Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 32. Zaterdag 4 November 1893. Zevende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATEBDAG. Abonnementsprijs per drie maanden t BureauKrommestraat, F- 227. Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. PriJa dar Advartaaütai Van 1 tot 6 regelsf 0.30 Voor iederen regel meer- 0.05 CorrespendentiSn en Adverlentiên moeten uitarlj'k Vrijdagavond Zijne Heiligheid den Paus betreffende deze quaestie is niet de oplossing van n het volks- maar van het .arbei ders-vraagstuk." En niemand twijfelt eraan, dat de Paus niet het juiste woord tot betiteling heeft gekozen. Een groot, een diepgaand verschil ligt in de woorden volks- en arbeiders-bond het eerste is zoo algemeen mogelijk, het tweede beperkt zich tot eene bepaalde klasse der maatschappij. De naam arbeidersbond heeft een enge, beperkte beteekenis. Een bond onder dezen titel heeft doel en streven in be perkte beteekenis aangeduid; hij stelt zich voor om in vereeniging, des te krach tiger op te treden, omdat daarin de kracht gelegen is tegen het despotisme van het kapitaal, zijn rechten tegen miskenning of schennis te verdedigen en door het verkrijgen van wettelijke bepalingen te verzekeren. Men bepaalt zich derhalve uitsluitend, krachtens de benaming, tot de zaak der arbeiders. Volksbond daarentegen heef! eene zeer rekbare of liever algemeene beteekenis. Niet de arbeider, maar het volk treedt hier voor zijn rechten op; niet een gedeelte, voor particuliere belangen, maar het volk wel niet volgens de bedoeling het gansche volk, maar het plebs, de vierde stand gordt zich aan ter zelfverdedi ging, vereenigt zich ten strijde. Waar voor? zoo vragen wij, waartegen? Volgens de beteekenis des woords, voor de miskende rechten des volks, tegen den staat, tegen de regeering. Immers, waar geen schennis van volksrechten plaats heeft, door den Staat, dcor de Regeering, daar is eene vereeniging, een bond des volks louter dwaasheid en zin neloos. Is richting en doel hier aange wezen niet gevaarlijk in onze revolution- nab® tijden? Wekt deze benaming geen bange bezorgdheid voor de toekomst, nu er een socialistische geest waait over de wereld, waardoor zoovelen zjjn aange tast onder de opgeroepen klasse? volksbond wordt door het bijvoegelijk naamwoord katholiek beperkt. Volkomen waarSlechts een gedeelte van het Nederlandsche volk wordt door de samenkoppelingdezer woorden aangeduid, de belijders van den katholieken gods dienst, maar toch wordt krachtens den titel dit gedeelte onbeperkt, in zijn geheel genomen. Is dit het doel der oprichters Geens zins! Zij willen uitsluitend de belangen behartigen der arbeiders. Maar wie ziet dan niet in, dat, wanneer dit gedeelte der Katholieken wordt opgeroepen onder de benaming van volksbond, de arbeiders worden vereenigd tot eene politieke partij, en alzoo worden afgescheiden van hun meergegoede geloofsgenooten, zoodat de verdeeldheidonder de antirevolutionnai- renvan .patrimonium" en .aristocratie" op katholiek terrein zal worden overge bracht en onze politieke macht en invloed te eenen male zal zijn verbroken. Krachtens deze algemeene benaming derhalve streeft men het zich voorgestelde doel voorbijniet de bijzondere belangen der arbeiders, maar hun algemeene als staatsburgers worden aangewezen niet de verdediging hunner rechten tegen het despotisme van het kapitaal, maar tegen den Staat, tegen de Regeering, waardoor men den opgeroepen vierden stand in eene gevaarlijke richting plaatst, in democratische bedding voertvoor de rechten des volks wordt hjj ten strijde geroepen. En hier Vontsluiert zich het grootste gevaar, wanneer men bedenkt, wtft tegenwoordig al onder volksrechten wordt verstaan, welk een uitgebreide beteekenis in latere jaren aan dit woord werd gehecht Men zjj ten opzichte van den vierden stand ook onder de katholieken niet te optimistisch in zijne beoordeeling. Zjj, die voortdurend in aanraking komen met deze klasse der maatschappij, ontmoeten dikwijls de zonderlingste denkbeelden, door haar gehuldigd en verdedigd, socialistische dwalingen en ideeën onder Men zal ons antwoorden de benaming haar verspreid. Velen van dezen stand leiden een ongeregeld, wanordelijk leven, laten zich verlokken door de voor spiegeling van 't socialisme tot een gemakkelijk en genotvol levenvelen zijn onwetend en onverschillig aangaande de leer en de beginselen van den ka tholieken godsdienst en laten zich door socialistische schjjn- en drogredenen medeslepenvelen gaan zwaar gebukt onder den last der ellende en armoede, zich ergerend aan de weelde en den overvloed der rijken, en verwachten van de voorgestelde omwenteling der bestaan de orde, van de geljjke verdeeling der tijdeljjke goederen hun heil en verlossing velen zijn ontevreden met de huidige maatschappelijke toestanden en zien in iederen maatschappelijken ommekeer een verbetering van hun eigen lot. Wanneer jen dusdanige massa, waaronder zoovele elementen, naar geest of hart, of naar beiden aangestoken of bedorven, onder de algemeene benaming van volksbond wordt opgeroepen, wie, die hiernieteenigebezorgdheidkoestert, eenig gevaar ducht, voor de toekomst? Wie, die ons verzekert, dat de richting dpor de benaming aangewezen, door de me nigte niet zal worden gevolgd, zich be roepend op de logica der benaming zelve Om deze redenen, in dit artikel beknopt ontwikkeld, meenen wij de benaming .volksbond" volgens de bedoeling der op richters als onjuist, volgens de beteekenis das woords als gevaarlijk voor de toe komst te moeten bestempelen. BUITENLAND. Het door den Oostenrjjkschen minis ter-president, graaf Taaffe, ingediende kiesrecht-ontwerp heeft, door den tegen stand welken het ontmoet, eene crisis in het leven geroepen. Keizer Franz Joseph is expresselijk naar Weenen ge reisd en heeft Maandag aldaar een mi nisterraad gepresideerd, waarin het al of niet aanblijven van het ministerie het punt van overweging uitmaakte. Er is evenwel nog geen besluit genomen, doch men vermoedt algemeen dat het minis terie zal aftreden, om plaats te maken voor een coalitie-ministerie, samengesteld uit conservatieven, Duitsch-liberalen en Polen, dat een nieuwe kiesrecht-regeling zou voorstellen, geëvenredigd aan de wenBchen der thans opposeerende par tijen. Van een ontbinding van den Rijks dag schijnt voorgoed afgezien te zjjn. Niet zonder een zekere soort van ver lichting te govrelen zal men het Rus sische eskader uit de Fransche wateren hebben zien vertrekken. De feestelijkheden waren zoo aanhoudend, dat zelfs de sterkste naturen er onder zouden be zwijken, indien ze nog langer gerekt waren geworden. De Russische gezant, graaf Mohrenheim, is ziek tengevolge van de doorgestane vermoeienissen. President Carnot echter schijnt als verjongd er door geworden. Heette het eerst dat hy zich bij het eindigen van zijn mandaat in 1894 niet weder her kiesbaar zou stellen wegens den staat zjjner gezondheid, thans weet de Figaro te berichten, dat de jongste gebeurtenis sen hem tot een ander besluit gebracht hebben. Het blad beschouwt in dat ge val zijne herkiezing als zeker. Admiraal Avellan heen, als laatste afscheid aan Frankrijk, nog even Ajaccio bezocht, op het eiland Corsica. Tusschen hem en de overheden der stad werden hartelijke bezoeken gewisseld, de stad was feestelijk verlicht en er zou een groot avondfeest gegeven worden, dat evenwel verhinderd is geworden door een ongeluk aan boord van het Russi sche schip Czaar Nicolaas I, waar, ten gevolge van het ontploffen van een groote flesch naphta, een matroos en een ka meraad, die hem te hulp wilde komen, gedood werden. De begrafenis der slacht offers heeft op Allerzielendag plaats ge had en het eskader is daarop Vrijdag vertrokken, nadat Avellan beloofd had binnen drie maanden te Ajaccio te zul len terugkeeren en er alsdan geruimen tijd te zullen verblijven, met het voor nemen er eene Russische kerk te stichten. Op last der Fransche Regeering zullen voortaan Russische schepen in de Mid- dellandsche zeehavens worden behandeld op den voet van Fransche schepen. In Pruisen, waar de verkiezingen voor den Landdag trapsgewijze geschieden, zijn Dinsdag de Wahlmftnner gekozen, dat zjjn zjj, die op hun beurt de afge vaardigden voor den Landdag hebben aan te wjjzen. De kiezers waren over het algemeen slecht opgekomen. In de partijverhouding schjjnt eene verschui ving van links naar rechts te zjjn geko- Franco per post Afzonderlijke nummers Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. VOLKSBOND. Alles zeilt onder zekere vlag. Men schatte het dundoek, dat daar waait op het vaartuig, niet te gering. Het is het rijke zinnebeeld van traditie en historie, van beginselen er. gevolgen. Daarom begrij pen wij, waarom de graaf De Chambord de revolutionnaire vlag weigerde en lie ver zjjne ballingschap voortzette, dan onder het symbool der revolutie koning van Frankrijk te worden met onwrik bare hand hield hij het vaandel der witte lelie 's omklemd, het vaandel der Bour bons. Op vele plaatsen in ons Vaderland worden door de katholieken bonden op gericht voor de belangen der arbeiders. Tegenover de socialistische volksbonden heeft men gemeend katholieke te moe ten oprichten, om de katholieke werk lieden tegen de voortdringende socialis tische dwalingen te behoeden. Boven allen lof verheven staan de goede bedoe lingen, de ijver, welke men ontwikkelde, de offers, welke men daarvoor bracht. Maar is de Lenaming van volksbond, wel ke men aan de opgerichte vereenigingen gaf, niet min of meer gevaarlijk, is zjj niet een titel aan het vijandelijk kamp ontleend? Is de vlag, waaronder men zeilt, veilig Is het vaandel, waaronder men strijdt, wel zoo vertrouwbaar? Hier geldt niet, ,als het kind maar een naam heeft." Het cachet gaat die per dan de oppervlakte, het dringt door tot deszelfs inhoud. De benaming geeft doel aan en streven. Wat nu is het doel, wat beoogt men Natuurlijk, wij twijfelen daaraan geen oogenblik, de rechten der arbeiders te handhaven, hun belangen te behartigen, mede te werken tot oplossing van 't sociale vraagstuk. Maar wanneer dit doel en streven is, zou dan de benaming wel juist zijn? De beroemde Encycliek van FEUILLETON. Tusschen Colombo en Sniuroni. Zondag 9 Oct. 1899. Waarde Zoetere en Broeder Woensdag jl, 'savonds Iaat, liet de Oxuz (onze boot, zooala ge weet) het anker vallen in de haven van Colombo, eene stad op het eiland Cejloa. Na den volgenden morgen eerst in onze ksjnil het H. Misoffer te hebben opgedragen, gingen wij per stoomboot (die natnorlgk een notendopje was, vergeleken bjj de onze) nasr wal Welk een verschil, reeds van het oogen blik onzer nadering al, touch en Aden en Co lombo. Wae Aden niets anders dan een dorre zandwoestijn, met kale, naakte rotsbergen, Co lombo deed hg ons onwillekeurig de gedach te aan het aardach paradijs ontstaan. De prach tige paleizen, hótali enz., ontgeven door en ver scholen tnsacben het oostersche groen, zeiden ons reeds, toen wjj de oevers naderden, dat er hier iets anders zon heerschen dan denjjpende armoede van Aden, nL een ooelerache weelde. Wanneer mta met bet stoombootje van Ooeter- beek naar Arnhem reist co deze stad nadert, dan habt ge een heerlijk gezicht op .onder langt." Weina, iets dergelijks hadden wjj hier, met dit verschil, dat bet zich hier vertoonde in onein dig grooter* afmetingen, dat zich tnsscben bat groen pnohtigo gebouwen verhieven, en dat wjj achter dien groens» rand. dat is op den achter grond, de stad zagen oprijzen met hare talrijke kerken en andere merkwaardige gebonwen. Met bet kleine stoombootje tot aan wal genaderd ('s morgens tusschen 7 en 8 nnr) bezochten wjj bet ons aangewezen hotel in de nabijheid van de haven, om daar tegen 11 nor ons ontbijt (d.w.z. dejeuner d la fourchettete bestollen. De vertaling van bovenstaande fransche woorden is leUerljjk: ontbijt met de vork, zoo gebeelen omdat er vele gerechten worden opgediend, waartoe lepel, mes en vork noodig zjjn. Dit is voor hen, die het soms niet mochten weten. Daarop namen wjj twee rijtuigjes en een En- gelscb sprekenden gids (de meeste bewoners aldaar zjjn Engelschen) om een weinig te toeren. Na in het voorbijgaan een kerk bezocht te heb ben, kwamen wjj aan de kathedraal, waar men bezig was bet Libera te zingen voor Monseig neur Bonjean, bisschop dier plaali, die voor engeveer twee maanden was overleden. Elke pastoor uit de baart komt daar eé* keer de plechtigheid voor zgnen bisschop verrichten en het volk atroomt dan in groote maasa's ter kerke. Na die plechtigheid begaven wjj ons naar den pastoor van die kerk (dos van den Plebaan) dien wjj in gezelschap van meerdere heeren missionarissen vonden, en die ons het merk waardige toonden eo de noodige inlichtingen gaven. De kalhedreal ia een mooie, groote kerk in Romaanschen stjjL Er zullen echter nog vele jaren verloopea, voor de restauratie, waarmede men begonnen is, voltooid zal zjjn. De misdie naars (zwartjes of Hasor donker bruin «ooalg al die zuideljjke vlkeren) waren tjjdens de ljjk- plechtigheden in roode togen en witte kleedjes, wat aardig bjj de zwarte kleur hunner hnid afstak. In den tnin van die missionarissen von den wjj. zooals over 't geheele eiland, waar wjj passeerden, prachtige bloemen, heesters, plan ten enz. J)e prachtigste heesters en bloemen, die men bij ons slechts zelden en dan nog in zeer kleine afmetingen aantreft, groeien hier als het ware in het wild en in kolossale afmetingen. Cactus sen, oleanders en andere bloemen (of hoornen zou men ta Colombo zeggen) veel schooner dan de vorige, en vogels in vederen tooi, met een gezang, harmonieerend mot die bloemenpracht. Wjj gin gen daarna nog een bezoek brengen aan het dieren (opgezet ol in sterkwater) konden zien, die in die landen of naburige aeeên orden aangetroffen, van af de insecten, tc an de slangen, haaien en andere zeemonaters. kan den walviach waren er slechts de graatjesIOok op het gebied van edelgesteenten waa het mu seum buitengewoon voorzien, alsmede zagen wjj er eene menijte kunstvoortbrengselen in bout, jjzer, steen enz. van ouden en nieu wen ljjd. Daarna reden wjj naar om hotel terug om te ontbijten. Hoe zag da stad ernit? Een gedeelte, dat het welk do or inboorlingen bewoond is, Is als overal cnrieus, doch minder mooi en nat. De nalnnr is er rjjk, mild en alles wat ge maar wilt, maar de medewerking der meniehen is minder groot. Hot grootste gedeelte dar stad echter is hat Engelsche gedeelte. Hoe ziet dat er uil Ver beeldt u hel Oranjepark van Apeldoorn, doch met langere, veel breedere lanen, die in het midden met leem bevloerd scbjjnen en ter weers zijden door prachtige oostersche hoornen, palmen enz. geflankeerd zjjn, met veel grootere vjjvers es weilanden in bet 'midden, en ge vormt u een flauw denkbeeld van de werkelijkheid. Wjj hebben er boomen gezien, uit wier zijwaarts loopende takken andere naar beneden liepen, die zich wederom in den grond bevestigden en wortel schoten. Het is wel daar, dat da nataar baren rijkdom ten toon spreidt, en dat de daar wonende Engelschen de nataar zoo mogelijk verfraaien en er van genieten. Of bel er op zedelijk gebied zoo rooskleurig is, weet ik niet, maar zou ik gaarne willen betwijfelen. In ons hotel teruggekeerd legen 11 aar, vonden wjj ons ontbjjt ook al oostersch, van alles wat. Ik had eybter liever een goed maal snjjboonen met woret gevonden, maar 1 is waar ook, de smaak van liever koekjes moet ik loeren vergeten. Ik geloof, dat wjj ieder Mn lakei achter ons hadden staan, en de laatste beta was nog niet van ons bord, cd wal, da vork waa nog niet neergelegd, ot die lakei zat er reeds met zjjn vingers aan. Voor ieder gerecht kregen wjj Mn anderen lepel met een vork. Dewjjl Ik aan Mn vork genoeg had, liet ik de reet nevens mjjn bord liggen fen de anderen eveneenaj. zoodat wjj na het onlbgl wel een winkel konden opalaan van al dn) Mtgeriaf, dat zich nog nazet onze borden bevond. Na het dejeuner zou een andere pret beginnen. Hel is nj. te Colombo, dat ro-o het goedkoopst en het mooist waaiers, eb vofaouten stokken, inlandscbe edelgesteenten enz. kan koopen. Geheel de waranda, tien pu diep, maar wel eenige minuten breed, wei eene uitstalling van al dat tpnl. Wjj begonnen met dis Ini, dis behalve hunne taal niets dan Engelsch spraken en verstonden. Eenige oogenblikken later verlieten wjj deze joden (althans in hun handel) om ons te begeven naar eene plaats, wear twintig h dertig winkels, allen in slokken, edelgesteenten enz. naast elkander geplaatst waren, en wier eigenaars elkandsr 't licht in de oogea niet gunnen. Wjj moeeten ven onze armen en stokken gebruik maken om die page verkoepers van ona af le slaan. Toen wjj in onze rijtuigen t p bet eiland rondreden, ontmoetten w(j Eng«lsch«n. wier koetsjes, waarin slechte Mn man plaats kan nemen, een klein sjeeaje, door een eilander werd voortgetrokken; zjj liepen niet els hard dravers, maar vlugger dan wat aan Mn honden draf noemt. Van den heek van Smunu. It Oct. Dezen avond of nacht tusschen 11 en 19 nnr zullen wjj te Singapore aanlanden. De groete aan allen. God zegene u. Bidt voor uw liefh. Br. a

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1893 | | pagina 1