DAGBLAD VOOR AMERSFOORT EN OMSTREKEN.
No. 160.
WOENSDAG 10 JULI 1912.
9e JAARGANG.
Een Opzienbarende Verkoop.
BÜlTËNLANpr-
DE EEMLANDER.
Hoofdredacteur: Mr. D. J. van Schaardenburg.
Abonnementsprijs
Per jaarf 4.—. Franco per
poet id. f5,60. Per 3 maanden id. flFranco por post
id. f 1.40. Afzonderlijke nummers f 0.05.
Bureau: KLGIS1E HiKi d. Telef. Interc. IS».
Prijs der Adyertentiën:
Van 1 tot 5 regele f 0.40. Voor iodcren regel meer f 0.08.
Buiten het Kanton Amersfoort per regel f 0.10. (Bij
abonnement belangrijke korting).
Tot plaatsing van advert, en reel, van buiten het kanton Amersfoort iu dit blad ia „uitsluitend" gerechtigd het Alg. Binnen-en Buitenlandsch Advert.-buruau D.Y. ALTA, Warmoesstr. 76-78 Amsterdam
Wij deelden de vorige week mede, dat
het college van regenten van het Burger
weeshuis in onderhandeling was getreden
tot het verkoopen van eenige perceelen,
aan de Zuidsingel gelegen, no. 41, 42, 43
en 44, aan eene roomscho congregatie.
Den zelfden dag, dat wjj hiervan mel
ding maakten, schijnt de koop inderdaad
tot stand gekomen te zijn.
De gemeenteraad zal thans nog z'n
sanctie aan dezen verkoop moeten geven.
De vraag rjjst, of het Weeshuis niet eenigs-
zins lichtvaardig gehandeld heeft. Het is
ons ten eenenmale onbekend, of hetWees-
huis misschien iu finantieele moeilijkheden
verkeert en dus genoodzaakt was eenige
eigendommen van de hand te doen;of wel
voor andere plannen geld noodig had. In
die gevallen kan natuurlijk niemand iets
aan te merken hebben, dat de perceelen
verkooht worden voor 'n redelijk bod.
Van meer dan één kant verzekerde men
ons echter, dat het Weeshuis aan de koop
som geen directe behoefto had en voor
de te ontvangen kooppenningen weer naar
nieuwe belegging zal moeten omzien.
Is dat waar, dan kunnen wij begrjjpen,
dat velen met bevreemding de transactie
vernomen hebben.
Ontegenzeggelijk was het kapitaal van
het Weeshuis in de perceelen aan do Zuid
singel goed belegd. De huizen, zij mogen
oud zjjn, worden nog zeer solide genoemd,
zijn zeer gunstig gelegen, hebben tuinen,
zooals men er weinige in Amersfoort ziet
on vinden steeds huurders, die er met het
grootste genoegen wonen; oude Amers-
foorters herinneren zich niet de huizen ooit
leeg staande gezien te hebben. En er was
nu al weer iemand, die de voorkeur ge
vraagd had, voor het geval een der tegen,
woordige bewoners vertrekken mocht.
En nu gaat het College van regenten
die huizen, die dus veilig tot de meest ge
liefde en gezochte huizen van de stad
gerekend mogen wordeu, opeens van de
hand doen zondor dringende reden. Zijn
wij goed ingelicht, dan bedraagt de koop
som voor de 4 perceelen f60.000. Wij
willen dadelgk toegeven, dat dit 'n aardige
som is, maar of het nu zoo'n prachtig bod
is, dat het Weeshuis zoo'n buitenkansje
zich niet mocht laten ontgaan, moeten wij
toch betwijfelen op de volgende gronden:
De perceelen zijn voor f 450 a f 500
's jaars verhuurd wordt er dus spoedig 'n
nieuwe belegging a 4 pCt. voor de koop
som gevonden, dan zullen de inkomsten
betrekkelijk weinig vermeerderen-Daar staat
tegenover dat, zoodra de bedoelde percee
len, 4 ruime heerenhuizen, verbouwd
worden tot pensionaat of klooster en dat deel
van da Zuidsingel dns geheel verkloosterd
zal zgn, de stand zeer verminderen zal en
de andere aangrenzende huizen, welke
eveneens in eigendom aan het Weeshuis
toebehooren, ongetwijfeld in waardo en
huurprijs zullen dalen.
Het tijdelijk voordeeltje, dat de regonten
thans zoo toelachte, kon dan wel eens
eindigen met 'n baokroetje. Tenzij de
huidige kooper zich dan ook over die
huizen ontfermen wil
Maar gesteld al, dat 'n bod van f60.000
voor het Weeshuis buitengewoon voordee-
lig was, dan zien w|j nog geen reden om
dadelijk toe te happen. Het is hier immers
geen bizondere gelegenheid De kooper
tocb, die thans het oog op de huizen ge
slagen heeft, zal over eenigo jaren nog
even zeer op het bezit gesteld zjjn en dan
misschien er nog meer voor over hebben.
Er ts ten slotte nog 'n reden, waarom
wjj de transactie betreuren, al kunnen wjj
op dien grond het college van regenten
geen grief maken van hun handelwijze,
maar waarmede het gemeentebestuur toch
wel rekening dient te houden. Algemeen
hoort men, dat er in Amersfoort gebrek is
aan groote en toch niet al te dure heeren
huizen. Er zijn reeds families met groote
gezinnen geweest, die hier geen huis naar
hun zin konden krijgen of langen tijd
hebben moeten wachten. Zullen er nu 4
van zulke huizen tegelijk verdwijnen, dan
zal dit gebrek zich nog erger doen ge
voelen en de vestiging in deze gemeente
al weer bemoeilijkt wordt.
Wij kunnen zeer goed begrijpen, dat
het college van regenten niet eenstemmig
was en dat een minderheid zich tegen
den verkoop krachtig verzet heeft. Moge
deze minderheid overstemd zijn, 'n rede
tot troost is, dat zich 'n publieke opinie
vormt, welke haar in het gelijk stelt,
zij het dan ook dat velen door minder
zakelijke redenen geleid hun afkeuring
over den verkoop uitspreken.
Da Oorlog.
Zooals bekend is, had de Turksche leger
aanvoerder, Enver Bey, zijn officieren een
eed laten afleggen, dat zjj den oorlog
zouden voortzetten, zelfs wanneer Turkije
met Italië vrede zou sluiteo. Van Turksche
zjjde wordt thans meegedeeld, dat deze
eed veel verder ging. Niet alleen de offi
cieren waren het, die dezen eed in handen
van Enver Bey hebben afgelegd, maar
alle -Turksche en Arabische troepen hebben
dit gedaan.
In den eed heet het, dat wanneer Con-
stantinopel vrede mocht sluiten, dit verraad
plegen is. Tegenover verraders voelt men
zich door zijn eed niet gebonden en dus
zal men, zich om den Sultan niet bekom
merend, den strijd, onafhankelijk van dezen
voorzetten.
De Italianen hebben weer een klein
overwinninkje behaald, naar het schijnt.
Generaal Cameraca heeft namelijk geseiod,
dat hij zich meester maakte van Misrata,
een kustplaatsje van Tripolis. Bij het ge
vecht om dit punt sneuvelden 9 Italianen
en werden er 121 gewond.
De Opstand in Albany.
De toestand in Albanië heeft een punt
van boraadslaging uitgemaakt in de Turk
sche Kamer. De minister van Binnenland-
sche Zaken deed een verklaring over don
toestand. Hjj zei dat de rust iu Noord-
Albanië was hersteld; dat er duizend man
versterkingen heen waren gezonden en dat
de Regeering de begonnen hervormingen
zou doorzetteu. De minister beweerde, dat
de leiders der opstandelingen was g'eïospi-
reerd door haat tegen de Joug-Tuiksohe
Regeering.
Een Jong-Turk oam met deze magere
verklaringen geen genoegen en stelde in
het licht, dat de minister geen toespeling
maakte op de desertie van officieren te
Monastir, tenzjj om te zeggen dat die de
serties zich herhaalden. Een Albanees,
Chatine, zeide dat de regeering alleen be
staat in de steden en niet op het land.
In zijn district waren 200 personen gedood
door de vendetta, niet één moordenaar is
gearresteerd. Hij vroeg dat naar Albanië
een commissie zou gezonden worden van
senatoren, afgevaardigden en ambtenaren.
De minister antwoordde dat er 50.000
gendarmen noodig zouden zjjn orn de vei
ligheid te verzekeren in Albanië. De te
genwoordige officieren en gendarmerie zijn
onvoldoende, maar specialo scholen zullen
weldra 200 officieren per jaar geven. Alle
Albaneezeu zouden worden ontwapend. De
minister beloofde eon onderzoek in te
stellen naar 200 aangegeven moordaansla
gen. Hij achtte de zending uaar Albanië
nutteloos. De discussie werd gesloten
zonder stemming.
De Werkstaking te Londen.
Wel hoort men niet zooveel ineer ovei
do staking in de Londensche havenwer
ken, maar daarom duurt zij toch nog wel
voort, en de 6takers hebben een paar
dagen geleden zooals we trouwens reeds
hebben gemeld, besloten de stakers door-
te zetten.
In verband hiermee heeft de Koning
besloten om niet, zooals eerst het plan was,
den eersten steen te leggen voor de haveu-
uitbreiding in het Royal Albert Dock. Dat
besluit heeft vele meusehen boos gemaakt,
o.a. ook de arbeidersleiders. Doch anderen
komt het verstandig voor,omdat de ver6chij
nirg van een koninklijken stoet in een wijk,
waar vele inenschon honger lijden, op zijn
minst genomen niet tactvol zou zijn.
De „Times" geeft een staatje van vergelij
king tusscheu de cijfers betreffende invoer
en uitvoer van de maand Juni van 1911
en 1912.
Een enkele oogopslag is voldoende, zich
te overtuigeu van de schade door de werk
liedenbeweging van den laatsten tijd aan
deD Engelschen handel toegebracht. Hier
volgen de officiecle cijfers: In Juni 1912
heeft het bedrag aan invoer (zijnde
633.351.837 gulden) een vermindering
ondergaan van 5.430.050 gulden of 0.8%
vergeleken bji het vorige jaar. De export
bedragend 437 millioen 354.137 gulden is
verminderd met 14.260.237 guldeD, zijnde
3.1% met verleden jaar. De transito's die
71.731.812 gulden bedragen is verminderd
met 37 miliioen 684.487 gulden, zijude
34.5%.
De „Times voegt hierbij, dat niettegen
staande dezen achteruitgang in den loop van
de maand Juni, de cijfers voor het tijdperk
Januari-Juni 1912, vergeleken met dezelfde
maanden in 1911 een aanmerkelijke stjjgicg
vertoonen.
De ongeregeldheden te Belfast.
De ongeregeld te Belfast, waarover wg
in ons vorig nummer het een en ander
meedeelden, schijnen hun oorzaak te vinden
in het feit, dat de protostantsche arbeiders
de roomsche willen dwingen den arbeid
neer te leggen.
Tal van deze laatsten hebben uit vrees
voor mishandeling Belfast reeds verlaten.
Thans dreigen vele fabrikanten hunne
fabrieken te zullen sluiten, indien de anti-
roonische relletjes niet ophouden. Onder
deze fabrikanten behoort ook de bekende
scheepsbouw firma Harland en Wolff.
De bekendmaking, dat deze werf zou
worden gesloten, waardoor 15000 man
werkloos zouden worden heeft in elk
geval reeds dit goede resultaat gehad, dat
Zaterdag bij het uitgaan van deze fabriek
geen ongeregeldheden meer voorkwamen.
De protestantsche geestelijkheid heeft een
manifest uitgevaardigd om op ruBt en orde
aan te dringeD, maar zij heeft dit op
eetiigszins onhandige wijze gedaan, door
in herinnering te brengeD, dat de Btandjes
hun oorzaak vonden iu de begeerte der
protestanten om een gelijke behandeling te
doen ondergaan aan hen, die sympathiseeren
met de lieden, welke destijds protestantsche
Zondagsschoolkinderen aanvielen. Dit in
herinnering breugen is zeker niet geschikt
om do protestanten tot kalmte te brengen.
Duur Brood.
B|j gelegenheid vau de opening eener
tentoonstelling te Amiens, heeft de Franscbe
minister van Finantiën het zijne gezegd
uaar aanleiding van de hooge graanprijzen.
Deze waren naar zjjne meening kunstmatig
in het leven geroepen door speculanten.
Wanneer de inkomende rechten met 7
francs zouden worden verlaagd, zou dit aan
een vijf- of zestal tusschenpersonen een
kleine honderd millioen francs in den zak
brengen, zonder dat het land de gehoopte
prijsverlaging zou zien intreden.
Een Nederlaag.
De Fransche Regeering heeft weer een
kleine nederlaag geleden in de Kamer b|j
de behandeling van het ontwerp-Kiesrecht-
hervorming. De minister-president vroeg
aanneming van een amendement, dat een
kiezer geen stemmen kan uitbreogeu, dan
op candidaten van éénzelfde lijst Het amen
dement werd echter verworpen met 370
tegen 195 stemmen.
Een nieuwe Socialk-Instelling.
Het Stadsbestuur vao Waldenburg iu
Pruisisch Silezië heeft, met medewerking
van particuliere weldadigheidsinrichtingeD,
een geheel nieuwe sociale instelling in het
leven geroepen. Evenals in zoovele andere
steden, bieden ook in Waldenburg de ar
beiderswoningen dikwijle geen voldoende
slaapgelegenheden. De oudere kinderen der
slecht-bchuisde arbeidersgezinnen zullen nu
voortaan in een apart daarvoor ingericht
nachtaeyl worden opgenomen, waar zij
tevens hun avondeten en 's ochtends voor
het naar school gaan, een warm ontbijt
zullen krijgen Natuurlijk moeten de op
te nemen kinderen volkomen gezond z(jn.
Het Waldenburgsche nachtaeyl ie het
eerste van dien aard in Duitschland.
Afgelast.
Het is, zooals men weet 100 jaren ge-
