Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 19.
Zaterdag 10 Augustus 1895.
Negende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abounsmentsprijs par dria a
Franco per post
Afzonderlijke nummert
f 0,40.
r o,o5.
Bureau: Kromnmtraat, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Piy« dar Advartentitni
Van 1 tot 6 regelsf 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Correspondentiên on Adverlentiên moeten uiterlijk Vrijdagavond
vóór 6 ure aan bet bnrean bezorgd tjjn.
Een mislukte profetie.
Er is een tijd geweest, waarin 1
sarrend ongeloof zich durfde uilen
vermetele profetie. De schoorsleenen
der fabrieken, zoo werd er gesnoefd,
zouden de torenspitsen der kerken ver
vangen, en dan eerst zou een tjjdperk
van nooit gekend geluk voor het mensch-
dom zijn aangebroken.
Dat ideaal, het koste wat het wilde,
moest bereikt worden. Maar de ijveraars
daarvoor waren evenzeer overtuigd dat
een geweldige worsteling tusschen ge
loof en ongeloof niet zou uitblijven, al
vorens te komen tot hel begeerde doel.
Zjj wisten dat een heftige tegenstand
zich ontwikkelen zou, nu de ziel des
menschen de voornaamste prjjs zou we
zen, waarom de kamp zou gestreden
worden.
De vooruitgang met al zjjn ijdele
menscheljjke grootheid had de moderne
wereld letterljjk beneveld men meende
zeker te zjjn van een volledige zegepraal.
Aan de stof moest voortaan de eer ge
geven worden, die alleen aan den le
venden God behoort. Toen verrezen als
om strijd een steeds grooter aantal fa
brieken, die, onder beheer van moderne
wereldhervormers, aan de maatschappij
een geheel ander aanzien zouden geven.
Deze moesten mede kweekplaatsen wor
den van individuen, volkomen geschikt
voor deze eeuw. Met de meeste behen
digheid moest daarom de lof dezer in
richtingen worden uitgebazuind. Een
beter stoffelijk bestaan werd den arbei
der voorgespiegeld, die zich wilde be
geven binnen de wanden van een der
gelijk fabrieksgebouw ook ziju geest
zou daar gelouterd worden van alle
godsdienstig geloof, dat een kwelling
heette te zjjn voor de arme door bijgeloof
verstompte en verdwaasde menschheid.
Zoo in den breede werd het plan,
door bet godverzakend liberalisme ont
worpen, opgezet Et c zekere dwang, aan
list gepaard, bracht uitkomsten voort,
die menigen jubel ontlokte aan het hart
van den modernen wereldbeschouwer,
die altijd maar voortdroomde
volkomen triomf.
De behoeftige werkman werd alzoo
een eerste prooi voor de moderne tiran
nen. Aan hem werd een blijde toekomst
voorgehouden en meerdere steun en be
scherming beloofd, als ook hij ging neer
knielen voor het stof. De kansen voor
de dwingelanden werden daarbij steeds
gunstigereen altijd toenemend aantal
personen werd door de omstandigheden
des tjjds voortgestuwd naar fabrieken
andere groote werkplaatsen, om hun
tijdelijk bestaan te vinden, en om vrouw
kind te behoeden voor kommer en ge
brek. En daar werd hun dan ingefluis
terd dat alleen geluk moet gezocht worden
ti een aardsch paradjjs.
Vreeselijk treurigDeze godtergende leer
vond maar al te zeer ingang in de har
ten der door Gcd minder met aardsche
goederen bedeelden. De edelste gemoe
deren werden soms door dien kanker
des ongeloofs aangetast. En zoo moest
ontwaren, dat een zedelijk en gods
dienstig bederf alverwoeslend uit de
verblijfplaatsen der moderne industrie
zich over de wereld verbreidde. Zoo
nen de zonen des volks als slacht
offers onzer bedorven eeuw in den
dampkring der fabrieken soms naar
ïn lichaam verwelken en jammer
lijk vergaan.
En, wat hier opmerking verdient, al
le bestaande machten, die door den
geest des tijds waren aangetast, steun
den de rampzalige volksverlichter in
hun snood bedrijf. Maar de vruchten,
aan den boom der moderne wetenschap
gekweekt, beginnen te rijpen en schen
en gevaarlijken oogsL De geweldige
beroeringen, die de wereld tot in hare
diepste grondslagen doen schokken, ge-
daar verpletterende bewijzen van.
Zij leeren met onverbiddelijke gestreng
heid, waartoe de ongelukkige komt, die
de werken des ongeloofs zjjn heil
gaat zoeken, en die het oor leent aan
ben die aan God en alle bovennatuur
lijk geloof den rug hebben gekeerd. Met
FEUILLETON.
De Schildwacht.
Ia da jaren der groote revolutie kwamen
met de Franschen allerlei slag van volk naar
Doitachlaad. Onder de oageloovige officieren
van bet Frmnache revolutie-leger waa een overate,
die bij een eerbied waardige n pastoor waa inge
kwartierd. De overate waa een aardige, geul-
liga karei, meer door en door een xoon der
rerololiehg geloofde noch aan Ood, nocb aan
de onsterfelijkheid der sic], en loochende bemel
en hel. Niels wee hem liever dan bet heiligste
door bet slijk Ie alenren, en daarover flenwe
aardigheden te verkoopeo. Een ordesgeestelijke,
die dikwijls bjj den pastoor r er toefde, was veelal
bet doelwit van qja ongepaste geestigheden.
Opeen heeten zomerdag bevond rich de pater
ia den tuin van de gastorie eu Boks wae de
Fraasebman weder achter hem. ,Eerw.
peter," lei de orante, die zoo goed en kwaad hjj
kon zich van de Duüacbe taal bediende, om toch
maar zijn spot den vrjjen teugel te laten, ,ik heb
medeljjde» met n. Gij kastijdt n, bidt immer,
an eet en drinkt weinigarm aefaepael I Met
De pater zweeg en wilde verd, gaan. .Bigt
toch slaan," riep de overste. .Een braaf soldaat
mag niet zoo snel ontwijken, wanneer hjj goed
gewapend is. Verweer o, als gij moed bezit Ik
zal mg gaarne met u onderhouden. Versla ro|j
met owe wapenen, als ik ongelijk beb. Onder
richt mij met grondige bewijzen voor het ver
stand. Maar gij sjjt geen echt soldaat. Gjj dnrlt
niet nw wapens dengen niet"
„Dat beteek ent dos," antwoordde de paler,
„dat ge mg tot een tweestrijd uitnoodigt, niet
waar overste?"
„Goed begrepen, pater, ik ooodig n uit tot
oen tweestrgd met de tong, ol met bet verstand."
„Maar, beste overate," antwoordde de verstan
dige priester, .laten wjj toch liever de gods
dienstige zzveo laten rosten. Gjj ziet, ik ben
voor uwe voorlichting Ie ood en heb het ook
nooit gewaagd n mijne overtuiging op te drin
gen. Dus afgedaan."
„Hoe, pater, gjj retireert? Dat rind ik
miserable I"
„Een gepaste ontwijking ontaart een goed
soldaat niet, mjjnbeer overste. Maar nu ge in
mjjn gezelschap behagen schijnt te vinden, ver
zoek ik n mg over een militair pont, dat ik
niet begrijp, opheldering te geven."
„Zeer gaarne, eerw. heer."
„Ik boor u," ging da pater voort, „van ver
schillende xjjden als een edel menschenvriend
roemen. Streng in den dienst, handhiaft ge de
goede orde en tocht onder owe soldaten. Maar
wat ik mjj niet verklaren kan ia, dat gjj voort
durend zoo vele ecbildwachten uitzet zoo ge
heel voor nieta. Die
geheele drommen, vloekend en dreigend,
soms zich wrekend door geweldpleging
over de schromelijke misleiding, slaan
de arme tobbers daar als de dupes van
het barste, schandelijkste bedrog.
Maar ook de moderne barbaren, die met
hun goddelooze leerstellingen de maat
schappij "'dus hebben bedorven, staan
ontsteld over hun ziclenmoordend werk.
Zij hadden zich een gelukstaat gedroomd,
zoodra de damp der fabrieksschoorstee-
nen de wereld geheel zou bedwelmen en
dc- torens der kerken met hun kruisen
waren neergehaald.
De sarrende kreet uit het liberale
kamp, die als een uitdaging gold, wek
te als van-zelf onder de Katholieken
de diepste verontwaardiging op, en
dwong ten sterkste tot een hardnekki-
gen strijd. Men durfde hen tarten met
den ondergang hunner bedehuizen. De
vermetelen Zjj weten, noch kunnen ver
moeden wat een kerk beteekent voor
den Katholiek. Dit gebouw is hem im
mers allerdierbaarst, omdat de zoetste
herinneringen zijns levens met hetzelve ver
bonden zjjn. Nog nauwelijks in het leven
getreden, werd hjj ter kerke gebracht,
van de smet der erfzonde door de
wateren des Doopsels te worden gerei
nigd. In de kerk heeft hij zijn eersle II.
Communie gedaan, en zich nadien tel
kenmale gesterkt met de heilige Sacra
menten tegen den soms zoo zwaren,
moeitevollen levensstrijd. Daar, aan den
voet der altaren, heeft hij zoo menig
maal, wanneer zjjn hart bedroefd en
ontmoedigd was, dien troost gevonden,
welken de wereld hem niet geven kan.
wanneer ongeduld en verbittering
zjjn gemoed kwamen folteren en hem
morren en wrevel wilden stemmen,
vond hjj in het huis des Heeren nieuwe
kracht om met volle overgeving aan
Gods heiligen wil zjjn moeilijke taak
voort te zetten. En wanneer de drift
zijner hartstochten hem van het pad der
deugd deed afdwalen, vond bjj in den
tempel Gods vergiffenis voor zijne zon
en keerde daarmede weder een
i, h*b loch erbarming,
menschen? Ik sm
mijnheer overate I"
,Wel pater, gjj ijjt een slecht soldaat. Wan
neer wjj geen schildwachten plaatsen, zjjn wjj
ook niet zeker in bet leger. Zonder schildwacht
kan de vjjasd ons in den slasp overvallen en
ons den bals breken."
.Maar, mijnheer overste, zoolang gjj hier zjjt,
heeft zich geen enkele vjjand vertoond. Reeds
vierhonderd maal (tonden nw manschappen te
tirgeefs op de wacht Welk een nultelooze
kwellerjj."
.Volstrekt geen onttelooze kwellerjj 1 Al heeft
nog geen vjjand ons verrast of overvallen,
dan toch hebben wjj zekerheid dat wjj rastig
kunnen eten en alapen. Ziet D, die zekerheid
verschaft ons de schildwacht"
„Maar, mijnheer overste, de vjjand kon ook
wel eens ongewapend komen. In zulk een mo
gelijk geval, «laat da achildwacht toch ook nut
teloos op zjjn post"
.Waarachtig, pater, gjj zgt een slecht soldaat
Dat ge niet beter den oorlog begrijpt 1 Ik moet
om n lachen. Komt de vjjand zonder wapenen,
dan maakt bjj een visite. Ahaba, domme duif!"
.Wie van ons beiden de .domme dnif' is,
zal ik spoedig toonen. Ik heb n in een gevaar
lijke hinderlaag gelokt, waarin ik n met uwe
eigene wapenen verslaan en gevangen nemen
zal. Ik ga tot den aanval over. Gjj noemdet
mjj zooeven een slecht soldaat, ik geef n in
ernst, mgnheer overste! dit weord terngl"
.Wal, gjj beleedigd mjj Ik eisch voldoening 1"
„Die voldoening zal komen, laat ik mg slechts
liefelijke rust in zjjn door stormen be
wogen gemoed.
Geer wonder dus, dat er, na het
hoonend krijgsgeschreeuw uit het on-
geloovige strijdperk opgegaan, een zeke
re wedstrijd in een schitterende ver
eering Gods ontstond, als zelden te voren
was gekend. Allerwegen verrezen nieuwe
prachtgebouwen aan den Drieëenigen
God gewijd, met het tceken des kruises
gekroond. Zoowel in de steden a's ten
platte lande stichtte men kerken, die
een sprekende getuigenis kwamen afleg
gen van een vurig katholiek geloof.
Dat was het schoone en zielverbljj-
dende antwoord, hetwelk hel katholieke
Nederland op de godtergende uitdaging
gegeven heeft.
Maar wellicht zjjn de dagen in aan
tocht, waarin er meer van den Katho
liek zal worden gevraagd, dat er andere
offers van hem zullen worden gevergd.
Nu de moderne wereld God uit de har
ten des volks heeft gebannen, is daar
door vanzelf ook een ellende gekweekt,
die al meer en meer aandrijft tot daden
van wanhoop en geweld. Aan zjjn aan
voerders van weleer, die het kruis wilden
verbrijzelen en de volken doen neder-
knielen voor de afgodsbeelden onzer
eeuw, is hij reeds ontsnapt. Wie zal
hem breidelen, nu hij, als toomeloos ge
worden, altijd nog meer opgehitst, schier
dolzinnig wordt voortgedreven
Zij die in de tempels, aan den voel
der altaren, zich hebben gehard tegen
den strjjd onzer dagen, zullen zich in
een niet te verre toekomst bevinden
tegenover degenen, die door den damp
kring van onzen modernen tijdgeest, die
evenals de rook der fabrieksschoorstee-
nen de atmospheer verontreinigt, zjjn
vergiftigd, en dan zal een vreeseljjke
botsing Wellicht niet kunnen uitblijven.
Deze te weerstaan en ten goede te leiden
is de grootsche taak die den Katholiek
wachtende is. Maar opziende naar het
kruis, dat nog altijd fier de torenspitsen
onzer kerken giert, kan de strijd hem
niet doen vreezen. Het kruis heeft im-
nader verklartc. Ziet o, ik beschouw het leven
ala een veldleger, dat geen erger vjjand heeft
dan den dood. Begrepen?''
„Goed, goed, verklaar n verder."
„No is het zeker dal de dood ons eenmaal
overvalt. Hebt ge onzekerheid ervan, mijnbeer
overate, dat bij slecbla ala vriendelijke bezoeker
komt, om nw ellendig leven le doen eindigen,
en legeljjk uwe met acbnlden beladen ziel te
dooden
Ah, eerwaarde, maar hebt gjj zekerheid, dat
de ziel na den dood voorUeelt Waar bljjft nu
de genoegdoening."
,Nn geen uitvluchten, beer overate. Geef mjj
een bepaald antwoord. Hebt gjj zekerheid, vraag
ik n, dat de ziel met bet lichaam vernietigd
wordt?"
„Zekerheid,zekerheid? Neen! maar wat wilt
gjj nn, eerw. beer?"
„Gg zgt dos onzeker hieromtrent De dood
overvalt ona dos, en achter hem pes op,
mgnheer overste! achter hem ataat een
vreeseljjke eeuwigheid, of zjj etaat er niet.
Slechte deze twee gevallen zjjn mogeljjk. Wilt
gjj dat bestrjjdea, dan daag ik n biertoe nitl"
„In dien strjjd heb ik geen lost Maar, pater,
gjj wordt zoo ertutig, dat ik mjj niets meer
.Wanneerik de oogen verdraaide en zuchtte,
dan zoo ik n amoseeren. Maar gjj hebt grond
verlangd voor uw verstand, mijnbeer overate,
ik hond n bij nw woord. Gjj hebt mjj tot een
tweestrijd uitgedaagd en de wapenen daartoe
aangewezen. Ik heb beide aangenomen, enzjjt
mers te allen tjjde schitterend getriom
feerd!
BUITENLAND.
Uit de Franscite stad Douai komt be
richt van een schandelijken dynamiet-
aanslag der anarchisten.
De myn-compagnie van Aniche vierde
het 50-jarig diensl-j ubilé van deD inge
nieur Veulemin, o.a. ook met een kerk
dienst te Aubechecourt
Bjj het uitgaan daarvan werd op den
jubilaris door een anarchiat een revol
verschot gelost, 't welk hem ernstig
kwetste. Een bom, welke de anarchist
zich daarna gereedmaakte onder de om
standers te werpen, ontplofte in des
snoodaards hand en vermorzelde hem,
de ledematen tot op zekeren afstand
voortwerpende.
Een tiental personen beliepen boven
dien kwetsuren, maar gelukkig niet van
ernstigen aard.
En Parijs biedt een nieuw schandaal
in zake den veelbesproken Zuider-spoor-
weg. Edmond Magnier, oud-redacteur
van Le Figaro en thans hoofdredacteur
van l'Evénement, daarbij lid van den
Senaat, heeft zich verwijderd, en is als
leider van het blad ontslagen, wegens
het zich laten omkoopen door bovenge
noemde spoorweg-maatschappij, om bare
belangen op ongeoorloofde wijze te
bevorderen.
De beraadslaging over de artikelen
der nieuwe Schoolwet voortzettend,
heeft de Belgische Kamer van Afgevaar
digden Zaterdag met 79 tegen 80 stem
men de eerste alinea van artikel 3 goed
gekeurd, waarin bepaald wordt, dat het
lager onderwijs noodzakelijk in zich sluit
het onderricht in godsdienst en zeden
leer.
De Belgische Moniteur maakt een Ko
ninklijk besluit openbaar, waarbij voor
20 Augustus het in kracht treden wordt
ge'ast der nieuwe rechten op boter,
margarine, room en melk, en een ander
besluit, waarbjj voorloopig wordt gere
geld de inning der accijnzen op fabri
katen van margarine en andere kunst
boter, en waarbij een geregeld toezicht
op de margarine-fabrieken wordt inge
voerd.
In Bulgarije is weder een moordaan
slag gepleegd, en wel op Malakieff, een
vriend von Stambulof en een der hoof
den van de liberale partjj. Hjj werd te
Talar Bazardschik doodelijk gewond.
dan moet ge stond houden I"
„Zeer goed, peter, go voort!"
„Dus is ar, om mg hier no eena in gedachte
op dit standpunt te plaatsen, na den dood geen
ander leven, geen Rechter, geen vergelding;
weina, den heb ik in mjjn positie die paar el
lendige dagen schildwacht gebonden. En dit
schildwacht honden rouwt mjj in dit geval even
weinig, ala bet nu nv/e soldaten ronwt, steeds
op de hoede Ie zjjn geweest, ohchoon zich geen
vjjand heelt vertoond. Ik heb ook in dit gevel
niet te vergeefs gewacht, omdat ik rnatig en
zeker heb geteeld, en zonder zorg de eeuwig
heid kon te gemoet zien. Hoe gjj ook denken
moogt, mijnheer overste, g(j hebt geen zeker
heid, gjj twijfelt slechts aan het voortbestaan
uwer ziel, aan God en vergelding. Daarom zeg
ik n, gjj zjjt een slecht soldaat, wanneer gjj bjj
dezen twijfel niet zorgt, evenals bj) uwe troepen
in het leger, om op iedei geval voor
bereid te zjjn, wanneer ge niet op echildwacht
staat Begrepen
De overste zuchtte.
„Maar nn het andere geval. Bestaat er echter
een ander leven, een levende God, en met
dien lerenden God een rechtvaardig Rechter,
die tot eenige vergelding beloont met een
schoooen bemel of een vei schrikkelijke hel
mijnheer overste, den zgt gjj een dobbel slecht
soldaal, omdat gij geen schildwacht houdt,
dan - waarom wordt gif bleek?"
De overste was werkelijk bleek ge
worden eu wilde deo tuin veris tea.
