Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
De Vriendschap in kt Ongeluk.
No. 43.
Zaterdag 23 Januari 1892.
Vijfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, "Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abeaaemtatsprijs par dria auidai:
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 241Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prija dar AArertontUai
Van i tot 6 regels
Voor iederen regel meer
Iets over de weelde
en hare gevolgen.
L
Het gaat, zoo hoort men dikwijls
gewagen, tegenwoordig vreemd toe in
de wereld, en niet het minst opzichtens
het punt van rechtvaardigheid. Niet
gelijk vroeger behooit het meer tot de
zeldzaamheden, dat bankiers c' nota
rissen zich verwijderen, betalingen ge
slaakt, enorme tekorten in de kas ont
dekt, faillissementen en bankroeten ge
slagen worden, waardoor dikwijls aan
zienlijke schade wordt geleden, soms
gansche familiëu worden geruïneerd.
Vanwaar dit veelvuldig, treurig verschijn
sel in onze gemoderniseerde maat
schappij
Het kan zijn nut hebben, in uw veel
gelezen Weekblad een der voornaamste
oorzaken te bespreken, welke daartoe
leiden, lil. de overdreven weelde, die men
alom ziet heerschen. Reeds in de Ency
cliek van Jan. '89 heeft de H. Vader
de weelde aangewezen als de bron van
veelvuldige rampen, die de maatschappij
teisteren, als de oorzaak der noodlot-
tigste gevolgen, die daaruit voor de
menschelijke samenleving voortvloeien,
't Is de wensch van Zijne Heiligheid, dat
zijne heilzame leeringen, in zijn ver
schillende Encyclieken vervat, meer en
meer door de katholieke pers onder de
Katholieken worden verspreid. Door der
halve over de weelde te spreken, zullen
wij aan het verlangen van den H. Vader
voldoen, welk verlangen dierbaar zijn
moet zoowel voor lezers als voor schrij-
venmatige schittering te verspreiden.
Vandaar dat men in huis en meubels,
in kleeding en opschik, in partijen en
feestvieringen, in uitgaan en verteringen
een rijkdom aan den dag legt, welke niet
niet staat en stand in overeenstemming
is en soms ver de financiëelc draag
kracht overschrijdt, 't Is de bedriege-
lijke schijn, waarin vele familiën zich
hullen, een zekere wedstrijd tegenover
elkander, welke de standen in de maat
schappij opvoert tot eene valsche en
onhoudbare hoogte, waarvan zij later
noodzakelijk moeten afdalen, soms neer
tuimelen in den afgrond der bitterste
armoede, der diepste ellende, 't Is de
kamp op leven en dood, wie als de
eerste, de rijkste, de aanzienlijkste, de
voornaamste gelden zal, zonder het
nochtans te zijn't Is een stand voeren
boven zijn stand, en daarvoor uitgaven
ten offer brengen, welke niet in even
redigheid zijn met het budget der inkom
sten en derhalve niet te rechtvaardigen
't Is een opdrijven in de menschelijke
samenleving van het lagere tot het
hoogere, waardoor de maatschappelijke
verhouding der verschillende standen
wordt uiteengerukt en de ruïnering ve
ler fatnilién veroorzaakt!
,De zucht naar weelde" is de be
smettelijke baccil, die, op de lucht mede
gevoerd, zoo menig huisgezin binnendringt
en, daar binnengedrongen, de ontzei tendste
verwoestingen aanricht, aan veler wel
vaart den ondergang berokkent, den
dood veroorzaakt. Zij is gelijk aan den
alles verslindenden Moloch, die, nimmer
bevredigd, steeds meer vraagt, hoe meer
men hem offert.
wijzeHoe waren toen te midden der heer-
schende christelijke eenvoudigheid de
verschillende standen van elkander onder
scheiden en leefde ieder tevreden met
en overeenkomstig zijn vermogen! Toen
vond men in elk welvarend gezin geen
overdreven luxe, maar soliditeit van nf
de welgevulde kleerkast tot de welge
vulde geldkist
Maar helaashoe zien wc de voorva
derlijke huiseljjke deugden allcngskens
meer en meer wijken voor de ondeugden
van onzen tijd, vele jongeren van de
ouderen verbasterd en ontaard. In plaats
van de vroegere christelijke zuinigheid en
spaarzaamheid ziet men, met de weelde,
in zoo menig huisgezin de verkwisting
en geldverspilling binnentreden, de een
voudige voor een splendide levenswijze
verdwijnen, de deugdelijkheid omgezet
in bedriegeljjken uilwendigen glans en
schittering
Ieder, die met opmerkzamen blik in
zijne omgeving de geschiedenis van den
dag volgt, heeft zonder twijfel dikwijls
de rampzalige gevolgen opgemerkt, welke
uit de weelde voortvloeien. Zij zijn tal
rijk en zeer uiteenloopend. Het is onmo
gelijk ze alle aan te wijzen. Alleen wil
ik de gewone gevolgen schetsen der
weelde voor een bepaalde klasse van
menschen, welke men in het dagelijksch
leven bestempelt met den naam van
mannen van zaken, wnarover in een vol
gend artikel. X.
BUITENLAND.
De overdreven weelde, welke in onzen
tijd zooveel zedelijke en financiëele
slachtoffers maakt, vindt haar oorsprong
in de hoovaardigheid des menschen,
welke in uitwendig praalvertoon de
voldoening zoekt der ijdele glorie en zich
openbaart in .de hoovaardij des le
vens." Tot bevrediging zijner eerzucht
tracht men in al het uiterlijke eene bo
Het voortwoekeren der weelde ïs te
meer te betreuren op Nederlandsehen
bodem, daar onze voorouders ons een
voorbeeld, zoo geheel daarmede in strijd,
hebben nagelalen. Hoe beroemd, ja zelfs
spreekwoordelijk, waren de Holland3che
deftigheid en degelijkheid geworden. Hoe
wars waren zij van alle uiterlijk vertoon,
onze voorvaderen, hoe eenvoudig waren
hunne zeden, hoe degelijk hunne levens
Het begint er nu in de Fransche
Kamer fraai uit te zien. Wel zijn wij
gewoon zoo nu en dan eens te hooren
dat de heeren Afgevaardigden het met
elkander niet eens kunnen worden en
zich met argumentum ad hominem te
weer stellen, maar dat een minister zijn
geheele waardigheid vergeet en den spre
ker, die hem eene onaangenaamheid doet
hooren, op de tribune koint afranselen,
zoo iets is zelfs in Frankrijk nog niet
voorgekom' n. Zie hier hoe het feit zich
heeft toegedragen.
Naar aanleiding van een drietal arti
kelen in l'Intransigeant, getiteld: .Veer
tig jaren uit het leven van een Minister,"
waarin minister Constans van allerlei
laagheden werd beschuldigd, hield de
'Afgevaardigde Laur eene interpellatie,
waarop door den minister-president De
Freycinet geweigerd werd te antwoorden,
omdat, zooals hij zeide, het eenig doel
van den interpellant was, die smaad-
artikelen van de tribune te kunnen voor
lezen en op die wijze aan de Regeering
onaangenaam te kunnen zijn. Daarom
stelile hij voor de interpellatie niet in
behandeling te nemen.
Hiermede was Laur evenwel niet te vre-
den. Het ging niet aan, zeide hij, de rechten
der Afgevaardigden te verkorten en aan
de minderheid het zwijgen opteleggen,
alleen om een Minister te dekken, die
reeds lang door de openbare meening
was gebrandmerkt.
Alsnu ontstond een vreeselijk tumult,
te midden waarvan men den Minister
Cbnslans van de groene tafel zag opstaan
en naur de tribune komen, aan den
voet waarvan Laur bezig was aan te
dringen om te worden gehoord. Eer
men tusschenbeide kon konier. had Con-
stans aan Laur twee klinkende oorvijgen
toegediend en van dezen diens paperassen
naar het hoofd gekregen.
Een oogeriblik stilte nu, maar daarna
weer een leven als een oordeel. Laur
werd door zijne vrienden naar zijne plaats
teruggeleid, terwijl ettelijke Afgevaardig
den iter Linkerzijde op den Minister
toeschoten, om hein geluk te wenschen.
Men deed de tribunes voor het pu
bliek en die voor de pers ontruimen,
maar de Afgevaardigden bleven in de
zaal, nictlegcristaaride de zitting ge
schorst was. De meesten waren van
oordeel dat Constans moest aftreden,
maar hij is geen Afgevaardigde en daar
om is het reglement niet op hem van
toepassing.
Toen de zitting hervat was, kreeg
Constans het woord. Hij had, dit er
kende hij, den eerbied, welken hij aan
de Kamer verschuldigd was, uit het
oog verloren, maar hij hoopte, dat men de
redenen eenigszins begrijpen zou. In zjjn
17-jarige parlementaire loopbaan had
hij nog nooit tot de orde behoeven te
worden geroepen, en nu was dit ge
beurd. Hij wilde wel verschooning vra
gen dat hij de betaadslagingen verstoord
had, maar verzocht der Kamer te be
denken, dat er oogenblikken waren,
het i
zijne kalmte te bewaren.
De Kamer gaf door geen bepaald
votum te kennen wat ze van de zaak
dacht, maar besloot met 338 tegen 44
stemmen de interpellatie niet te be
handelen en verdaagde, te midden eener
betrekkelijke kalmte, een paar dagen
hare zittingen.
Door vyf Fransche kardinalen is een
mnnifest gericht tot hun katholieke land-
genooten, waarin zij vooropstellen dat
de Katholieken zich bij eiken, dus ook
bij den tegenwoordigen regeeringsvorm
kunnen aansluiten en dat zij gezamen
lijk op grondwettig terrein moeten strij
den voor den bedreigden godsdienst en
het Concordaat moeten eerbiedigen. Ge
durende de laatste twaalf jaren zjjn de
daden der Regeering in strjjd met de
katholieke leer en ook met do eigen
verklaringen van het Gouvernement. Een
practische godloochening is regel gewor
den openbare gebeden zijn afgeschaft
in Kamer en Schoolde Zondagsrust
opgeheven, de begrafenissen ontchriste-
lijkt. Een nieuwe willekeurige toepas
sing der Organieke Artikelen is in
aantocht, en de vrije beweging der
bisschoppen wordt belemmerd, desgelijks
zelfs hun benoemingen; het budget van
Eerediensl wordt besnoeid, traktementen
worden ingehouden. De religieuzen zjjn
uit hun woningen verjaagd, hun goede
ren worden onrechtvaardig belast. Het
openbaar onderwijs is godsdienstloos
gemaakt, het bijzonder onderwijs wordt
bemoeilijkt. De seminaristen worden tot
den krijgsdienst verplicht, de echt
scheiding is ingevoerd, de geestelijk
heid uit de gasthuizen en weldadigheids
inrichtingen verdreven, vrome stichtingen
en schenkingen worden aan haar bestem
ming onttrokken, de priesters aan wille
keurigheden van maires en kerkfabrieken
onderworpen, enz. enz. Tegenover
dat alles is nauwe aaneensluiting van
alle katholieken dringend noodzakelijk,
om met vastheid op te treden; want
zonder een staat in den Staat te willen
vormen, wil de Kerk ook geenszins een
onderdeel in het raderwerk van den
Staat nitmaken.
Keizer Wilhelm werd Donderdag te
Kiel verwacht om den marine-recruten
den eed af te nemen, maar hjj kwam
er reeds een dag vroeger. Bij zjjn toe
spraak in het exercitie-gebouw vermaan
de hij de recruten steeds indachtig te
wezen aan hun plicht als Duitsche ma
trozen, trouw te zijn aan Keizer en Rijk
en den godsdienst niet te vergeten.
De nieuwe aartsbisschop van Gnesen-
Posen is Woensdag op schitterende
FEUILLETON.
9) Alsnu begon Feraand de geschiedenis dar
schepping en den ral van Adam le verhalen
an legde uit, dat de Zoon Gods mensch gewor
den was in den schoot der Onbevlekte Maagd
door een goddelijk geheim dal Hjj een lichaam
aangenomen had om te kanoën lgden en ster
ven, en ons te verlossen en dit, zoo Hg als
mensch al geleden bad en gestorven was. Hjj
als God onsterfelijk is en een oneindige ver-
dienst- verleend heelt aan Zijne smarten. Er
zgn t* - naturen in Christus
.Twee naturen?"
.Ja, Christus heeft twee naturen, de godde
lijke en de menschtljjke natuur."
,0 Sidnalasa!"
Malek-Al; herhaalde dit woord met een aoort
ontroering, die aanduidde hoe helder de licht
straal was, die in zijne ziel doordrong.
.Maria," vervolgde hjj, ,de moeder van
Sidnalssa, is dns ook de moeder van God?"
.Ja, joist onder dien heiligen eerverheven
titel roepen wjj hare voorspraak in. Zjj bezit
nog een anderen, die ons zeer dierbaar is en
gij Jiiet keat. Maria, de grootc koningin des
btmels, is ook onze moeder. Dooi een nieuwe
waldaad Zijner liefde nam zij bij den dood haars
goddelijke!) Zoons ons allen aan ala hare kinderen.
,U, chrisl'
•t levendigheid,
.Alle menschen." hernam Feraand. .maar
weinigen maken zich hare moederlielde waar
dig. Wat u betrelt, wees ervan verzekerd dat
z(j u zeer bemint, omdat gij goedaardig rijt."
.Zjj bemint mg. zg bemint mij!" riep hjj met
om haar te behagen?"
.Alsnn verklaarde Feraand aan Malek-Al; de
voornaam.ste punten der ebriiteljjke redeleer.
Hg begreep ze volkomen en sprak tot de twee
slaven: .Sidnalssais grooter dan Mahomtd. Ik
verwonder mii nu geenszins, dat gjj zonder kla
gen slis mishandelingen zoudl willen verduren
die men u voor Zgn naam doet ondergaan.
Waarom wordt Zgne heilige en reine wet niet
door ons erkend? Onze marabouts leeren ons
niets dergelijks."
,L'w godsdienst," sprak Feraand, ,ls het
God. Wees niet verwonderd, maar veeleer be
droefd," vervolgde hjj, de verwondering van
Malek ziende, .voorbeen schitterde onze gods
dienst in deze streken met denzelfden glans als
in bet noordenon» priesters, zelfs zeer groote
en heilige, bedekten uw land mei roem. Helaas,
Malek-Al;, uwe vaderen hebben gezondigd de
kromsabel van Mahomed heeft hel kruis vervan
genrechtvaardigheid en heiligheid zgn ver
dwenen het licht is uitgedoofd en de nacht
heelt u in dikke duisternis gedompeld.
.Keer terug." roept de jonge ongeloovige nil
in zjjn* beeldrgke taal.Keer terug, zon van
Sidnalssa, verdrijf den nacht die zich over Afrika
heeft uitgebreid. Geef deze dorre aarde groen
en bloemen wederaan hare kinderen de liefe-
ljjke reinheid dsr hemelen
Er heerschte stille op den bodem van den
put De maan was gedaaldhare stralen, die
niet verdei meer dan lot op de helft van den
muur reikten, dedan Malek-Al; inzien dat het
tjjd was, de slaven te verlaten. .Vaartwel," zei
sen mgi.e
duislerni
:mog g<
uil dsn hemel neerge
daald. Meer dan ooit bezit gjj mijn hartbet
zal mjj niet meer toebehooreu, voordat uw lot
verbeterd is."
Zoodra Malek-Al; de ladder naar boven had
getrokken en den rooster gesloten had, knielden
Feraand sn zgn vriend neer en bedankten God
innig voor de vertroostingen, welke Hg bun
toezond.
Anton vond in het gedrag van Malek-Al; een
nieuwe reden om den waren godsdienst te er
kennen sn haar te beminnsn. Geholpen door
bet licht der rede en de eenvoudigheid van
een rechtgeaard bart, had een muzelman, opge
voed in den vreeselgksten haat tegen al wal
christen is. de valscbheid van zjjn godsdienst
ingezien. Enkele gesprekken wartn voldoende
geweest om hem het christendom te doen be
wonderen en het zaad des geloofs in zgn hart
veel zorg was opgevoed, wiens hart varvnld
was met zoovele voorbeelden eener minnende
en deugdzame moeder; hjj, overtuigd als hjj
was door do overredende- redeneer ingen van
een toegenegen vriend, had er nog aan gedacht
laaghartig den godsdienst te rerwerpen, dien hg
noodzakelijk voor d«n alleen zaligmakendea er
kennen moest. Ds wroeging, die hg daarover
ondervindt, brengt het schaamrood op zgne
wangenhg acht zich der vriendschap van
Feraand onwaardig, inaar de nieuws betuigingen
van achting en toegenegenheid, die hjj van hem
ontvangt, brengen de kalmte in zgne zitl terug.
Ja, voor beiden was dit een zegenrijke nacht
geweest I
Verscheidene dagen lang kwam Malek-Al;
terug ora zich in den chrisleljjken godsdienst te
laten onderrichtenzgn gver groeide aan naar
mate Feraand hem de vertroostende waarheden
en de verheven leerstukken van bet Katholicisme
uiteenzette. Gelijk eene bloem, die in een dorre
aarde geplant en langen tjjd ven water ontbloot
geweest is, baar kroon verheft na sen veriris-
schenden regen, zoo verkreeg de ziel van den
jongen ongeloovige, door den hemelschen dauw
bevochtigd, weer levensvatbaarheid. O, hoezeer
opende zich zgn bart voor de indrukken dsr
genade
Feraand en Anlon van hun kant waren ge
lukkig God te hooren loven en zegenen in eene
taal, die sedert zooveel eenwen slechts lasleria-
gen uitbraakte
.Laat ons hopen," sprak Feraand. ,d»t eens
de godsdienst der christenen in de» streken her
leven zal. Eenmaal onderworpen aan eane ka
tholiek* natie, zou dit gedeelte van Afiika wssr
woiden wat het weleer was, schoon, bloeiend
en beschaafd."
Acht dagen gingen voorbg onder deze ver-
rukkelgke gesprekkenden negenden dag ver
scheen Malek-Al; niet. Verscheidene weken ver
vlogen, zonder dat de twee vrienden wieten wat
er van hem geworden was. Om redenen, die
zjj niet kenden, had hg zich wel gewacht hen
te verwittigen van zgn op banden zgnd vertrek.
Het duurde niet lang of er kwamen hun ge
ruchten ter oore aangaande een aanstaanden
oorlog. De Fransche vlag was miskend en be
ledigd door de zearoovers dezer stad, en Lodewjjk
XIV had gezworen deze zeeschuimers achter ne
te utten tot in hun eigen hol. Malek-Al; was
geroepen om deel uit te maken ven den krjjft-
dienet va.- den De;. Dat was de reden zgner
De haat der muzelmannen tegen de christenen
brak heviger en bloeddoretiger vit dan ooit.
Men sprak ervan ze ellen om te brengen als
Frankrgk hel een of ander tegen Algiers zou onder
nemen. De marabouts predikten alom den hei
ligen oorlog. De stad werd in staat van verde
diging gesteld sn men verwachtte, groote ge
beurtenissen.
In dien tusscbentjjd werd Feraatx'. ziek. De
geheele duur dier ziekte was voor hem een
tjjdperk ven verschillende beproevingen en voor
Aulon een lange reeks van daden van verheven
toewijding en liefde. Dit droevige gedeelte hnnner
slavernij kunnen wg niet onopgemerkt laten
voorbijgaan.
Wat ia Hjj groot, do God dor Christenen I
