Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 1.
Zaterdag 2 April 1892.
Zesde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Baraoveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Absnnemsntsprijs par drie meenden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 241, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Frije der Adrertentita:
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
Correspondenten cn A
vóór 6 ure aan het bure
Eene nabeschouwing.
Het ral velen onder de Katholieken
zeker gewenscht voorkomen, dat over
de gedragslijn der Anti-revolutionnairen
bjj de jongste verkiezing in het district
Amersfoort eenige opheldering gegeven
wordt. Wij voor ons althans achten
eene nabeschouwing niet overbodig.
Op de eerste plaats laten wij hier
volgen een schrijven, hetwelk enkele
dagen vóór het vergaderen van het
.Centraal Comité" in de Oranjevaan
voorkwam.
Wij voor ons aldus de Oraojevaan
tieu de toekomst zeer donker in, waoneer ook
by de provinciale stembus het isolement op de
spits wordt gedreven.
Ja, wjj durven de voorspelling wagen, dat
onze kiesvereenigingen den nadeeligen invloed
van deze tactiek op geduchte wyze zullen doen
Zoodra het volk eenmaal begrijpt, dat de
verkiezingsstrijd toch niet tol overwinning kan
leiden, zullen velen de vaak groote opofferingen
om te gaan stemmen overbodig gaan achten,
en een steeds kleiner «temmencjjfer zal naar
buiten den indruk geven, dat wjj spoorslags achter-
En de eerstvolgende Tweede Kamerverkiezing
zal het bewjjzen, dzt een telkens geslagen leger
op den duur den moej gaat verliezen.
Hier rijst onwillekeurig de vraag
Hoe is het nu in 's Hemelsnaam mogelijk
dat de Oranjevaan slechts enkele dagen
nadien zoo het isolement op de spits
ging drijven?
Wij zullen trachten dit raadsel op te
lossen.
Zooals bekend is, werd door het
.Centraal Comité" in de Standaard in
zeer vage termen de houding bepaald,
die het bij de Statenverkiezing zou
innemen. Op grond dat de Katholieken
zich door geen .vaste bedingen'' wilden
laten inpalmen, werd besloten bij eerste
stemming eigen candidaten te stellen,
en dan, als die hunner partij uitviel, de
candidaat der Katholieken
De jongste verkiezing te Amersfoort vult
het overige aan.
Toch zou het dwaas zijn te raeenen,
dat bovengenoemd besluit zoo r^aar
voetstoots genomen werd. Integendeel
heelt het in de vergadering van het
.Centraal Comité" op hevigen tegenstand
gestuil. De vrienden van de Oranjevaan
hielden volgens getuigenis van de
Standaard zelf-de worsteling daartegen
tien uren voltoen eeist hadden de
voorstanders van bij eerste stemming
een eigen candidaat te stellen het pleit
gewonnen.
Dat het genomen besluit ook voor hen eene
waa -halzerij is geweest, heeft de uilkomst
geleerd. De berekening echter.dat ervoer
hunne partij in dit geval niets te verliezen,
maar integendeel veel te winnen zou
zijn, heeft ongetwijfeld den doorslag ge-
gegeven. Het stellen van een eigen can
didaat kon tengevolge hebben, dat hun
candidaat in herstemming kwam met dien
der Katholieken, en dan zouden de Libera
len hen zeker steunen; en kwam hun can
didaat in herstemming met dien der Libe
ralen, dan moesten de Katholieken hen nog
helpen op den koop toe. Daarbij zouden
de Katholieken, die nog altijd in den waan
verkeeren, dat zij in dit district de meer
derheid uitmaken, eens op gevoelige
wijze aan het verstand'zijn gebracht, dat
ze voortaan een toontje lager behooren
te zingen, als ten minste hun candidaat
niet in herstemming kwam.
Maar hel noodlot speelde de anti-
revolutionnaire leiders leelijke parten.
De eigen candidaat kwam te vallen,
en daarmede gingen al hunne schitterende
droombeelden zoo heelemaal te loor.
Toen was goede raad duur. De can
didaat der Katholieken werd naar den
bekenden weg gevraagd, en daarmede
was de eer alweer gered. Maar de angst
over de gevolgen van hun vermetel op
treden sprak zich reeds krachtig uit in
de Oranjevaan van 21 Maart jl. Daarin
staat woordelijk te lezen
Wien zult ge kiezen?
De heer de Beaulort 'urn uw candidaat niet zijn.
Wjj dingen op zijne persoonlijke eigenschappen
hoegenaamd niets af, zulk een lakti*k verlooieo wjj.
Wij willen zelfs geloo ven dat hjj is een godsdien
stig man, zooals men van liberale zjjde verzekert.
vrienden hem meenen te moeien toeschrijven.
Doch dit alles kan het groote allesbeheer-
sehende (eit niet wegnemen, dat de heer de
Beaulurt candidaat is gesteld door twee liberale
kiesvereenigingen en zich, door die candidaluur j
te aanvaarden, heeft eerbonden in de Stalen
plaats te nemen in de gelederen der liberale j
partij. Wie de heer de Beaufort helpt kiezen j
lutioonair lid.
In goed holiandscb overgezet: leder ami- I
revolntionnai die na den beer de Beaufort elemt,
werpt zjjn eigen glazen in.
Toch hebben ze hun eigen glazen
ingegooidvoor de Oranjevaan zeker
een slag in het aangezicht. Maar was hij j
onverdiend
En nu onze conclusie. Door het ver- j
melel spel, bij de jongsle verkiezing te
Amersfoort opgevoerd, zjju wjj in eene
richting gedreven, die over het geheele
landvoorde Anti-liberalen inzondérheid
voor de Anli-revolutionnairen noodlot
tig worden kan. Een stroom is losgela
ten, die wellicht zeer spoedig de anti
liberale meerderheid in de Stalen van
Utrecht verzwelgen zal. Als gevolg daar
van zullen de twee anti-liberale leden,
door de Staten ter Eerste Kamer afge
vaardigd, hunne zetels verliezen en deze
door Liberalen worden ingenomen. Wij
voor ons hebben getracht dit te voor
komen door vele zaken, deze verkiezing
betreffende, die grievend voor de Katho
lieken waren, geheel onbesproken te
laten, daar het algemeen belang ons
boven alles gaat. Thans echter mocht
ons protest niet uitblijven, nu het blijkt,
dat de rechten der Katholieken zoo
schromelijk worden geschonden. Of nu
dit verfoeilijk spel door de Anli-revolution-
nairen ook bij de aanstaande verkiezingen
zal worden voortgezet, is ons tot heden
nog onbekendmaar dit weten wij nu
reeds met zekerheid te voorspellen,
want het is klaar als de dag dat
een gevoelige uitwerking ook voor hen
dan niet zal uitblijven.
BUITENLAND.
De Fransche radicalen of anarchisten
zijn in den laatsteu tijd druk bezig de
vrijheid der Kerk aan banden te leggen.
Meer dan ergerlijke tooneelen zijn te Pa
rijs voorgevallen. Het gepeupel drong de
katholieke kerken binnen, waar de vas-
ten-predikers conferenties hielden om de
gcloovigcn le waarschuwen legen socia
listische en revolutionnaire dwalingen.
Zij verstoorden die predikatiën door luid
geschreeuw en het zingen van de Mar
seillaise en de Carmagnole, en wierpen
met stoelen naar den kansel om den
redenaar te treffen. Nu zuu men denken
dat de politie deze oproermakers wel
spoedig tol hun plicht zou brengen, maar
dan vergist men zich, want deze bleef
lijdelijk toezien en maakte eerbiedig plaals,
toen de rustverstoorders zich gingen ver
wijderen.
Het eerste ernstige geval van dien
aard had Dinsdag in de vorige week
plaals in de kerk van St Merry en
daarover werd in de Kamerzitting van
Zaterdag de Regecring geïnterpelleerd.
Onder de vele sprekers, die het woord
voerden, was ook de onlangs tot opvol
ger van Mgr. Freppel gekozen rector
der katholieke universiteit van Parijs,
Mgr. d'Hulsl, die voor de priesters het
recht eischte om op den kansel maat
schappelijke vruugstukken te behandelen.
Dit recht werd dooi den minister presi
dent Loubel bestreden, die verklaarde
het te betreuren dat de kansel door de
geestelijkheid in een staatkundige tribune
werd veranderd. Hij zou zich verplicht
zien de kerkgebouwen te sluiten, indien
zich daarin weder ongeregeldheden
voordedenDe meerderheid keurde dit
antwoord goed want met 354 tegen 116
stemmen werd een motie aangenomen
van Philhot, waarin de verklaringen der
Regeering worden goedgekeurd en zij
wordt uitgenoodigd, de bepalingen van
het strafwetboek te doen eerbiedigen,
waarbij aan geestelijken wordt verboden
in het openbaar de wetten en de
handelingen der overheid te bcoordeelen.
Zoo worden dan de rechten der Ka
tholieken door de overheid, die geroepen
is ze te beschermen, met voeten getre
den en hoe kan het anders, dan dat de
socialisten, door zulk eene houding der
Regeering aangemoedigd, op nieuw tot
baldadigheden overgingen. Reeds den
volgenden dag vernieuwden zij hunne
aanslagen, ditmaal is de St. Jozefskerk,
waar zij met een vooraf beraamd plan
binnen kwamen. Een schel gefluit ach
ter in de kerk was het afgesproken
teeken tot den aanval. Dit gefluit werd
van alle zijden herhaald en onmiddelijk
1 begon het bombardement met stoelen
de richting van den kansel en het
gebrul van .Leve de anarchie 1 Leve
ommune 1" Kapelaan Lacour kreeg
stoel tegen het voorhoofd, maar
hield moedig stand, en de pastoor wist
door zyn heldhaftig optreden de mannen
te weerhouden zich over dezen aanslag
op de indringers te wreken.
De conferenties in die beide kerken
zullen nu niet worden voortgezet, want
de overheid is geen bescherming te
verwachten, zoodal feitelijk den Katho
lieken in Frankrijk de vrijheid van gods
dienst niet meer is gewaarborgd. Een
priester van de Sociëteit van Jesus,
paler Forbes, die in Engeland geboren
is, werd, olschoon zijne moeder eene
Fransche is en hij daardoor aan veel
hooggeplaatste Franschen geparenteerd
is, als .vreemdeling" het verblijf in
Frankrijk ontzegd.
Het wordt hoog lijd dat de Katho
lieken van Frankrijk alle verdeeldheid
laten varen,. om zich krachtig aaneenge
sloten tegen dergelijke aanslagen te ver-
De nieuwe minister-president van
Pruisen, graaf Bolho zu Eulenburg,
heeft in de zitting van Maandag de me-
dedeeling gedaan dat het Ontwerp
Schoolwet werd ingetrokken, omdat bij
de beraadslagingen over deze wet geble
ken is dat het geheele land in deze scherp
verdeeld is. De Regeering behoudt zich
evenwel tijd en vorm voor om op deze
aangelegenheid terug te komen. De rech
terzijde ontving deze mededeelingen onder
luid protest, terwyl de liberalen juichten.
De gevolgen van deze wijziging
in den .koers" laten zich nog niet door
zien de liberalen maken zich reeds
angstig over de houding, die het Gen
trum tegenover de Regeering zal aan
nemen, waarop door de Germania wordt
geantwoord dal voor deze fractie altijd
en immer 's Lands belang op den voor
grond zal staan, gelijk zij ook te midden
van den Kulturkampf herhaaldelijk ge
toond heeft. Bij de behandeling van za
ken van minder principieel belang zal
zij evenwel de Regeering, die de liberale
minderheid haar zin geeft, hare macht
doen gevoelen. Dit laatste heeft zij al
reeds geloond bij de behandeling der
begrooling van Marine door het aange
vraagd krediet van 2 millioen als eerste
termijn voor een korvet te weigeren,
zoodat dit met 177 tegen 109 stemmen
werd verworpen. Hadde het Centrum
icli voor verklaard, dan was dit
FEUILLETON.
De Vriendschap ie let Ongeluk.
.Men boeide ona met stevige touwen en legde
aas den dubbelen ring aan om ona aan elkan
der te verbinden, evenals vroeger, dierbare
et welk lot
my waebt: er valt niets aan te veranderen."
.Hjj scheen verblijd over die gemeenschap
van boeien, die ons vereenigde, en bracht bel
verdere gedeelte van den nacht met bidden
door. Verscheidene Torken, die zich in de sloep
bevondeo, hadden hem berkend en keken el
kander verwonderd aan, niet wetende wat zjj
met zulk een voornaam gevangene doen moesten.
Doch Malek scheen zich in 't geheel niet te
bemoeien met hetgeen er om hem been voor
viel.
.Reeds sedert lang," zeide hjj, .wenschte ik
in tegenwoordigheid mijner landgenooten eene
openbare beljjdenis te kunnen afieggen van mijn
geloofthans is de gelegenheid aangebroken.
Ach! ware bet my gegeven, bun den blinddoek
van de oogen te verwijderen 1mocht mjjn
bloed!En eensklaps de oogen terneer
slaande, voegde hjj er by: .myn God, ik ben
een too groot geluk niet waardig!"
,De Dey bad bevel gegeven alle
die pogingen lot ontvluchting zouden in 't werk
stellen, voor hem te brengen, en bjj was te meer
tegen hen verbitterd, wjjl verscheidene slaven
van den Belic er ouiangs in geslaagd waren,
aan de algemeene waakzaamheid te ontsnappen
en aan boord vaeen Fransch schip te vloch
ten.
.Men bracbl ons voor hem en verklaarde
bsm in 't kort, wal er voorgevalleo was. Aan
stonds ontstak Mezzo- Uorto in hevigen toorn
hij wierp een vreeseljjken blik op Malek. .Verra
der!" schuimbekte bjj, .verraadt gjj aidusdezaak
van den Profeet Reeds lang verdacht ik u van
ontrouwgjj zult nwe snoodheid met uw hoofd
.Malek antwoordde niets, en Mezzo-Morto,
hierdoor nog meer vergramd, gebood hem, het
kruisbeeld te vertrappen, ol zicb op den dood
voor le bereiden. Tegelijkertijd wierp hjj bem
een Crucifix voor de voeten. Malek bukte aan
stonds, raaple het op en drukte het aan de
lippen. .Dit is het aibeeldsel van mijn God."
zeide bjj fier, ,ik ben christen, en ik acht rajj
gelukkig, voor mjjo geloof te kunnen ster-
,De Dey gaf een teeken, en aanstonds hieuw
een der chiaoux, die om hem heen stonden, met
één slag van xfln kromsabel onzen vriend het
hoofd af. Korten tjjd alvorens wjj voor den Dey
zooden verschijnen, drukte Malek, die een
gevoel had van hel lot, dat hem wachtte, mjj
de handen sprak diep geroerd.Anton, ik hjop
dat God mg genadig moge zyn: gjj zult ooge-
twjjfeld in levenslange gevangenschap lerugkee-
zeg aan Fernand, aan wien ik zooveel wel-
i te danken heb, dat ik hem in ons vader
land ga opwachten."
.Het bloed van onzen dierbaren en gelukkigen
vriend spatte op mjj terug. Het scheen mij in
dit oogenbiik toe als zag ik eene schitterende
kroon, die een engel bem van uil den hemel
op de slapen drukte; het was de kroon eens
De Eiigolschen
Fernand was te zeer aan zjjn vriend gehecht
geweest om een zoo smartelijk verlies niet
diep te betreuren. Hjj zag ook hoe duidelijk
God hier sprak, bleef eenige oogenblikken onder
den indruk van het gebeurde zwjjgend slaan
cn sprak toen tol Anton.Broeder, God laat
u op aarde acbler om samen met mjj te werken
aan ons hei), voor Zjjn eer en tot geluk onzer
medemenschenlaten wjj ona derhalve inniger
dan ooit met elkander vereenigenMalek zal
ons van uit den hoogen hemel beschermen."
,Ja, mjjn waarde Fernand," hernam Anton,
.laat ons samc-d werken. Meer dan ooit besel
ik, dat wjj hier op aarde slechts Mn doel voor
oogen moeten houden en dat God ons hierin
duidelijk voorgelicht heeft FerAand, gjj kunt u
niet verbeelden boe gelukkig de men der
geescliug voor mij geweest zjjn. Wel ondervond
ik vreeseiyke pijoen, doch myn hart vloeide
over van troost Wat scheen my de hemel
schoon toe!
kroon waardig gekocht te worden
alle mogelijke smartenJa, nu weet ik,
waardoor de martelaren staande bleven
Anton zweeg. Van al hetgeen wjj hierboven
zeiden, is niets overdreven. Anton scheen uit
een hemelschen beker te drinkenhjj scheen
ais het ware een voorsmaak gehad te hebben
van de eeuwige vreugde en zicb nu weer
veroordeeld le zien om zyn pelgrimstocht op
aarde voort te zetten.
.Beste Fernand," hernam hjj, .nu ik gelukkig
mijne gezondheid terug heb verkregen, zal er
geen oogenbiik van myn leven onbesteed voor
bijgaan. Ik zal u navolgen en even ais gjj mjj
wyden aan den dienst van bet hospitaalik
neem Afrika tot mijn vaderland, het hospitaal
tot mijn werkkring aan.
Eene herinnering, die hem altijd pijnlijk
kwam hem eensklaps levendig voor den geest
en wierp een oogeublik een waas van misnoegen
over zyn helder voorhoofd. .Ach mjjn God,"
riep hjj eensklaps uit, .gjj, die myn geestelijke
vader zijt, bescherm den vader, dien gij my
aarde gegeven hebt. Mogen de heerlijke wenschen
myner moeder, die zjj koesterde op het nood
lottige oogenbiik der schipbreuk, te eenenmale
verboord wordenDat is de eenige reden van
van ongerustheid voor mjjwanneer ook deze
opgeheven mocht worden
Anton kon niet verderhjj viel van uitputting
in de kussens terug. Fernand
troosten en sprak.Wees gerust, beste vriend,
God zal uw vroom verlangen vervullen Hy zal
vader, moeder en zoon vei eenigen in gelukkiger
eeuwigheid. Nog een korten tjjd en gjj ziet uwen
vader en uwe moeder, wjj beiden Malek weder 1"
De gezondheid van Anton ging langzamerhand
vooruit, en naarmate zjjne krachten toenamen,
werd zjjn bewonderenswaardig besluit vaster.
Er gingen met zjjn herstel verscheidene maanden
heen en het scheelde niet veel of hjj wa« geheel
klaar, toen min in bet hospitaal de tjjding
vernam, dat oen Engelsch schip de haven wee
binnengeloopen, bjjzondcr met Jet doel om de
gevangenen der Engelsche natie los te koopen.
Werkeljjk verschenen eenige uren later de
Engelsche Commissarissen in het hospitaal
roet eene vergunning om alle slaven hunner
natie vrjj te koopen, een billjjken prjjs voor
hen betalende. Er waren er slechts drie, die
dan ook met omiitsprekeljjke vreugde de tjjding
Niet zonder levendige ontroering was Anton
getuige van bet uitbundig vreugdebetoon der
drie gelukkigen. Hjj bad tot nog toe geen woord
uitgebracht en zicb vergenoegd met de vreemde
Engeischen stilzwjjgend gade le slaan; hjj waa
er zelfs, om bet zoo uit te drukken, bang voor,
dat zjj bem zonden herkennen en bet was niet
zonder eene zekere ongerustheid dal hjj de sla
ven hnnne dankbaarheid boorde betuigen jegens
honedelmoedigen landgenoot, die hun met on ver
moeide toewjjding zjjne zorgen besteed had.
(Slot volgt.)
I
