Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 4.
Zaterdag 27 April 1895.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnemontsprija par dria maanden i
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,40.
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave, van de Vereeniging De Eembode.
Prijs dar AdvertentUm
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Correspondentiên en Advcrlentiên moeten oiterljjk Vrijdagavond
Bij dit nummer behoort
een
Vooruitgang.
Met dit simpele woord .vooruitgang"
wordt in onzen tijd nog steeds groote
opgang gemaakt. Nog altijd wordt te
verstaan gegeven dat alleen bij volken
en natiën, die in den modernen vooruit
gang deelen, bloei en welvaart moeten
gezocht worden. Volgens de voorstanders
dier vooruitstrevende richting moet iedere
staat of stand ermede naar streven, of
zij worden geen blik waardig geacht.
't Zal dus wel der moeite loonen eens
nader te onderzoeken, wat er alzoo onder
vooruitgang moet worden verstaan.
Gemakshalve zullen wij daarom op de
allereerste plaats de stad onzer inwoning
tot beschouwing nemen. Van haar wordt
met nadruk verkondigd, dat zij in een be-
nijdenswaardigen vooruitgang deelteen
schoone gelegenheid dus om eens tot de
wetenschap te komen, waar die wel in
schuilen mag. Bij nader inzien komt
men echter alras tot deze conclusiën
De gemeerde heeft een belangrijke uit
breiding ondergaan en de bevolking is
toegenomen; dit geeft een eerste aanleiding
tot de snoeverij over den stedelijken voor
uitgang. Maar verderDe gemeen le-
financiën zijn daardoor zoodanig in het
nauw geraakt, dat het tot dusverre in
praktijk gebrachte belastingstelsel een
voudig over boord werd geworpen, en
door een inkomstenbelasting vervangen,
om over ruimer geldelijke middelen te
kunnen beschikken, die van de belasting
plichtigen alweer moeten worden afge
perst en dat noemt men vooruitgang.
Ondanks de stellige overtuiging, hoe
drukkend de belastingen reeds op de
inwoners onzer goede stad neerkomen,
heeft men scholen zien bouwen, die
duizenden en nogmaals duizenden aan
de gemeente kosten, en een nog voor
weinige jaren nieuw gebouwde school
met onderwijzerswoning werd eenvoudig
ontruimd en doelloos gelaten, ook alweer
ter wille van den vooruitgang. Uitbreiding
het personeel onzer stedelijke be
ambten en verhooging hunner salarissen
vindt in de laatste jaren geregeld plaats,
onderwijl de verslagen onzer gemeente
raadszittingen ons bij herhaling konde
doen, hoe zorgvol onze gemeentelijke
toestand door vele raadsleden wordt
ingezien maar de geest des vooruitgangs
wil dat nu eenmaal zoo. Door het drei
gende vooruitzicht van steeds hooger
opgevoerde gemeentelasten, en wel
het inkomen, worden de welgestelde
i, die niet door betrekkingen of
anderszins weerhouden worden, en die
onze gemeente zoo dringend behoeft, tot
vertrek aangespoord, en anderen erdoor
weerhouden zich hier te komen vestigen
doch hiermede wordt niet in 't minste
rekening gehouden, nu de geest des
vooruitgangs zich gelden doet.
>k in wijder kring hoort men den
zegezang over den modernen vooruitgang
nog steeds door de ruimte weerklinken.
.Altijd maar vooruit!" galmt de toon, die
alles ove'stemmen moet. Of de staat
kunde onzer dagen de dwaaste grillen
vertoont, wordt gaarne vergeven, als de
geest des vooruitgangs er maar door
gehuldigd wordt. Schatten gouds wor-
van Staatswege aan een onder
wijs besteed, dat de maatschappij ver
kankert en den mensch soms beneden
het dier verlaagt, maar de geest des
vooruitgangs eischt dat zoo. Onder
wijzers, in stede van de jeugd te
veredelen en haar te vormen lot wat
wezen moet, n.l. echt christelijk
den vollen zin des woords, misbruiken
ns schandelijk hun bevoegdheid, door
het ongeloof te verheerlijken, ja, soms zelfs
door het anarchisme in het openbaar te
lofprijzen, en toch worden dezen, wanneer
rechtmatige protesten daarover inko
men, in bescherming genomen door hen
die het roer van Staat in handen hebben;
maar de tiran, die vooruitgang heet,
moet aldus bevredigd worden.
Ja, de geest des vooruitgangs gedoogt
niet anders, en zijn aanbidders zijn legio.
Hij dwong er toe dat zelfr hel kind, in
zeer bescheiden kring geboren, een nooit
te voren gekende ontwikkeling genieten
U De kalme, eenvoudige opvoeding
is werkmanskinds werd vervangen
door een opleiding, die zijn gemoedsrust
verstoorde, en die het deed droomen van
toekomst van vreugde en genot. Dat
ideaal kon echter in zjjn nederigen stand
niet worden bereikt, dat leerde het
dagelijks door eigen ondervinding. En
toen zielevrede, die voorzeker het meest
den werkenden stand bemoedigen en
steunen moet, niet meer als eerste levens
voorwaarde werd gesteld, kreeg de ijdele
van dezen tjjd in de harten de
overhand. In stede van rustige, tevreden
individuën werden toen wezens gekweekt,
die meenden veel te veel te weten om,
sm gelukkig te kunnen zijn. Hunne
wetenschap bracht naijver, afgunst, ja
loezie. En er waren er, helaas, velen
onder die meenden, kinderen des fortuins
te zullen worden, en zij werden slachtoffers
van hun eerzucht en hartstochten. Daarop
scholden zij de maatschappij, die hen zoo
stiefmoederlijk behandelde, en zochten
bondgenooten in den stryd, dien zij tegen
haar gingen aanbinden, en, helaas, dat
gelukte hun maar al te zeer. Vooral de
werkman werd toen door sluwe, verlei
delijke taal aan hun zijde gelokt en
bedrogen, en, wat niet kon uitblijven,
ook de bedriegers ontwaarden steeds
meer en meer, dat zij zich zelf het
meest bedrogen.
Zoo staan heden ten dage bedriegers
en bedrogenen met het hart vol nijd en
teleurstelling gereed, een maatschappij
te vernietigen, die nimmer hun wenschen
en begeerten bevredigen zal. Maar de
bedrieger nog altijd met de jjdele hoop
zich ten slotte op hare puinen te kunnen
verheffen.
Deze waarljjk sombere toekomst heeft
de geest des vooruitgangs ons gebracht.
Op maatschappelijk terrein ontmoet
men nog andere teekenen van vooruit
gang, die zich nog al pijnlijk doen ge
voelen; ten opzichte van het belasting
wezen ^vooral zijn wo in den laatsten
tijd weder met reuzenschreden vooruit
gegaan. Vermogens- en bedrijfsbelasting
hebben ons volk er aan herinnerd, dal
steeds vooruitgaande zijn, maar zeer
zeker in eene richting, waarmede maar
zeer weinigen van harte zullen zijn inge-
;n. Onder voorgeven dat de vierde
stand door de staatslasten minder moet
gedrukt worden, worden de bezitters
zwaarder getroffenof de mindere
stand hierdoor echter veel verlichting
zal gevoelen mag zeker sterk betwijfeld
worden. Maar de fiscus is thans in de
gelegenheid gesteld gulziger om zich
heen te grijpen, om enorme, soms dwaze
uitgaven te bestrijden, die de Staat zich
veroorlooft, en waartegen geen bedenkin
gen of protesten gehoor vinden, omdat
die rjjlc bekostigde dwaasheden moeten
geofferd worden aan den vooruitgang
onzer eeuw.
Zeer scherp treedt dat in het licht in
zake het nooit te verzadigen militairis
me. Trots de verpletterende zekerheid,
dal de groote Rijken zich door dien
vooruitslrevenden militairen geest finan
cieel laten doodmartelen, wil men ook
in ons land in deze het voetspoor der
groote Staten volgen. En of nu al klaar
en helder wordt voorgelegd, dat de neu
traliteit der kleine landen meer bevei
ligd wordt door onderlingen naijver der
groote natiën en door een gezonde po
litiek, dan door militair praalvertoon,
toch moet maar altijd op het aambeeld
van militaire ontwikkeling worden voort-
gehamerd in .onze periode van voor
uitgang mag men op geen enkel gebied
achterblijven, en zoo worden de belas
tingpenningen des volks verspild, nu
onze tyd .vooruitgang" lot leuze heeft.
Niet dat wij hiermede onze afkeuring
willen uitspreken over de bewilliging
onzer Parlementsleden tot de uitgave
van millioenen, die voor een betere be
wapening van ons leger werden ge
vraagd. Er kunnen omstandigheden
voorkomen, die een volksvertegenwoor
diger als 't ware nopen, uit verstandig
politiek inzicht, zelfs zijn eigen overtui
ging geweld aan te doen, en dat tee
kent den practischen staatsman, die onze
warme hulde verdient. Niettemin is zulk
een toestand zeer onbehaaglijk en on
gezond te noemen. En in het genoemde
geval schjjnen wel degelijk toestanden te
hebben geleid tot een besluit, dat door
vele onzer Afgevaardigden met wee
moed in het harte genomen is.
En zulke omstandigheden danken wjj
nu aan den .vooruitgang", waarop nog
altjjd met allen ernst door zjjn bewon
deraars gesnoefd wordt.
Slechts deze enkele feiten, door ons
hier aangehaald, zullen, dunkt ons, reeds
genoegzaam bewjjzen, dat onder de vlag
.vooruitgang" een verdachte lading
wordt binnengeloodst.
BUITENLAND.
Te Parjjs is eene werkstaking uitge
broken onder het personeel der omni
bussen en trams. Op den boulevard
Magenta hadden bots.ngen plaats tus-
schen de politie en de werkstakers, die
rijdende tramwagens hadden omgewor
pen en beschadigd, en daatbjj zjjn ver
scheidene passagiers en een gendarme
door steenworpen gekwetst. Er werden
onderscheidene personen in hechtenis
genomen.
Op het Denfert-plein had in den na
middag weder eene botsing plaats, waar
bij ook weêr de ruiten van de rijdende
wagens door de werkstakers werden in
geworpen. De politie trok de sabel eu
nam verscheidene personen in hechtenis,
wier zakken vol steenen werden bevon
den. Het personeel, dat gewerkt had,
moest onder p jlitie-geleide huiswaarts
keeren.
De stakers eischen hooger loon en
korter arbeidsduur, doch de Maatschap
pijen, die in de laatste jaren slechts een
gering of zelfs geen dividend konden
uitkeeren en wier toestand derhalve ver
van rooskleurig is, kunnen niet dan ten
koste van groote opofferingen die eischen
inwilligen. Daarenboven werden de koet
siers en conducteurs goed betaald, zoo
dat de Temps deze werkstaking dan
ook zeer ouredeljjk vindt.
FEUILLETON.
Eene Erfenis.
TWEEDE HOOFDSTUK.
IJ Sinds enkele maanden verspreidden xich
Frankrijk onheilspellende geruchten, een
verwijderden donder geljjk, wiens dof gerommel
een hevig onweder voorspelt; het ware
voorloopers der Revolutie, die welhaast
het ongelukkige land xon losbarsten. Met schrik
afliepen en dat de boeren, de grondstellingen
in toepassing brengende, die eene valscb
had uitgevonden om godsdienst, wet en leden
omver te werpen, de kssteelen verwoestten en
zich san hunne eigenaars vergrepen. In de
sleden ging het er nog treuriger naar toe, en
terwjjl het volk het hoofd vol had over de
politiek, gingen landbouw en handel achteruit
en slokte zg vermogen en crediet van tal van
r men langer dan elders
verschoond van de geweldige omkeeriugen, die
in de steden plaats grepen, maar de kentering
werd algemeen, en welhaast moest ook dele
stad inzien, dat men slechts leefde op een
vulkaan. Bankroeten te Rjjsel, Bordeaux, Nantes,
Marseille en Lyon troffen onderscheiden rjjke
familifn- In 1 eerst waren die bankroeten niet
meer dan hinderlijk, maar alras namen ijj toe
en zag men met schrik vier der eerate hande
huizen van Duinkerken bijna in dezelfde w<
hunne betalingen staken.
Die faillissementen waren een geweldige slag
voor don kleinhandeldeze was spoedig half
geruïneerd, evenals in de andere steden -
het Koninkrijk, en slaakte een hangen angstki
by het zien der zwarte toekomst, die voor hem
opdoemde. Het kon niet nilbiyven, of al die
rampen moesten ook de eerigkste kiopmansta-
milie die men in die streek kende, bereiken.
Op zekeren dag, toen August Letnierre met
vrouw en broeder aan talel ging, bracht de
brievenbesteller een brief met het be.'
zegel van een huis in geschilderd doek,
aan de familie Lemierre sinds lal van jaren
ongebleekt linnen leverde. Zonder nog zun on
geluk te vermoeden, opende hg hem, lerwgl
zijne vrouw de soep opdiende. Nauwelgks bad
hg er een blik in geworpen, ot hg verbleekte
en viel achterover in zgn stoel, terwgl het
schrijven zgoe hand ontglipte.
„Broeder! August 1 wat scheelt er aan?"
riepen zijn broeder en zgne vrouw legelgk ver
schrikt.
Hg bleef eenige oogenbtikken sprakeloos voor
zich uitstaren, den briei, dien hij weer opge
raapt had, werktuigelijk verirommelend.
„Wat scheelt er aan, August? - Wat slaat
er dan toch in dien brief 1"
„Jacob, arme broederarme vrouwGod
bezoekt onswjj zgn diep te beklagen
Leesl"
Do jonge vrouw vatte don brief met hoven
de band aan en gaf hem, na hem ingezien te
hebben, aao haar broeder. Toen, zich haren
echtgenoot in de urmen werpend, begon zy te
weeuen als een klein kind. Jacob nan
brief en laa, niet tonder meermalen een diepen
zacht tc slaken, het volger, de
Dm Beertn Oebro/ders Lm
Kooplieden in linnens, te Duinkerl
,lk heb in last, Mjjoe Heeren, vanwege het
„hnia Mmsain en Co. te Rgsel, u bekend te
„maken, dat de achteruitgang in de zaken en
„het bankroet van verscheidene groote firma's
„dezer stad eu te Rouaan bat genoodzaakt
„hebben zgne betalingen te staken. Het is hoogst
.waarschijnlijk, dat zg binnen weinige dagen
.zullen worden failliet verklaard. Bijgevolg
„zoek ik u, als crediteuren van voornoemde
„firma, de vergadering by te woueo, die door
„de overige crediteuren tegen a.s. Donderdag
,Na beleefde groele verbljjf ik,
BANQDART,
Oud-commies der firma Massin.
Ruszz, S0 September 178
„Mgn God, wat moet er van ons worden I"
riep Aognst uit, ,wy kunnen bg dit faillissement
meer dan twintigduizend francs verliezen, en
zoo men ons zelf over driemaanden noodzaakt
te betalen, zjjn we geratoeerd."
„Maar, August I wat zullen we nu beginnen I"
zeide de jonge vrouw, ontzet de handen vou-
Jacob, gij moot dezen bul op n naman,"
hernam August .Van middag nog vertrekt ge
naar Rgselin dien tusscbeotjjd zal ik trachten
eenige invorderingen te doen. Deze tjjding komt
waarlyk als een bliksemstraalI Als moederoog
geleefd had, wat zou ze bet zich aangetrokken
hebben I"
„God heeft haar lydig tl t zich genomen,
hernam Therese.
,lk ga," zeide Jaco)., „ik zal zelf zien, hc
het ermede staat, en ol er niets san te doen
valt."
Dit zeggende stond Jacob op en zonder te
eten ging bjj zich inderhaast kleeden. Toen
terugkwam, wachtten hem August eu zj
vrouw in verklaarbare opgewondenheid, en
oude Wantje, hunne meid, die hen jaren lang
reeds had gediend, deelde in hunne droetheid.
„ft ga," zeide Jacob.
„Wacht nog even," onderbrak de jonge
vrouw, .laten wy eerst doen, wat moeder zou
gedaan hebben als zg nog geleefd had, en den
goeden God om zegen bidden over die reis,
s Wantje op de
kniefin en baden eenige minuten in stilte.
Daarop stonden zy weder veel bedaarder en
geruster op; voor de zooveelste maal bad het
gebed hun nienwe kracht en uienwen moed
geschonken. Jacob omhelsde zgn zuster eu
broeder en verliet de kamer, slechts met moeite
zgne tranen bedwingend. Ougeduldig wachtten
de beide echtgenooten zgne terugkomst tf,
maar er verliepen verscheidene dagen, zonder
dal hg eenig bericht zond. Hunne onrast ver
meerderde, en allen, die ben kwamen besoeken,
bemerkten wel, dat de dood banner moeder
niet meer de eenige oorzaak hunaer droetheid
Eindetgk ontvingen zy een brief met het
postmerk Rjjsel, en herkenden met vraagde da
band van Jacob. Niettemin openden zy hem
slechts bevend. Hg bevestigde hel faillissement
der firma Massin, die slechts vyltien percent
kon uitkeeren. Dit veroorzaakte eene schade
van bg de dertigduizend francs, een ontzettend
verliet voor een middelmatigen handel in een
tyd, dat het geld zoo schaarsch werd. August
en zgne vrouw wierpen zich ween end aan el-
kanders borst en ook de ondo Wantje, die wel
zag, dat er niets was dat hen troosten kon,
barstte in snikken los.
„Dat is meer dan de belli van ons vermo-
gen I" „riep August bitter uit. „En del een zoo
eerlgke, zoo zekere firma I O God I men tel
hetzelfde misschien welhaast van de onze zeg
gen, en toch is het onse schold niet!"
„August," sprak de jonge vrouw en trsehtte
in de oo'gen van haar echtgenoot te lezen,
,we zullen ons hols
„Verkoopen niet waar, dat «rilt ge zeg
gen! Ach, lieve Thereto, gy weet niet hoe
zeer ik eraan gehecht ben Dit hnis, waar
in ik ben grootgebracht, waarin grootvader,
vader en moeder gfetorven zjjn, na al tjjd soa
