Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 18.
Zaterdag 29 Juli 1893.
Zevende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par dria maandan:
Franco per post
Afzonderlijke
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar Advertent! in:
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.50
TOEGEVEN.
De tijd, waarin wij leven, is geen tijd
meer van kracht en vastberadenheid,
maar van grenzenlooze zwakheid en toe
gevendheid. Toegeven is de algemeene
leuze, is de heerschende mode geworden.
Men vraagt zich niet meer af, of daarmede
het gezag wordt ondermijnd, het heil
van huisgezin, staal of maatschappij er
door wordt ten gronde gericht. Men geeft
toe, zoodra men eenigen tegenstand ont
moet, men vreest den strijd en ontwijkt
dien, zonder de rampzalige gevolgen te
berekenen, welke dikwjjls uit dusdanige
zwakheid voortvloeien. Wij zien hierin
de bron van veel kwalen, waaraan
de hedendaagsche maatschappij lijdt, die,
beroofd van hare beste levenskrachten,
als verouderd en versleten henen neigt
tot het graf.
De oorzaak is niet ver te zoeken,
wjj vinden haar in het liberalisme, dat
sinds een reeks van jaren zjjn verderfelijke
opperheerschappij heeft uitgeoefend. Als
staalkundige partij ongeloovig, is de
openbaring van haar diepste wezen
zwakheid en toegeven. Hoe toch
kan het anders? Wanneer men God
loochent en Zijn oppersten wil, in den
godsdienst veropenbaard, niet meer als
leiddraad voor zijne handelingen erkent,
dan vervallen noodzakelijk plicht en
geweten, men handelt naar eigen wille
keur, de verantwoordelijkheid onzer daden
voor den oppersten rechter houdt op.
't Is duidelijk dat daarmede de ware
grondslag valt, waarop volhardende
kracht en vastberadenheid mogelijk zijn
uit hooger plichtbesef, welke ons staalt
in tegenkanting, ons harnast in den
strjjd en ons kroont met de overwinning
de kroon der volharding. Hel ongeloovig
liberalisme kent geen hooger plicht en
doel dan het eigenbelangbrengt het
belang der partij het mede, dat men
laveert en schippert, het bljjkt in het
toegeven grenzenloos -, 't egoïsme leidt
zijn daden.
FEUILLETON.
Onschuldig veroordeeld.
V Ongeveer een helf nor verwijderd ven
het wond, welks westelijke room ie grens des
lende uitmaakt, ligt bet dorp H., met zjjne lecm-
hulten, die eieh beveilig in de glanzende rivier
afspiegelen. Lie bewoners, meest enne lieden,
vinden bon besteen in de viscbvangst.
In den nemiddag vöór dec dag waarop onze
geschiedenis aanvangt, stond een jonge, stevige
boer aan let venster ren een der laatste wonin
gen en wierp een mismoedigen oogslag op den
majestueus daarheen rollenden stroom en dan
weder op den eschgrauwen hemel. Vroeger dan
gewoonlijk had de visacher zijn dagwerk geëin
digd, de netten lagen ineengerold naast hem op
De deur van het vertrek werd opeens geopend,
en een oude vrouw trad binnen. Zjj was armoe
dig, maar uiterst zindelijk gekleedbaar voor
schoot dat zoo lang was als baarkleed, en da doek,
dien zjj om de schouders droeg, waren zoo hel
der ca wit als sneeuw. In de hand hield zjj een
gebedenboek en een rozenkrans.
.Waarom weder zoo mismoedig, Hubert?"
vroeg zjj, hare band op den schouder baars
ioods leggende, nadat zjj hem een wjjle hoofd
schuddend bad aangeziep. .Gjj zjjt sinds
eenigen tjjd niet meer zooals voorbeen. Kunt
gil uwe moeder niet zeggen, wat u deert?"
Daarbij voegt zich de neutraliteit als
zijn beginsel op godsdienstig gebied,
waaruit volgt, dat het zich verzoent en
vereenigt met iedere gezindte, welke de
neutraliteit niet veroo_deelt. Vandaar
heelt het liberalisme zijn volgelingen onder
Protestanten en ongeloovigen, onder Joden
en vrijmetselaarsvoor allen, die slechts
op staatkundig gebied de neutraliteit
willen huldigen, zet het de poorten
zoover mogelijk open. Het liberalisme
is dan ook een chaos geworden, waarin
alle elementen dooreen woelen, allerlei
stoffen vermengd zijn.
Geen wonder derhalve, dat het lang
durig heerschend liberalisme een maat
schappij heeft gekweekt zonder kracht
en vastberadenheid. In neutraliteit wor
telt geen vastheid van handelen, in 't
ongeloof ligt niet de bodem, waaruit de
deugd der sterkte opschiet en tiert, hel
geloof alleen geeft ware deugd. Men zag
dan ook het liberalisme, overeenkomstig
zijn wezen, zich door toegeven uitbrei
den, door toegeven zich staande houden.
Toegeven werd door het liberalisme tot
heerschende mode gemaakt, tol alge
meene levenswet verheven allerlei theo-
riën moesten de karakterlooze zwakhe
den billijken en ingang doen vinden, de
noodlottige voorbeelden sleepten de massa
mede. Waar het kwaad moest worden
gestuit, sprak men van drang en dwang
en noodzakelijkheid, welke men in hun
vaart niet keeren kan, en met deze dwa
ling waande men zich in het ongeoor
loofde toegaven gerechtvaardigd.
Op één punt slechts heeft het libe
ralisme vastheid en volharding geloond,
nl. op staatkundig gebied. De modelstaat,
welken het zich droomde, moest zijn een
staat zonder God. Op dezen weg ont
moette zij het christendom, dal de neu
traliteit op staatsgebied als een onzin
nige dwaling verwerpt en den staat op
ware christelijke grondslagen wil zien
gevestigd. Strijd was derhalve onver
mijdelijk, en waarlijk het liberalisme
heeft dien strijd gestreden met eene vol
harding, eene betere zaak waardig het
Bjj deze onverwachte beweging bad Hubert
zich haastig omgewend; eeu traan glinsterde in
zijn oogen, die hij met den rug zjjner hand weg
vaagde. .Moeder," antwoordde bjj somber, ,gjj
kunt rnjj toch niet helpen."
Dat hebt gij gisteren reeds gezegd maar mag
dan uw moeder niet eeus weten wat u kwelt?"
Ue jonge man zucbtle, en deed eenige slappen
heen en weder in bet nederige vertrek. Hjj was
slank gevormd, en toch krachtig gebouwd zjjo
oogen badden een goedhartige uitdrukking, het
geen aan zjjo wezen een zekere innemendheid gal,
maar open en vrij. Zijn wangen waren lichtge
kleurd ee zijo aangezicht zonder baardkastanje
bruin haar dekte in weelderige golving zijn
hoold. Een kort buis, een broek lot aan de
knieën en dikke grauwe kousen maakten zijn
,lk wil ter biecble gaan, mjjn zoon," onder-
krak de moeder bet pijnlijke stilzwjjgrn, ,en ik
zou zoo gaarne zien, dat ook gij uw hart bji den
prieeter gingt uitstorten, opdat bet weder rustig
wezen kan."
,lk heb niets zondigs gedaan, moeder," ant
woordde Hubert geroerd, .wees daatover dus
niet bezorgd."
.Maar nw toestand doel mjj zoo innig leed."
.Welnu moeuer, boor dan ik bemin Mathilda
Logger, eu hoopte met haar op een gelukkig
huwelijk. Ea nu beeft zjj mjj eergisteren ge
schreven, dat haar vader niets van mjj weten
wil, ik ben te arm voor hem"
Deze mededeeliug, die slechts met moeite over
de lippen van Hubert komen kon, «choco de
geniet de noodlottige eer den volkeren
God en Godsdienst te hebben ontrukt en
ze daardoor rampzalig te hebben gemaakt
vastberaden was het in hel verwoesten
der grondslagen van kracht en sterkte,
welke ontspringen uit God.
In al het overige was het karakter
loos meegaande en beginselloos toege
vend onder zijn invloed bezweek de
kracht en trad dc zwakheid in al zjjn
ellendige vormen op. Mannen van ener
gie en volharding werden zeldzamer,
modderaars en schipperaars daarentegen
ontmoet men op ieder gebied bij de vleet
van 't liberalisme heeft men uitmuntend
de kunst geleerd van laveeren en bijzei-
len, van zwakheid en toegevendheid, De
vastbeiadenheid staat als verweesd, zeld
zaam nog aanschouwt men de verbas
tering daarvan. De deugd toch, zegt 't
spreekwoord, ligt juist in het midden.
De afwijking van dit middenpunt ont
aardt in ondeugd, zal óf uitloopen op
zwakheid óf wel op halsstarrigheid, of,
gelijk men dit in't dagelijksch leven noemt,
op koppigheid of stijfhoofdigheid.
Het pure Calvinisme diene hier te
lande op godsdienstig en staatkundig
gebied ten voorbeeld, 't Is de bijzondere
karaktertrek van iedere ketterij, die zijn
laatsteii grond vindt in de hoovaardigheid,
welke zich-zelf genoegzaam waant. Het
is voor geen overreding vatbaar, sluit
de oogen voor het licht der waarheid,
drijft op wieken der eigen rede, welke
het schoon faalbaar loch onfeilbaar acht,
en gaat zijns weegs, zich vermeiend
in 't bewustzijn van eigen kracht,
zich verliezend in het zalig genot zelf
standig, zich-zelf te zijn. Is deze geest
gevaren in personen, die zich door ta
lenten en onvermoeiden arbeid heb
ben weten op te werken tot leiders, dan
verlagen dezen hun party tot willooze
volgelingen, zjj ver./erpen alle gezag
voor zich en leggen het anderen met
onverbiddelijke gestrengheid op; zij heer-
schen als despoten en hun wil moet
wet zjjn. Dreigt eene breuk of scheuring,
zij vervolgen hun koers zonder te over-
moedcr niet bijzonder te verrassen. Een glim
lach speelde om baren mond.
.Heb ik het niet gedacht," was haar ant
woord, .dat des grenswachters dochter u dit
leed heeft aangedaan. En daarover bekommert
gÜ uV"
.Ja!"
Io dit met wrevel uitgesproken Ja" lag de
gelieele ingehouden wrok, die in Hubert's borst
sinds drie dagen bad gewoeld. Maar deze bit
terheid verdween spoedig, want met een smar
telijke uitdrukking in zjjn slem ging hjj weder
.Aeb, moeder, ik bad rnjj de toekomst aan
op eens die blijde dioom vervlogen. Ik geloof,
dat ik niet zonder haar gelukkig zal zjjn, zjj is
zoo braai, zoo vlijtigik vind nooit eene andere,
De woorden vloden zonder hartstocht, zonder
opgewondenheid van zjjoe lippen, maar de toon
waarop hjj sprak deed genoegzaam gevoelen,
wat er in bet gemoed van den joogen visscber
omging. Het was de ongekunstelde niting van
een onbedorven hart.
.Wanneer ik werkte," zoo ging bjj, meer tot
zich zelf dan lot zjjoe moeder sprekend, weder
voort, .wanneer ik mjjne netten uitwierp, dacht
ik aau haar; als ik terugkeerde, vermoeid en
beladen, stelde ik mjj voor, hoe schoon bet
wezen zou, als Mathilda mg ontving, rnjj wacht
te; en nu? Doch het is uiet uit!" zeide
bij met verheffing van stem, „zoo gemakkelijk
laat ik mjj met afschepen. Ik ben deo opzichter
wegen of het belang der partij, welks
zjj voorgeven te dienen, schade wordt
toegebracht, of het algemeen heil wordt
ten gronde gericht. Hun hoovaardige
geest weet, spitsvondig genoeg, redenee
ringen overvloedig op te diepen om hun
starheid te verdedigen, hun gedrag te
rechtvaardigenzij redeneeren als de
gevallen engelen in Vor.del's .Lucifer",
waarin de eer en de onaluanke-
heid, de zelfstandigheid der eigen partij
en van het eigen ik schering en inslag,
de Alpha en de Omega zijn. Waarlijk
eene slechte redeneering, welke de ondeugd
het masker geeft van deugd, welke,
gelijk bjj Lucifer en zijn volgelingen,
uitloopt op ondergang en val.
De ware Katholiek daarentegen weet
het juiste midden te houden zorgvuldig
vermjjdt hjj de uitersten en beoefent
de deugd. Uit zijn godsdienst put hij
de kennis van Gods H. wil, en tevens
de kracht om overeenkomstig de stem
des gewetens zich daaraan te onder
werpen en dien bereidvaardig te
volgen. Bij de wisselende voorvallen
des levens kent hij zjjn taak, door
Gods oppersten wil hem opgelegd
nederig en zachtmoedig vervult hij zjjn
plicht en den wil Gods, zoo dikwijls hem
toegeven geen zwakheid maar deugd
toeschijntonverzettelijk en standvastig
staat hij als de onwrikbare rots, wanneer
hij overtuigd is dat toegeven ongeoor
loofde zwakheid zoude zijn, al moest
hjj ook, geljjk de martelaars, het ofl'er
zijn levens brengen.
BUITENLAND.
Het geschil tusschen Frankrijk en
Siam dreigt een ernstig karakter aan
te nemen. Er was door Frankrijk een
ultimatum gesteld van 48 uren, binnen
welken tijd Siam had te besluiten om
aan Frankrjjk eene schadevergoeding af
te staan in grondgebied eu in geld. Deze
eisch is door Siam niet ingewilligd, zoo
dat, zonder eigenljjke oorlogsverklaring,
de vjjandelijkheden begonnen zijn met
de blokkeering der kust van Siam.
De Fransche gezant te Bangkok, de
tot mjjnen dienst? Dat is ook een kapitaal,
en o, ik wil arbeiden, dat het een lust is. Is
Logger dan rijk Heelt zulk een arme beambte,
een grenswachter, dan meer dan dageljjksch
brood? Maar ik weet wel waar de schoen
wringt. Hij zou gaarne met zfii dochter groot
willen worden in de wereldeen visscber is
hem als schoonzoon niet voldoende, niet voor
naam genoegde gemeente-ontvanger, die
nauwelijks hier is. en Mathilde nangesprokeu
meent hg, dal hel meisje minstens de vrouw
van een inspecteur moet worden. Ha ha! Ma
thilda houdt veel te veel van mg
Het deed Hubert goed, dat hjj op die wjjze
d.-n drukkendeu last zijns harten eenigermate
verlichten kon na voelde bjj zich raeds een wei
nig opgelucht. .Maar ik weet wat ik doe," liet
hij er aanstonds op volgen." Moeder, heden nog
spreek ik met den opzichter en vraag hem, ot
bjj rnjj zijne dochter geveo wil of niet"
.Dal a oei gjj niet doen," antwoordde de
moeder ernstig, .het ware oowelvoegeljjk, na
bet bijna donker is. Zoo 'n haast heeft de zaak
loch zeker niet. Mathilda loopt niet weg. Wacht
liever een passende gelegenheid af; ik heb
legen bet meisje hoegenaamd niets en daarom
wil ik zelf eens met dsn vader spreken."
.Wachten, moeder? Neeo, ik moet welen
hoe bet er mee staat, de saak moet in orde
komen. Vrees niets; ik wil in alle kalmte met
den vader spreken en hem zeggen, dat wjj elkun-
hoofdstad van Siam, is van daar ver
trokken en de aldaar verbljjf houdende
Franschen zijn onder de bescherming
gesteld van den Nederlandschen consul-
generaal, den heer R. C. Keun.
Frankrjjk heeft in deze echter niet
alleen rekening te houden met Engeland,
dat eene machtsuitbreiding van Franrjjk
in Achter-Indië niet zoo zoetsappig zal
laten voorbjjgaan, maar ook China
komt er tegen op. De Chineesche gezant
te Parys heeft namelijk den minister
van Buitenlandsche Zaken Develle doen
weten, dat het door Frankrijk geambi
eerde grondgebied aan China behoort
en dat derhalve Siam daarover niet te
beschikken heeft. Dit beteekent zooveel
als dat de Franschen het in Tongkin
ook weer te kwaad zullen krijgen met
China, zij het al niet openlyk, dan
toch zeker in het geniep door oogluikend
toe te staan dat de nog niet geheel
bedwongen rooverbenden der .Zwart
vlaggen" zich opnieuw zullen vertoonen.
In den jongsien Franschen Minister
raad werd besloten in de vastberaden
houding tegenover Siam te volharden.
Er is een kruiser heen gezonden, gewa
pend met 14 kanonnen en bemand met
200 koppen. De Britsche vloot in de
Siameesche wateren is met eene kanon
neerboot versterkt.
De minister van Marine in Siam is
een geboren Franschman en een nako
meling van de familie, waartoe de groote
kardinaal De Richelieu behoorde, wiens
naamgenoot hij is. Een ander Europeaan,
de Belgische oud-minister Rolin-Jacque-
myns is de raadsman des konings in
oorlogszaken.
Volgens de Libre Parole is President
Carnot's gezondheidstoestand van dien
aard, dat hij zich aan eene ernstige
operatie zal moeten onderwerpen, waar
over zjjne familie zich zeer ongerust
maakt.
De Belgische Kamer heeft vier weken
beraadslaagd over het nieuwe grond-
wets-artikel, regelende de samenstelling
van den Senaat. Men is het er eindelijk
over eens geworden dat dit Staatsli
chaam zal worden gekozen voor de helft
door de gewone kiezers voor de Kamer
en voor de andeie helft door de Pro
vinciale Staten.
Te Ensival, bij Luik, is weer eendy-
namiet-aanslag gepleegd op de woning
van den directeur eener fabriek. Geluk
kig zjjn daarbij geen menschenlevens te
betreuren, maar de schade is zeer aan-
Bezorgd staarde vrouw Roller in de oogen
van baren zoonde beslistheid en hartstochte
lijkheid van huren anders zoo rustigen en
inschikkcljjkcn Hubert Terras te haar. ,Hg
plaagt zich reeds dagen lang met die zaak,"
dacht zjj, .wellicht is het beter dat ik hem zjjn
gang Iaat gaan."
Midderwjjl had de visscber zjjn hoed Tan den
spijker genomen en zeide, zjjne moeder de hand
reikend, .God beveelt; zoo ik hoop breng ik
oen goede boodschap terug."
.Dan zal ik u afwachten," hernam de moeder,
den hoofddoek afleggend. Een zware zacht ont
snapte baren borst, toen de zoon het hals
Hubert saelde weg, de fijne regen sneed zjjn
gloeiend aangezicht, hg achtte het niet. Wel
honderdmaal ondervroeg hjj zich, wat hjj Logger
zeggen zon, als hjj hem bidden en bezweren
zou, het harde woord terug to nemen. De weg
naar het boscb was slecht begaanbaarde regen
had den bodem geheel doorweekt, maar Hubert
merkte dit kwalijk. In een half nor had hg deo
zoom van het wond en de woning van Mathilda
Tusschen machtige eiken en beuken lag het
huis van den grenswachter rustig verscholen
aan deze woning, wier gevel met klimop weel
derig omrankt was, en wier heldergroene venster
luiken bevallig tegen bet donkers loof afstaken,
•loten zich kleine nevengebouwen en stallingen
aan, want de opzichter wat niet slechts grens
wachter, maar ook dorpeherbergier.
