Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 52.
Zaterdag 28 Maart 1896.
Negende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummers f 0,05.
BureauKrommcstraat, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prijs der Advertentiin:
Van 1 tot 6 regelsf 0,30
Voor iedcren regel meer- 0.05
Boerenbond.
V (Slot).
De agrarische beweging, voorlgevloeid
uit den onhoudbaren toestand der boeren
en tevens uit den onwil der Regeering,
heeft geleid tot een edelmoedig en
grootsch initiatief om daaraan een
vasten vorm te geven door het oprichten
van een nalionalen Boerenbond. Zelden
of Booit werd een poging met i
geestdriil begroet. Overal in den Lande
werden door alle katholieke bladen sym
pathieke en leerrijke artikelen eraan gewijd,
en allen hebben den kreet aangeheven
Boeren vereonigt u En waar de gansdie
kath. pers unaniem u daartoe uilnoodigt,
daar schuilt voor u geen gevaar.
Zal het werk, in uw belang onderno
men, slagen, dan is aansluiting noodza
kelijk, dan moet gij u vereenigen tot
een gemcenschappclijkcn Bond. Zeil hebt
gij jaren ondervonden, wat gij vermoogt
van elkander gescheiden al uw pogingen
tot lotsverbetering zijn afgestuit op de
halsstarrigheid onzer Regeering,zij steeds
uitgeloopen op de bitterste telcursielling-
Daar moet verandering komen, gij gevoelt
liet, gij zijt er van overtuigd uw positie
is onhoudbaar. Langs welken weg? Langs
den weg der vereeniging. Gij kent het
spreekwoordIn de eenheid ligt de
kracht. Wilt gij derhalve de voor u zoo
noodzakelijke kracht ontwikkelen in uwe
gemeente, in uwe provincie en in den
Staat, dan moet gij u verecnigen, als
één man optreden, gezamenlijk over hel
gansehe Land één Bond vormen.
Vernemen wij hier het oordeel var.
een man van het hoogste gezag, Von
Schoriemor Aist, den oprichter van den
Westfaalschen Boerenbond en daarom
bekend onder den eeretilel „Boeren-
koning"„De boerenstand kan de be-
teekenis, den invloed, welke hij als stand
in de samenleving, in de gemeente en
in den Staat behoort in te namen, alleen
uitoefenen wanneer hij zich vereenigt
dan wordt liet voor hem mogelijk de
plaats in te nemen in de maatschappij,
waarop hjj als werkonde sland recht-
malige aanspraak heeft, om zijn invloed
te doen gelden in de gemeente en zijn
woord te zeggen aan den Staal. Dit alles
is slechts te verkrijgen door innige
vereeniging als sland in de gemeenle,
in hel gewest, in de provincie en in
den Slaat.
,.Dan kan de boerenstand plannen
maken, proever, nemen, beslissen cn
uitvoeren, wat iiij nullig en heilzanm
oordeelt, terwijl hij zonder vereenigd ie
zijn liet slachtoffer is van politieke partijen
en liet moet aanzien, dat de landbouw,
hel steun- cn rustpunt van den Slaat,
onder menig opzicht zoo goed ais niet
vertegenwoordigd is."
Wil derhalve de boer volgens hel
woord van dezen gezaghebbenden schrij
ver invloed uiloefcnen in zijn gemeente,
provincie en Slaat, dan moet hij zich
vereenigen in een localen, provincialen
algemccncn Bond. 'I Is duidelijk, dat
de locale bonden noodzakelijk zijn voor
het beslaan der twee laalsle. Vandaar dal
zij, die edelmoedig de laak hebben aan
vaard een algcraeencn Bond in ons Land
op te richlen, deze deelneming verwach
ten, dal in iedere gemeente, waar zulks
mogelijk is, een locale bond worde op
gericht en deze zicli aansluite bij den
algemeenen Bond. Zijn eenmaal de ge
meentelijke bonden geconstitueerd, dan
worden door de afgevaardigden dier
gemeenten van eenzelfde provincie de
provinciale bonden gevormd, aan wie
de behartiging der belangen van don
boerenstand in de respectieve districten
is opgedragen. De centrale Bond zorgt
ior de algemocne belangen.
Zoo groot en algemeen was de deelne
ming, in de door de initiatiefmannen op
geroepen vergadering te Arnhem onder
vonden, dat men tot liet ontwerpen
van een algemeen reglement besloot,
aan de provinciale en gemeentelijke
bonden zich hebben te houden. Men
duchte echter niet eene reglementeering,
die kleingeestig de vrijheid beperkt en
de eigen belangen in den weg treedt.
Wat do grondwet is voor don Staat,
dat zal dit reglement worden voor de
aidcclingende hoofdpunten worden
danrin slechts vastgesteld, hol hoofddoel
slechts aangewezen, zoodat vrijheid van
actie blijll bestaan, met dien verstande,
dal zjj tut gemeenschappelijk heil in
bepaalde richting wordt gedreven cn
de eenheid van actie behouden blijll.
Vergunnen wij hier aan den voorzitter dier
vergadering, Ridderde van dcrSchuoren,
hel woord„De noodzikelijkc vrijheid
aan de toe te treden locale vcrecnigingcn
of aidcclingen, om voor zich een iiaar
passend cn naar behoefte geëigend re
glement vast te stellen, sluit in zich,
dat het algemeen reglement niet anders
kan en mag aangeven dan de grond
beginselen in de hoofdlijnen, die als het
ware de gebinlen zijn van het op te
trekken gebouw, in geest en richting
overeenstemmende met de hoofdgedachte,
kunnen de locale verordeningen voor
hel overige naar plaatselijke omstandig
heden zijn ingericht." En een weinig verder
schrijft hij„Zooals reeds gezegd is,
blijft de reglcmcnlcering voor locale
vcrecnigingcn geheel aan deze zelf
overgelaten, behoudens alleen de goed
keuring van het Provinciaal Bestuur.
Tol overmaat van duidelijkheid herhaal
ik nog eens iedere verbonden afdccling
is geheel vrij, met deze enkele restrictie,
dat liet gemeenschappelijk hooididce,
het hoolddocl bij allen voorop bljjve
staan."
Na deze ridderlijke verklaring blijft
er geen redelijke twijfel meer over, of
voor de locale vereonigingen zal de vrij
heid zooveel mogelijk worden geëerbiedigd
cn een uitgestrekt veld gelaten voor
eigen actie. Om zich hiervan te over
tuigen leze men het reglement door den
in deze zaak zoo kundigen heer Fr. van
Dam ontworpen, door verschillende ka
tholieke bladen gepubliceerd en reeds
door verschillende vc-rcenigingen aange
nomen. Ook door Jhr. ridder de van der
Schueren wordt dit reglement met de
hoogste waardeering besproken i „het
komt mjj voor," zoo schrijft hjj, „dat
het reglement tier locate boerenbonden
des heeren Fr. van Dam in alle opzichten
past in ons kader, waarom ik - voor
zoover mij botroft alle afdcelingcn
de aanvaarding daarvan meen tc mogen
aanbevelen. Eenheid toch, ook in de
locale reglementen, kan niet anders dan
hoogst bevorderlijk zijn voor de noodige
eensgezindheid en samenwerking." Alleen
inaukt hij eene kleine bomorking op de
omschrijving van het doel„bevordering
van stoffelijke, zedelijke en godsdienstige
belangen", welke hoogst nullig kan zijn
voor katholieke provinciën, maar voor
gemengde districten acht hij een bepa
ling beter in hot reglement strekkende
tot wering of zoo noodig lot verwijdering
van sommige elementen, welke gevaar
opleveren stoornis te brengen in de
eenheid en samenwerking.
Edelmoedig werd de poging onder
nomen om den boerenstand uit zijn
onhoudbare positie te verlossenhet
initiatief werd genomen, de oproeping
gedaan, het reglement voor den alge
meenen Boerenbond wordt ontworpen.
Daarom roepen wij: Boeren vereenigt
u cn sluit u aanDe schoonste gele
genheid wordt u aangeboden. Wat in
andere Rijken Duilschland, Frankrijk
en Belgic mogelijk is, waar tol bescher
ming van den boerenstand bonden wer
den opgericht, waarom zou het hier
onmogelijk zijn Is u de gemeente
Hoogland niet reeds voorgegaan met
hel oprichten van een localen bond?
Hebt gij in hel eerste jaarlijksch verslag
door ons Blad opgenomen niet gelezen,
wat al voordeden daaruit reeds voor
de leden voortvloeiden, ofschoon die
Bond tot hiertoe slechts voor zich zelf
bestond Gij wilt niet langer meer een
nul zijn voor een cijfer, gij wilt als de
eerste en voornaamste stand in de
maatschappij meetellen en uw slem doen
hooren voor gemeente, voor provincie
en Staatgij wilt invloed uitoefenen op
de Regeering, die doof bleef voor uw
klachten, blind voor uw benarden toe
stand; gij wilt bescherming, protectie!
Dit alles is slechts te verkrijgen, wanneer
gij u vereenigt en als vereeniging too-
treedt tot den Algemeenen Bond. Wjj
sluiten ter aanmoediging met do ver
klaring van Jhr. ridder do van der
Schueren dat de Bond u bescherming
en protectie verzekerd„De Bond moet
zjjn protectionistisch op deze voorwaar
de alleen heeft hij recht van bestaan
Do Boerenbond kan niet anders zjjn
dan tot onderlinge bescherming. Deze
is nummer één en de protectie, waarom
liet te doen is, komt dan later van zelf,
namelijk wanneer de Bond zal z(jn de
stem van alle hoeren in Nederland.
Daaromlandbouwers, sluit u allen
BUITENLAND.
De reeks van lierinneringsdagen uit
den Fransch-Duitschen oorlog, die alle
met min of meer vreugdebetoon in
Duilschland gevierd zjjn, is j. 1. Zaterdag
gesloten niet de vijfentwintigjarige
herdenking van den dag, waarop de
Rijksdag voor het eerst vergaderde. In
het nieuwe Rijksdagsgebouw werd een
feestmaal gehouden door de tegenwoor
dige en de oud-leden van den Rjjksdag.
Bij die gelegenheid werd door den voor
zitter Von Buoi een toost uitgebracht
op den Keizer, waarna de Rijkskanselier
Von Hohenlohe de groole mannen her
dacht, die aan do slichting van liet
Duitsche Rijk hebben gearbeid. „Bjjna
allen zijn heengegaan" zoo sprak hjj
ongeveer „maar een van de grootste
mannen uit dien tjjd, de grootste, slaat
nog rechtop als een der eiken uit zjjn
Sachsenwald, Von Bismarck, die met
belangstellenden blik de lotgevallen van
het Rijk volgt en tot de epigonen van
den grooten lijd menig waarschuwend
woord pleegt te richten. Noch de hoop,
noch den moed heeft hij ooit laten zin
ken, toen hij door eenen iangdurigen en
moeitevollen diplomalieken arbeid den
weg effende voor de vestiging van do
eenheid des Rjjks. Trouw dienaar van
zijn keizerlijken Meester, is hjj alzoo
de eigenlijke schepper geworden van het
Rijk. Het is een schoone trek in het
karakter van het Duitsche volk, dat het
onvoorwaardelijk trouw den man bljjlt
vereeren, die zijn leven besteed heeft
FEUILLETON.
Gods roepstem.
Our zaten eens, 'twas in den herfst .an
1853, zes personen in een ouden postwagen,
die langs de groote heirbaan voortrolde naar
Bonn. Het gezelschap was te sterk gekleurd,
dan dat er een levendig gesprek hadde kunnen
gevoerd wordenhel bestond uil een ofBcier
der artillerie, die zich herhaaldelijk moeite gaf
om zijn gemsledcren handschoenen toch vooral
goed om de vingers te doen sluiten. De tweede
persoon was blijkbaar een geroutineerd han
delsreiziger, zooals ik besluiten kon uit de
groote vaardigheid, waarmede hjj zoowel voor
zijn korpnlent persoon als voor z(joe valiezen
de beste plaatsjes wist uit te kiezen. De der
de, die veel op bad met zjjn hagelwitte
manchetten, scheen een 9ludent der nnivorsi-
toit te z(|o, al was lij) van een dorp afkom
stig. Hjj had in de stad zooveel „veilicbling"
opgedaan, dal ze hem op het aanschijn stond
te lezen. Daarna kwam nog eene dame, die
de vjjdig kon bereikt hebben, met hare kame-
nier, en eindelijk mjjn persoon.—
Zoo hadden wij reeds lang slilzwjjgend te
genover elkander gezeten, en keken door da
rammelende vensterglazen naar buiten, waar de
natuur hare rijkste behoorlijkheden aanbood.
Ter fechtcrzjjdo stroomde de breede Rgn en
Aawde tjjne golven in rustige vaart voort
ind waren. Eindelijk reden wjj een klein
dorp voorbjjeen kerkje lag op een heuvel,
'iel kruisbeeld naast den weg geplaalst scheen
ir den reiziger opmerkzaam op te maken, dat
hiertegenover de God der liefde troonde.
Toen de dame het symbool onzer verlos*
ng bemerkte, maakte zjj, alsook hare gezellin,
.et allen eerbied bet leoken des H. Kruises.
Dit scheen den officier te verwonderende
reiziger, zeker uit mcdoljjden met hel zwakke
geslacht, keek hel veusler uil, als hadde bjj
niets geziende sludeot trok zjjo manchetten
rat verder uit de mouwen, en draaide
zijn spaarzamen knevel om de spollende lippen.
Ik zag met hoogachting tot de moedige vrenw
lie zoo vrjjoljjk het menscheljjk opzicht
dnrfdo Irolseorcu, en waagde het haar aan te
sproken. Mevrouw," zoo begon ik, .men kan
lat u nog vast goloolt nan God on aan
Heer Jesus Christus, die voor ons aan
het kruis gestorven is."
„O ja, mijnheor," antwoordde zjj met alle
vrijmoedigheid„mijn geloof ia heden teu dage
mijn eenige troost en ik kan u verzekeren, dal
ik uit den grond mijns barton allen belrenr,
die zoo gelukkig niet zjjo het katholiek geloot
te bezilten."
„Welnu, mevrouwbemerkte ielwat schuins
de officier, en hjj sloeg in militairen groei ile
hand aan -ijs pet, „dan moet ik ronduit be
kennen, dal ik lot hel getal dergeooa behoor,
dio door n betreurd worden." De reiziger zoo
wel als de student loonden door hun luid ge
lach, dat zjj die woorden geestig vonden.
De dime echter Uet zich niet uit het veld
hcefi?"
.Ach neen,"antwoordde lij), „zjj is gcslorvcn,
toen ik slechts enkele dagen oud was. Mjjn va
der is generaal en lieefi zich persoonlijk wei
nig met mjjoe opvoeding bozig kunnen houden.
IntU9schen dank ik aan hem de begrippen van
eer en fatsoen, en gal lijj mij oen leermeester,
die mjj het zij lot zjjn lol gezegd een
goede plaats deed verwerven op de polytech
nische school. Daar ben ik spoedig officier
geworden, en ik kan u bekennen, mevrouw,
dal ik volstrekt geen bohoclle heb gevoeld om
,En u heeft volkomen gcljjk, luitenant, aan
al die dwaasheden geen geloof to hechten,"
merkte de reiziger op. „Wjj hebben wel wal
anders te doen in do werold. Ik meen, dal
doen verdwijnen van
de openbare wegen. Wanrtoo dionen die din-
,D.it mocht ik ook wel eens vragen," voegde
de student er hjj. .Sedert de groote Voltaire
ons zulk eeu ruimen blik in hel mensebeljjk
bestaan heeft duen werpen, kunneo wjj bel
geloof, zooals de katholieken hel beoefenen,
De dame Inisterdo niet naar zulk een taal
en zonder den reiziger of den student ook maar
een blik te gunnen, liet zij hare oogen met
aan uwe moeder, die u het loven hebben ge
schonken f"
„Zeker," antwoordde do officier.
,U gcloolt ook, dat do gebouwen nwer po
lytechnische school hun architect gobad heb
ben
„Zonder twijfel, mevrouw I"
„En de stoomboot, die daar op den Itjjn drjjft,
zal ook wel haar ingenieur gehad hebben, die
het plan leverde, en haar bewerker, die hit
ten nitvoer bracht, niet waar?"
.Nalnurljjk, mevrouwwio daaraan zou
twijfelen, ware rjjp voor bet gekkenhuis I"
„Weiboe, luilenaol," zoo ging de dame lachend
verder, „aan dal alles slaat gü geloof. En hobt
gjj u duo nooit afgevraagd, van waarde aarde,
waarop wjj wonen, haar oorsprong ontleende?
Wie de zon en de ontelbare sterren geschapen
heeft, die aan het firmament schittcron
„Neen, die vraag heb ik mjj zclvon nooit ge
steld, maar
.Maar, mijnheer," onderbrak hem do dame,
en haar vurig geloof toekende zich op haar
gelaat; .als er dan reeds architecten, ingeni
eurs, bouwmeesters en arbeiders noodig zjjn
om huizen, schepen en werkluigoa te vervaar
digen, welk een maker ia er dan niet noodig
om het heelal te voorschijn te brengen, met
zjjne plaDten en rotsen en slroomenwolk een
Schepper wordt er niet gevorderd om bet fir
mament te spannen, en de beweging dor miUi-
regelen, opdat zjj in volmaakte
„Om u do waarheid te zeggen, movrouw,"
hernam hjj eindelijk mol schijnbare kalmte,
doch zijne 9tem verried de aandoening zjjas
harten, „eens ia mjjn loven heb ik wanrljjk
twijfel en onrust gevoeld, toen ik nameljjk den
laal8ten snik opving van den jeugdigen kapi
tein von Bilsen, ('j injjn krijgsmakker en boe
zemvriend, die in mjjne armen den geest ga
onder het aanroepen der namen van Jesus en
Maria. Niettegenstaande zijne vrome prjktjjken,
was hjj een held in den vollen zin des woords."
De dame had met steeds klimmende belang
stelling bet aotwoord gehoord, en bjj het einde
roldon haar twee groole tranen langs do wangen.
„Vergeef mij mjjne ontroering," zoo sprak
zij, .kapitein von Bilsen was mjjn eenige zoon
u is das mijnbeer von Taaetea, de oprochlo
vriend, van wien mijn zoon mjj moormaten heeft
gesproken. Welaan, geachte luitenant, geloof
dan in God, want anders zult gjj voor Immer
van mjjn zoon, nw boezemvriend, gescheiden
bljjven."
Thans kon ook de officier zijoe ontroering
niet langer meesier bljjvenbjj greep de hand
der gravin von Bilsen en zeide:
.Edele vroaw, ja, ik geloof aan God, den
Scheppermjjn dierbare vriend heeft mjj zon
der twjjfel deze groote genade verworven." En
hjj koste eerbiedig hare han
mei zjjne tranen.
