to stellen, opdat hierdoor voorkomen worde,
dat een los werkman voortdurend in dienst
gehouden wordt, zonder dat er voor hem
kans bestaat, vast werkman of workman
op proef te worden.
Art. 11. Hierdoor wordt bevorderd, dat
de hoofden van de takken van dienst
steeds op de hoogte blijven van de wen-
schen en bezwaren van de werklieden.
Wij meenen echter, dat elke werkman
zijne wenschen en bezwarcD zelf met zijn
chef moet bespreken; mitsdien komt het
ons ongewenscht voor, het spreekuur voor
de afgevaardigden der vakvereenigingen als
zoodanig open te stellen, daar wij vreezen,
dat het dan de gewoonte zal worden, dat
Diet de werkman zelf zyne belangen be
spreekt, doch het Bestuur der vakvereeDi-
ging, hetgeen ons niet in het belang van
den dienst voorkomt.
Geldt het kenbaar maken van collectieve
wenschen of bezwareD, dan staan voldoende
middelen aan de vakvereeniging ten dienste,
terwyl bovendien aan deze collectieve be
zwareD, die uit den aard der zaak van in-
