Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 23.
Zaterdag 8 September 1894.
Achtste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs ptr dris maanden
jranco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereenlging De Eembode.
Prijs der Advertentiini
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
i uitorljjk Vrijdagavond
Zij, die zich vóór
1 October op de
„EBMBODE" abonneeren,
ontvangen de tot dien tijd
verschijnende nummers
gratis.
0p den goeden weg?
Als men de hedendaagsche arbeiders
beweging met aandacht volgt, dan krijgt
men een zekere meewarigheid met den
werkman. Hij geniet soms een belangstel
ling, die wel eenige bezorgdheid kweekt.
Men wil hem, naar het heet, uit zijn
vervallen staat opheffen, maar de werk
man, dat wil zeggen, de nijvere, kundige,
met getond verstand begaafde werkman,
die denkt voor hij handelt, kan al de
pogingen, welke men voor hem gaat
aanwenden, niet zonder bekommering
aanzien. Den werkman, die in het stille,
huiselijke leven zijn geluk zoekt en vindt,
dadr lief er. leed met vrouw en kinderen
deelt, en daarbij steeds het oog op God
als den Gever van alle goeds houdt
gericht, zal wel eens een zucht ontsnappen
bij het zien van de zonderlinge beweging,
die te zijnen gerieve wordt in 't leven
geroepen.
Wil men hiervoor eenig bewijs
In de vergadering van de timmerlieden-
vereeniging St. Joseph, onder-afdeeling
van den Ned. R. K. Volksbond te
Amsterdam, reeds vroeger door ons ter
sprake gebracht, klaagde de voorzitter
over de geringe belangstelling der tim
merlieden, zelfs nu het gold de quaeslie
van maximum-arbeid en minimum-loon.
Slechts zestig leden waren ter vergadering
tegenwoordig. Volgens het verslag dier ver
gadering knoopte de voorzitter .hieraan
eenige opmerkingen vast, om het ver
keerde tt brandmerken in de handeling
van hen, die wèl voor buitengewone
vergaderingen, waarin iets te zien en te
hooren valt, of voor uitvoeringen in den
Bond te vinden zijn, maar die niet tot
de vakvereeniging toetreden, omdat
het geld kost. Want al is de vergadering
goed bezet, 't is toch maar een handje
vol in verhouding tot het getal katholieke
FEUILLETON.
Gevolgen der verleiding.
PHZLOPOHOS.
(Sot)
t) Eon pur nar later vinden wjj haar weder
aan het ziekbed, dat haar zooveel belangstelling
inboezemt. Door bare zorgen ziet de woning
er kenrig net uiL Op de tafel ligt een hagelwitte
doek gespreid, waarop een kruisbeeld tusschen
twee brandende kaarsen geplaatst is en
wnarbjj zich een palmtakje met wijwater bevin
den. De aandoenlijke plechtigheid, waartoe deze
zinnebeeldige voorwerpen noodig bleken, is
reeds geschied. Zoo even te voren heeft
priester, die aan de stervende de laatste E
Sacramenten beeft toegediend, de woning verla
ten; een indrukwekkende stilte was daarop
gevolgd. De zieke lag met een zachte kalmte
op het gelaat, de oogen gesloten, en scheen
te bidden, terwjjl haar kind met de buurvroui
voor hel ziekbed lagen neergeknield. De prieste
had voor zjjn vertrek er met nadruk op gewezen,
dat de toestand van de Ijjderes in hooge mi
bedenkelijk scheen, zoodat ieder oogenblik bet
einde kon verwacht worden. 'Vandaar dat
Hefderjjke verpleegster met nauwlettendheid
zieke gadesloeg, opdat de dood baar i
gebeel verrassen zou.
Op eens lispelde de zieke met zwakke et
den naam van baar dochtertje, waarop
meigje nader trad en baar hoofdje tot bjj bet
timmerlieden in den Bond."
Zonder nu iets te willen afdingen op
de gegrondheid der beweringen der voor
zitters van don Ned. R. K. Volksbond, zal
het toch niet ongepast heeten, ook nog
andere gevolgtrekkingen te maken. Het
ons althans voorkomen, dal hierin
bewijs is te vinden, waaruit blijkt,
dat de timmerlieden-zelf nog volstrekt
van de groote waarde doordrongen
zijn, welke men aan de beweging hechten
wil. Bij zulk een teOre, ernstige quaeslie,
als de regeling van arbeid en loon, moet
op de allereerste plaats een diep gevoelde
overtuiging van de timmerlieden-zelf
uitgaanzij moeten als met de bewijs
stukken in de hand voor hun belangen
opkomen, en het publiek door kracht
redenen overtuigen, dat hei
geen zij begeeren op de grootste
billijkheid berust. Heeft dit nu plaats
gevonden De vergadering van de St.
Joseph-vereenigmg geeft hier, dunkt ons,
nog al een afdoend antwoord op.
Enkele teekenen, e arbeidsbewe-
ging waargenomen, ven mede in dit
opzicht veel te denken. Tijdens de
om deze zoo te noemen, onder
de timmerlieden, toen de stand der
partijen werd aangewezen als 150 pa
troons die de nieuwe loonsregeling aan
vaardden, en 101 die daartoe nog niet
wilden overgaan, werd er gezegd
.Niettegenstaande dat zijn er slechts
een 90 4 100 werkstakers, daar veel
oudere werklieden huiverig zijn om zich
bij hen aan te sluiten, uit vrees dat de
patroons de gelegenheid zullen te baat
;n om jongere arbeidskrachten in
dienst te nemen."
Alleen in deze opwerping ligt een
diepgaande beteekenis. Hier werd reeds
op gevolgen gewezen, die voor ouden
dagen onder de timmerlieden nog
in zeer ernstigen aard zullen wezen.
En dat ze juist zijn, zal wel niemand
durven ontkennen. Tusschen zulke heete
vuren werd de werkman, die zich liefst
buiten de beweging wilde houden,
geplaatst. Hij verlangde ongestoord in
gelaat barer moeder bracht. Met de hand poogde
de moeder haar lieveling te streelen, terwijl
et gebroken stem haar kind toefluisterde, maar
ig luid genoeg om door de andere te worde
.Sieatje, lieve kind, het is Gods heilige w
dat ik sterven ga; maar als ik er niet mei
ten tal, denk dan toch altijd aan de lesse
voorbeelden, die nw lieve moeder ugegevc
beeft Blijf 'och immer braaf en bemin u
lieven vader, die door slechte inenschen in h
ongeluk is gebracht met al de vurigheid va
een deugdzaam kind. Vertrouw maar in alle
voorvallen nws levens op den .lieven Jesus en
Zjjn heilige Moeder, en in den Hemel zal ik
voor n bidden."
Zjj kon niet verder, de adem begaf haar
geheel. Tot antwoord drukte haar dochtertje
een harteljjken kus op het gelaat der stervendi
en verder hoorde men niets meer. Behoedzaam
naderde de vronw, verhief zacbtkens het meisje
van de legerstede en ontwaarde toen dat zjj
bewusteloos wa3. En onder die teedere lietde-
bewjjzen van moeder en kind was de ziel der
stervende heengevloden. een halve weeze en
een diep Vklagenswaardigen echtvriend in dit
Met veel deelneming en innige belangstelling
van vrienden en geburen werd de gestorvene
ter aarde besteld, en haar dochtertje nam
intrek bjj menschen, die haar als hun
kind liefhadden. Het arme meisje begon
daar zoo zachtjes aan wel te gewennen,
niettomin haakte zjj vurig naar dan stond,
oude positie te blijven voortleven, zijn
zaken met zijn patroon zelf te blijven
ordenen. Heeft inen np ook maar in 't
minst van bovenstaande bezielende op
merking nol itie genomen? Voor zoover de
berichten luiden is daarvan niets bekend.
Al wat timmerman heette of was, werd,
willens of onwillens, inden maalstroom
opgenomen.
En zal het nu bij deze opgezette be
weging blijven Acht men nu het ver-
kregene voldoende, zoodat in dit epzicht
een rustige toekomst inag verbeid wor-
Dit valt zeer te betwijfelen. Nog
kwalijk bleek dat de agitatie kans van
slagen bood, toen reeds in een druk
bezochte vergadering in Planriu.< te
Amsterdam, door het Comité van lim-
iierlieden uitgeschreven, geheel andere
denkbeelden werden geuit. Een verslag
zegt daarvan
Een der sprekers toonde verder aan,
dat het noodig is het volgend jaar weder
te agiteeren, weder meer loon te vragen
en korter arbeidstijd."
Dit zijn dus de vooruitzichten, die
nu reeds geboden worden.
Ook de wijze, waarop de agitatie werd
geleid en besproken, werpt een eigenaardig
licht over deze zaak. Het scheen als ston
den twee oorlogvoerende partyen met
blanke wapenen tegenover elkander.
Iederen stonde van den dag werd de
stand der partijen wereldkundig gemaakt.
Met ingenomenheid, althans naar liet
scheen, werd door de pers met de
grootste nauwgezetheid vermeld in hoe
verre de timmerlieden met hun dwingen
van de patroons reeds waren geslaagd.
Hier zal de vraag dus wei geoorloofd
zynKan door zulke onverkwikkelijke
verschijnselen een goede verslandhouding
tusschen den werkman en zqn patroon
wel worden bevorderd Hoe ongezellig
moet in zulk een lijd van spanning
hun verkeer niet zijn Kan er op die
wijze van den patroon verwacht worden,
dat hij zich het lot zijner onderhoorigen
nog veel zal aantrekken Zal niet veel
eer eigenbaat, nu hem den voet zoo
dwars gezet wordt, in de plaats treden
van hartelijke genegenheid Leverden
voor den patroon maximum-arbeid en
minimum-loon geen groote bezwaren,
men kon er zeker van zijn, dat zich niet
zooveel tcgensiand zou hebben voorgedaan
Maar die tegenstand moest overwonnen
wordenzoolang werd de patroon ze
delijk geprosi, totdat hij van twee kwaden
het minste koos. Wel een povere zege
praal voor don werkman!
"t is zeker niet zeer bemoedigend, dat
men in onze dagen in zulke kunst- en
lapmiddelen, als de jongste timmerlieden-
agitatie te Amsterdam, nog heil gaat
zoeken voor den werkman. Gaf men zich
meerder moeite in liet bestudeeren der
arbeidersquaeslie, men zou zeker voor
zichtiger zyn in het willen regelen van
arbeid en loon. Onze vasle overtuiging
althans is, dat men in deze netelige zaak
minder een goeden dan wol een gevaar
lijken weg bewandelt.
BUITENLAND.
Al werd aan Keizer Wilhelm hel voor
nemen toegeschreven, om het herinne
ringsfeest aan do overwinning bij Sedan
(2 Sept.) geheel af to schaiTen, en dit
te doen vervangen door een ander feest,
waarvan de harinncring aan den Fran-
schen .nabuur minder hard zal vallen,
toch heeft men Zondag van die afschaf
fing nog niets kunnen bespeuren. Het
feest is op de gewone wijze in geheel
Duilschlaml gevierd.
Dinsdag bracht de Keizer met zyno
gemalin een bezoek aan Koningsbergen,
en woonde daar de onthulling bij van
een standbeeld voor vijlen 's Keizers
grootvader, Keizer Wilhelm i.
in antwoord op tot hein gerichte toe
spraken heeft de Keizer vcrklaurd zich
met genoegen weer in de hoofdstad van
Oost-Pruisen te bevinden, vooial nu de
toestand der provincie, dank zij het uit
stekend beleid der overheid onder be
gunstiging des Keizers, zoo aanmerkelijk
begint te verbeteren. „Is het land oud
tijds gewonnen met het zwaard," zoo
sprak de Keizer, „door werken des vre-
des, daarop geef ik mijn Kcizeriyk woord,
zal het behouden worden.
„Ik ontveins mij, vooral
De stilzwijgende belofte, aan har» stervende
moeder gedaan, kon zjj dan met zielsvoldoening
volbrengen.
Spoediger dan men verwacht had werd de
wensch van het lieve kind vervuld. Van den
beproevingen die zich op zjjn hoofd stapelden,
was zoo krank geworden, dat op geneeskundig
advies zjjn invrijheidstelling Cén maand ver
vroegd werd. Anders, zoo luidde de verklaring
van zyn dokter, zon hjj de zijnen niet levend
wederzien.
De zijnen wederzienNiels was hem van de
zjjnen overgebleven dan zjjn eenig dochtertje.
Ja, dat zou hjj nog even aan het harte kunnen
drukken, voor hjj de wereld verlatenging. Dat
wist, dat gevoelde hjj zoo zeer, At hjj zjjn
invrjjheidslelling met een weemoedigen lach
vaardde. Met moeite slee
naar den spoortrein, die hera
plaats tea overbrengen. Daar aangekomen, kon
hg zich slechts nog met de grootste inspanning
voortbewegen, en niemand was op z)^ komst
voorbereid.
Gelukkig
den priester, die zulks aan
beloofd bad, van een en ander o^de hoogte
gebracht. Daarom wendde hjj terstond zjjn
en was die reeds genaderd, zonder door
iemand herkend te xjjn. Er was slechts
een geraamte van den weleer zoo krachtigen
onkenbaar geworden was
Eindelijk trad hij do woniug binnen
hjj zjjn eenig overgebleven liefdepand oi
zou. Slechts enkele seconden waren
dochtertje noodig om haren vader to he
Voor die aandoeningen blek hel I
vadem riet krachtig genoeg meerhjj zi
gezonken zjju, als men hem niet jjlii.gt
steund had. Daarna trachtte men met
kende versnaperingen zjjn verzwakte level
ten weder zooveel mogelijk op te wekk
Na van de overstelpende gemoedsbeweging
eenigszins bekomen Ie zjjn, verlangde
eigene woning weder
zjjn
levensstonden te kunnen voleindigen. Aan dit
verlangen werd terstond gevolg gegeven, e
daar aangekomen, begaf bjj zich onmiddellijk
bed, om daarvan niet weder op te slaan. E>
kortstondig, doch voorbeeldig ziekbed ging zi;
sterven voorat. Tijdens zjjn ziekte mocht hjj
van alle zijden de meeste deelneming genieten.
Met de grootste godvrucht bereidde hij zich
voor tol de eeuwigheid; en toen zjjn patroon,
die kinderloos was, hem geiegd bad zjjn kind
als sen eigen kind te zullen aannemen, was er
de oogen naar dit standbeeld opsla, de
oeilijkheden geenszins, die nog over-
onnen moeten worden eer een zoo
danig werk lot stand komen zal. Want
de houding van dat beeld is goed ge
kozen, geschiedkundig juist en volkomen
tar, mei de hand aan hel zwaard."
In de Oostzee zul omstreeks de helft
«er maand voor den Duitschen Keizer
do groolste vlootschouwing plaats heb
ben, die, althans bij de Duitsche Marine,
nog ooit voorkwam. Tweu-en-vyftig oor
logschepen met 10,0110 krippen, en onder
deze 17 groote pantserbodems, zullen
op 13 dezer bij Swinetnunde paradeeren
en dan in volle zee eenige dagen oefe
ningen houden.
De Fransche minister van Openbare
Werken, de heer Barthou, heeft te Sables
d'Olonne eone redevoering gehouden,
in hij verklaard heeft, dat het te
genwoordig Ministerie evenmin achter-
uilgang als omverwerping beoogt, dat
do maatregelen, onlangs tot verdediging
dor maatschappij genomen, zeer wel
beslaanhaar zijn mot een belatnelyke
mate van vrijheid en dai hot voor de
er tijd wordt op ernstige wijze aan
den arbeid te gaan, met lerzydelating
van allerlei onnutte vragen en tjjdroo-
vende interpellation, gelijk de algeloopen
zitting er niet minder dan vier-en-taehtig
heeft opgeleverd, waarvan Iwee tot ral-
nisterieele crisissen aanleiding gaven.
De toestand van den graaf van Parjjs
is zeer zorgwekkend. Ieder oogenblik
kan hel bericht van zyn overiyden ver-
wachl worien.
Een troep van ongeveer 100 Grieksche
militairen, waaronder officieren van de
hoogere rangen, heeft zich als heel zon
derling aangesteld. Zaterdag hebben zij
de bureelen van het dagblad Acropolis, te
Athene, dat zich ongunstig over het leger
had uitgelaten, bestormd en vernield. De
politie kwam (usschenbeido en nam een
twintigtal der hoofdschuldigen gevangen.
De schade bedraagt 200,000 drachmen.
De Grieksche Regeering heeft terstond
een gestreng onderzoek doen instellen.
Een generaal is- reeds deswege ter be
schikking gesteld, en de plaaiselyke com
mandant van Athene ontving mede een
gestrenge bestrafiing.
De Regeering deed een beroep op de
loyauteit van het leger, om een einde
te maken aan de beroering.
Terwyi de Japanners vol vuur hun
kapitalen op het altaar des vadi.lands
Aan zjjn slerlbed lagen naast zjjn dochtertje
ook zjjn patroon en de man en vronw, die
vroeger zjjn gezin en ook hem na zjjn wederkomst
zoo liefderjjk hadden geholpen, knielend ter
neder. Nog een» richtte de stervende zich met
moeite op en woes er loen op, hoe hjj lot een
levend voorbeeld moest strekken voor degenen,
die zich door -alsche vrienden laten opzetten,
en goeden raad lichtzinnig afwijzen. „Ach, dat
liet anderen tol inkeer moge orongen, o injjn
God was zjjn laatste verzuchting, „dan is het
smartelijk ljjden, dat ik aan mjj en mQn gezin
heb berokkend, niet geheel jjdel geweest." Nog
oen dankwoord voor alles wal men aan zjjn
dierbaren en aan hem bewezen had, stamelde
hjj, en zakte toen zacl.tkens in de kussens terug.
Daarna nog een enkelen zucht en zjjn levensstrijd
Haven naast zjjn beminde gade op het stille
kerkhof Zjjn dochtertje werd door zjjn patroon
liefderijk opgenomen en vond in het rustige,
godvruchtige gezin eene verpleging, die weldadig
op liet teedcr, ontvankelijk gemoed van het
meisje inwerkte'. De liefje, haar betoond, wist
zjj mot innige wederliefde te vergelden, waarbij
het geloden verdriet zoo zacbtkene aan werd
Niet echter de liefde aan do nogedachtenia
harer ouders werd hierdoor verflauwd. Telkens