Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 18.
Zaterdag 1 Augusta 1891.
Vijfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Tlilversum* Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
241,
Abonnemontsprija par dria n
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKronvrnestraai
Amersfoort.
Prijs dar Advertsntiim
Van 1 tot 6 regels
Voor lederen rogfel meer
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
HERSTEMMING
▼oor den Gemeenteraad.
Op Dinsdag 4 Augustus aanstaande
moeten de kiezers wederom ter stembus,
om bij herstemming twee leden te be
noemen voor den Gemeenteraad. In den
oproepingsbrief vinden wij de namen der
candidaten in deze volgorde vermeld.
Ie. n. F. W. J. de Jong.
2e. Sir. J. Ileyllgera.
3e. F. W. J. H. Tengbergen.
4e. J. Minnlge.
Is bij deze herstemming eene aanbe
veling wel noodig?
Wij zijn maar al te zeer overtuigd,
dat er in Amersfoort geeft enkel kiezer
zal gevonden worden, die met den waren
toestand onbekend is. Het onrecht, ons
Katholieken hier ter stede aangedaan,
schreeuwt immers luid genoeg.
VERKIEZING
voor de Provinciale Staten.
Door het vertrek van den heer Jhr.
Mr. T. A. J. van Asch van Wijck naar
Suriname, is eene verkiezing noodig ge
worden voor de Provinciale Staten van
Utrecht.
Aan de Kiezers dus weder het woord,
ten einde door hunne stemmen den per
soon aan te wijzen, in wien zij vertrou
wen stellen en dien zij waardig en kundig
achten om hunne belangen voor te slaan.
Bij de overweging daarvan richt het
oog als van zelf zich naar den opvolger
van den heer van Asch van Wijck,
als burgemeester van Amersfoort, en komt
de vraagis de Heer Kr. F. D. graaf
Schlmmelpennlnck de man, wiens
kunde, beginselen en karakter ons een
waarborg zijn voor eene goede keuze?
Het verheugt ons hierop bevestigend
te mogen antwoorden, 't Is waar, slechts
korten tijd woont graaf Schimmelpen-
ninck te Amersfoort, en op ondervinding
gedurende dien tijd kan ons antwoord
niet gegrond zijn, maar wel op den goe
den roep over hem, die als een open
baar getuigenis is vernomen en ons
bevestigd is geworden door aanbeveling
van vertrouwbare personen, die hem
door zijn veeljarig verblijf in Utrecht
kennen. (1)
En wij gelooven dit zoo gaarne, omdat
wij hoogelijk waardeeren zijn edelen
vader, graaf Schiinmelpenninck vanNyen-
huis, die vroeger reeds candidaat
van de R. K. Kiesvereeniging alhier,
later in Den Haag gekozen als lid
tMi de Tweede Kamer, helaasonlangs
niet herkozen steeds getoond heeft,
zooals bjj de bestrijding der ontworpen
legorwet, dat hem eigen is eene innige
liefde voor ons VadeVland, voor de ware
vrijheid zijner medeburgers.
Is onze sympathie,- is onze verwach
ting niet gerechtvaardigd?
Op uwe instemming, kiezers, meenen
wij te mogen rekenen en daarom noodi-
gen wij U dringend uit: aanstaanden
Dinsdag, 4 Augustus, te gaan stemmen
en op het witte stembillet den naam te
schrijven van
Mr.ï.D. graifSehimmelpenninek.
De stembus is geopend van voormid
dags 9 tot 's namiddags 4 uren.
Ter Ziele.
Onder bovenstaand opschrift vinden
wij ir. de Post van Woensdag 22 Juli
j.l. een hoofdartikel geplaatst, dat wij
niet onbesproken kunnen en mogen
laten. Ook het Centrum, dat nog dezer
dagen door Dr. Schaepman zoo hartelijk
werd gekoesterd en gestreeld, vond het
zoo belangrijk, dal het blad er op
dienzelfden dag mede gesierd werd. De
gelegenheid was dan ook te schoon voor
die hooggeprezen organen om niet hun
gal over de lijkwade eener gehate doode
uit te storten. Hoe weerzinwekkend en
walgelp dergelijke voorstellingen ook mo
gen zjjn, toch moeten wjj om verschillende
redenen onze lezers er mede in kennis
stellen. Bedoeld artikel luidt als volgt:
Roods guven wjj ooien lezers mol een onkel
woord wool ran het merkwaardige sterfgevnl
dat onlange in de politieke wereld hoeft plants
gehad. De katholieke kiesvereeniging Ie Amers
foort is kort na den jongsten stembusstrijd »oor
de Tweede Kamer ter ziele gegaan.
Nu, zulke politieke dooden vallen er van tjjd
tot Ijjd meor te bewecnen, of niet te bewcenen,
maar de ontzieling van dit politieke lichaam
hoeft toch iels hijzonder treffends, iets wal er
ons als vanzelf toe brengt, om bjj deze lijkbaar
een oogenblik ten minste— wjj leven zoo snol
en sterven soms nog sneller— aan onze gedach
ten den vrijen loop te laten.
Voor do uiting der sombere gepeinzen, wel
ke dit treurig verscheiden bjj ons opwekte, ont
brak ons een paar malen de noodige rnimte.
Heden echter hebben wjj een klein plaatsje be
schikbaar, nn juist niet om het met onze zilte
tranan te bevochligen,— die weekheid ware al
ta onmannelijk maar om onze lezers het ge
wicht van hel heengaan dtzer Amersfoortsehe
Men kent de geschiedenis van dit tragisch
verloop en verval.
Gezegde kiesvereeniging, getronw aan de
motie, welko zij blijkbaar zeer voorspoedig op
een der koude dagen van Januari 1889 ter we
reld bracht, draaide Amersfoort's afgevaardigde,
den felsten voorstander der gehate Legerwel,
den rug toe, en trad met een eigen kath. can
didaat in hal stembuskrijL Het resultaat van
dezen strijd was: kolonel Scbimmelpenninck
901, mr. Roijaards (lib-) 709 en de Bas (kalli.)
5ii stemmen.
De katholieke Kiesvereeniging draaide
.den felsten voorstander der gehate le-
gerwet den rug toe, en trad met een
eigen katholieken candidaat in het stem-
buskrijt", en dit schijnt bij de Post en
het Centrum ter dege kwaad bloed te
hebben gezet. Maar was de handeling der
Kiesvereeniging niet geheel overeenkom
stig ons katholiek program en volgens
de motie van hel Bestuur van den
Algemeenen Bond? Heeft de Post niet
zelf bij de indiening der legerwel ver
klaard, dat ze bijna niet liberaler wezen
kanen heeft bet Centrum toen ter
tijde niet zelf zulk een wet als onmogelijk
veroordeeld? Of moet het daarin ge
zocht worden, dat de Kiesvereeniging,
niet een inconsequente, maar een logische,
meer een prozaische dan een dichterlijke
politiek huldigde?
den. Nog altijd getrouw, tot in den dood, mag
men met volle recht zeggen, aan hare .onrustige"
motie, besloot de katb. kiesvereeniging ook zelfs
bjj herstemming zich te onthouden van da on
dersteuning der candidatunr-Schimmelpenninck,
van den man, met wien, zooals hel Vent. Weekbl.
zich uitdrukte, de eer, het prestige der Legerwet
stond of viel.
Dal besluit werd hemelhoog geprezen door
de Bembode, die de Amersfoortsehe motie van
hare prilste jeugd af gekoesterd, gestreeld, om
helsd, ja vergood heelt, en werd gesteund en
verwelkomd door den polilickcn veteraan der
kath. garde, die er zelfs een half uur vorloe-
vens in Amcrsloart's allesbehalve ruime on sier-
lijko wachtkamer voor over had, om zoo noodig
den vroeden en vromen voorzitter van het kies
college in quaestie nog een harl onder den riem
Met weerzin hier een korte nanteekoning.
Op nieuw wordt er hier immers op gewe
zen, dnt hel geachte Kamerlid, Mr. Huff-
mans, een onderhoud heeft gehad met den
voorzitter der Kiesvereeniging .Recht voor
Allen" aan het station te Amersfoort. Dit
schijnt noch de Post, noch liet bevriende
Centrum rust noch duur te schenken.
Maar waarom deelt het Centrum, dnt zoo
spoedig omtrent die gehouden samen
komst was ingelicht, ook niet mede, dat
er vóór de herstemming nog een andor
Kamerlid niet enkel te Amersfoort Is
afgestapt, maar ook de stad is bin
nen getogen, enz. enz. Of is het blad
er soms op gesteld, dat de Eembode
dit zaakje eens opheldert?
Hel resultaat aldus vervolgt de/bsf --van
al deze bemoeiingen, van al dat geschrijf cn
gcwrjjf was: herkozen kolonel Sc'himmelpennink
met 1130 st, terwjjl de lib. heer Itoyaards
niet 901 at. op het electorale slagveld bleef;
dat dus stellig 300 k 400 kath, kiozera op
genoemden kolonel gestemd hebben, zonder
zicli ook maar het goringsto te storen aan do
veelbesproken molio hunner klcsvoreonlging,
noch nnn haar onthoudiims-advics, noch aan
hel verzoek ran Mr. Huffman*, noch aan de
artikelen van de Bembo,le.
Geen wonder, dat dit Tesultaat den kcsluurs-
en andoren leden ,ler katholieke kiosroreeniging
als een sombere doodenmarsch in de ooren
klonk. En het moet ter hunner eere gezegd, dat
zjj deze muziek uitstekend begrepen on vertolkt
hebben. Spoedig na de herstemming kwam de
kath. kiesvereeniging weer bijeen, om zich met
eigen Irnnd te bekransen en te uinlooveron, en
zoo niet verzadigd van, dan toch beladen inct
eigen roem, aldus te sterven
Hier volgt het verslag der laatst ge
houden vergadering der R. K. Kiesver
eeniging .Recht voor Allen" te Amers
foort, zooals dit in ons nommer van Zater
dag 4 Juli l.l. voorkomt. Daarna gaat de
Post voort:
Aldus ging zonder eenig gedruiseh en zonder
ander geween en beklag dan van haren wakkeren
voorzitter den hoek om en ter ziele de veelbe
sproken Amersfoortsehe katholieke kiesvereeni
ging. de bakermat, de wieg, de geboorteplaats,
de vader en moeder, do peter on meter, de
oorsprong en het begin, do aurora en de alpha,
liet ochtendgloren en hot eerste stamalen van de
uit zoovelerlei oogpunt hoilloozc en noodlottige
agitatie legen de Legerwet.
Als men zulke dingen bcleell, begint men
eerst voorgoed den diepen zin te tosten en te
beseffen van der wijzen spreukzoo gaat 'a
werelds roem voorbjj.
Immers, de wieg dezer beroemde motie, om
met den voorzitter ran .Rcebt voor Allen" te
spreken, werd haar sterfbed. Hier toch in
Amersfoort, in hare geboortestad bad zjj de
schoonste gelegenheid, om te toonen, hoeveel
en hoe krachtig leven er in haar stak. Hier
tncer dan ergens elders mosst zjj pronken, moest
zjj schitteren, moest zjj moedige en krachtige
daden verrichten met al dio goede eigenschappen
on hoodanigheden, wanrmedo hare vaders, de
leden der kiesvereeniging, en hare peton, do
Bembode, de Maatb. en andere dergelijke agi
tatie- en onrustboden haar toegerust en ver
sierd hadden.
Hier kon en moest, duidelijker,
van ons gezegend Vaderlind het
woord eene daad worden een rooritander ran
persoonlijken dienstplicht geven <c(j nimmermeer
ome item, wat er ook moge gebeuren.
Eu welke was nu de daad vau Amersloort's
«ra? Dia daad was eens zoo
beslist, zoo gsstreng mogelijke ulkeuring van
de helllooze, de onzinnige politiek, die in de
besproken .beroemde motie" eene in meer dan
4An zin ontijdige belichaming heeft gevonden.
Die daad was een mannelijke, een liere, eeno
echt katholieke daad, waarvoor elkeen, die den
polilieken strijd dezer dagen meestrijdt en mee
maakt, den katholieken kiezers van ilozo grijze
veste uil don grond zjjn» horton erkentelijk
inoesl züneene daad, die ondanks al liet ont
moedigende, nl het onverkwikkelijke, al liet
verkiezingsstrijd van 9 en 13 Juni jl. lie
geleverd, u opbeurt en nieuwen, frissrhe
geelt. Eene daad, die u onwillekeurig, a
op-
foort's flinke katholieke kiezers, en voor w(jlon
hunne onrustige en onrustbarende kiesvereeni
ging uit de voihoid des harten de opreclito bede
Xy ruste, ruste, ruste in vrede,
Wij hebben dit laatste gedeelte niet
willen onderbreken, om den lezer in zijn
gcdochtengang niet te sloren en den
vollen gezwollen stroom te laten ge
nieten. Zelfs bij het .ochtendgloren"
alwaar wij zoo gaarne cenige oogenblik-
ken zouden vertoefd hebben, om even adem
te scheppen, hebben wjj ons niet willen
ophouden.
Maar ook zeer ernstige redenen weer
hielden ons verdere aantcckcningon duur-
tusschen te voegen. Aan den lezer, niet
gewoon aan dergelijke lectuur, z(j hel
oordeel overgelaten.
Wjj voor ons wenschen geenszins togon
onedele aanvallen onze wnnrdigheid
en kalmte te verliezen. Wij weten,
dat wij consequent volgens het R. K.
program hebben gestreden; willen
dere katholieke bladen dit program als
een doode letter beschouwen en dnarvan
afvallig worden, dat zjj hun zaak. Een
schrijven derhalve als hot bovenstaande
treft niet ons, maar zich zelf, te meer
als dit op zulk eene onwaardige wijze
geschiedt.
Ieder kalme lezer tast het, dat in dit
stuk niet de gezonde rede, maar de
grijnzende hartstocht zich uitspreekt;
hij ziel het, 'l is een ontlading van bit
terheid en gal over de lijkbaar van een
doode, die zelfs door de bitterste vijan
den behoort ontzien en geëerbiedigd te
worden, en daar, waar katholieke orga
nen zich zoozeer onteeren en verlagen,
dnt zij alle perken der christelijke liefde,
ja zelfs der burgerlijke welvoegelijkhcid
te buiten gaan, daar voegt liet den zich
zelf onteerenden aanvaller toe te roepen
wél deerniswaardig zjjl ge, en wél be
klagenswaardig uwe lezers!
BUITENLAND.
De hartelijke ontvangst van het Fran-
sche eskader te Kroonstad heeft de
geheele Europeesche pers in beweging
gebracht. De meeningen over do gevolgen
van deze bijzonder sympathieke daad,
door Rusland de Fransche Republiek
bewezen, worden wjjdloopig uiteengezet.
Zoo betoogt de Porijzer berichtgever
der Pol. Corr., die omtrent de mcening
der Fransche Regeeringdoorganns goedop
de hooglels, dat het geheel verkeerd zou
zjjn, uit de hartelijke ontvangst van het
Fransche eskader te concludceren, dnt
een formeel bondgenootschap lusschen
de beide Staten is gesloten.
.De leidende kringen van'de Republiek
en van hel Rijk des Czaren", zoo gaat
hjj voort, .zijn sedert jaren doordrongen
van de overtuiging, dat dn handhaving
van het Europeescl» evenwicht een te
genwicht tegen het verbond der centrale
mogendheden eischt. Dit denkbeeld is de
grondslag van de Fransch-Rtissische
politiek. Daar de belangen van Rusland
en van Frankrjjk op geen punt der
wereld ernstig in strijd zijn met elkander,
kan eene overeenstemming dier mogend
heden over de richting hiuer nlgemecnc
politiek, over hetgeen noodig is om den
vrede te behouden en over vrngen van
minder gewicht, gecnc bijzondere moei
lijkheid opleveren. Zoo ook al hier en
dnar een klein verschil van meening
ontstaat, eene verkoeling lusschen Parijs
en Petersburg zal daaruit zeker niet
volgen."
De Times zegtDal do Fransche re
geering hare vloot niet alleen naar Kroon
stad. maar ook nnar Portsmouth zendt,
verzwakt de waarschijnlijkheid, dnt het
bezoek in Rusland als een zichtbaar
toeken van een verbond tegenover de
triplo ulliantie moet worden beschouwd.
Iti Engeland zullen de officieren vnn het
eskader eenvoudig als dappere mannen
worden ontvangen, en nis vertegenwoor
digers van een vloot mot welke Engeland
eeuwen lang heeft gestreden. Het be
hoeft nauwelijks te worden gezegd, dat
deze internationale beleefdhoid zelfs niet
den schijn van een politieke beweeg
reden heeft. Desniettemin verheugt zich
Engeland, eene gelegenheid te hebben,
den Fransehen te toonen, dat, hoewel
het er niet aan denkt nf te wijken van
de politiek, die zjjn belnng voorschrijft,
het in een vriendschappelijke en heu-
sche verhouding met zijne naaste buren
wil blijven.
Woensdag heeft do keizer van Rusland
aan Carnot een telegram gezonden,
waarin hij zegt, dat de tegenwoordigheid
van het Fransch eskader te Kroonstad
een nieuw bewijs is van de innige sym
pathie, die Frankrijk en Rusland verbindt.
Carnot antwoordde, dat hjj getroffen
was door de gevoelens, die keizer
Alexander had uitgedrukt. De wakkere
Fransche zeelieden zouden het hartelijk
onthaal niet vergoten. Carnot dankt den
keizer en noemt zich gelukkig dat hjj de
duidelijke bewijzen heeft gezien der innige
sympathie, die Rusland en Frankrijk
verbindt.
Woensdagavond heeft de gemeente
raad te St. Petersburg ter eere van het
Fransche eskader in het raadhuis een
groot banket gegeven. De Fransche ad
miraal was naar St. Petersburg gekomen
met don krtfiser Surcouf, die vergezeld
was van Fransche torpedobooten. Aan
het banket hebben o.a. de ministers van
oorlog en van binncnlandsche zaken
deelgenomen. De Fransche gezant La-
boulaye zat aan de rechterzijde van den
burgemeester, de Fransche vlootvoogd
aan de linkerzijde. De gezant stelde een
toost in op het wolzijn van den czaar,
de burgemeester een op de Fransche
gasten. Er hecrachte groote geestdrift.
Terwjjl de Fransche bladen opgetogen
zjjn over deze hartelijke ontvangst, vul
len zij tevens hun kolommen qiet do
ontzettende tooneelen van een vrecselij-
ke spoorwegramp. Zondagavond n.l., toen
een volgtrein van Joinville-lo-Pont,
alwaar een muziekfeest had plaats gehad,
in het station St. Mandé, bij Parjjs,
aankwam, stoomde deze op een vroegeren
trein, die nog in het station stond. De
locomotief sprong op de drie laatste
volle personenwagens van den eersten
trein, welke geheel werden verbrijzeld.
De oven ging open en al het vuur
verspreidde zich over do waggons, welke
terstond in brand geraakten. De meeste
reizigers, die omkwamen, verbrandden.
Bovendien zjjn er velen gekwetst, wier
beenen werden verbrijzeld of die andere
ernstige verwondingen bekwamen.
Terstond werd hulp gebracht. De
brandweer bluschle bot vuur, terwjjl de
spoorweg-beambten bezig waren de ge-
wondon uit hun bcnarden toestand te