Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 14. Zaterdag 7 Juli 1894. Achtste Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. Franco per post Afionderljjke nummers ro,4o. f 0,05. BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. PriJ» der AdvertentltB: Van 1 tot 6 regelsf 0.30 Voor iederen regel meer0.08 o uiterlijk Vrijdagavond ENCYCLIEK raa omen Allerheiligaten Vader LEO xm, dew de Soddell|ke Voorzienigheid Vuil. las alle torsten on volkeren der aar*?, LEO ETTT, PAUS. Heil en Vrede in den Heer. Ten einde ter zoozeer gewenschte eenheid allen te doen samenstemi ,n, blijft ons nog le spreken over tol hen wier welzijn reeds lang het voorwerp onxer overwegingen en zorgen uitmaakt de Katholieken namelijk, die door de belijdenis van het Roomsche Geloof onder worpen zijn aan den Apostolischen Stoel en vereenigd met Jesus Christus. Het is niet noodig, hen tot de ware en heilige eenheid te vermanen, zij immers zjjn daaraan door Gods goedheid reeds deelachtigmaar zjj moeten vermaand worden om bij het van alle zijden toene men der gevaren toch niet door zorge loosheid en traagheid de allergrootste weldaad Gods in de waagschaal te stel len. Daarom, laat hen zich beijveren om uit de onderwijzingen, door Ons tot de katholieke volkeren, hetzij gezamenlijk, hetzij afzonderlijk, gericht, den regel op te sporen voor hun denken en handelen kat hen vooral dit zich ten vasten tegel stellen, het kerkelijk gezag niet op be krompen wijze, niet met wantrouwen, maar van ganscher harte en met blijd schap te gehoorzamen. Laat hen opmerken hoe verderfelijk het wezen moet voor de Christelijke eenheid, indien het ware begrip omtrent de Kerk door allerlei gewaagde opiniën verduisterd wordt en verloren gaat. De Kerk toch is, krachtens den wil van God haren stichter, een in haren aard volmaakte raaalschappj, welker laak en ambt het is het mensch- dom te doordringen van de Evangelische voorschriften en instellingen en door het ongeschonden bewaren der zeden, door de oefeningen der christelijke deugd te brengen tot de zaligheid, die iederen mensch in de hemelen te bereiken is voorgesteld. Wijl nu de Kerk, geljjk Wij zeiden, een volmaakte maatschappij is, daarom bezit zjj haar levenskracht en levensrecht niet van elders, maar krach tens goddelijk bestel in haar bestaan-zelf daarom heeft zjj een haar aangeboren recht om wetten te geven, en is zjj in die wetgeving aan niemand onderworpen daarom ook moet zij op elk gebied, dat haar rechtsmacht raakt, vrij wezen. Die vrijheid nu is niet van dien aard, dat zü aanleiding geven kan tot naijver en afgunstimmers, wat de Kerk nastreeft is geen aardsche macht, geen aardsch bezitzSj tracht er alleen naar, de men- echen in de beoefening der deugd te Sterken en daardoor hun eeuwig heil le verzekeren. Zij is daarom gewoon met zachtheid en moederlijke toegevendheid te werk te gaan. Zelfs gebeurt het niet selden dal zjj, in overweging van de moeilijkheid waarin sommige Stalen ver- keeren, van het in toepassing brengen harer rechten zich onthoudt, hetgeen de verbintenissen, met menige Regeering door baar aangegaan. Niets is haar meer vreemd dan de streving om voor zich een aandeel ook maar te eischen der regeermacht, die aan de burgerlijke overheid toekomtmaar op hare beurt eischt zjj eerbiediging harer rechten van den kant der burgerlijke overheid en heeft zjj er voor te waken dat geen van die rechten door haar worde prijsgegeven. Wanneer Wij nu de toestanden en gebeurtenissen van onzen tjjd be schouwen, wat zien wjj dan Dat velen gewoon zyn de Kerk te verdenken, haar le verachten, te haten, op lasterlijke wjjze te beschuldigen en dat, hetgeen nog veel erger is, tnen het er met alle kracht op toelegt om haar dienstbaar te maken aan den Staat. Daarom moest haar bezit geroofd, haar vrijheid ingekrompen de opleiding harer bedie naren aan allerlei band gelegd, tegen de geestelijkheid een bij uitnemendheid strenge wetgeving ingevoerddaarom moesten de geestelijke orden, de krach tigste bolwerken van den godsdienst, gesloopt, geweerd worden in één woord de beginselen en handelingen der rega- listen van den voorlijd werden krachtiger dan ooit toegepast en herhaald. Dit nu is de heiligste rechten der Kerk geweld aandoen, hetwelk den Staten groote onheilen berokkent, wijl het met goddelijke inzichten te eenenraale in stryd God, de eerste Oorsprong en Schepper der wereld, die in Zijn Voorzienigheid over de menschelijke samenleving een burgerlijk en een geestelijk gezag stelde, heeft wel gewild, dat deze machten onderscheiden zouden blijven, doch ver boden, dat zij gescheiden zouden zijn en met elkander in slrijd zouden komen. Zoowel de wil van God-zelven als het algemeen welzijn van de menschelijke maatschappij vordert gebiedend, dat het burgerlijk gezag in zijn regeering en besluur met het geestelijk gezag samen werkt. Hieruit vloeien voort eigen rechten, toekomende aan den Staat, insgelijks eigen rechten, toekomende aan de Kerk doch noodzakelijk is het, dat beiden door den band der eensgezindheid ver bonden blijven. Zoo zal het geschieden, dat de wederzijdsche belangen van de Kerk en van den Staat vrjj blijven van die verwarring welke nu onder meer dan één opzicht haar schadeljjken invloed doet gevoelen en allen weidenkenden zeer hinderlijk istevens zal verkregen worden, dat zonder vermenging, alsook zonder scheiding van hun verplichtingen jegens belden, de burgers Caesar geven ical aan Caesar en Gode wat aan God toekomt. Op gelijke wjjze wordt de eenheid grootelijks in gevaar gebracht Uoor de sekte, welke die der vrijmetselaren wordt genoemd, onder welker noodlotligen in vloed vooral de katholieke volken reeds lang gebukt gaan. Na in woelige tijden invloed verkregen te hebben, en over moedig geworden door haar kracht, haar rijkdom en haar zegepralen, tracht zjj met inspanning van alle krachten haar heerschappij te bevestigen en verder uit te breiden. Reeds is zij uit het duister en uit haar schuilhoeken open lijk in den Staal te voorschijn getreden ja zelfs in deze stad, den hoofdzetel van de katholieke Kerk, heelt zij, als om de majesteit Gods naar de kroon te steken, haar zetel opgeslagen. Wat daamij allerverderflijkst moet genoemd worden, is: dat zij overal waar zij op treedt, in alle corporatiën en staatsin stellingen weet binnen te dringen er daar het hoogste gezag poogt in han den te krijgen. Dit is allerverderfljjksl, daar de bedorvenheid van de leeringen zoowel als de goddeloosheid van de plannen der vrijmetselarjj bekend is. Onder voorwendsel het recht van den mensch en dat van den Staat te verde digen, doet zjj het Christendom den oorlog aan, verwerpt zij de door God geopenbaarde leer, bespot zjj de oefe ningen van godsvrucht, de Sacramenten en de meest verheven zaken ais zooveel bjjgeloovigheden, tracht zij het christeljjk kirakler te ontnemen aan het huwelyk, aan het huisgezin, aan de opvoeding der jeugd, aan elke bijzondere en open bare handeling, en legt zij het erop toe, allen eerbied voor het menschelijk en goddeljjk gezag uit den geest der volken weg te nemen. Zjj leert, dat de mensch eer moet bewijzen aan de natuur, en dat naar de beginselen van deze alleen waarheid, deugd en gerechtigheid moeten geschat en gezocht worden. Door welke voorschriften, zoonis klanrbljjkeljjk is, de mensch gedreven wordt tot de zeden en tot een levensopvatting overeenkom stig die der heidenen, doch nog slechter, daar de tegenwoordige menschheid aan grootere verleiding is blootgesteld. Ofschoon elders reeds door Ons met den meesten ernst dit punt besproken is, gevoelen Wjj Ons door Onze Aposto lische waakzaamheid unngespoord om daarop terug te komen en met aandrang Onze vermaning te herhalen, daar legen een zóó dreigend gevaar geen voorzorgs maatregelen te groot mogen geacht wor den. Dat de barmhartige God der boozen raad mogen verijdelendat het christelijke volk moge inzien en begrjjpen, dat het allerschandelijkste juk der sekte eindelijk behoort afgeschud te worden, dat de volken, die daardoor het zwaarst gedrukt worden, de Italianen en de Franschen, het nog krachtiger van zich afwerpen dan anderen Door welke middelen, op welke wijze zjj dit het best vermogen, hebben Wjj vroeger reeds aangewezen. Ook kan de overwinning niet twijfelachtig zijn voor hen, dip vertrouwen stellen in den Leidsman, Wiens goddelijk woord blijft in eeuwigheid Ik lieb de wereld over wonnen. Indien eenmaal beide gevaren werden afgewend en Rijken en Staten lot de eenheid des geloofs terugkeerden, zou het verbazend wezen welk een afdoend geneesmiddel tegen alle rampen en welk een overvloed van zegeningen daaruit zouden voortvloeien. De voor naamste daarvan willen wij opnoemen. Het eerste heeft betrekking op de waardigheid en hel ambt der Kerk deze zou de eer ontvangen, waarop zij recht heeft. Verlost van afgunst en begiftigd met vrijheden, zou zij als de uitdeelster van de waarheid en genade van het Evangelie haren weg vervolgen, en dit tot het allergrootste heil der Staten, Immers, daar zjj de leermeesteres en de leidsvrouw is, welke door God aan het menschelijk geslacht is gegeven, kan zjj vooral in moeilijke tjjdsgewriehten haren invloed doen gelden te algemeenen nulte, door de grootste hinderpalen uit den weg te ruimen en de waarheid en bet recht, welke de hechtste grondslagen uitmaken van den Staat, te bevestigen. Vervolgens zou een heerlijke beweging tot vereeniging onder de volken ontslaan, zooals vooral in onze dagen begeerljjk moet schjjnen, om het gevaar voor afschuwe)j)ke oorlogen te vermijden. Wij hebben den toestand van Europa voor oogen. Gedurende veel jaren hebbon wjj van den vrede meer den schijn dan de werkelijkheid. Door wederzijdBcli wan trouwen beheerecht, gaan de verschillende volken voort, als om strijd zich tot den oorlog uit te rusten. De lichtzinnige jeugd wordt ver van het toezicht en de leiding der ouders aan de gevaren van het krijgsmansleven blootgesteld de kracht der jongelingschap wordt aan den land bouw, de schoonste studiën, den-koop handel en het ambacht onttrokken, om de wapenen te dragen. Ten gevolge hiervan zijn de schatkisten door de zware on kosten uitgeput, de rijkdom der Staten vernietigd, het vermogen der afzonder lijke burgers aangetast. Reeds nu kan de vrede, zooals hij thans bestaat, niet langer gedragen worden. Zou dit de natuurlijke toestand zjjn van de burgerlijke maatschappij Niettemin kunnen wij aan dien toestand Diet ontkomen en den vrede, welke werkeljjk dien naam verdient, niet verkrjjgen, tenzy uit de reddende hand van Jesus Christus. Tot het be dwingen van de eerzucht, de begeerte naar het goed van anderen en den naijver, welke de voornaamste brandfakkels zjjn van den oorlog, is niets beter in stuat dan de christelijke deugd, en bovenal de rechtvaardigheid. Door de kracht van deze deugd zullen én de rechten der natiën èn de onschend baarheid der verdragen worden bevestigd én de banden der broederliefde worden versterkt, overeenkomstig het woord De rechtvaardigheid verheft de volken Terzelfder tijd zal een veel zekerder veel krachtiger bescherming van het openbaar welzijn in den Staat-zolvnn daardoor geschonken worden dan alleen de wetten en de wapenen verschaffen- Niemand, die niet ziet hoe de gevaren, welke het beslaan en de rust van de maatschappij bedreigen, dagelijks toe nemen, door vereenigingen van oproer lingen, zooals de afschuwlijkheid van telkens voorkomende misdaden bewjjst, het op de omverwerping en vernietiging der Staten hebben toegelegd. Uit die groote heftigheid namelijk wordt liet tweeledige vraagstuk, hetwelk zij het sociale en het politieke noemen, door hen op den voorgrond gesteld. Beide voorzeker zeer ernstige vraagstukken doch hoeveel lofwaardige studiën, hulp middelen en proefnemingen ook worden beraamd, om beide up een wjjze en -htvaardige manier tot oplossing te brengen, niets zal daartoe meer kunnen bijdragen dan het vormen var. den geest der menschen in de verschillende Landen overeenkomstig het geweten nn den regel van den plicht, zooals die wordt afgeleid uit het innerlijke begin: el van het Chris telijk geloof. Over do sociale ijuaestie is door Ons niet lang geleden uitvoerig gehandeld, waarbij Wjj Onze beginselen aan het Evangelie en evenzeer aan ijc natuurljjke rede ontleend hebben. Om trent het politieke vraagstuk, ten einde de vrijheid en het gezag te verzoenen, welke beiden door velen wal hunne beleekenis aangaat verward, en wat do werkelijkheid aangaat op buitensporige wijze van elkander gescheiden worden, kunnen aan de christelijke wjjsbegeerte zeer nuttige middelen ontleend worden. Als dit vaststaat toch en door allen wordt erkend, dat, welke ook de regee- ringsvorm weze moge, het gezag van God komt, zal de rede terstond inzien, dat het recht om te bevelen wettig toekomt aan eenigen, tenvjjl terzelfder tijd voor anderen de plicht bestaat om te gehoorzamen, en dat hierin niets gelegen is met de menscheljjke waardig heid in stryd, daar veeleer aan God dan aan den mensch gehoorzaamd wordt door God nu is een zeer gestreng vonnis uitgesproken tegen hen die over anderen te bevelen hebben, indien zjj dit niet op behoorljjke en rechtvaardige wjjze in Zjjnen naam gedaan hebben. De persoonlijke vrjjheid van een ieder kan dan niemand verdacht of verdertljjk schijnen, omdat hij die niemand belaagt, zich alleen op hetgeen goed, waarachtig en met de openbare rust in overeen stemming is, zal toeleggen. Eindeljjk, als men in aanmerking neemt wat de Kerk, als de moeder en de raadgeefster van Vorsten en volken, door haar gezag en door haar woord kan bjjdragen om beiden te helpen, dan vooral zal blijken, van hoe groot algemeen belang het is, dat alle volkeren ertoe gebracht worden, omtrent het christeljjk geloof hetzelfde te denken, hetzelfde te belijden. Terwjjl Wjj dit alles overwegen en vurig naar de verwezenlijking ervan ver langen, ontrolt zich voor het oog van Onzen geest de toestand, die daaruit voor de aarde zou volgen, en dan kennen Wjj geen beschouwing meer ge schikt om de ziel met vreugde te ver vullen dan deze. Men kan het zich nauweljjks voorstellen, welke gezegende toestanden overal ter werold geschapen zouden worden en welk een hooge vlucht de welvaart zou nemen, indien vrede en ruit hersteld waren, de wetenschappen tot hoogcr bloei werden opgevoerd en, volgens de door ons gegeven voorschriften, op chria- toljjken grondslag vereenigingen in het leven werden geroepen van landbouwers, handwerkslieden en industriëelen, waar door de meedoe jonlooze woekerzucht tegengegaan en hel veld van nuttigen arbeid uitgebreid zou worden. De zegenrjjke gevolgen dier weldadun zouden zich bjj alle beschaafde volken doen gevoelen en zich over den geheelen aardbol verspreiden als een breede stroom, die geen grenzen kent. Want men mag niet vergeten, wat Wjj in het begin hebben gezegd, dat nl. ontelbare scharen reeds sinds meerdere eeuwen wachten op den hemelbode, die voor hen het licht ontsteke van waarheid en beschaving. De gedachten Gods zjjn wat het eeuwig heil der volken betreft weliswaar geheel verschillend van de berekeningen en opvattingen der men schen maar toch, als wjj in zooveel streken der wereld nog zulk een ramp zalig bijgeloof zien heerschen, dan moet dit voor een groot gedeelte op rekening worden gesteld van de ontstane gods diensttwisten. Immers, voorzoover de menschelijke geest uit de feiten kan besluiten, bljjkt duidelijk, dat door God nan Europa de taak is opgelegd om de christelijke beschaving allengs overal ter wereld ingang te doen vindeu. Dat grootsche werk, met zooveel moeite ondernomen door den heiligen jjver van vroegere eeuwen, had reeds machtige en verbljjdende vorderingen gemaakt, toen plotseling de godsdienst twisten ontbrandden der 16e eeuw. Het Christenvolk werd onderling verdeeld door twist en tweedracht, do kracht van Europa uitgeput door burgertwisten en oorlogen, en het heilige work der missiën leed onder den noodloltigen druk der tijden. Mag het dan verwondering wekken, dal, zoo lang de oorzaken dier twisten blijven voortbestaan, een groot gedeelte der menschheid ook bljjfl vastgekluistcrd aan onmenscheijjke allerdwaaste gods- vcreeringen V Daa. laten wjj allen met eenzelfden jjver j aloude eendracht trachten te herstellen, ter wille van het algemeen belang. Hoe bjj uitstek gunstig is het tijdstip om die eendracht te herstellen en de weldaden der Christelijke beschaving overal te verspreiden. Nooit immers drong het gevoel van broederljjke ge meenschap zoo diep in de zielen door, nooit gevoelden zich de menschen zoo krachtig aangedreven om hunne raede- menschen te leeren kennen en te helpen. Onmetelijke afstanden ter zee or, to land worden door spoorwegen en sche pen inct ongelooflijke snelheid afgelegd en hierin ligt een heerljjk voordeel niet alleen ter bevordering van den handel en ter begunstiging der wetenschappelijke onderzoekingen, maar ook ter verspreiding van het woord Gods van af den opgang der zon tot haren ondergang. Wjj weten zeer goed, dat de toestand, dien Wjj wenschen hersteld te zien, machtige en langdurig" inspanning zal vereischenen er zullen voorzeker lieden worden gevonden, die meenen dat Wjj Ons vleien met al te schoone verwach tingen. Maar Wij voor Ons stellen al Onze hoop en Ons vertrouwen op Jesus Christus, den Behouder van het mensche lijk geslacht, gedachtig aan de groote wonderen, welke eenmaal gewrocht zjjn door de dwaasheid des Kruines en de prediking daarvan, tot verbazing en beschaming van de wijsheid dezer wereld. Vooral aan de vorsten en bestuurden vrngen Wjj, dat zjj uit welbegrepen staatsbelang en waarachtige liefde voor de hun onderhoorlge volken onze raad gevingen ernstig ter harte nemen en door hun v/el willendheid en gezag daaraan kracht bjjzetten. Bijaldien ook sleehts een gedeelte worde verkregen der door

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1894 | | pagina 1