Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
Avé.
No. 40.
Zaterdag 5 Januari 1894.
Achtste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Versohljnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par dria maanden
Franco per post
Afeonderlyke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereenlging De Eembode.
Van 1 tot 6 regelsf o.30
Voor iederen regel meer- o.05
Advertenlitln motten uiterlijk Vrijdagavond
Cultuurstrijd in Hongarije.
Het katholieke Hongarije is het tooneel
geworden van een feilen godsdienststrijd;
met gespannen aandacht rolgde men in
den laatsten tijd de krijgsoperatie's der
Katholieken en der Liberalenmet onge
duld verbeidde men den uitslag van
katholieke zjjde had men, na de neder
laag in de Kamers, nog alle hoop ge
vestigd op den Keizer. De beslissingen
door hem genomen zijn bekend: de
drie wetten aangaande het huwelijk
werden goedgekeurd, maar ook het
De schuld van dezen strijd ligt voor
een zeer groot gedeelte aan de Katho
lieken-ze! ven. Ook hier, geljjk elders, waren
de Katholieken argeloos en kortachtig;
zjj bespeurden niets van de plannen, tegen
hen in het geheim door den vijand ge
smeed, zjj bemerklen niet dat de Liberalen
en de vrijmetselarij hun voorposten voor
uitschoven, zich langzamerhand in alles
indrongen, om eindelijk, zich sterk genoeg
wanend, zich van de regeering meester
te maken. Terwijl de Katholieken sliepen,
waakten hunne vijanden ook hier toon
den de kinderen der duisternissen zich
slimmer dan de kinderen, des lichts.
In welke richting van nu af het staats
schip zou worden gestuurd, leed geen
twijfel. Men kent genoegzaam doel en
streven der vrijmetselarijieder weet,
dat daar, waar zjj het bewind voert, de
toeleg bestaat om den christelijken Staat
te vernietigen en daarvoor een atheïsti
sche staatsregeling in bet leven te roepen.
Ook in het land van den H. Stephanus
was dit het geval. Met sluw overleg
ging de loge-regeering hierin te werk
stuksgewijze moest de Katholieke Kerk
worden afgebroken, onder allerlei be-
driegeljjke voorwendsels langzamerhand
een anti-christelijke wetgeving worden
ingevoerd, waardoor de hoog geroemde
vrjjheid en gelijkheid aan een hasdvol
atheïsten zouden worden verzekerd, om
daarmede tevens de vrijheden en de
rechten der Katholieken in te krimpen.
De Katholieke Kerk in Hongarije moest
tot dienares, tot slavin der vrijmetselaars-
regeering worden verlaagd.
Tot dit laatste waande de loge den
tijd gekomen. Befaamde politiek-kerkeljjke
wetsontwerpen werden ingediend. En
hiermede wierp zjj het masker afvoor
goed gingen nu de oogen der Katholieken
openzjj zagen zich geplaatst tegenover
een vjjand met satanische bedoelingen.
Plotseling uit zijn onzalige dommeling
wakker geschud, verrees het katholieke
volk ter verdediging van het erfdeel
zijner vaderen; ieder greep naar de
wapenen en allen stelden zich in tegen
weer. Meetings werden gehouden, ver
gaderingen belegd, de bisschoppen con
fereerden, de Magnaten verecnigden zich
den voortdringenden vjjand terug te
dringen en de heillooze wetten te
voorkomen.
De v(jand echter was reeds machtiger
dan men wellicht vermoedde. De zorge
loosheid en de dommelende rust der
Katholieken waren den vjjand gunstig ge
weest Daarbij kwam dat de vijand het
beginsel huldigt: .het doel heiligt de
middelen." De loge-regeering toonde niet
kieskeurig te zijn in de middelen ora de
voor de Katholieken zoo zeer vijandelijke
wetsontwerpen in beide Kamers door
te drijven schrikaanjaging, straatschan
dalen moesten daartoe dienst doen, met
het gevolg, dat eenige Katholieken, half
slachtig of door vrees weerhouden, op
het beslissend oogenl lik niet verschenen,
zoodal, legen alle verwachting der Ka
tholieken in, de anti-katholieke wetsont
werpen werden aangenomen.
Aller oog en hoop was van nu a)
op den Keizer gevestigd. Intusschen ble
ven de Katholieken niet werkeloos. Uit
vergaderingen en bijeenkomsten werden
attesten van af- en aanhankelijkheid aan
den Keizer opgezonden, verzoekschriften
ingediend om de goedkeuring dezer vooi
het katholieke Hongarjje fatale wetge
ving te weigeren, protesten zelfs werden
aan het Hof van Frans Joseph overhan
digd, waarin het katholieke volk Tan
Hongarjje onbewimpeld opkwam voor
heilige rechten, in de nieuwe wet
ten aangetast. Men had alle vertrouwen
in de welbekende christelijke gezindheid
des Keizers maar hield geen reke
ning met de sluwheid van den vjj
and en de zwakheid van den Merchris-
Mijksten Koning. Door vleierjjvn en be
loften, door intriges en bedreigingen
wist de Regeering invloed uit te oefenen,
goedkeuringen af te persen der
drie huwelijkswetten en zegevierend en
onder hel gejuich der Br. keerde de
minister-president Wekerlé uit Weenen
te Boedapest terug.
Was uien tot hiertoe met sluwheid
en overleg te werk gegaan, thans beging
men, uitgelaten en dronken van vreugde,
een grove onvoorzichtigheid, welke den
Keizer het oog opende en hem overtuigde
bedrogen te zjjn. Niet alleen de opge
wonden toon der aan de loge verknochte
bladen cn hel uitbundig Eljen-geroep,
waarmede de minister-president door
de Br. in de Kamer werd begroet, maar
ook het woord door Wekerlé zelf ge
sproken, waarin hjj in het openbaar de
verborgenheden van zijn vrijmetselaars-
hart openbaarde, hebben den Keizer zeer
ontstemd. Toen hjj na zjjne victorie tot
eere-burger van Boedapest werd benoemd,
heeft Wekerlé gesproken van altaren,
.waarop het licht van 't onderwijs, der we
tenschap cn der kunsten zal worden ont
stoken" cn van de .Cultuurvolkeren der
oud klassieke Ijjden, .wier voorbeeld men
zal navolgen."
Deze woorden van zjjn eersten Staats-
dienaar in het Koninkrjjk Hongarjje liet
den Keizer niets aan duidelijkheid te
wenBchen over. De vernietiging van
het Christendom, de terugkeer tot het
heidendom werd in deze bewoordingen
onbewimpeld uitgesproken. Daurbjj voeg
de zich een andere factor, welke mach
tig tot de beslissing des Keizers heeft
medegewerkt, nameijjk de Pauselijke
Stoel. Met zorgvolle liefde slaat Rome
immer den strijd harer kinderen gade
waar het noodig is komt het op en ver
dedigt hun rechten en belangen. Op be
vel des Pausen werd ook te Weenen
aan het Hof krachtig opgetreden en
werd door den Kardinaal-Staatssecreta
ris een nota aan den Nuntius aldaar
gezonden, een krachtig protest bevat
tende tegen de Hongaarschc kerkelijke
wetten, tevens met de opdracht deze aan
den Keizer te overhandigen. Tegelijk
zjjn bijzondere voorschriften gezonden
aan de bisschoppen en invloedrijkste
leeken in Hongarije, om een krachtige,
wettige beweging tegen den sektegeest
het parlement in het leven te roe
pen. Een en ander hebben samenge
werkt tot het besluit door den Keizer
genomen, de onbinding van het minis
terie Wekerlé. Geeft deze daad des
Keizere voor de toekomst een vaste
waarborg voor de Katholieken van Hon
garjje Wjj betwijfelen het zeer. Waar
de zwakheid ten troon zetelt, wordt hel
vertrouwen langzamerhand meer en
meer geschokt.
Eene zaak is er, welke ons met blijd
schap vervult: het katholiek bewustzijn
dier natie, die door den laatsten strijd
in haar volle kracht uit den slaap is
ontwaakt. Een nationale Bond der Ka
tholieken werd in het leven geroepen.
Onder de uitmuntende leiding der bis-
schoppenMn aanzienlijke leidc.s voorspel
len wij voor de katholieke zaak desrjjks
zeer veel goeds. Aaneengesloten zul
len voortaan de Katholieken hun vrij
heden handhaven, hun rechten verde
digen, en de vjjand zal bljjken onmach
tig te zjjn, staande tegenover eene over
wegende meerderheid, die, één van hart
en één van geest, het erfdeel hunner
vaderen verdedigen.
BUITENBAND.
De nieuwjaarsrecepties van de Euro-
peesche vorsten en hoofden van Staat
hebben zich gekenmerkt door de vrede
lievende gezindheid, welke in de ver
schillende bjj deze gelegenheid gehouden
toespraken doorstraalde. Bijzondere op
merking verdient wel de wisseling van
hartelijke telegrammen tusschen den
Koning van Wurtemberg en keizer Wil
helm, waardoor de vrees, nis zou tus
schen deze beide voreten eene verwij
dering ontstaan zjjn, welke de vorminf
van eene Zuid-Duitsche oppositie onder
leiding van den Koning van Wurtem
berg tengevolge zou hebben, wordt te
niut gedaan.
De Koning begon met een zeer har-
telijken gelukwensch te zenden, waarin
hjj dankte voor de onvergetelijke, schoone
dagen, welke hij in Oost- en West-
Pruisen doorbracht, en den wensch uit
te, dat het nieuwe jaar voor Keizer en
Vaderland zegenrijke dagen zou mogen
brengen en hjj opnieuw het genoegen
zou hebben den Keizer persoonlijk te
zien en te sproken.
De Keizer betuigde zjjn harteljjken
dank voor het telegram, wellis inhoud
hem met oprechte vreugd vervulde.
Ook hem waren de dagen van trouwe
kameraadschap onvergetelijk. De Keizer
hoopte ook den Koning in het nieuwe
jaar weder te zien, en wenschte Z. M.
en diens land God's besten zegen.
Bij de herstemming te Luik, voor een
lid der Belgische Kamer van Afgevaar
digden, is de socialist Smeets met 63,000
stemmen gekozen, terwjjl de katholiek
Francotte 55,000 stemmen op zich ver-
eenigde.
Het getal socialisten in de Belgische
Kamer bedraagt na 27.
Van den Congo is te Parjjs bericht
ontvangen, dat te Cetema, Opper-
Oubanghi, een Fransch onderofficier en
vjjftien tirailleurs en een Belgisch agent
zijn vermoord. Een Nederlandsch agent
en twee andere tirailleurs konden vluch
ten. Er is aanstonds wraak genomen
door het vernielen van een aantal dor
pen, waarbij 100 inboorlingen den dood
vonden. Een vaste post van vjjftig man
bewaakt nu deze streek.
Te Rome is in de uabjjheid van de
ambassade der Vereenigde Staten een
bom ontploft, gelukkig zonder schade
aan te richten. De gezant hield juist op
J~it uur een offlcieele receptie.
Zondag zjjn door den H. Vader- in
plechtige audiëntie ontvangen de bui
tengewone afgezanten van den Czaar,
prins Lobanof en baron Budberg, die
officieel van Nicolai's troonsbestijging
kwamen kennis geven. Zij werden aan
Z. H. den Paus voorgesteld door den
bjjden H. Stoel geaccrediteerden Rus-
FEUILLETON.
De Liefdezuster.
Vrij Mar kat F much, daor Th. C. R.
Bvrtt* Uvtnqartn van Brnttiint.
Jinrouu it MireeourU
J) Nadat wij in 't vorige hoofdstuk de ondors
hebben leeren kennen, ia het gemakkeljik na te
gaan, welke de opvoeding moest xjjn, die Ernes
tine ontving. Nimmer sprak mevrouw Dnbniason
baar dochtertje van God of van den goddeljjken
Verlosser; zjj was er verre van, de eerste ge
dachten van &nestine te richten tot baren
Schepper, evenals iedere christelijke moeder.
Zorgvuldig vermeed zjj, hear iets te zeggen dal
betrekking bad op den godsdienst of het katho
liek geloof. Zoo groeide do arme Ernestine op
allerlei vragen omtrent alles wat hare opmerk
zaamheid trok. Bet spreekt, dat er xich onder
die vragen verschillende bevonden, die den
godsdienst raakten. Somwjjlen bracht sjj met
deze kinderlijke vragen hare oudere in de moei
lijkheid om een bevredigend antwoord te kannen
in de baart van
kapitein
mevrouw de Hireconrt geheelen. Deze dame
was zeer godvruchtig,
wat haar op 't gebied van godsdienst belang kon
Inboezemen. Maar dit sloot niet nit dat men
geen zorg droeg voor de ontwikkeling barer
veelbelovende geestesgaven; met eene bewon
derenswaardige vlugheid prentte zjj zich alles
n 1 geheugen, wat men haar verklaarde en
in die wetenschappen, welke haar omtrent den
godsdlezat vreemd lieten.
Geljjk de kinderen van haren lecftjjd was zjj
nanroodig, onschuldig en bekoorlijk als een
engelonophoudelijk stelde sjj hun omgeving
zaken het geloot betreffend, en digcljjka ont
vingen beide kinderen hierin onderricht van
hare moeder. Mevrouw de Mireconrt was diep
doordrongen van baren plicht als moeder, om
hare kinderen reeds vroegtjjdig tot godsvrucht
en dongd te bekwamen. Zjj wist zeer goed dat
die eerste indrukken
Nadat mevrouw d
nienwe woning gevestigd en hare zaken
geld bad, dacht zjj eraan een bezoek if t
gen bjj den kapitein en andere bewoners
den omtrek. Zjj ging vergezeld van bare
heid om op te merken, dat de godsdienst h
geen plaats innam. Nergens ontdekte zjj eel
schilderij of beeld, dat van den godsdionsl
men onder belofte, dat de kapitoin en zj
tnige te zjjn van de opzettelijke onwetendheid,
waarin men de arme Ernestine opvoedde. Zjj
kon niet begrjjpen dat men haar op dan leefljjd
van bjjna zeven jaar nog niet had gesproken
van God, noch onderricht bad omtrent de eerste
plichten van den mensch lot zjjnen Schepper.
Weliswaar bad zjj van hare zjjde alles gedaan
om bjj hare nicht eenige godsdienstige kennis
aan te kweeken, maar dit kon niet andere
kinderen.
4 mjjnh
lessen zjj Ernestine gaf. Het waa wo! oa(
kig voor de arme kleine; want van natur
zat zjj alles om le kunnen verstaan so begrjjpen
wat men haar toen had moeten leeren. Zjj
met rjjke geestesgaven toegerust en gevoelde
zich alleen met mevronw Fabian kon onderhon
den da goede vrouw wist tot baar t« spreken
in de taal van dan godsdienst, op osoe wjjae,
die de aandicht boeide en tevens het hart diep
Maar wat vermochten die zoo dikwjjls onder
broken leasen tegenover eene opvoeding, welke
hiermede gohoel en al in tegenspraak was. Naar
mate tante Fabien zag dat haar nichtje meer
aanleg had voor godsvrucht en dengd, deed het
haar pjjn aan hel hart, getuige tg moeten zjjn
van zolk eene opvoeding.
.Arm kind," verzuchtte zjj dikwjjls, „boebeklaag
ik ul Nog is uw hart rein, nog draagt gjj het
blanke gewaad van uw doopselach, moet gjj dsn
veroordeeld blijven om nimmer God te kennen,
nooit te bidden I Hoe solt gjj, wanneer met de
jaren de hartstochten in n zullen ontwaken,
zonder gebed stark zjjn I O God, waak over
haar," bad zjj vaak, „bewaar baar voor alle
verleiding, geef dat dit kind U toebehoore 1"
Door een innig vertrouwen op God gerust
gesteld, hoopte de goode vronw altjjd dat eens
bljjder dagen voor Ernestine zouden aanbreken.
Hoe jong zjj ook was, boezemden de liefdezus
ters te Montblanc de kleine groote belsngstelll
Zoo dikwjjls de overste bjj baar vader kwam
om eenige geldeljjke bjjdrage, snelde Ernestine
haar le gemoet. Eens zeide zjj tot bare
met al den eenvond van een kind,0,
zon ik gaarne zoster zjjn van den H. Joe
Maar, helaas, welke gronden waren er o
verwachten dat dis wensch oeit zon vc
worden! Allee scheen hiertegen In verteL
Slechts God alleen kon zulks doen
Dobnisson een bezoek zou afleggen bjj mevrouw
Mirecourt. Het was een heerljjke lentedag,
geheel de natuur scheen sich te verjengdjgeo I
Het gezang der vogelen, de zoete geuren van
lom en vioolljea en het lied der berdera
i bergen, alles droeg bg om di« dag zoo
n mogelijk te doen zjjn. Op de bekoorlijk-
1 treffendste wjjte zagen mjjnbeer Dubois -
n zjjne familie de schoonheid cn goedheid
Gods in het geechapene afgespiegeldmaar geen
gevoel van dankbaarheid jegens dsn Schepper
ontwaakte in hno hart
Eindeiyk bereikte men do woning van mevronw
de Mireconrt Met allo hortelpheld en oplettend
heid ontving sjj hare gaaten. Do kapitein waa
Ibans in de gelegenheid om op te merken, dat
godsvracht en vroomheid den measch geenszins
afgetrokken en zelfzuchtig makendal integan-
drukke bezigheden hem naar hola riepen, of dak
hjj 't opkomen van regenachtig wesr vrsseje';
hjj moest «ijken voor de vriendelp* aitaoodigiatj.
Tan weerszjjdon heerschle veel opgerulmdMJl