Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 38. Zaterdag 19 December 1896. Tiende Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort, Baarn, Apeldoorn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland. Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. r dri« luudni franco per post Afzonderlijke nummers f 0,40. f 0,05. BureauKromnmtraat, F 227. Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Prlja der AiTirtntllii Van 1 tot 6 regelsf 0,30 Voor iederen regel meer- 0.05 Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. ZIJ, die zich vóór I Jannarl abooneeren op ,J)E EEMBODE"ontvangen de tot dien tijd verschijnende nummer* gratia. Liberale verdeeldheid. II. (Slot) Door de omstandigheden des tyds gedrongen heeft de Liberale Urne de .toute schoenen aangetrokken en in haar ontworpen hervormings- en actie-program een anderen weg ingesla gen. Men begreep, dat er in den tijd der sociale nooden iets ter leniging moest gedaan worden, temeer, omdat de werk man, tengevolge der kiesrecht-uitbreiding, iets heeft mee te praten in 's Lands zaken. Om de nieuwe kiesgerechtigden niet geheel te verliezen, moest men in het program eenige punten opnemen, waaruit moest blijken, dat het libera lisme, zjjn bekend egoïsme verlatend, ook een warm kloppend hart kan heb ben voor de lagere standen der maatschappij. 't Gevolg hiervan was dat men te veel links zeildemen kwam te veel in het vaarwater van radicalen en socia listen. Dit beviel velen onder hen niet. Vele kiesvereenigingen, bij de Liberale Unie aangesloten, hebben hare stemmen doen hoorende mcesten van hen spraken een veroordeelend vonnis uit, eenigen waarschuwend, sommigen zelfs protesteerend. Ook de pers der party heeft zich in 'I geding gemengd ook haar oordeel was ongunstig. Zelfs de oud-minister van financiën, Pierson, is opgetreden om zyn protest te doen hooren. Men wist sinds jaren, dat de titel, .Liberale Unie", door het centrale Be stuur aangenomen, een leugen was ge worden. Duidelijk trad zulks voor het voetlicht by den val van het vorige ministerie, toen de liberalen bij de nieuwe verkiezing vijandelyk tegenover elkander stonden, in Takkianen en Anti-Takkianen verdeeld. Eene verdeeldheid echter, ge lijk ze thans te aanschouwen geeft, had men niet durven vermoedenzonder overdrijving mag men thans spreken in Disunie der liberale partij. Vanwaar deze oneensgezindheid Ligt het niet juist in het zoogenaamd op bouwende in de beide programs door de Liberale Unit ontworpen en voorge steld? Aangaande de punten, waarin de Unie haar waar liberalistisch karakter toont, zyn hel allen eensmen roemt deze ontworpen voorstellen men moet anticlericaal blijven, school en wetgeving handhaven, waardoor het sloopingswork des Christendoms wordt voortgezet accepteert vry algemeen (want ook op dit punt is verdeeldheid gekomen) het anti-protectionisme, als de oude belooverende leuze, welke zooveel succes afwierp voor hen op politiek, zooveel voordeel op oeconomisch gebiedmen wil zelfs sociale hervormingen beloven, niet in bijzonderheden, maar in vage algemeene uitdrukkingen, opdat men niet verplicht zy de oude egoïstische taktiek van schoone beloften te verlaten en voor zich zelf behoudend te zyn. Maar de zwenking in de bedoelde programma's naar de radicalen en socialisten, heeft de verdeeldheid ten toppunt gevoerd in het liberale kamp. De Liberale Unie heeft ingezien, dat het volk niet langer gepaaid kan worden door schoone beloften, dat er iets gedaan moet worden «oor de lagere standendoor den nood gedrongen stelt zij een plan voor ter opbouicing aanstonds gaan van alle zijden pro- testeerende stemmen op. Met al de nuanceeringen van meer of minder, staan thans de twee partijen scherper dan ooit tegenover elkander. Een groot gedeelte wil van sociale her vormingen weinig of niets welen. Het de liberalen van den ouden stempel met het befaamde deviesalles voor ons, voor de overigen de overschie tende brokkelingen. Zy willen hun egoltisch standpunt niet verlaten. Het ander deel wil den weg der sociale hervormingen op, te gemoet komen aan de heerschcnde sociale noodrn door een socialer wetgeving, in de oecnnomie van den Staat een onbaatzuchtiger stand punt innemen. Het zyn de geavanceerde», die, rekening houdende met de omstan- digheuen, met de eischen des tyds ge- lyken tred willen houden. Ziedaar de stand beider groepen. Zal ne toenadering mogelijk zijn Wij ge- looven h-t niet. Duidelijk is zulks ge bleken op den dag, toen te Amsterdam de beide programma's moesten worden besproken door het Unie-Bestuur en de afgevaardigden der by hetzelve aange sloten kiesvereenigingenhel bombar dement werd door de standhoudenden voortgezet tegen de geavanceerde stelling der Liberale Unie. De Unie echter be hield hare stelling en 't einde was de overwinning van het Bestuurde moties werden door meerderheid van stemmen verworpen. Maar is hiermede de eenheid onder de liberalen verkregen Verre van daar 1 Scherper dan ooit te voren staan beide fracties tegenover elkander. Vooreerst zijn degenen, die voor de ingediende moties stemden ongetwijfeld grooten- deels als malcontenten huiswaarts ge keerd, zoodat een verdere afbrokkeling der aangesloten kiesvereenigingen is te zien. Vervolgens bestaat er een breede schare kiezers onder hen, die zich bij de vorige verkiezingsslryd voor de Tweede Kamer als Anti-Takt ianen van de Unie hebben afgescheiden. Van bijspijkeren is onzes inziens weinig of geen sprake meer. De meest gezaghebbende organen van het .libera lisme verklaren zich opposiet tegen de Uniezij verwyten haar het exclusivisme van de overgroote meerderheid der li beralen, een zekere wraakoefening over hare vroeger geleden Takkiaansche nederlaag, en eindelyk het radicalisme. En dat hun het verzet ernst is biykt uit de oproeping der N. R. Ct., die door de kopstukken der oud-liberale garde een ifzonderlyke party wil ge sticht zien van vryzinningen, die als z 'er rijk in den Lande, de aanmatigende suprematie der Unie moede, gaarne zich op de roepstem dier mannen willen vereenigen. Feitelyk is men reeds aan werk getogen. In het noorden is n druk bezig een nieuwe party te formeeren en in Amsterdam hebben zich zeer vele liberalen vereenigd en de toekomst het standpunt aan gewezen tusschen hen en de liberale Unie. Merken 'wy hierbij op dat de Unie door haar verschoven po sitie naar het radicalisme geenszins de radicalen zal winnen; zy willen voorde toekomst een zelfstandige party blyven. Het liberalisme is derhalve uiteenge spat, de Unie bestaat niet meer. Fei telyk xyn de liberalen in partyen ver deeld, welker grooter aantal in wording is. Wat zal deze verdeeldheid opleveren V Ze zal den ondergang van het libera lisme bespoedigen. Immers al ware het liberalisme één gebleven, het zou toch in de kiesrecht-uil breiding zy» doodsvijand gevonden hebben. De nieuw- gecreëerde kiezers zyn van een geheel ander slag zij hebben met de deftige bourgoisie niets gemeen; beider belangen loopen in verschillende richting. Nu echter 't liberalisme verbrokkeld is in verschillende elkander vyandige partyen, staat het geheel machteloos voor den strijd, die gaat geleverd wor den. Het meer standhoudende deel zal genoodzaakt worden in de toekomst zich by andere behoudende partyen aan te sluiten wil het nog eenigen invloed op der. gang van 's Land's zaken uitoefenen. Het geavanceerde deel zal geen baat meer vinden in zyn toenadering tot het radicalisme en socialisme. Het is te laat, het vischt achter het net. Vooral het socialisme heeft, als de volkiparty, in het ongeloovige kamp de nieuwe kiezers verzekerd het heeft dit volk sinds jaren bewerkt, van zyn beginselen doordrongen, en door de stoutste beloften voor zich gewonnen. BUITENLAND. Grootc opgewondenheid heerschte Zon dag j. I. te Valencia. Men had n. 1. ver nomen, dat de Larada, het gewezen vrybuilerschip der separatisten van Cuba, van Messina komende, zyne vruchtenlading te Valencia zou aan vullen. Van daar groote opgewondenheid, die op enkele plaatsen in de stad tot woede tegen de bemanning oversloeg. Het schip voer onder Amerikaansche vlag en daarom was dan ook de minis ter-president Cannovas del Castillo van oordeel, dat de toegang tot de haven niet kon geweigerd worden eene lan ding moest echter worden verhinderd. De Amerikaanscho consul te Valencia kreeg van den Ainerikaanscben gezant te Madrid in last den kapitein van de Larada te waarschuwen, opdat hy de haven niet zou aandoen. De Spaansche kruiser. In/ante Peret, werd onmiddeljjk naar Valencia gezonden om de landing te beletten. De spanning was zoo groot, dat men het ergste vreesde by eene event ueele landing der bemanning en tevens dat men in conflict met Amerika zou komen. Maandag waa de opwinding heel wat minder. Op hoog bevel heeft echter de Amerikaansche kruiser Larada de haven te Valencia niet aangedaan en, volgent Daily Nnvs haren koers gericht naar Palermo. Het gevaar voor eene ver- wydering tusschen Spanje en Amerika is derhalve geweken toch blyven de Spanjaarden uiterst verbitterd. Nog heelt de regcering haar protest tegen Cleve- lands boodschap niet aan de Mogend heden gezonden en zal dit, volgens eenige bladen ook wel wegbiyven. Nog steeds verkeert men in Spanje onder den blyden indruk der tyding, dat Antonio Maceo, de aanvoerder der opstandelingen op Cuba, gesneuveld is. Als gevolg hiervan is majoor Cirujeda, de aanvoerder der Spaansche troepen by het gevecht, waarin Macco den dood vond, de held van den dag. Een tele gram komt nu melden, dat er onder de openbare meening groote ontevreden heid heerscht over generaal Weyler, FEUII LETON. lippen murmelden bitter: .Ook hier atrjjd en vervtlging." Na een wjjle vraagde bjj f toweling Het Mariabeeld aan het meer. (Hui hr Duttsch.) (Sta.) J) Pin ging nn naast de foraebe, krachtige teetalle van den vreemdeling, op wieoi wezeo, een duistere ernst lag, naar hare woning en dan in gexelecbap des vaders nsar het meer toe. Enkele minolen later dreel de boot hen op de gUnzende watervlakte voort; Pil sat aan bet roer, en de iwjjgende gast staarde ooafge- brokeo op de door den morgenwind gekrulde golven. Hel was geen vrooljjke vaart, als ander», wanneer de gasten uit de voorname wereld kwamen, om in de heerlijke bergwereld op le ademengeen vrooljjk gexang bogeleidde den riemenalaggeen beider gelach mengde aicb in hel gemurmel en geklots der golven. De veer man en ijjoe dochter waren zwaarmoedig; het hoold .lood bon niet tot zingen en vroolgkheid, «n het bleeke, ernstige gezicht van den vreemde, "tal een scherp contrast vormds met den lachenden zomermorgen, had bovendien ieder vrooljjk geluid in den kiem verstikt Niemand •prak een woord, - een bijna onheilspellende •title lag els een loodzwsre drukking over de boot. Toen een vischreiger gelijk een pijl uit 4e hoogte in den vloed nederschool en in het .Last de boot drijven." zeide hjj zijn horloge netst zijn beurs op d< arop hg gezeten had. .Veerman", riep hjj, .dat behoort u plaatsen seshonderd vi .Waar ie de diepste .Daar ginds, mjjnba .Vaart daar dan be .Ach, mijnbeer, dat laat zich met een paar woorden niet verklaren, eo een rjjk, gelukkig man, tie gij, zou hel ook moeilijk begrijpen. Ik was ziek, moest schulden miken, om mei de mijoen niet te verho-igareo, - morgen is da wissel vervellen, eo dan wordl ik uit mjjn hoia gejaagd Midli bad die woorden slokkend uiigeeproken, en streek daarna met den rog zjjner hand over de oogea. De vreemde haalde de schonden op. .Dus wegens eeo handvol geld *j}t ge ongelukkig?" vraagde hjj op verachteljjkeo toon, .ware er maar geeo scherper leed, dan geldgebrek I" ,Dt zeide immers, mjjubeer, dal een rijke dat niet begrijpt." De vreemde antwoordde niele, maar v zich en orerscbouwde oog eene mei ijji hel glanzende meer. de geweldige rotsen, dia ten hemelryzeode bergketens in het oosts Deze woorden klonken lend. Pia zag haar vader .Hebt gjj deo geen geloof?" vraagde z 'eemde keerde zieh om en zeg naar d .Geen geloor," herhaalde bjj op eigenaardigeo loon.er was eeo tjjd .Weel ge dan niet, dat ge voor deo recht •toel Gods znlt treden, en dal de zelfmoordeni de gerechte alraf Gode niet ontkomen kan Over de koode gelaatatrekkeo van den man gleed een vlocblige lach. .Hondt gjj aan nn geloof vast, kiod voor mjj is het te laat!' waa bier zeker niet, en het vaartuig melde over hel ondiepe van bal meer. vreemdeling plotaeliog, - it bewustzijn, dat zijn k zjj op het sterfbed lag. beloofd, iedareo dag sen Wee» gegroet te bidden eo ik beb helode gehouden lol dat uur, wallleht slechts uil gewooots." .Dit was braaf," viel Müdli haastig in, God tal u dat vergelden." .God? Er ie geen God de vreemde laid, een sproog, en de golven van het meer sloegen boven hem tezamen. De boot schommelde zoo, dal hjj dreigde te keolelanPU stiet eeo gilleoden schree nit eo staarde mei verbjjeterden blik op plaaU van bet water, waar da ongelukkige was verdwenen; van daar gingen i kringen oil, tol ze zich legen den rolawand braken of zich in bel meer verloren. .Houd vaat legen den oever, kindc! aan deo kant vinden wjj een ankerplaats. .Midli had de riemen iogelrokkeo, z|jo afgelegd, eo io hel volgend oogeobllk verdween ook hjj io het meer. .Vader I"... Angslvolle, ootzetteode minuien die een eeuwigheid geleken gingeo voorbij. Daar echaidda zich da sralarvlakleeeo hooi verscheen, eo oog een. - Midli werkte krachtig met den rechter arm, zjjn linker droeg ommozien Ier plealse met de boot wiens r de vader vatls. .Voorzichtig kind, dat wjj niat alkoven» lokken. Vaar naar den oever." Hier lag onder deo spiegel ven bet meer zich tegen de epiu vu bet vaartuig op, terwijl hjj riep: .Spoedig near bolt. PU,het watar la Ijskoud!" .Na eeo half uur wu MOblehoru baratkL Da vreemde had oodar de voortgezette wrijvingen vso Midli de oogeo weder geopend, an leng. zamerhand kaarde bet bewuaüjjn terug. Ver wilderd achouwde hy om zleb beu, doch sprak geeo woord, maar llal zich alias welgevallen. Hjj scheen totaal wlllooa en gevoelloos te s|jn eo volgde, loeo zjj geland waren, met wuka- tr peinzend in bat w .Kind, ik wu ook Ureo waru intoascheo voorbjjgofaan. Da vreemde ul, gekleed In het Zondagspak vu Midli, in de eenvoudige kamer vu du hout snijder, «ijn eigen kleederen hingen bnileo in de zon. Zooder gerulsch trad Pia blonu, om oaar deo toeeUod vu deo mu te zien, dia e hun gul geworden .Voelt ge o lata beier, mjj oh aar De slaap baaft u zeker goed gedau?" vraagde bet meisje. De vreemde knikte. .Ut kon al laag dood ijjo," murmelda bij. .Reeds vier ureo, bet ware verschrikkelijk." .Het heeft niet zoo moeien «jju, eo het la goed, dal hel zoo is. Ik hsb misdadig gahudald. .Weet gjj ook, mijnheer, waarom da hamel n redding zond?" .Weet gjj hel?" ■w vervuld babi door groet to hidden; da baden ie het baar

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1896 | | pagina 1