Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 7.
Zaterdag 14 Mei 1892.
Zesde Jaargang.
DE EEMBODE
roor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
AbMuumaataprija P»z drie
Franco per pot#14**
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
Bureau: Kronvrmtraai, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Advarteatttai
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
vóór i
Een nadere toelichting.
Voor de zooveelste maal hebben de
Katholieken in het district Amersfoort
moeien ondervinden wat samenwerking
met de Anti-revolutionnairen bij de stem
bus te beteekenen heeft.
Wij achten het noodzakelijk dit nader
toe te lichten.
Zie hier de zaak.
Zooals reeds in het vorig nummer van
De Eembode, naar wij meenen, zakelijk
is uiteengezet, had de R. K. Kiesveree-
niging .Recht en Orde" te Amersfoort
op zeer juiste gronden de vier aftredende
leden der Provinciale Staten in ons dis
trict wederom gecandideerd. De kies-
vereeniging ging uil van de overwe
ging, dat op de eerste plaats het
behoud eener anti-liberale meerderheid
in de Staten van Utrecht eene gebie
dende noodzakelijkheid is, en daarom
aan alle hartstochtelijkheid of wrevel
het zwijgen moest worden opgelegd.
Wel had het besluit, door het Provin
ciaal Comité van anti-revolutionnaire kies-
vereenigingeu te Utrecht genomen, voor
ons, Katholieken, eene bedenkelijke zijde,
maar bij nadere overweging kwam men
tot de conclusie, dat het stellen der
twee aftredende anti-revolutionnaire le
den en het steunen der twee aftredende
katholieke leden door de Anti-revoluti
onnaire Kiesvereeniging in ons district
het gevolg zou hebben, dat de vier
aftredende leden bij eerste stemming
allen gekozen werden.
Zoo lieten de zaken zich aanzien, toen
eenige leidersderanti-revolutionnaire par
tij, onder aanvoering van de Oranjevuan,
zich opeens weder in hun ware gedaante
vertoonden. Ter elfder ure, juist na de ver
schijning van De Eembode, werden de kie
zers omtrent hunne plannen, die eenige
dagen te voren beraamd en vastge
steld waren, op de hoogte gebracht.
Van de aftredende anti-revoiutionnaire
leden had alleen de heer W. Beukersin
hunne oogen genade gevonden, die opnieuw
tot hunnen candidaat werd aangewezen,
terwijl, in de plaats van het aftredende
lid, de heer Mr. F. D. graaf Schimmel-
penninck die in het vorig jaar zonder
eenig bezwaar door de anti-revolution-
lire, partij lot candidaat was gesteld,
i door de hulp der Katholieken in de
Staten werd gebracht thans, bij deze
verkiezing, tot candidaat werd aangewe-
deheerJ. H. de Waal Malefijt, die
bij de Statenverkiezing in Maart j.l. door
de Oranjeman met grooten ophef als
een man van karakter was aanbevolen.
Dit besluit werd toegelicht met de
bewering, dat de Anti-revolutionnaire
Kiesvereeniging in ons district geen can-
didaten wilde stellen tegenover de twee
aftredende katholieke leden der Staten;
o neen, volstrekt nietmaar wel tegen-
den heer Mr. F. graaf Schimmel-
penninck. En om de kroon op het werk
te zetten, kwam de liberale kiesvereeni
ging .Amersfoort" daaraan toevoegen,
dat zij opnieuw was vergaderd geweest
besloten had de twee aftredende
leden, de heeren W. Beukers en Mr. F.
D. graaf Schimmelpenninck, en twee
liberalen, de heeren Mr. C. J. W. Loten
Doelen Grothe en Mr. H. Croocke-
witJr., tot candidaten bij de te houden
-rkiezing te proclameeren.
Gunstiger konden de zaken voor de
Anti-revolutionnairen kwalijk staan, dan
deze behendige knoeierij. De heer
W. Beukers werd door drie kiesvereeni-
gingen van verschillende richting aanbe
volen; de heer Mr. graaf Schimmel
penninck kon in het geniep gesteund en
zou toch door de krachtige hulp der
Katholieken zeker gekozen worden op
die wijze kon de heer de Waal Malefijt
er zoo fijntjes tusschen geschoven wor
den. Met een edel man, in den echten zin
des woords, als de heer Mr. F. D. graaf
Schimmelpenninck, burgemeester van
Amersfoort, werdalzooeen spel opgevoerd,
dat zeker door ieder rechtgeaard karakter
naar verdienste zal worden gebrand
merkt.
De gevolgen van deze sluwe poli
tiek moesten zijn, als ten minste
de uitkomst aan de verwachting beant
woordde, dat de twee aftredende leden,
de heeren Beukers en Schimmelpenninck,
werden herkozen, en tevens de heeren
de Waal Malefijt en Croockewit
met twee aftredende katholieke leden
in herstemming kwamen. Wie dan
gekozen zouden worden, behoeft zeker
niet nader te worden aangeduid.
Of het dus hoog noodig was, dat
er van katholieke zijde flinke en krachtige
maatregelen werden genomen, zal voor
zeker geen betoog noodig hebben. Die
anti-revolutionnaire leiders, met de Oran-
n incluis, schenen zeker te ver
moeden, dat de Katholieken in ons
district wel zoo onnoozel zouden zijn, dat
zij dien verraderlijken toeleg niet zouden
doorschouwen maar dan hebben zij nu
andermaal gezien hoe zorgvuldig er ge
waakt wordt om het katholieke kamp voor
overrompeling te behoeden. Met dezelfde
ridderlijkheid, waarmede de Katholieken
het district Amersfoort te allen
tijde den vijand, van welke zijde die zich
ook vertoont, fier en onversaagd te ge-
moet treden, werd ook thans de strijd
aanvaard. Het Bestuur der R. K. Kies
vereeniging „Recht en Orde" te Amers
foort gaf onverwijld uitdrukking aan den
geest, waarmede deVereenigingkrachtda-
dig is bezield, en trad onverschrokken
vier katholieke candidaten in het
strijdperk om bij de slembus het bewijs
te leveren, dat wij, Katholieken, eene
eervolle nederlaag hooger achten dan
eene overwinning, die door kuiperij en
verraderij wordt gekocht.
Het besluit van het Bestuur onzer Kies
vereeniging werd dan ook in eene alge-
le vergadering, daags vóór de
verkiezing gehouden, onder toe
juiching, met algemeene stemmen be
krachtigd.
Wel deed het pijnlijk aan om de
candidatuur van den heer Mr. F. D.
graaf Schimmelpenninck in te trekken,
doch de omstandigheden noodzaakten er
thans toe om uit zelfbehoud, bij deze
verkiezing, aldus te handelen. Wanneer
immers, zooals met grond moest ver
ondersteld worden, de twee aftredende
anti-revolutionnaire leden bij eerste stem
ming werden herkozen, dan bestond de
eenige kans toch om de twee aftredende
katholieke leden in de Staten te be
houden hierin, dat al de vier candida
ten, die in herstemming kwamen, Katho
lieken waren, en dit zou bij trouwe
opkomst der katholieke kiezers zeker
het geval zijn. De vorige verkiezing
toch had reeds uitgemaakt, dat de ka
tholieke kiezers in ons district het grootst
getal stemmen op hunnen candidaat kun
nen vereenigen.
Met dat al is de historie des lands
weder verrijkt met eene daad, die
walging wekt. Wij zouden ons er
dan ook niet zoolung mede bezig gehou
den hebben, ware het niet dat wij hel
allernoodzakelijkst achtten om schijn-
vrienden, wie zij ook zijn, te ontmaskeren,
opdat de Katholieken in het district
Amersfoort niet het slachtoffer wor
den van verachtelijke politieke knoeierij.
Uitslag der Verkiezing.
Bravovoor de katholieke kiezers in
het district Amersfoort. Verblijdender
uitkomst toch dan de Statenverkiezing
voor ons Katholieken heeft opgeleverd,
zal wel door niemand zijn verwacht. Zij
wekt inderdaad verbazing. In het laatste
oogenblik vóór den stembusstrijd werd
door de Katholieken eene frontverande
ring gemaakt en met eene juistheid
uitgevoerd, die vriend en vijand moeten
bewonderen. Met eene vastberadenheid,
zooals alléén bij ons, Katholieken, te vin
den is, waren op de reeds door hen
ingevulde stembiljetten de namen van
de heeren Beukers en Schimmelpenninck
doorgehaald en met die van de heeren
C. T. van Beek en Mr. F. Pen weder
ingevuld. Vast aaneengesloten trokken
de Katholieken den vijand te gemoel,
om te toonen hoe onverschrokken en
krachtdadig zij weten te handelen als
hunne rechten en hunne eer worden aan
gerand.
Maar ook is door die gelukkige stembus-
operatie nu voorgoed uitgemaakt, welk
eene kracht de Katholieken in ons district
kunnen ontwikkelen. Thanshebbenzijzich-
zelvenervan kunnen overtuigen, wat door
een krachtig, eenparig optreden kan
kregen worden. En dat er bij deze
kiezing in iedere gemeente van ons dis
trict, zonder eene enkele uitzondering,
met voorbeeldigen ijver en eensgezind
heid voor onze zaak is gewerkt, is een
feit, dat bij de stembus-opening dag
helder aan het licht is getreden.
Toch is er nog meer dat ons reden tot
blijdschap schenkt. Met vreugde kunnen
wij thans constateeren, dat niet alle
Anti-revolutionnairen ons, Katholieken,
ongenegen zijn, maar dat er waren
die wel degelijk bij eerste stemming tot
zij het dan ook gedeeltelijke
samenwerking bereid bevonden werden.
De stembus kwam ons de zekerheid ver
schaffen, dat in de gemeente Bunschoten
bijna alle stembiljetten ook met den naam
den heer Mr. W. J. M. Bosch waren
ingevuld, zoodat diens verkiezing bij eerste
stemming mede aan de anti-revolution-
kiezers in genoemde gemeente
te danken is, en dit nog wel ondanks
de wetenschap, dat wij de candidatuur
van den heer Beukers uit zelfbehoud
hadden moeten intrekken. Zulk eene
daad zal zeker door ieder Katholiek op
hoogen prijs worden gesteld.
En wat ons niet minder vreugde
verschaft, is, dat ons nu de gelegen
heid geopend is om den edelen heer Mr.
F. D. graaf Schimmelpenninck recht
te doen wede; varen. Want, laten wij het
hier onomwonden verklaren, bij ieder
Katholiek liggen de woorden op de
lippen: de heer Mr. F. D. graaf Schim
melpenninck is en blijft onze man.
Door nooddwang moest diens candida
tuur worden ingetrokken, maar het
deed ons innig leed. Nu echter de
heeren C. T. van Beek en Mr. F. Pen
op zoo hoffelijke wijze zich bij de her
stemming terugtrekken, zoo als in achter
staande advertentien wordt te kennen ge
geven; nu deze heeren eene daad verrich
ten, die verre boven onzen lof verheven is,
nu worden de Katholieken in staat gesteld
de overwinning, reeds zoo schitterend
door hen behaald, met eene echt edele
politieke daad te bekroonen.
Wij wenschen hiermede in geenen deele
onze voortreffelijke R. K. Kiesvereeni
ging „Rechtten Orde" te Amersfoort in
deze zaak vooruit te loopen, maar de
waarheid, die ons boven alles lief is,
inoel ons nu reeds van het hart. Eere
wien eere toekomt I
Aan de katholieke Kiezers in het di
strict onze innige dankbare hulde
FEUILLETON.
Dit de
mijner j
PHTLOPONOS.
5) „Na ton ik de kluts heelemaal kwijt
raken!" Bet ik er een weinig wrevelig op
volgen. .Dat Adolf iets vlugger in hel leeren
is geweest dan Jan, is waar, maar wal geeft
dal. Als bjj nn een vluggen geest gaat toonen
bjj lijn werk, dan zullen wjj daarvan lat.
vruchten plakken, en onze jongen, als bjj
bljjft, kan dan een werkman worden, die met
eere door de wereld zal komen, en dear komt
het maar vooial op aan. Het spgt rojj wel,
beste Bertha, dat ik n moet tegenspreken,
maar dat ge met zulk een voorstel voor den dag
zoudt komen, hed ik in 't geheel niet verwacht.
Hiermede zonden wjj zeer goed onze eigen
plannen den bodem kunnen inslaan, en dat zal
toch door n ook niet gewensebt worden."
„Ik ben bljj Frits, dat je toch begrijpt, di
ik bet zoo kwaad niet meen, want ons gelok en
dat in ons kind Ugt mg na aan het hart, dat
znlt ge zelf wel beseften. Maar toch zie ik
in, waarom de toekomst van ons kind gevaar
zon loopen, ale wjj bem nog eenigen lijd ter
school laten gaan. Ik geloof dat bet goed
zijn, als je met zijn onderwijzer dit zaakje
witdet bespreken, want dan zou het zeer
kunnen gebeuren, dat ge evenals ik, hem gelijk
„O. zit 't 'm daarin," viel ik mjjn vrouw
in de rede, .heelt zjjn onderwijzer u het hootd
op hol gebracht, 't Is wel treurig dal op die
wjjze een huisvader wordt bemoeilijkt. Van hel
standpunt van een onderwijzer tnag zoo
diger zjjn, en ons niet door ijdeltuiterij u
wjjs laten brengon. Voor een onderwijzer kan
bet aangenaam zjjn een vluggen, bevatteljjken
leerling te hebbenmaar daaraan mogen wjj
de toekomst van ons kind niet ten offer brengen.
Adolf heeft schoolsche wetenschap genoeg opge
daan, nn moet bjj zich gaan beijveren een
bekwaam werkman te worden, en daartoe is
ook lijd en talent noodig, prullen van weiklui
loopen er reeds meer dan genoeg."
.Daar bebt je groot gelijk in," liet mijn
vrouw er op volgen, .maar je moet toch niet
overdrijven ook. Een goed werkman zal Adolf
toch wel worden, al blijft bij nog eenigen Ifld
de lessen van zgn onderwijzer bjjwonen. Men
moet nooit de zaken te donker inzien, en dal
is hier toch wel een weinig het geval."
„Do zaken te donker inzien 1 och, neen,
vrouw, dat doe ik niet, maar er zjjn voorbeel-
te wjjzen, die ons tot leering kannen
strekken. Als de tjjd daar is, waarop een levens
staat moet gekozen worden, dan moeten geen
dingen van ondergeschikt belang de hoofdzaak
uit het oog doen verliezen, ten minste ik heb
geen plan mijn voornemens te veranderen. Ik
wil later geen zelfverwijt hebben, dat ik, door
naar anderen te luisteren, de belangen van
Adolt heb verwaarloosd, daartoe ben ik nooit
over te balen, reken daar maar stellig op."
Ons gesprek werd plotseling onderbroken
door liet binnentreden van Adolf, die verwonderd
bleef staan over den ernst, waarmede ditmaal
zijn hartelijke groet werd beantwoord. Na ons
met een vragenden blik te hebben aangestaard,
onderbrak zjjne moeder de stilte en zei
„Al zoo vroeg uit de school Het schijnt
wel dat je begint te verlangen om op het werk
te komen, want de lost tot onderwijs is, naar
het mg tenminste vóórkomt, niet bijster groot
mesr. Nu dat komt goed, want vader begint al
te verlangen, datje op de werktafel plaats neemt."
„O, als vader dat verkiest," gaf Adolf ten
antwoord, .dan wil ik tnjj daaraan gaarne on
derwerpen, maar dat ik geen lust in bet onder
wijs meer heb, neen, lieve moeder, daar vergist
ge n in. Nog dezen morgen beb ik in een
boogere klas plaats genomen, en als vader en
n het goedvinden, dat ik nog eenigen tjjd ter
school kan gaan, dan zou de onderwijzer mij
ook lessen in de Fransche taal beginnen
geven. Volgens zjjn zeggen is dit een voortref
felijk middel om door de wereld te komen, en
een vak is spoedig genoeg geleerd Na zou ik
hein nog deze week tneedcelen, of ik daarmede
beginnen mag."
.Een heilige tweestrijd ontstond in mjjn ge
moed. Ik kon een zeker angstig voorgevoel niet
onderdrukkcu, en van den anderen kant viel het
mjj toch ook zwaar hel verzoek mijns kinds te
weigeren, dat met een zeker ongeduld myn
antwoord scheen af te wachten".
„Hoor eens, Adolf, zei ik, een besluit kan
ik nog oiet nemeneerst wil ik er nog eens
over nadenken, en dan zullen we verder zien."
Mismoedig keerde ik daaroa naar mijn werk
plaats terug, want ik was bitter in mjjne ver
wachting teleurgesteld. Mijn verlangen kon ik
wel bevredigen en mjjn bevel zou zeker door
moeder en zoon worden opgevolgdmaar het
was bet rechte niet meerde lust die het lee
ren aantrekkelijk inaakt, was giootendeels ge
weken, en dat smartte mjj bitter, veel meer
dan ik wilde doen blijken.
.Des avonds werd dit ontwerp op nieuw door
mijn vrouw ter sprake gebracht, en na lang
over en weer te hebben gehandeld, gaf ik toe;
ik had de zwakheid mjjne heilige overtuiging
aan de liefde voor vrouw eu kiud prjjs to geven,
maar God alleen weel, hoe diep ik dit later heb
m betreuren."
.Nu vrouw," was mjjn bescheid, „uw ver
langen en dal van Adolf wil ik bevredigen,
onder de uitdrukkelijke voorwaarde, dat op den
door ons bepaalden tjjd het schoolgaan voor
hem een einde neemt; dit besluit staat bjj mjj
„Wel zeker Frils, daar houden wjj ons aan,"
was het anl.voord van m(jn vrouw, maar de
uitkomst heelt ons wel anders geleerd.
„Van dien tjjd at zette ik wel met kiacht en
ijver mijne werkzaamheden voort, maar toch
niet inel die opgeruimdheid, welke mjj voorheen
den arbeid zoo aantrekkelijk maakte. Ik was
somher en gedrukt, ondanks mg zeiven, ofschoon
ik het in den huiseljjkcn kring nimmer bljjken
liethet kon immers gebeuren, dat ik den toe
stand te donker beoordeelde, en den zon ik
vrouw en kind soms onnoodig smart veroorza
ken, en de omstandigheden waren nn toch een-
„En toch, hoe benjjdde ik desljjds mjjn vriend
als ik bem met zjjn zoon lastig zag arbeiden.
Zjjn kind had de noodigc wetenschap op de
school opgedaan om als werkman door de wereld
te komen, en daarmede waren zjj tevreden,
terwijl mjjn kind bet hoold werd volgepropt
met dingen, die gewoonlijk de rust eu den vrede
van den werkman komen verstoren."
Als die gedachten mjj te veel kwamen kwel
len, vond ik oprechten trooet bjj mjjn vriend.
