Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 47.
Zaterdag 20 Februari 1892.
Vijfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs por drie maanden i
Franco 'per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertontita:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Correspondenten en AdvertenliSn moeten uiterljjk Vrjjdsgavoad
vóór 6 ure aan het bureau bezorgd zjjn.
Frankrijk's Overgang.
Het woord des Pausen, tot de katho
lieke wereld gericht, is voor Frankrijk,
waarop het zoozeer toepasselijk was,
geen ijdele klank geweest, in de Ency
cliek .over de plichten des christen-
burgers" werd de politieke weg inzon
derheid voor Frankrijk aangewezen, het
program van actie duidelijk, zij het
ook met grove lijnen, omschreven. Te
meer invloed moest het op de katho
lieke bevolking van Frankrijk uitoefenen,
omdat daarin het hoogste gezag op aarde
zijne leering verkondigde, zijn heilzame
voorschriften gaf.
Niet aanstonds echter werd het woord
van Christus' Sledehouder door het
katholieke Frankrijk met gewenschte
onderwerping aangenomen en het daarin
ontworpen program tot leiddraad geno
men voor zijn te volgen politieken weg.
Immers, de onderlinge strijd duurde voort.
Zelfs toen de beroemde Fransche kar
dinaal Lavigerie zich verstoutte om do
Fransche Katholieken aan te sporen, alle
partijschappen te laten varen en eens
gezind op te treden tot verdediging van
den bedreigden godsdienst, ging er nog
een storm tegen hem op, ofschoon het
duidelijk bleek, dal hij op aandrang van
den Roomschen Stoel sprak en de mee
ning des H. Vaders verkondigde. Een
scherpe strijd hier en daar, zelfs der
hoogere geestelijkheid, werd in de pers
tegen den beroemden kardinaal gevoerd.
Frankrijk bleek nog niet rijp te zijn
voor eene allernoodzakelijkste kentering
in het politieke leven. De oogen moes
ten worden geopend door vernederende
gebeurtenissen en vijandelijke feiten.
God, die de geschiedenis der volkeren
leidt, heeft achtereenvolgens feiten toe-
gelalen, die als de voorbereidende weg
moeten worden beschouwd tot verande
ring ten goede. Vooreerst de schandalen
van 2 Oct. te Rome tegen de Fransche
pelgrims, de grove beleodigingen tegen
Frankrijk zelfvervolgens de onwaardige
houding der Fransche Regeering tegen
over Italië, haar laf, ja vijandelijk optre
den tegen de Fransche bisschoppen
waren wel in slaat om onder de Katho
lieken een storm van verontwaardiging
te wekken, welke zich lucht gaf in de
krachtige en fiere protesten der bisschop
pen. Hierbij voegden zich de aanklacht
der Regeering tegen den aartsbisschop
van Aix, zijne terechtstelling, zijne schan
delijke veroordeoling de in vijandelijk
heid steeds toenemende houding der Re-
goering tegenover de bisschoppen, de
bedreigingen van den minister van
Eercdiensl, Fallières, om de organieke
artikelen in alle gestrengheid weder
rechtelijk op het Episcopaat toe te pas
waardoor de rechten en vrijheden
der hoogere geestelijkheid zouden wor
den opgeheven en zij tot dienares van
den vijandelijken Siaat zou worden ver
nederd.
Geen heil derhalve viel meer te
verwachten van eene regeering, die meer
leer bleek de dienares te zijn der
Loge en op hare commando's den strijd
tegen den katholieken godsdienst meer
het openbaar begon te voeren. De
cogcn waren gcopcnd.de tijd van spreken
daarte lang wellicht had de valsche
voorzichtigheid gezwegen, zon juist in
de bovengenoemde Pauselijke Encycliek
mschreven: .Daar zijn er inderdaad, die
ieenen, dat het niet goed is, de mach
tige, hecrschende ongerechtigheid vastbe
raden te weerstaan, uit vrees, zeggen zij,
dat de strijd de boozen meer verwoed
maakt. Zijn zulke lieden voor of tegen
de Kerk? Men kan het niet zeggen.
De voorzichtigheid dier lieden is
wel die, welke de Apostel Paulus noemt
.de wijsheid des vleesches en den dood
der ziel", wijl zij niet onderworpen is
of zijn kan aan de wet Gods. Niels is
minder geschikt om de kwalen te ver
minderen, dan eene dusdanige voorzich
tigheid. Inderdaad, hel vastgesteld doel
der vijanden en velen onder hen
ezen niet hel openlijk te verklaren
zich er op te beroemen is, den
katholieken godsdienst, den eenig waren,
te onderdrukken. Om zulk een doel te
verwezenlijken, laten zij niets onbeproefd,
want zij weten zeer goed, dat, hoe meer
zjj hun tegenstanders doen beven, zij des
te gemakkelijker hun snoode onderne
mingen kunnen uitvoeren. Bijgevolg
zijn degenen, die de .voorzichtigheid des
vleesches" beminnen en doen alsof zjj
niet weten, dat ieder Christen een dapper
soldaat zjjn moet van Christus degenen,
die beweren de belooning der overwin
naars te verkrijgen door te leven als
lafaards en door geen deel te nemen aan
hel gevecht, niet alleen ongeschikt,
om den inval van het leger der boozen
tegen te houden, maaar steunen zjj
bovendien dezes voortgang."
Ziedaar de valsche voorzichtigheid,
door den Stedehouder van Christus zoo
zeer naar waarheid geschetst, en waarin
tevens het lafhartig gedrag van zoo
menigen Katholiek opzichtcns de Re
geering in Frankrijk naar verdienste
werd gebrandmerkt. Een groot gedeelte
toch van Frankrijk's Katholieken hadden
zich van Gambetta af steeds buitensporig
toegeeflijk betoondzwijgend legden zjj
zich telkens neer bij de opeenvolgende
sluiksche vervolgingen der Republiek
tegen de katholieke Kerk ondernomen.
Men vreesde, dat een vastberaden op
treden de Regeering te zeer zou verbit
teren men duchtte door openlijken
weerstand de uitbarsting van een hefti-
gen Cultuurkamp, welke het naburige
Duitschland verscheurde; men liet den
vijand begaan en bleef werkeloosmen
weck lafhartig voor den indringenden
tegenstander terug en schonk hem ge
legenheid om onbeschaamd zijn geheime,
vijandelijke plannen te volvoeren.
Eenige verklaring voor dit verregaand
lafhartig gedrag der anders zoo vurige
en fiere Fransche Katholieken vinden wij
in de wijze, waarop de vijand den strijd
voerde. Langzaum, zonder bloedige ge
vechten, trok hjj vooruit, niet langs
openbare, maar langs geheime kronkel
wegen, niet in het open veld, maar
achter struiken en heggen, niet ridder
lijk en fier, maar achter het masker
van gehuichelde en verraderlijke wel
willendheid, immer hel woord van vrede
en verdraagzaamheid op de lippen, doch
inwendig nieuwe aanslagen bereidend,
steeds prevelend van godsdienstvrijheid,'
terwjjl de eene na de andere boei der
vrijheid werd aangelegd. Hoe gevaar
lijk een dusdanige vijand is, bleek ook
hier duidelijk. De onnoozele, goedgeloo-
vige menigte kon in de Regeering nog
maar niet een vijand zien, die het toe
legde op de vernietiging van den katho
lieken godsdienst. Vandaar dat de aarts
bisschop van Aix de Regeering fier
uitdaagde tot een openbaren strjjd,
overtuigd dat deze minder gevaarvol
zjjn zal voor de Katholieke».
Velen echter, en vooral onder dn hoo
gere geestelijkheid, doorschouwden de
listige bedoelingen en geheimen toeleg
der Regeering; wars van alle valsche
voorzichtigheid traden zij krachtig en
fier op, ontmaskerden dikwijls haar
snoode plannen, leekenden telkens pro
test aan tegen de opeenvolger.de aan
slagen, waarschuwden dikwijls hun ka
tholieke landgenooten in de pers tegen
de Regeering, die aan den leiband dor
Loge de verraderlijke tactiek van Juliaan
den Apostaat volgt in het bestrijden
van den H. godsdienst tot uildclging
des Christendoms. Doch het waren slechts
stemmen roepende in de woestijn, stem
men, die, hoe eerbiedwaardig en krach
tig ook, wegstervende, ijdele klanken
bleken te zijn, daar zij van personen
en niet van de gemeenschap uitgingen.
Gelukkig, naar het schijnt, heeft de
rampzalige geschiedenis der iautste dagen
het katholieke Frankrijk de oogen geopend
en is het ontvankelijk geworden voor de
waarschuwende stem, die in hel beroemde
Manifest der Fransche kardinalen zoo
luid en krachtig werd aangeheven. Door
de adhaesie, welke het gansche Episco
paat daaraan schonk, is het voor Frank
rijk geworden de gemeenschappelijke
stem zjjner Herders.
BUITENLAND.
Bü de Pruisische Kamer is eene pe
titie ingekomen, onderteekend door 68
hoogleeraren van verschillende academi
ën, inhoudende bezwaren togen de nieuwe
Schoolwet. Op hoogdravenden toon spre
ken zij daarin over ,d^f eeuwenouden
arbeid der beschaving en ontwikkeling,"
alsof die alleen op de neutrale scholen
te vinden zjjn.
Omtrent den oorsprong van het wets
ontwerp deelt de Munchener Altgemeint
Zeitung als zeker mede, dat Von Zedlitz
dit reeds kant en klaar had toen hij
minister werd en, alleen steunende op
den Keizer, geen zijner coilegaas daar
omtrent heeft geraadpleegd.
De onlangs door Prins George van
Saksen uitgevaardigde dagorder in zake
hel mishandelen van soldaten door hunne
superieuren heeft ten gevolge, dat in
allerlei oorden van Duitschland maatre
gelen genomen worden legen misbruik
van gezag en mishandelingen van man
schappen door onderofficieren. Maar
volgens het oordeel van vele officieren
staat hel vast, dat aan zulke misbrui
ken geen eind zal komen zoolang niet
de Parade-Schrilt afgeschaft wordt.
Die Parade-Schrilt een pas, welke
alleen aan het Duitsche leger eigen is
daarin bestaat, dat de soldaten mar-
cheeren met het been geheel gestrekt.
Hij wordt alleen gebruikt bij militair
eerbetoon en het richtig uitvoeren van
dien pas is een der eerste proeven* bjj
wapenschouwingen. De groote] moeite
en inspanning, welke vereischt worden
om dien pas en andere machinale exer
citiën te leeren, zijn de oorzaak van al
de wreedheid. In den Parade-Schrilt en
de daaraan verbonden oefeningen vinden
onderofficieren overvloedig gelegenheid
om, binnen de perken der reglementen,
de manschappen uitermate streng te
straffen.
In de Belgische Kamer zijn door
de Antwerpsche afgevaardigden eenige
amendementen ingediend op het ontwerp
tot grondwetsherziening, o. a. tot betere
naleving der Zondagsrust en tot betore
verdeeling der Hoven van Appèl, opdat
de Vlamingen niet voor rechters gebracht
worden, die hen niet verstaan en hunne
gelijkstelling met de Walen niet langer
een ijdel woord zij. De Gentsche afge
vaardigden wenschen wijziging van art.
56, ten einde de verplichting om, wan
neer een afgevaardigde minister of rid-
FEUILLETON.
Hot bombardement.
13) Terwijl Feraand en Anton atdns hun
beslaan voorUellen le midden ion de genoe
gens der vriendschap ea de beoefening van den
godsdienst, grepen er om hen heen groole ge
beurtenissen plaats. De nadering der Fransche
vloot bracht in Algiers een hevige gisting teweeg,
die de grootste rampen voorspelde.
Dit ontembare volk, dat geen enkele macht
bad kunnen overweldigen en hetwelk de nuite-
loozo pogingen, op verschillend o tjjden door de
grootste mogendheden van Europa m het werk
gesteld, als dronken van hoogmoed gemaakt
hadden, knarsetandde van woede bjj de ge
dachte aan den nienwen aanval, die tegen het
oorlogzuchtige Algiers gericht werd.
Den ÏO Juni 1683 kwam de flotille in hel
gericht der stad en zag men de Fransche vlag
wapperen op het achip van Duquesne. Als in
een looverslag geraakte de geheele stad in op
schudding, verscheidene Fransche slaven werden
door het ontketende grauw in stukken gehakt,
en hel koitle groote moeite om de ongehoordstc
wreedheden te vermijden en de meni|
bedwang le houden.
Zes dagen lang, gedurende welke de Fransche
vloot hare stellingen innam voor het bombarde
ment der stad, was de stad ten prooi aan eene
onbeschrijfelijke verwarring; alles werd in bet
werk gesteld voor de verdediging der stad
het garniioen telde twaalf duizend geoefende
soldalen en vierhonderd kanonnen, die de wallen
en het fort bezetten. In den nacht van J6 Jnni
werden de eersle bommei
daaropvolgenden morgen daalt
vuur en projectielen op de
paleis van den Dey Baba-Assen en een groot aantal
huizen werden verwoestmeer dan achthonderd
menschen werden onder de puiocu begraven
en de grootste magazijnen stortten in.
Gedurende verscbeidene nachten hielden de
Fransche galjoten niet op met hevig te vuren
*n schrik en ontzelting maakten bjj de Algerijnen
plaats voor dapperheid en woede. De
vrouwen schoolden bijeen, trokken op naar den
Dey, hem met de eene hand hel hoofd hunner
ecblgenooten of de bebloede ledematen huuuer
kinderen vertoonend, en in de andere hand een
dolk, onder hel eenstemmig geroep van
.Vrede!" De afdeeling vreemde m-litie, die
hoofdzakelijk uil renegaten bestond, begon te
ge omstandigheden, waarin men zich bevond,
een goeden raad zon kunnen geven. Baba-Assen
oordeelde het beter een scheepskapitein des
Konings te oDlbieden, de beer Beaujeu, die
sedert acht maanden gevangen was geweost.
Zoodra do Frunsche kapitein verscheen, lied de
Dey hem van al zijne ketenen ontdoen en zoide
hem, dat hjj in ruil der vrijheid, die hem gege
ven werd, een goeden raad zou geven over den
oproerlingen in het nauw gebracht, ging
Dey bezoeken, die den Raad bjjeen riep, en
waarin besloten werd om over den vrede
onderhandelen. Malek-Aly, wiens onlvankel
en gevoelig gemoed hartelijk verlangde naar
bet einde van al die onluaten, stelde voor
De dappere kapitein antwoordde hem. dal hjj
niet beter kon doen, dan rich te onderwerpen
aan den KeLer van Frankrijk, hem verscbooning
te vragen en rich op diens koninklijke goeder
tierenheid te verlaten. Het wederantwoord van
den Dey was, dat hg de stad nog liever in rook en
osch liet opgaan, d ut eene dergelijke laagheid le
begaan. Niettemin liet hjj, door schrik overmand,
Pater Lavacher voor zich verschijnen, dia,
ondanks het gevaar dat bg hior door beliep, nog
sleeda zijne fnnctie als consul vervuldo, en
zond Item met een zijner getrouwen naar het
vjjandelgk leger om le onderhandelen.
Duquesne wilde niet buigen en zeide uit de
hoogte, dat de voorwaarden des konings waren
dat zij zich zonder eenige voorwaarde zonden over
geven en hjj daarenboven noch van wapenstilstand,
noch van vrede wilde booren, voor dat men
alle slaveo, die zich in deslad en de provincie
Algiers bevonden, aan boord bad teruggebracht.
Men keerde naar den Dey terug om hem dit
antwoord te brengen en daarb'jj nogmaals een
enderhond wenschls, antwoordde Duquesne dat
al dat talmen hem begon le vervelen en dat,
zoo men niet dadelijk alle slaven terug bracht,
hg hel bombardement zon hernieuwen.
Toon dit laatste antwoord bekend werd,
heerschle er een oogenbiik van vcrbjjsteiiDg,
maar de vrees behield de overhand en men
durfde niet opnieuw de vreeseljjke gevolgen
van een bombardement afwachten.
Er werd besloten tot nilievering der gevan
genen. Zoodra dit besluit bekend werd, spoeddi
Malek-Aly zich naar hel hospitaal om zjjnen
vrienden deze heuglijke tjjding mede te deeien.
Zg'ne genegenheid niet langer kunnende ontvein
zen, wierp bij zich in de arcien van Fernand,
aan zjjne tranen den vrijen loop latend. .Gjj
rijt 'rij," riep hjj uit, .uwe boeien zjjn verbroken
Maar als gij in uw vaderland teruggekeerd xjjt,
vergeet dan nooit, dat gjj hier een hart achter
gelaten hebt, hetwelk nooit uwe nagedachtenis
Fernand vatto de koortsachtig bavendo hand
van Malek-Aly en Anton en sprak ontroerd
.Mjjn lot bindt zich aan uw lot, mjjn leven aai
bet uwe. Sterkere banden dan onze ketenen
vereenigen ons en niets Ier wereld zal ze kt
brekenMalek, ik beschoaw n ais mjjn bro
wat u betreft Anion, ia droefheid zoowe
in vrengd snit gij in mg steeds een trouwen
metgezel vinden."
Als een loopend vuurtje verspreidde zich inlus-
schenhelnieo wsder bcvrijdingdoordeslad.Twaalf
barken verlieten weldra de haven en brachten 143
slaven aan boord der Fransche vloot over, onder
welke ook genoemdehcerde Beaujeu zich bevond.
Nu kon men eerst inderdaad het groota getal
ongclukkigen schatten, die de zeeschuimers in
hunne macht hadden.
Binnen weinige dagen hadden er vijf honderd
zes en veertig de vrijheid teruggekregen. Men
kan zich de vreugde der bevrijden voorstellen
zjj zagen zich eensklaps aan de macht hunner
vervolgers ontrukt en aan de vreeseljjke gevaren,
waarvan een groot aantal hunner iondgenootan
de slachtoffers waren geworden, en in hel blijde
vooruitzicht weldra vaderland en geiielden
weder le zien. Uit hunnen mond vernam men,
dal ineer dan vierhonderd slaven nog kort
geleden aan de pest gestorven waren en een
vrij gToot getal of vermoord of onder de puin-
hoopen verpletterd waren.
Malek-Aly kwam eiken dag zjjne vrienden
bezoeken en drong er op aan met den meeaten
spoed de stad te verlaten en van de openslaande
gelegenheid gebrnik te maken. Het gelaat van
den jongen krijgsheld nam hierbij «ene sombere
uitdrukking aan en een dolTe smart scheen hem
,De vrede is op handen," antwoordde Fer
nand, ,wjj zullen nniot verlaten; wjj zien niet
van ona vaderland af, maar wjj koesteren de
hoop n over te halen om ona te vergezellen.
Een nog levendiger hope verrolt ons binnenste I
O gjj, van wien wg zooveel lielde en dankbaar
heid ondervonden hebben, veroorloof mjj, nbet
vurigste verlangen oozee harten te opea-
Fnrnand was te ontroerd om te kunnen vol
eindigen bjj wierp Heb in de armen van w-'-k
