Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 47.
i
Zaterdag 23 Februari 1895.
Achtste Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baara, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnomontaprijper^drie mundtai
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummer*f 0,05.
BureauKrommestrM, F 227Amersfoort.
Uitgave van de Vereenlging De Eembode.
Prtja dor Advertentiioi
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
>ver de gansche wereld verspreid,
is, vooral in de handen van een Paus
als Leo XIII, een macht, waarmede de
regeeringen over katholieke onderdanen
in welbegrepen eigenbelang gaarne re
kening houden en daarmede gaarne z(jn
verbonden. Bovendien de schitterende
hoedanigheden en persoonlijke eigen
schappen des Pausen, die hem met het
klimmen zijner regeeringsjaren al hooger
n hooger stempelden als den grootslen
man van onzen tijd, die in al zjjn En
cyclieken zich toonde niet alleen in zijn
bewonderenswaardige scherpzinnigheid,
ar'ook in zijn verheven eerbiedwaar
digheid, 'tkon niet anders of deze
figuur moest ook den Keizer aantrekken.
Een en ander werkte voor den Paus
mede om met hel P.ussische Hof de on
derhandelingen te openen in het be
lang der katholieke Polen. Zoo ongebeur-
lijk scheen hun, in wier belang dit alles
geschiedde, deze gebeurtenis toe, dat
j met bezorgdheid, ja zelfs met org
aan en wantrouwen werden vervuld,
zoo weinig konden zij den reeds ge
wonnen invloed des Pausen by het Rut -
sische Hof vermoeden. Moer het oog
vestigend op de trouweloosheid der Re
geering dan op de bekwaamheid en
voorzichtigheid des Pausen, gaven zjj
zoo luide hun bezorgdheid en wantrou
wen te kennen, dat de H. Vader zich
genoodzaakt zag in een schrijven aan het
Poolsche volk de gemoederen te beda-
n en tol kalm en volledig vertrouwen
i berusting in der. H. Stoel aan te
sporen.
Hoe ongegrond echter het wantrou
wen der katholieke Polen was, trad
later steeds duidelijker in het licht naar
mate zjj meer en meer de vruchten be
gonnen in te oogsten van 's Pausen be
moeiingen. Ofschoon niet al de ruwhe-
van geweld ophielden, werd hun
juk toch dragelijkermeer godsdienstvrij
heid werd toegestaan, en volgens de ge
tuigenis des Pausen was de welgezind
heid des Keizers gewonnen.
Om den heilrijken invloed van den H.
Stoel te St. Petersburg te bestendigen,
was de H. Vader er op bedacht om,
gebruik makend van de gunstige stem
ming des Keizers, beider Hoven door
een gezantschap voortdurend met el
kander in verbinding te stellen. Ook
deze pogingen werden, na langdurige
onderhandelingen, met den besten uit
slag bekroond. In Juni des vorigen jaars
zond de Czaar Iswolski als gezant bij
het Pauseljjk Hof en alzoo werden beide
Hoven, sedert eeuwen van elkander ge
scheiden, wederom vereenigd, terwijl
tevens door deze daad de Keizer de
souvereiniteit en het geestelijk Opper
gezag des Pausen erkende.
De aangeknoopte betrekkingen werden
als met den dag inniger. Wel werd nog
een wanklank vernomen, toen ruwe en
onrechtvaardige daden van geweld wer
den gepleegd tegen de katholieken van
Kroche, van wie sommigen gedood, an
deren gevangen genomen en veroordeeld
werden en wier kerk op gewelddadige
wijze werd gesloten. Dit feit is echter
te beschouwen als een daad van tradi-
tioneelc willekeur van Wilna's gouver
neur door Polenhaat gedreven, maar
deze onrechtvaardige daad zou zelfs door
den overleden Keizer, ware hij daartoe
nog in staat geweest, veroordeeld zijn
door volledige amnestie te verleenen
aan degenen, die tot gevangenschap
waren veroordeeld. Wat de Vader niet
meer kon, heeft zijn zoon Nicolaas ge
daan, die hem intussrhen was opgevolgd,
en wiens eerste regeeringsdaad was de
veroordeelden niet slechls gralie te ver
leenen, maar zelfs onschuldig te verkla-
n als bewijs, dat hjj de goede ge
zindheid zijns Vaders jegens den H.
Stoel wilde voortzetten, zond hjj aan
stonds een telegram van het gebeurde
naar den Paus.
gen. De nieuwe Keizer betoonde zich
zijnerzijds gevoelig voor de ondervonden
sympathie des H. Vaders j hjj gelastte
den grijzen prins Lobanof naar Rome
le vertrekken. In gezelschap van diens
«ecretaris baron Budberg en den Russi-
schen gezant reikte deze 's Keizers brief
van dankbetuiging over aan den Paus,
die den overbrenger van dit keizerlijk
schrijven vereerde met hem het grootkruis
der Piusorde met brillanten versierd te
schenken. Duidelijker nog spreken de
daden des Keizers van oprechte welwil
lendheid niet slechts herstelde hjj het
onrecht in Kroche gepleegd, maar zelfs
werden de gouverneurs, gewelddadige
vervolgers van Polens Katholieken, te
Warschau cn te Wilna ontslagen. Geen
wonder dat bij dezen ommekeer van
zaken het Poolsche volk juichte en
jubelde.
sen en tot verheffing en uitbreiding van
Zijn Rjjk op aarde.
Voorzeker had daartoe veel bijgedragen
de innige deelneming des H. Vaders bij
den dood des Keizers en tevens bij zijn
troonsbestjjging ondervonden. Nauwelijks
toch was het overlijden van Alexander
hekend, of de Paus haastte zich een
eigenhandig schrijven te zenden om het
rouw gedompelde Russische Hof te
troosten en de innigste deelneming te
betuigen. Bij de troonsbestijging van
Nicolaas zond zelfs de Paus zijne buiten
gewone gezanten om wederom een met
eigen hand geschreven brief van de
hartelijkste gelukwenschen te overhandi-
Op bewonderenswaardige wijze ver
slaat deze Paus de kunst om de afkeerig-
ste harten tol zich te trekken, tot
verzoening en overeenstemming le bren
gen. De feiten bewjjzen dat de Paus,
vooral in de laatste jaren, op den weg
van toenadering met Rusland met reu
zenschreden is voortgegaan. Dit is
te meer belang, om de inzichten, welke
de Paus aangaande Rusland koestert.
Gelijk uit de Encycliek aan alle Vorsten
en Volkeren gericht duidelijk blijkt, wil
hij met het Oosten ook de Russisch
Orthodoxe Kerk wederom trt de katho
lieke eenheid terugvoeren. Met te
jjver en kracht schjjnt de Paus aan de
verwezenljjking van dit plan le werken,
daar met Rusland's bekeering aan de
katholieke Kerk een machtige steun
zou worden toegevoegd en tevens een
bondgenoot tot herstel der wereldlijke
macht des Pausen, door de 1 riple-alliantie
«se*; bemoeilijkt.
Wellicht voorziet de Paus met zijn
scherpen blik dat deze providentieele
zending voor Rusland, wanneer het een
maal tot de katholieke eenheid zal zijn te
ruggekeerd, in de toekomst is weggelegd.
Mcge derhalve 's Pausen grootsche
derneming slagen en Rusland, in den
schoot der ware Kerk teruggevoerd, het
middel worden in Gods hand tot herstel
der wereldlijke souvereiniteit des Pau-
BUITENLAND.
Keizer Wilhelm heeft Maandag eene
deputatie ontvangen van den Bund der
Landwirthe, die, namens 300.000 land
bouwers, de aandacht van Z. M. kwam
vestigen op den noodlijdenden toestand
waarin de landbouw verkeert. De Keizer
antwoordde, dat reeds deze audiëntie
bewees, hoe ernstig hjj zich het lot der
boeren aantrekt. Het Keizerwoord„mijn
deur staat open voor elk onderdaan"
is geen zinledig woord.
Hü kon anders niet ontkennen, dat
de agrarische beweging van het vorig
jaar de grenzen van het geoorloofde wel
een weinig had overschreden. Maar dat
wilde hjj, nu de heeren bij hem op
audiëntie waren gekomen, niet weder
ophalen. Z. M. hoopte alleen, dat hij
voorlaan van eene dergelijke „senaati-
oneelc agitatie" niet meer zou hooreD,
en ried aan, dal men God moest bid
den de bemoeiingen van den Staatsraad,
in het belang van den landbouw aan
gewend, te zegenen.
Dit antwoord heeft de landbouwers
sleehls matig bevredigd. Zjj hadden ze
kerder toezegging verwacht van door
den Keizer aan te geven hervormingen
op agrarisch gebied en hebben aan hunne
ontevredenheid lucht gegeven op eene
na afloop der audiëntie gehouden ver
gadering.
Intusichen had de heer Plötz gele
genheid gehad, toen na afloop der
audiëntie de Keizer zich nog eenigen
tijd met verscheiden leden der deputa
tie onderhield, Z. M. eenige der wen-
schen van de agrariërs op het hart te
drukken,als: „eenstaatsgraanmonopolie
volgens het voorstel van Von Kanilz,
herstel van den dubbelen standaard,
invoering van een zeer verscherpte wet
tegen de margarine, wjjziging van de
sociaal-politieke wetgeving", enz.
De Rijksdag nam zonder debat met
groote meerderheid het Centrumavoor-
atel tot opheffing der Jesuïetenwet van
4 Juli 1872 ook in derde lezing aan.
Deze uitslag werd door het Centrum
met groot gejuich begroet. Het is nu
maar te hopen dat ook de Bondsraad,
die nog over het voorslei te beslissen
heeft, zoo verstandig zal zjjn het goed
te keuren. Verleden jaar werden, gelijk
zich herinnert, de Redemptoristen
de paters van den II. Geest, die
twintig jaar lang ais aan de Jesuïeten
verwant beschouwd wa-en, weder ia
Duitschland toegelaten, omdat men tot
de ontdekking kwam, dat deze verwant-
Rusland.
n. siot.
Niet gering waren de bezwaren
en moeilijkheden, die Leo XIII ont
moette bij zijne grootsche onderne
ming om eene toenadering te bewer
ken van het Russische Hof met den
Roomschen Stoel en tegelijk een betere
gezindheid jegens deszelfs katholieke
onderdanen. De onbuigzaamheid van
den Russischen Alleenheerscher moest
gebogen, zijn bekende afkeer en haal
tegen alles wat Roomsch is overwonnen,
zjjn traditioneel pausschap, overal zijne
onderdanen uitgeoefend, neergehaald
worden. Daartoe kon de Paus, als ge
vangene van het Vaticaan, slechts over
zedelijke middelen beschikken. En toch
is hij, gelyk de geschiedenis ons leert,
reeds ten deele daarin geslaagd en
schittert, by de geringheid der middelen
en bij den te overwinnen tegenstand, in
de verkregen resultaten des te meer zijn
beleid en wijsheid uit.
Het eerste, waaraan de Paus zijn vol
le aandacht schonk, was het harde lot
der Katholieken van Russisch Polen.
Door liefde en medelijden gedreven
greep hij iedere gelegenheid aan om
daarin verbetering te brengen. Daarloe
wendde hij zich telkens, wanneer onrecht
vaardige geweldenarijen tegen de Ka
tholieken werden gepleegd, tot het Rus
sische Hof om zijne klachten te doen
hooren en de vrije uitoefening van den
godsdienst voor hen af te sraeeken.
Daartoe ook volgde de H. Vader steeds
met de uiterste belangstelling het levenslot
van het keizerlijk Hof: bij al de ge
wichtige gebeurtenissen van rouw of
van vreugde zond de Paus eigenhandig
geschreven brieven, waarin hjj de innig
ste toegenegenheid en deelneming uit
drukte. Daardoor won hij langzamerhand
meer en meer het hart van Alexander,
die, zachter van geaardheid dan zijn
voorgangers, tot betere gezindheid je
gens den H. Stoel en de Katholieken
werd gestemd.
Daarbij kwam de toenemende invloed,
dien Leo XIII op de regeeringen en vol
keren uitoefende. Het geestelijke Opper
gezag over de millioanen Katholie-
FEUILLETON.
De Liefdezuster.
Vrij mar bet Frtasch, deer Th. C. R.
vn.
Het Hospitaal te Valenciennes.
9) Zoeter Martha brandde van verlangen om
haren ijver en lierde aan de arme rieken te
bewjjzen. 8lecht» de gehoorzaamheid wèerhield
haar nog in hel moederhuis. Dezelfde gehoor
zaamheid wees haar naar het hospitaal le Va
lenciennes, dat de eerste getuige barer werk
zaamheden zonde zjjn. Aanetonds begaf zij zich
daarheen en ving haar laak san Tan hel oogeo-
blik hirer aankomst at Geen vermoeienis ken
nend, doorliep sjj alle zalen met eene werk
zaamheid, waarover men verbaasd stond, bracht
zjj hier medicijnen, verleende daar hnlp, en
voor ieder had zjj zoete troostwoorden over.
In zekeren zin wist zfl haar persoon te verme
nigvuldigen. Vol nederigheid en zachtheid wist
zjj de verachting, beledigingen en spotternijen,
waaraan zjj blootstond, zelfs van den kant der
rieken, op edele wjjze te verduren. Vooral die
zatste deugd van zachtmoedigheid beoefende
'sjj op uitnemende wgze. Zjjwhrt dat deze deugd
vooral noodzakelijk ie voor eene liefdezuster
dat zjj de grondslag van haar karakter moet
zijn.
Hoe dikwjjls toch zijn zjj niet verplicht dien
sten en huip te verleenen die op gebiedenden
toon door de risken worden geeisebt, en die
Zij in de wereld nog niet door hare dienstbo
den zouden laten verrichten. Hoevelen die geen
begrip hebben van dankbaarheid noch van eer
lijkheid. Zij kwetsen haar door tramt woorden,
slooten haar van zich af, en lol loon voor hare
diensten ontvangen zü' dikwjjls niets c.an be-
t ui gin gen van ontevredenheid.
Ann dezen smaad stond Zusier Martha bloot
gesteld van den dag af dat zjj baren moeilij
ken loopbaan begon. Maar deugdzaam ale zjj
was, deed xjj alsof zij niets hoorde en bewaarde
het stilzwijgen. Zü ging nog verderz'ö die haar
bet meest slecht bejegenden, waren joist die
genen voor wie zü hare zorgen en tiofdo ver
dobbelde. Somtüds bediende zich God ervan tot
zjjn eer en voor het heil der naasten. Dit ge
schiedde bü eene gelegocheid, dal zü eene ver
nedering te verduren had, wol in slaat om een
minder deogdzaaam persoon geheel en al al te
schrikken.
Onder de rieken, dio zü met ïoovesl zorg en
loowgdbg verpleegde, bevond zich een Tnrk,
die in don laatiteu oorlog ia Algiers gewond
en krijgsgevangen gemaakt was. Geheel zijn
niterlük toekende een barsch en onhandelbaar
karakter. Een wocale, dreigende blik schrikte
ieder af hem to naderen. De zorgen, die men
aan bem besteedde, schenen zgn wrevel nog te
vermeerderen. Zuster Marlha alleen liet zich
niet afschrikkenen toch bad zjj gelegenheid
genoeg om zich le beklagen. Eens, dat zü hem
een ei met melk bracht, wierp hü het haar
in 't gelaat. Zü gaat terug, wischt zich bedaard
het gelaal af, en bereidt een ander, dat zjj hem
wederom brengt Met een van toorn gloeien-
deo blik ontvangt hjj baar en behandelt baar
op dezelfde wjjze als zooeven. Twee zulke han
delwijzen waren zeker voldoende geweest om
een ander terug te stouten. Maar Zuster Mar
tha laat zich niet afschrikken: een derde maakt
zjj klaar, gaat naar de sponde van den maho-
raedaan en biedt het hem aan, op een liefderijken
toon zeggende,eeem dit nu Ier liefde Gods."
En werkeiyk nam hü hol aan, gebruikte het
en in zichzelf keerend sprak bü„neen, slechts een
nare godsdienst kan zulk* heilige en deugdza
me vrouwen voortbrengen". Hü liet zich onder
richten, zwoer zün dwaling at ontving het doop
sel en werd een even goed Christen als hü te
voren een gvorlg muzelman geweest was.
Dit gedrag won aller harten voor haar. Men
sprak in bet goheclo gasthuis niet dan ran de
deugden van Zuster Martha. Men achtte zich
gelukkig door haar verpleegd te worden gaarne
luisterde men naar hare raadgevingenen 't was
eene zeldzaamheid, wanneer het baar niet ge
lukte de meest onatuimige barton tot kalmte
le brengen en hen, die van den godsdienst
waren afgedwaald, terug te voeren. Het was
vooral haar laak den godsdienst aan le roeree
met zekere personen, die door vooroordeel of
sonde het verst van God en Zjine barmhartig
heid verwüderd waren.
Een dier personen, uit de dagen der groole
revolutie, die. rich in dien Ijjd aan de meest
barbaarsche gruwelen had overgegeven, werd
in het hospllaal verpleegd; hjj leed aan eene
doodeljjke ziekte. Vergeefs bad men getracht
bem tot Christelgke gevoelens terng te breogen.
Hg antwoordde niet, of gaf door vloeken en
godslasteringen het eonige antwoord op hetgeen
mon tol hem sprak. Meermalen reeds had
Zuater Martha gepoogd hem tot zachtheid te
stemmen, maar zg bad schipbreuk geleden
niettemin was haar jjver geenszins bokoeld. De
meeste zorgen besteedde zü aan hembg zgne
minste wcnscben haastte zü zich alles te doen
wat hem kon verkwikken.
Overwonnen door zulk eene volharding en
deugd werd bü kalmer, en Zuster Martha, die
zulks bemerkte, achtte nu het oogaablik geko
men om lol hem le spreken.
.Weina, mynheer Michel," zoo heette de
zieke, ,gjj gevoelt u thans wel wat beter, niet
waar? Het is God die in xjfno barmhartigheid
u bezoekL Tot Hem moet gjj uw hert verhellen."
De zioko bewaarde het diepste stiizwügen.
„Zoudt gö", hernam zjj, ,u met Hem niot
willen verzoenen O, Hg ia zoo vol goedheid
Hü zal n met znlk eene goedertierenheid ont
vangen."
,Ik heb Hem le zeor beloodlgd," klonk het
„Dit is geen beletsel,sprak Zuster Martha,
.naarmate uwe sondeu groot syn, moot gjj u
zgne eindeloozo barmhartigheid herinneren eea
rouwmoedige lerugkoer tot God en alles is
.Ach. Zoster, zon dat waar zün
.Twijfel er niet san. Kom, ik zie wel, dat gjj
zoo niel gelukkig zjj!."
.Neen, helaas, die jjeelyke, wreede wroegingen."
.Gjj kunt aw rast en vrede leragbekomeo
on een ondragelijke last zon u van het hart
genomen worden indien gjj er in toestemde!
aan een priester nwo misslagen ooimoedig le
bcljjdeo."
(Weril servdfi.)