DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 154,
WOENSDAG 3 JULI 1912.
9e JAARGANG.
Uit de Pers.
BUITENLAND.
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. wan Schaardenburg.
Bureau: KLEINE HtKS tl. Telef. Interc. 188.
Abonnementsprijs
Prijs der Advertentiën:
Per jaarf 4.Franco per
Van 1 tot 5 regels f 0.40. Voor iederen regel meer f 0.08.
post id. f5,60. Per 3 maanden id. f 1.Franco per post
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (By
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort in dit blad is „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen- en Buitenlandsch Advert.- bureau D. Y. ALTA, Warmoesstr. 75-78 Amsterdam
In Christelijk-Sociale Lijn.
Do suocespolitiek der stembus ran 1909,
schrijft De Boukelaar, gaat zich al
meer wreken. Slechts de Rechterzijde was
in staat de sociale wetgeving tot een goed
einde te brengen, aldus heette het in de
olficieele stembusstrooibiljetten van dien
lijd. Men wist beter, men moest althans
beter weten, maar het ging om het succes.
Maar nu bleek dan, wat er aan was van
al dit stembusgeschryf.
En ook in de kringen der Cbristelyko
arbeiders, voorzoover deze der coalitie nog
aanhangen, begint men deze dingen te
verstaan. De oogen worden geopend, men
gaat begrijpen, dat wel met kunst- en
vliegwerk ter wille van het succes den volke
een politieke eenheid kan voorgespiegeld
worden, doch dat ten slotte in het parle
ment zelf alles spaak loopt, zoo het op
handelen aankomt en deze eenheid feite
lijk ontbreekt.
Door dit beter verstaan kunnen de po
litieke verhoudingen slechts aan zuiverheid
winnen. Maar er is meer noodig. Nog
altoos meent een deel der Christelijke
arbeiders, dat de sociale wetgeving der
coalitie belangrijke verbeteringen zou
schenken, dat heel dit spaakloopen dier
wetgeving ernstig moet betreurd, en ook
hierin kome men tot juister inzicht.
Voorzeker, de Bakkerswet moet hierbij
aanstonds uitgezonderd. Ook wij brachten
voor dit sociaal pogen den Minister Talma
warme hulde en betreurden hoogelijk de
verwerping van dit wetsvoorstel. Doch met
de verzekeringswetten en deze vormen
verre het hoofdpunt der sociale coalitiepo
litiek staat het gansch anders. Mocht
van deze verzekeringswetten ten slotte
niets tot stand komen, dan meene men
toch in geen kring van Christelijke arbei
ders, dat nu aldus een belangrijke sociale
hervorming werd tegengehouden. Deze ver
zekeringswetten, vastgekoppeld aan de
tariefsherziening zyn immers voor een goed
deel niet meer dan eon anti-sociale staats-
voogdy.
De sociale coalitie-politiek is in hoofd
zaak een volgen van Roomsche sociologie
die bestaat in een beteugelen der concur
rentie ten voordeele van den Middenstand,
in een publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie,
in een zekere staatsvoogdij, in hot brengen
van gansch het maatschappelijk leven in
het keurslijf van sociale ordening, alles in
zwakker of 6terker navolging van de Mid
deleeuwen, ziet men het sociale heil. En
in die lijn voert men de coalitie, beïnvloedt
"en de Auti-Revolutionnaire party.
Togenover deze Roomsche sociologie
oet de Christelijk sociale eisch van steun
n vrijheid gesteld.Wij zijn geen aanhang-
rs der Manchesterschool, wij achten het
aatschappelijk leven voor een goed deel
edesorganiseerd, wij meenen dat ook van
verheidswege de macht der zonde in dit
ociale leven krachtiglijk moet bestreden,
och wij eischen een vrije krachtsontplooiing
ok op industrieel gebied, een eerste voor
aarde voor Nederlaod's toekomst in het
ntemationaal geheel, wy eischen vorhooging
an verantwoordelijkheidsgevoel, en geen
taatsvoogdij, voor de kringen der ar-
eiders.
Maar bij dit alles krachtigen steun aan
Hen, die steun behoeven, waartoe de Over
aid het recht en den plicht heeft ten
deole in te grijpen in de bestaande bezits-
ongelijkheid.
Daarbij een wognemen der huidige maat
schappelijke disharmonie door een organi
satie van meet af, van alles naar zijn aard.
Een brengen aan do gemeenschap van wat
aan de gemeenschap kan en moet gebracht,
in de partiouliere bedrijven een ten deele
terugbrengen der productiemiddelen aan de
arbeiders. Altoos een rekenen mot de zonde,
die het best kan bedwongen door wat van
uit het maatschappelijk leven zelf aan vrije
organisatie opkwam.
Zoo moet dan opgetrokken onder eigen
Christelijk-sociale vlag. Christelijk-sociaal
van uit Anti-Revolutionnair beginsel. Onder
deze vlag opgetrokken ook door onzePro-
testantsche arbeiders van Christelijk begin
sel, opgetrokken ook tegen de coalitie.
De Toestand in Portugal.
Het gaat nog niet goed met de Portu-
geesche Republiek. Er worden telkens
bommen gevonden te Lissabon en al te
dikwyls ook ontploffen die dingen. De
vorige week Dog op het Rocio, een der
grootste pleinen van de PortugeeBche hoofd
stad.
De Regeering had eindelijk besloten
krachtig op te treden tegen de staking d. r
beambten van de tram. Er reden goen
electrischo trams meer te Lissabon, want
de werkwilligen werden door de stakers
mishandeld. Om hen te beschermen werd
een klein leger op de been gebracht. Een
half eskadron reed met getrokken sabel
voor eiken tramwagen; de wagens waren
gevuld met agenten vaD politie en lieden
die het wagen durfden een eindje gratie
mee te rijden. Achter de wagens volgde
weer een half escadron- Natuurlyk werd
zoo'n optocht door het geëerde publiek met
belangstelling gevolgd. Wie echter ook
maar een opmerking maakte ten gunste
van de stakers of tegen de Regeering,
werd gearresteerd en in de wagens gestopt.
Een correspondent, die hei geval zag, sprak
van eene electrische hondenvaDgerij. Daar
bij kwamen telkens botsingen voor tusschen
do politie en het volk en des avonds wer
den de gearresteerden naar de schepen, de
Portugeeacbe drijvendo gevangenissen, over
gebracht.
En toen des avonds, nadat men het
buitonland per telegraaf verblijd had met
de mededeeling, dat alles rustig was te
Lissabon, hoorde meD do ontploffingen op
het groote plein, waarvan wy boven spra
ken. Er ontstond een paniek, de menigte
vluchtte en er werd geschoten met revol
vers en geweren.
Den volgenden morgen verklaarde de
officieele pers, dat er niets bijzonders was
voorgevallen. Maar men kon nog de bloed
plassen zien op het plein, om zich te over
tuigen wat een officieele bewering waard
is in Portugal.
Men kan dan ook te Lissabon dikwijls
onder do menschen do bewering hooron,
die door maar al te veel feiten wordt be
vestigd, dat het nog erger gaat dan onder
de monarchie. Men heeft de leiders, die
zonder veel moeite een einde maakten aan
de monarchie, zoo dikwijls verteld, dat zij
helden waren, dat zij het ten slotte hebben
geloofd en zich nu bij elke gelegenheid
heldhaftig willen toonen. En zy doen dat
zoo dikwyls de Regeering maatregelen
neemt tegen hun zin. Zoo ook nu, nu de
Regeering niet wil weten van een sociale
republiek. Nu staat zy velen helden iD den
weg en heeft o.a. een besluit uitgevaardigd,
dat tegen het geliefkoosde bommenwerpen
ingaat en daaraan een einde moet maken.
Wie bommen maakt, bewaart of werpt,
wordt met minstens anderhalf jaar gevan
genis gestraft.
Maar het staat te vreezen, dat de nieuwe
wet niet veel zal baten. Er zijn nog een
groot aantal bommen in voorraad en in
handen van de carbonario's, de vrienden
thans van de Portugeesche radicalen.
De samenkomst tan Czaar en Keizer.
De bladen bespreken uitvoerig de sa
menkomst van den Keizer aller Russen
met Keizer Wilhelm, die dezer dagen
plaats heeft. De Rykskanselier vergezelt
den Keizer en men meent dat hoogpoli
tieke gesprekken zullen worden gehouden
over den tegenwoordigen staat vau de
Europee8che politiek.
De Petersburgscbe „Kaja Gazetta" zegt
iets van het onderhoud, dat plaats zal
hebben te weten.
Reuter seint daarover het volgende:
Na de begroeting, aan boord van de
.Standard" zal te Balti6cbport een onder
houd plaats hebben tusschen minister
Sasonof en den Rijkskanselier van Beth-
mann-Hollweg, waaraan men daar groote
beteekenis hecht. In dit onderhoud zullen
de oorlogstoerustingen der groote mogend
heden in het algemeen en het Russische
vlootprogram in het bijzonder worden be
sproken. Yan Russische zijde zal er op
gewezen worden, dat de uitbreiding van de
Russische vloot niet tegen Duitschland is
gericht, doch slechts het vormen van een
Russische zeemacht ten doel heeft. Ver
volgens zal de Balkan-quaestie grondig
besproken worden.
De verklaring, die beide staten zullen
afleggen, zal daarop neerkomen, dat zij den
status quo wenschen te handhaven en dat
zij in geen enkel opzicht aggresaief zullen
optreden. Ten opzichte van de Tripolitaan-
sche quaestie zal Duitschland zoowel als
Ruslan pogingen doeD om aan de van Rus
sische zyde meermalen gedane vredesvoor
stellen een voor de oorlogvoerenden aanne-
melyken vorm te geven.
Het blad deelt verder mede van welin
gelichte zyde vernomen te bebbeD, dat
de beide vorsten te Baltischport wel alle
Europeesche quaesties zullen bespreken,
maar dat men daarvan geen nieuwe groe
peering der mogendheden behoeft te ver
wachten.
Rustverstoringen te Thale.
Uit Halle aan de Saaie wordt gemeldt:
Te Halle, waar sedert een week 400 ar
beiders in de smelterijen staken, zyn gis
teren groot rustverstoringen voorgekomen.
De stakers en bun vrouwen hebben de
politic met steenen geworpen; zoodat deze
van haar sabel gebruik moest maken. Er
werden 15 personen gearrestrerd.
Zeeliedenstaking in Frankrijk.
De bond van haven- en dokwerkers nam
de volgende motie aan: Het bondsbestuur
der haven- en dokwerkers na onderzoek
van den toestand van de inscrits maritimes,
ontstaan ten gevolge van de weigering van
het centrale comité van reeders en de on
aannemelijke voorwaarden die de maatschap
pij der Messageries maritimes stelt voor de
arbitrage, verklaart dat het de onmiddellijke,
dringende plicht is de haven- en dokwer
kers in de havens waar de staking is uit
gebroken, over te gaan tot de daden van
solidariteit die de omstandigheden noodig
maken.
De Staking te Londen.
Het Engelsche Lagerhuis heeft een
motie aangenomen van O'Grady, waarin
de wonschclykneid wordt uitgesproken,
van eeu bijeenkomst van werkgevers en
arbeiders in het Londensche havenbedrijf,
ten einde tot een sohikking te komen. Of
dit reeds helpen zal? De patroons bljjken
in hun houding jegens de stakers te willen
volharden en de leiders der stakers van
hunne zyde toonen al evenmin eenige
tegemoetkoming.
Parlementaire moeilijkheden
in Engeland.
In Engeland is een parlementaire crisis
van niet geringen ernst ontstaan, doordat
de arbeidersparty en de liberalen oneenig-
heid hebben gekregen over tusschentjjdsche
verkiezingen. Door het overlijden van den
mjjnwerkersleider Edward is een vacature
ontstaan en nu schuift de arbeidersparty
haar candidatuur iD het Orewe-district op
den vooigrond, terwijl de liberalen den
zetel voor zich opeischeD. De arbeidersparty
heeft nu gedreigd zich in de eerste veer
tien dagen aan de beraadslagingen in het
Parlement te zullen ontrekken en dat
alle leden der arbeidersparty het Parlement
in dien tijd zullen verlaten.
Hierdoor zou de Regeering van 44
stemmen worden beroofd.
De Conventie te Baltimore.
Eindelyk is dan, na 47 stemmingen, de
Conventie te Baltimore tot een resultaat
gekomeD.
Bij de 438to stemming nam het stem-
mensantal op Wilson toe; na de 45ste
werd de candidaluur-Underwood ingetrok
ken. En toen by de 46ste stemming
eenige leiders den candidaat Clarck lieten
vallen, scheen de verkiezing van Wilson
zeker.
Er ontstond toen een tooneel van bui
tengewone verwarring, te midden waarvan
Fitzgerald uit New York voorateldeWilson
bij acclamatie te benoemen. Dit voorstel
vond eerst wel levendige toejuiching, maar
ton Blotto werd toch tot een hoofdelijke
stemming overgegaan. De uitslag daarvan
was, dat op Wilson werden uitgebracht
990 stemmen en op Clarck 84 stemmen.
Onmiddellijk daarop werd besloten de
verkiezing van Wilson te beschouwen als
zijnde geschied met algemeene stommen.
Ee democratische party is dus gereed
met haren candidaat.
De nieuwe party, de party van Roose
velt, ook de progressieve geheeten, zal du
bare conventie op of omstreeks 1 Aug.
houden te Chicago.
Een Nalatigheid.
Er doet zich in de Yer. Staten een by-
zonder geval voor. De Senaat heeft name-
ljjk vergeten de Wet op de middelen goed
te keuren. Die goedkeuring had voor I Juli
gegeven moeten zijn en als nu alles ging,
zooals het feitelijk moest, zou er geen cent