Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 15.
Zaterdag 9 Juli 1892.
Zesde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden:
Franco per post
Afzonderlijke
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniglng De Eembode.
Frjje der Adrertentiim
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
- 0.05
uilerljjk Vrijdagavond
Bismarck's wrevel.
Voor eenigc dagen verliet de kluize
naar van Friedrichsruhe zijn stille
en eenzame rustplaats om zich weder
om in het openbaar te vertoonen. Aan
leiding daartoe gaf het huwelijk van
zijn oudsten zoon Herbert met de rijke
gravin Hoyos te Weenen. Zijn reis
liep over Berlijn en Dresden, oin in de
hoofdstad van Oostenrijk het huwelijk
zijns zoons met zijne tegenwoordigheid
Nooit wellicht heeft iemand bitterder
teleurstellingen ontmoet, dan de oude Bis
marck op deze reis nooit wellicht werd
iemand pijnlijker herinnerd aan de vergan
kelijkheid aller aardsche grootheid en
roem; nooit wellicht heeft iemand vlijmen
den de vernederingen gevoeld, waarmede
hij van alle zijden werd bejegend. Zijn ver
schijning in het openbaar staat in de
bitterste tegenstelling met die van
weleer; 't is alom het treurige drama
eener diepgevallen grootheid. Reeds
zoo diep vernederd, werden hem nieuwe
vernederingen bereid, die zijn hoo-
vaardig gemoed met nieuwe bitterheid
hebben vervuld zelfs het sympathieke
medelijden, hetwelk men doorgaans ge
vallen grooten mannen betoond, werd
hem geweigerdhij werd het voorwerp
van minachting en bespotting.
Weleer zou Bismarck's reis naar
Weenen een zegetocht geweest zijn. en
met 't huwelijk zjjns zoons zouden
regeeringen en vorsten hem hunne ge-
lukwenschen hebben aangeboden maar
thans trekt de bekende eeuwige
mopperaar van Friedrichsruhe de nieuws
gierig gapende menigte naar de stations,
lokt eenige ovatie's uit de heffe des
volks of uit een brooddronken studen-
tengroep, roept eenige dames met
bloemtuilen ter begroeting. Weleer zou
Weenen hem als de machtigste in
Europa hebben ontvangen, vorstelijke
eere bewezen, het volk, de rijksgrooten,
de Keizer zells hebben gewedijverd om
hem de schitterendste hulde te brengen
maar thanswordt zijn rijtuig om-
singeld door de dartele straatjeugd, die
in haar vermakelijk spel met den grijzen
staatsman 100 ver gaat, dat parapluie
en politiestok de al tc vrijmoedigon
moesten terug slaan om den overwin
naar der kruchtigc legers van Oostenrijk
en Frankrijk tegen hen te beschermen
thansgeen opwachting, geen
begroeting, geen omhelzing van vorste
lijke en offlcieele personen; alleen Kal-
noky, de Ooslenrijksche Minister-presi
dent, legt eene louter persoonlijke be
leefdheids-visite bij zijn ouden collega
af. Zelfs de Duitsche gezant Prins Reus
trekt zich op last zjjns Keizers bij de
aankomst van Bismarck te Weenen
terug, het bezoek bij den Keizer Frans
Joseph aangevraagd, wordt hem mpnde-
lings geweigerd.
Ziedaar het lieden van den man in
de schrilste tegenstelling met zijn ver
leden De man, die weleer met zijn
gebalde vuist geheel Europa deed sid
deren de man, wiens wil wet was
voor het koninkrijk Pruisen niet alleen,
maar ook voor de Bondsstaten van het
Duitsche rijk, ja zelfs voor den Keizer,
dien hij als zijn meester huicheldede
man, die verschillende staatspartijen als
reptielen in allerlei bochten liet kron
kelen aan zijne voetende man, die
het zwaa/d der vervolging durfde trek-
j ken tegen de katholieke Kerk, die de
onverwinbare en immer zegevierende
Bruid van Christus in slavenboeien wil-
de knevelen de man, die eens in ovcr-
I moedige trots voor de geheele wereld
het godtergend woord sprak „wjj gaan
niet naar Canossahij is gegaan
naar Canossa, niet vrijwillig als een
1 ootmoedige boeteling, maar als weerbar-
steling, gedwongen door de rechtvaar-
digheid Gods wrekende arm heeft hem
voortgestuwd naar het Canossa der
diepste vernedering en ellendigste ver-
achting. Hij, de stichter van het mach
tig Duitsche keizerrijk, viel in ongenade
bij den Keizer, die hem veroordeelde
tot een ambteloos leven als gewoon
staatsburger.
Had de groote en beroemde Rijks
kanselier zich in alle stilte teruggetrok
ken te Friedrichsruhe, de oude roem
hem gevolgd en bijgeblevenzijn
gloriezon ware niet ondergegaan. Doch
eehtvaardigheid Gods volgde hem
op de schreden de hoovaardige moest
nog dieper vernederd, de overmoedige
kerkvervolger nog feller worden gestraft.
God liet toe, dal zijn hoovaardighcid
het werktuig werd om hel strafgericht
hier op aarde in hem tc voltooien. In
plaats van in zijn val de wrekende hand
11 God te erkennen, beschouwde hij
'h miskend, in zijn eer en heersch-
cht dic-p gekrenktbiltere wrevel wor
telde al dieper in zjjn hartrusteloos
werd hij geprikkeld 0111 tegen de Regee
ring zijn wrok te koelen, door voort
durend in toespraken en in zijn lijfsor-
ganen een lavastroom van bitterheden
uit te spuwen, zoodot hij zich zeiven
der algemeene verachting en bespotting
prijs gaf en om zjjn zelfonteerend gc-
:hrijf en gewrijf den minder loffelijknn
titel oiitvmg vani,de oude razende
mopperaar achter den Staatswagen
Niet nnderen, maar zelf knaagde hij da
gelijks aan zijne grootheid en roern, niet
anderen, maar zelf verrichtte hij het
sloopingswerk van zjjn eenmaal verworven
r en glorie.
Bismarck, die zich zelf op deze wijze
heeft vernietigd, meende nog, door hoog
moed verb'ind, de groote en gevierde
n van weleer tc zijn. Welk een ont
siering op zijn reis, wat al teleur
stelling Wat bittere ironie speelde hem
de wrekende geschiedenis dezer laatste
dagen I
Vandaar begrijpen wij, dat de man,
die geen zelfbehecrsching kent, de ver
bittering des geinoeds reeds te Weenen
niet meer kon verkroppen, maar lucht
gaf aan dagbladschrijvers, niettegenstaan
de hij verklaard had ,'t Is mijn plicht te
zwijgen Vandaar dat hij te Friedrichs
ruhe teruggekeerd dagelijks voortgaat met
in zijne organen tegen de Regeering zjjn
wrevel te luchten. Zoo hoftig, zoo ver
regaand zijn thans zjjne uitvallen, dat hij
een ernstige strijd uitlokte van de zijde
van Caprivi, die hem van niet minder
beschuldigt dan de Rcgecring te willen
omverwerpen en het staatsleven in
Duitschland te ondermjjnen.
Zal hot treurig dramn van Bismarck's
laatste jaren zijn onlknooping vinden in
een voroordoelend vonnis der rechter
lijke macht, zich voegend bij de veroor-
dcelende uitspraak dor publieke opinie?
Zal de gekwetste hocgrnoed in hem de
gerechtigheid Gods volvoeren, dat hij als
een verrader des Vnderlands veroordeeld
eerloos ten grave daalt Hot schijnt,
dat God als een vreesolijke les in de
geschiedenis hem deze laatste en diepste
vernedering heeft voorbeschikt.
BUITENLAND.
Bij de verkiezingen in Engeland, die on
geveer drie weken duren omdat ze niet
overal te gelijk gehouden worden, gaat
hel hoofdzakelijk 0111 Humt Itule voor
Ierland. liet is of geen andero strijdvraag
de partyen verdeelt, zoo wordt deze keer
nllcs op den achtergrond gedrongen. Glad
stone, de Grand Old .I/en, trekt ovn-al
rond om zijne ideüen daaromtrent-bij
de kiezers ingang te doen vinden en
liet moot gezegd worden, dat hij daarbij
voorloopig succes heeft. In Ierland
zelf hebben Parnellieten en anti-Par-
nellictcn aan alle veeion het zwijgen
opgelegd om eenparig te strijden voor
do nationale zelfstandigheid van Ierland
onder het gezag der Engelsche Kroon.
Alleen de weinige protestanten nf Oran
gisten blijven met Salisbury zich tegen
eene zoodanige regeling verzetten en
merkwaardig is liet, dat invloedrijke
Katholieken in Engeland, dio lot dusver
meenden den band, welke Ierland aan
Engeland gebonden houdt, niet te mogen
verzwakken, omdat zij vrcczen daardoor
den luister van Groot-Brittanië te ver
minderen, zich meer en meer bij Glads
tone aansluiten.
Ook voor Schotland acht Gladstone
I Home Hide gewenscht, zooals hij in eene
rodevoering te Dalkeith deed uitkomen,
j waarin hij zeide, dat, wanneer Schotland,
I na rijp beraad, ook home Itule of een
eigen Vertegenwoordiging voor zich be
geerde, het deze verkrijgen zal, wijl het
Schotlund's recht is. Hjj voor zich achtte
de tegenwoordige wijze van bestuur in
Schotland „buiten twijfel onvolmaakt."
Het aantal gekozenen bcdraogt nu
reeds 1211 Conservatieven, 19 Unionisten
97 Gludstionianen. Laatstgenoemden
winnen 29 zetels, de Conservatieven
slechts 10.
De berichten over het hecrschen der
•holera in het zuiden van Rusland
worden onrustbarend. Te Bakoe is de
toestand allertreurigst. Men telde er Zon
dag 130 dooden, waai onder ook den
Itnliaanschen Consul. .Vele vreemdelingen
zijn nunr elders vertrokken en ook leden
van den stedelijken raad verlieten de
slad zonder maatregelen Ie nemen tot
ontsmetting.
Even ongunstig zjjn de berichten uit
dere steden in den Caucasus, waar
gebrek en onreinheid den voortgang der
ziekte bevorderen; daarbij heerscht er
eene schrikbarende hitte. In Odessa en
in andere plaatsen van de Krim worden
buitengewone maatregelen tegen de cho
lera genomen, zoo ook in Galicië en in
Hongarije.
Onder het opschriftParijs contra
Berlijn, wordt in eenige Duitsche bladen
het besluit van den Franschen Minis
terraad besproken, wnarin het houden
van eene algemeene internationale ten
toonstelling te Parijs in 1900 in beginsel
werd goedgekeurd. Te Berlijn worden
pogingen aangewendomde voorgeno-
;n wereld-tentoonstelling te vervroegen
die uiterlijk in 1898 mogelijk te
maken. Het hangt er nu voornamelijk
van af hoe de groot-industrie over
dit gewijzigd plan denkt en of zjj zich,
niettegenstaande deze berichten uit Frank
rijk, de noodige opofferingen tol ver
wezenlijking daarvan wil getroosten.
In de Hamburger Nachrichten komt
een aanval voor op de in ons vorig
nummer geciteerde artikelen der Hord-
deuleehe Zeitung. Algemeen word ui deze
artikelen aan rechtstreekschen invloed
der Regiering toegeschreven, maar Bis
marck wil daarvan niet hoorenhij
noemt ze een belachelijk geschrijf van
den redacteur Pindter, dien hjj uitslui
tend daarvoor verantwoordelijk stelt.
Men ziet het dus, niet ridderlijk tegen
over Caprivi, maar zijdelings tegenover
een dagblad-redacteur, zet Bismarck
zijne aanvallen voort en meent daar
door de geheele wereld zand in de
FEUILLETON.
Het Seapnlier vin den Slaaf.
9) De jongeling wilde antwoorden, maar reeds
rokte op een toeken des hooldmans een opzich
ter hem van don missionaris weg. Hel leger
werd opgebrokende karavaan stelde zich in
beweging. Intosschen keerde de missionaris met
de bevrijde slaven, en Paulas' moeder met hen,
naar het Missiehuis terng, de meesten met
vreugde en blijdschap in het hart over de on
verwacht terugverkregen vrijheid. Ook de be
woners der negerplaats waren verheugd, dal
bun geen inval der barbaren bedreigde.
Slechts «én hart, oen moederhart wn»
O, gjj, moeders der beschaafde wereld, dio
reeds meent een onverdrageljjke smart te door
staan, als de poorten van bet eene of andere
gesticht, waar ge uwe kinderen henen zendt,
om u zeiven de opvoedingstaak te verlichten,
xicb voor eenige maanden achter hen sluiten
die xoudt wenschen te sterven, als God eeu
uwer lieve kleinen in de reien zjjner Engelen
opneemt, denkt aan do moeder van Paulus, en
ziet niet op het geringe offer, dat de Afrikaansche
Missiën u afsmeokon I Aan uwe eigene kinderen
zal God het vergelden, wat gij voor de ongo-
lnkkigo negers gedaan bebt
II.
Verscheidene weken waren reeds verloopen
alvorens de slavenkaravaan. waartoe onze jonge
vriend behoorde, zjjn doel, de westkust van
Afrika, naderde. Wjj zullen niet in uitvoerige
beschouwingen Ircdon overde lichamelijke kwellin
gen, die den slaven gedurende hun lange rob
aangedaan werden.
Met duivelschc woede en door de ongehoord*!!
gruwelen trachtten de Arabieren ben tot aan
neming van den Mohammedaauschen godsdienst
te dwingen. De schoonste voorbeelden var
heldhaftige standvastigheid werden door deze
arme slaven gegeven. Menig neg<
stervend nog de zoete nan
dwingt in
Maria
ep, als r
t geloof
ipslagon van den onmonscheljjken
opzichter. Andere christenslaven, die met
sterkere natuur begaafd waren, doorstonden
die wreede marteling, doch aangezicht en I
maten droegen er overal de bloedige li
Mismaakt en tot op het been vermagerd,
neljjk geteekend door de pokziekte, die code:
wad uitgebroken, bereikten zjj eindelijk de
Na al do verschillonde tooneelen van
somber, maagdelijk woud, met zijn bijna ondoor
dringbare lianen, zijne onuitstaanbare muski
zjjne 'heete benauwende temperatuur, verto
zich voor de ongelukkige slaven, met al
majesteit, de blauwe zee. Zou zij hun het 1
vorre na niet I Wel werd don inecst uitgepulton
do zware last elpenbeen afgenomen, doch daar
entegen schroefde men hun kluisters des te nau
wer aan. Een nieuw leven, een nieuwe reeks
van bittere smarten, misschien nog ondragelijker
dan de doorstane, wachtte hen.
Den gohcelen dag lot dat het donkor werd
rs, zich schuil Ie boudenin
uil nu vooral moesten de
slavenhandelaars op hunne hoede zjjn. Hier op
de kust toch en op de zeo kunnen zjj hun
schnndeljjk bedrijf niet meer zoo ongehinderd
uitoefenen als in het binnenland.
Eene arabische brigantijn, een soort van teil
schip met een diep, kerkerachtig scheepsruim,
neemt de karavaan op. Het rooverschip zal
naar bet eiland Pcmbe stevenen en van daar
naar de groote arabischo slavenmarkten, ingevnl
men de Engelsche en Duitsche kruisers gelukkig
ontkomt.
Voorloopig-slopl men nog steeds de geboeide
slaven in een nauw, afgesloten gedeelte van
het verdek. Eerst als men gevaar voor ontdek
king vreest, worden zjj in het diepe ruim. kerker
hol mag ik zeggen, gesleept. Stilzwijgend laten
de slaven hunne beulen begaan. De moesten
schijnen niet eens meer te weten, wat er met hen
gebeurt. Bjj het overstappen op het schip zjjn
zjj voorbjj eenige groote katoenbalen gekomen,
die in een hoek der brigantijn opgestapeld
lagen. Boomwol dal is in hel geheel geen
handelsartikel der slavenhandelaars. Wat motten
die balen bier beteekenen? Pnnlus, dien het
bovenmenschelijk ljjdou nog niet van zjjn volle
denkvermogen beroofd heeft, zooals dit met zjjno
tochtgenooten het geval was, stelt zich in stilte
deze vraag, doch kan er geen antwoord op
vinden. Spoediger misschien dan hjj verwi
had. zal hjj hot vernemen.
Eene frissche bries dool de zeilen der brigantijn
zwellen. Als oen pjjl vliegt zjj over de sp
gladde zee. Een toovornchligo maneschijn, zooals
de nachten in Afrika dio slochts te zien geven,
kaatst vriendelijk terug op do zilte baren. Tal-
looze sterren fonkelen met tropischen glan:
hol uitspansel. Paulus aanschouwt ze met hoop-
vollen blik. Hjj denkt aan zijne moede
denkt aan bel wederzien daarboven, waai
de goede pater hem troostte. Omocht hij
storven, niet wijl dit hom zon verlossen va
licbnmeljjk lijden, want daar spot hjj mede,
maar om den smaad niet behoovon lo ondergaan,
als oen stuk vee op de markt gebracht, geschal
en verkocht lo worden. Voor een fier ma
hart als hel zjjne kon men geen pjjnljjker
ling bedenken. En toch, iedere windvlaa
de zeilen van het schip doel zwellen, brengt
hem nader en nader tol dit schandelijk lot.
Hadde de goede missionaris hem niet geleerd,
dat afgunst zonde is, hjj zou zjjn tochtgenoot,
aan welken hjj vastgeketend is, benijden om den
koortsgloed, die dions binnenste verteert, en die
hom reeds binnen on,kola uren den door den
ander zoo gewenschten dood zal doen sterven.
Opeens zoekt hjj, zoo goed hein zjjne go-
geboeide handen dit toelaton, naar het scapu
lier, dat hjj in zjjn gordel verborgen had. Bij
deze handoling stroomt nieuwe moed a
electriache stroom door de ledon des armen
jonkmans. Haastig doet hij het licb om den
hals. Bestond er wel grooter gevtar voor hem,
dan op dit oogenblik, waarin de moedeloosheid
zich meester .van hem begon te maken?
Daar klinkt uit do veris een schotHet is
een toeken, dat de brigantijn do opmerkzaamheid
trokt van een kruiser. De arme slaven wisten
dit wel. Vele oogen, die oen oogenhlik te voren
nog in doffe vertwijfeling voor zich heen staar
den, helderden plotseling op. Van den tegen-
overgcstelden kant van het schip klinken Je vloe
ken en gesmoorde kreten der verraste Arabie
ren. In kooi tsachlige baast worden de bevelen
gegeven, eon dobbel aantal zeilsn wordt bjjge-
zet, alles wordt in het werk gosteld om den
dans gelukkig te ontspringen.
De rooverliooldman snelt naar z(jn slachtoffers
en richt tot hen eeie donderende toospraak.
„Gjj honden." roept hjj uit, „gjj springt wsl
op van vreugd, gjj hoopt inwendig, dat dis
vervloekte kruiser ons achierhale enubevrijde.
Maar verstaat mjj wel. Niets vso dat allea zal
gebeuren. Mocht het ons niet gelukken
te ontkomen, en die verfoeilijke blanken
zich van de brigantijn meester maken, daabe-
vool Ik u allen zooals gij daar staat, te verkla
ren, dat g[j vrijwillig slaaf geworden z|Jt. Aldus
moet de vjjand met beschaamde kaken es 100-
dor ons Iets te kunnen doen, terugtrekken. Wie
zich tegen mijn bevel verzet, bjj Allah, die isl
eene straf ontvangen, zooals ar nog nimmer een