DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN. No. 149. DONDERDAG 27 JUNI 1912. 9e JAARGANG. STAAT EN MAATSCHAPPIJ. rv. BUITENLAND. DE EEMLANDER. Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg. Abonnementsprijs Per jaar4.Franco per post id. f5.60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post id. 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05. Bureau: KLËINK HlAOi'6. Telef. Interc. 18$. Prijs der Advertentiën: Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08. Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij abonnement belangrijke korting). Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort iu dit blad ia .uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert -bureau D, Y. ALTA, Warmoesstr. 75-78 Amsterdam Later dan hij daoht, is de schrijver van deze rubriek in de gelegenheid, zjjn aandacht te wjjden aaD ecu vraagBtuk, dat, hoewel nog niet onmiddellijk de belang stelling vragend, zich toch hoe langer hoe meer op den voorgrond dringt, om weldra actueel te worden. Wjj bedoelen hier bet vraag6tuk, dat zich voordoet bij den drang naar verandering in onze handelspolitiek- Wjj meonen daarom geen onnuttig werk te doen, eenigon tijd bg dit onderwerp stil te staan en na te gaan of vrijhandel a priori te verwerpen is, dan wel of bescherming beslist als eene bedreiging der gezondheid van den nationalen handel moet aangemerkt worden. Het zjj in dit verband nu reeds opgemerkt, dat op deze vraag een uniform antwoord niet gegeven kan worden, m. a. w. dat bij do bespreking van vrijhandel of boschermingjOien elkgeval op zichzelf moet bekijken en beoor- doelen, om daarna tot een conclusie te komen, die dan ook alleen geldig ia, voor het geval, dat hier punt van onderzoek uitmaakte. Hut moet dan ook ten ééuou male als onjuist aangemerkt worden, te ineenen, dat voor alle staten vrijhandel een straf, bescherming eeu zogonrijke maatregel zoude zijn, een uitspraak, die reeds door de practjjk wordt te niet gedaan, als wij do resultaten zien, die de verschil lende landen met hun vorschillende stelsels beroikteo, systemen loopend van bijna vol strekten vrijhandel, over matige bescher ming, naar een tarief, dat het doel beoogt elk buitenlandsch artikel aan de grenzen terug te wijzen. Eigenaardig is dan ook de uitspraak te lezen van Colbert, den staatsman, die niet geschroomd heeft tal rijke protectionistische maatregelon in het leven te helpen roepen, als hij aan de schepenen van Lyon schrijft .dat do fabri-, kanten van die stad wel zouden doen met begunstigingen, waarvan hun bedrijf het voorwerp was, te beschouwen als krukken met behulp waarvan zij moesten trachten zoo spoedig mogelijk te leoren loopen en dat zjjn voornemen was die krukkon zoo spoedig mogelijk weg te nemen." En bijna nog merkwaardiger is een pas sage uit het boek „Wealth of nations (Boek IY Hoofdstuk II) van Adam Smith, den grondlegger der liberale staathuishoudkun de, waarin een maatregel als b v. denavi- gatie-acte, niet als een noodgedwongen feit gebillijkt, doch waarin deze maatregel als een bewjjs van goed beleid geprezen wordt. Wij hebben deze tegenstrijdige uitspraken van twee economische corypbeeën die in hun economische opvattingen zoo sterk uit elkaar loopen, tegenover elkaar geplaatst, om aan te geven, dat plaatB, tijd en om standigheden ook in dezen een voornaam woord medespreken en het ljjkt ons daar om onmogeljjk, in een strijd over het vraag stuk van vrijhandel en protectie zonder meer, recht te spreken, het zij ten gunste van het eene stelsel of het zij tennadeele van het andere. Wanneer wij ons dan ook tot taakstel den het hierboven genoemde vraagstuk te behandelen, bedoelden wij dit ted>en, ons plaatsend op het Nederlandsch standpunt, zoodat een vraag, over de al of niet ge- wenschtheid van de invoering van een tarief, zoude moeten luiden: Is de aanneming van een tarief voor een bepaald land, in casu Nederland, in een bepaalden tjjd, in casu den tegenwoordigen, al of niet gewenscht? By de beantwoording van dezen vraag mogen wjj niet nalaten een uitstapje te maken op theoretisch economisch terrein en zouden te dien eindo hier willen ver melden, hetgeen David Ricardo in zjjn be- roemdwerk „Principles of Political Economy and Taxation"Hoofdstuk YII zegt over de natuurljjke arbeidsverdeeling tusschen de volken: „Onder oen stelsel van volkomen vrjjen „handel wjjdt elk laud natuurlijkerwijze „zjjn kapitaal en arbeid aan die bedi jjven, „die het voordeeligst zjjn voor elk." Wanneer wij deze stelling verder uit werken, dan blijkt daaruit, dat elkeen zich bijvoorkeur op dien arbeid zal toeleggen, die voor hem het meeste rosultaat oplevert,hetzjj dit woord in materioelen of in onstoffelijken zin opgevat moet worden. Tevens springt hierbij duidelijk in hot oog, dat hetmeeste resultaat verkregen wordt, indien men zich bezig houdt met datgene, waarvoor men hetzjj een aangeboren talent bezit, hetzjj, dat natuur of klimaat of gesteldheid van den bodem, dozen arbeid juist bijzonder bevordert. Zoo zoude het oen absurditeit zijn in de tropen een hoogovenindustrie te willen vestigen, omdat nocb klimaat, noch gesteldheid van den bodem toelaten met succes een dergelijk bedrijf uit te oefenen. Maar niet alleen natuurlijke oorzaken zooals de reeds genoemde, doch ook andere factoren kunnen beletten, een be paalden tak van bedrijf uit te oefonen, of, kunnen dit integendeel in zeer groote mate bevorderen. Wjj hebben hierbij meer in het bijzonder het oog op do maatschappe lijke omstandigheden, die een zeer groote macht nitoefenen in deze of gene richting, hetgeen een voorbeeld verduideljjken moge. Het zoude voor het oogenblik onmogeljjk bljjken te zjju, zonder de kapitalistische productie-wijze te aanvaarden, grootbedrjj- ven, als ijzerwalswerken of reusachtige handelszaken te leidou en te exploiteeren, die, hoewel, met de hun eigen nadeelige werking, toch de maatschappij in staat stellen, te beschikken ovei die talrijke producten, als waarover zjj thans te dispo- neeren heeft. En nu is het ons wnl bekend, dat het in sommige gevallen niet alleen mogelijk, maar ook wenschelijk is, niet alleen aan de na tuurlijke en maatschappelijke factoren over te laten, de richtiug te bepalen, waarin een bepaald volk zich beweegt teneinde in zijn onderhoud te voorzienjwant dit is toch per slot van rekening het doel, niet alleen van elk land maar ook van den enkeling. Immers, wanneer ieder zich slechts bezig houdt met den aanmaak van die zaken, waarvoor hjj de meeste geschiktheid bezit, dan verkrjjgt, hij, wanneer hij slechts deze goederen voortbrengt wel een grootere pro ductiecapaciteit,maar daarbij tevens een sur plus,van één soort goederen, dat voor hem waardeloos zoude blijken te zijn,wanneer hjj het niet van de hand zoude kunnen doen, om daardoor de beschikking over goede ren te verkrijgen zonder welke het voortleven hem onmogeljjk zoude zijn. Wat zoude hot b. v. den kachelsmid baten, indien hij een grootere hoeveelheid kachels zoude verkrijgen, doordat hjj zich in den aanmaak daarvan een grootore geschiktheid verwierf, ah het hem onmogeljjk zoude zijn, voor het surplus aan[ kachels boven de eigen behoefte b.v. brood, kleeren e.d. te verkrijgen; een mogelijkheid, die hem thans geopend wordt, door het feit, dat hjj zijn surplus van kachels door ver koop tegen een algemeon begeerd goed, in casu, geld, kan inruilen, om daarvoor dan weder langs denzelfden weg, datgene te verkrijgen, dat hjj wenscht en noodig heeft. H. (Wordt vervolgd). Db Oorlog. Berichten uit Romo zeggen, dat Italië een expeditielcger van 50.000 man gereed maakt, dat op 65 Koopvaardjjschepen naar het vaste land van Europecsch Turkije zal worden gebracht, om daar den oorlog over te brengen. Generaal Raghi zou dit leger aanvoeren. Het bericht lijkt niet erg waarschijnlijk. In de eerste plaats is een leger van 50.000 man voor zulk eeu dool wat al te klein en in de tweede plaats zouden de groote mogendhedeu voor zulk een stoutig heid wel spoedig een stokje steken. De Oppositie in Hongarije. Men verwacht heden een stormachtige zitting in het Hongaarsche Yolkshuis. De vereenigde oppositie heeft al haar leden naar de hoofdstad geroepen. De niet-uit- gesloten afgevaardigden schjjnon heden in de zitting nog eens uitdrukkelijk te willen protosteeren tegen liet optreden van den voorzitter, graaf Tisza. De Oostenkijksch-Hongaarsche militaire wetten. De Oostenrijk8che Kamer heeft het militaire wetsontwerp nu ook definitief goedgekeurd. De Zeeliedenstakinq in Frankrijk. De Fransche vakvereenigiug van zee lieden heeft thanB het scheidsgerecht, dat zij eerst had geweigerd, aangenomen, on der voorwaarde, dat de zeelieden en de reeders ieder zes vertegenwoordigers in dit scheidsgerecht zullen kiezen en dat de voorzitter een lid der Regeering zal zjjn. Het antwoord der reeders is nog niet ontvangen, Evenredige Vertegenwoordiging. Het Franscho ministerie, en inzonderheid "minister Poincaré, heeft een kleine neder laag geleden in zake de evenredige ver tegenwoordiging. Zooals wij dezer dagen hebben uiteen gezet, was, ten einde de evenredige ver tegenwoordiging goed te laten werken, voorgesteld om ieder departement tot één kiesdistrict te maken en enkele kleinere depar'"menten tot één district te vereonigen. Dttö.aatste i« bij amendement uit de wet. geschrapt en aldus zullen er een aantal kleine kiesdistricten komen, met het gevolg dat do evenredige vertegenwoordiging minder goed werkt en bovendien de vrees voor behartiging van persoonlijke belangen door de Kamerleden weer grooter wordt. Er was echter in den beginne nog iets aan dit amendement toegevoegd, nameljjk dat ook deelen van een departement Kiesdis tricten kunnen zjjn. Dit werd echter inge trokken, uit tegemoetkomendheid, zei de voorsteller, maar vermoedeljjk omdat hjj zag, dat hij dit er toch niet door zou krijgen. Het Proces-Borchardt. Den Sen Juli zal het proces plaats hebben tegen de Pruisische Lauddagafgevaardigden Borchardt eu Leinent. Het incident-Borchardt heeft, naar men zich heriuneren zal, plaats gehad tjjdens een rede door dozen afgevaardigde in de zitting van den Landdag gehouden. Bor chardt wordt beschuldigd, „uit een afge sloten,tot openbaren dienst bestemde ruimte, waarin hij zonder machtiging of bevoegd heid zich bevond, op bevel van den daartoe gerechtigde zich niet verwijderd te hebben en deze ruimte wederrechtelijk te zjjn bin nengedrongen." Bovendien worden beide af gevaardigden beschuldigd, „do politie agen ten, die tot de ten uitvoerlegging van do bevelen en opdrachten der bestuursoverheid zijn aangewezen, de rechtmatige uitoefening van hun ambt, gewelddadig belet te hebben." Het verzoek der beido beschuldigden tot liet houden van een voor-onderzoek word van de hand gewezen. De Kamer van straf zaken is de uieeuing toegedaan, dat er geen redelijke gronden zijn aan te voeren, waar op zulk een voor-onderzoek tot voorberei ding bunner verdediging wenscheljjk schjjnt. De „Yorwkrts" laakt ten zeerste do vast stelling van den datum, waarop het proces zal plaats vinden. Men is, meent hel blad, er verwonderlijk vlug bij om de beide par- tijgenooten op de beklaagdenbank te bren gen. Blijkbaar wordt achter hot proces daarom zulk een haast gezet, opdat het zal kunnen zijn afgeloopon, voor alleer hot Kammergericht over de aanklacht zal be slist hebben, welke door de beide sociaal democratische afgevaardigden tegen de po- litie-agenten is ingediend. De Opstand in Albaniö. Het gaat den Turken niet voor den wind. In Albauië begint de toestand beden kelijk te worden. Gisteren deelden we het een cn ander mede omtrent een muiterij en uittocht van troepen uit Monastir en thans komt het bericht, dat in het gevecht bij Mali de Turken aanzienlijke verliezen hebben geleden, waarbjj drie officieren gedood zjjn. De opstandelingen hebben tal vaD gevangenen gemaakt, veroverden mi trailleuses en Bneden de telegraafljjoen door. De Porte heeft versterkingen gezonden. De Presidkntskeuze in Amerika. Daar een partij, die zich afscheidt van een andere, toch een naam dient te hebben wordt de partij van Roosevelt de eland- partjj genoemd. Dat komt, omdat Roose velt voor zijn programma, dat op enkele punten afwijkt vao dat der officieele repu- blikeinsche partij, volgens zjjn eigen woor- den gestreden heeft „als een eland." De eland schijnt een dapper of volhoudend ilier te zjjn. Zooals men weet hebben de oude party benamingen geen redeljjker zin meer. De democraten zjjn zoo republikeinich als hunne tegenstanders en deze even demo cratische als de anderen. De namen zjju

Historische kranten - Archief Eemland

De Eemlander | 1912 | | pagina 1