Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 45.
Zaterdag 6 Februari 1897.
Tiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn. Baarn, Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland.
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs per drie meenden:
Franco per postf0 40.
Afzonderlijke nummersf o,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Frijn der Adrertentitn:
Van 1 tot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
Ons protest.
Onder het opschrift ,De liberalen in
Amersfoort" bevatte de Nieuwe Amers-
foorlsche courant van Zaterdag, 30 Ja
nuari jl. een hoofdartikel, waarin een
jeremiade wordt aangeheven over de
werkelooze houding harer partijgenoo-
ten in zake de nieuwe kieswet. Treu
rend op dé puinen der ineengestorte
liberale kiesvereeniging wijsl zij op de
kiesvereenigingen .Recht en Orde" en
.Nederland en Oranje", die zich ijverig
weren om klaar te zijn als de lijd ge
komen is. Om nu haar geestverwanten
eveneens tol werkzaamheid in deze te
prikkelen roept zjj uit
„Vereenigt ugij allen, die niet met
de clericalen meegaat. De clerical.'
partij wint in invloed en in macht.
Vooral de katholieke partij, die in haar
ééndracht tot zekere hoogte een voor
beeld is voor de tegenpartij. Zij heelt
waarschijnlijk door de uitbreiding van
het kiezers-corps het meest gewonnen
en zal met voordeel uit den slrjjd komen.
Ja, als wij een voorspelling mogen wa
gen, zij zullen samengaan met anti-
revolutionnairen en sociaal-democraten,
en een clericale regeering wacht ons.
Dan zullen den liberalen de oogen open
gaan als het te laat is, in elk geval als
er verloren is. Op afweer en behoud
zij men bedacht. Een vereeniging van
niet-clericalen kome tot stand, die niet
alleen anticlericaal is, maar optreedt
met een actieve politiekdie de staat
kunde niet wil doen beheerschen door
kerkelijke belangen, maar in de volks
vertegenwoordiging wil brengen mannen,
die, hoe hunne godsdienstige overtuiging
moge zijn, het volksheil behartigen."
Tegen de krenkende insinuatie in dit
betoog gaat allereerst ons krachtig pro
test
In ijdele verwaandheid hult genoemd
Blad zich in den profetenmantel om voor-
spellender wijze hare Katholieke mede
burgers verdacht te maken als roede
standers van de sociaal-democraten en
geen ander doel beoogende dan het
bewind des Lands te bemachtigen. En
eene verdenking wordt ons, Katho
lieken, naar hel hoofd geslingerd,
ons nog zoo pas onverschrokken
te hebben geschaard onder de schoone
banier door de Katholieke leden der
Tweede Kamer met mannenmoed ont-
en waarop o. m- als met gulden
letteren prijkt
.Volgens hunne overtuiging (die der
Katholieke Kamerleden) is de strijd over
de ontwikkeling onzer Staatsinstellingen
langen tijd beëindigd en op de
hoofdpunten beslist. Daarom richten zij
allereerst hunne aandacht op de dingen,
die het volk in al zijn kringen kunnen
verheffen, zijn welstand vermeerderen,
zijn rust verzekeren, sociale nooden le
nigen, sociale ontwikkeling bevorderen,
sociale beroering voorkomen. Want door
al de deelen van dit program gaat de
ééne gedachtehet Staatsgezag voor
alle standen van het volk, dus voor
liet gelieele en ééne Nederlandsche
Volk, ten weldaad te doen zijn.
,Zij worden in die overtuiging ver
sterkt door de wetenschap, dat de in
1897 te kiezen leden van de Tweede
Kamer der Staten-Generaal zullen geroe
pen worden om mede H. M. Koningin
Wilhelmina, aan wie de Almachtige God
geve wijsheid, kracht, heil en vele jaren,
in naam van hel Nederlandsche volk
en krachtens dn Grondwet als Koningin
te ontvangen en te huldigen. Haar te
zweren, dat zij Hare onschendbaarheid
en de rechten Harer kroon zuller. hand
haven, Haar te zweren alles te doen
wat goede en getrouwe Stal en-Generaal
schuldig zijn te doen. Als getrouwe
onderzaten van het Huis van Oranje,
als trouwe aanhangers van het Koning
schap en van de Grondwet, meenen zij
in 't belang van Vorstenhuis en Vader
land te handelen door op wetgevend
gebied aan die maatregelen hun kracht
te wijden, die kunnen strekken tot be
vestiging van onze Nederlandsche rech
ten en vrijheden, tot beter enjjvaster
vervulling van ieders plicht, tot meer
dere ontwikkeling en meerderen bloei
het geheele volk en vooral tot ver
sterking van den band lusschen Vor
stenhuis en Natie naar het woord van
Z. M, Koning Willem III.Oranje en
Nedeiland, onder Gods zegen, vrij, on
afhankelijk en één
Zoo wordt de smadelijke veronderstelling
door genoemd blad ons toegeworpen, niet
slechts door onze Katholieke Kamerleden
teruggeslagen, maar verpletterd.
Nog slechts deze bemerking Samen
werken en konkelen met de sociaal
democraten moge begeerlijk schijnen
hen, die hun katholieke medebur
gers bij hunne andersgezïnde stad- en
landgenoolen verdacht en gehaat zoeken
te maken maar wij, Katholieken, zul-
laar het voorbeeld onzer aa ivoer-
ders in den politieken strijd, ze onver
poosd blijven bekampen, hen beschouwen
de als verwoede vijanden van God,
het huisgezin en de maatschappij!
BriTENLAND.
De Russische minister Moerawjóóf is
te St. Petersburg teruggekeerd, na eerst
een bezoek afgelegd te hebben bij Keizer
Wilhelm te Kiel. Wat daar is ver
handeld, blijft voorshands nog een ge
heim. De Neue freie l'rerse waagt dan
ook nog slechts gissingen evenals de
Gaulois over het onderhoud bij den
minister Hanotaux. Laatst genoemd
blad zegt hiervan, dat het volgende bij
met Hanotaux werd verhandeld
Het behoud van de integriteit van
het Turksche Rijk 2e. geen afzonder
lijk optreden van een der Mogendheden
3e. geen condominium en 4e. de nood
zakelijke hervormingen moeten door den
Sultan zelf worden ingevoerd.
Zooals men weet, is keizer Nicolaas
lijdendede toestand schijnt in den
laatsten tijd zeer verergerd te zijn. Groot
opzien wekt het ontbieden van den
grootvorst Michael Michaelowiets, die
sedert '91 in ongenade is en van af
dien tijd niet meer aan het hof heeft
mogen verschijnen. Met zekerheid kan
echter nog niet gezegd worden of het
terugroepen van den grootvorst in ver
band staat niet verergering der kwaal,
of wel, of het enkel geschiedt om hem
genade weder aan te nemen en in
zijne vorige bedieningen te herstellen.
Donderdagmiddag zijn te Berlijn de
door den Czaar aan het regiment Keizer
Alexander verleende vaandellinten op
plechtige wijze overhandigd. Kolonel
Nepokvischitzki hield daar bij eene aan-
iprnak in de Duitsche taal. De regiments-
kommandanl. dankte hem en eindigde
een hoera op den chef van het
regiment. Keizer Nicolaas. De Keizer
drukte den kolonel de hand. Hierna
defi leerde het regiment.
Aan hei déjeuner ten paleize heeft
Keizer Wilhelm een feestdronk uitge
bracht, waarin h(j den Keizer van Rus
land den dank van het regiment en
het gansche leger bracht voor het
nieuwe huldeblijk De Keizer van Rusland
heeft geen beter geschenk kunnen geven,
want niets stelt een soldaat hooger dan
zijn vaandel.
Deze vaandellinten sluiten zieh op
waardige wijzen aan bij de bewijzen
van genade der vroegere chefs van het
regiment die alkomstig zijn van met
lauweren gekroonde jaren en terugwijzen
dalmns, waaraan inzonderheid de
maand Februari zoo rijk is met betrek
king lot de wapenbroederschap lusschen
hel Russische en liet Duitsche leger in
vroegere dagen. Het regiment zal niet
alleen fier den blik vestigen op deze
vaandellinten, maar ook steeds met bij
zondere vreugde zich den dag herinneren,
waarop de Keizer van Rusland uit eigen
aandrift zich aan het hoold van zijne
vaandels stelde en deze onder het
gejuich van de bevolking de stad Brcslau
binnenbracht, welker naam duurzaam
de betrekkingen tusschen de voorvaderen
van den Keizer van Rusland en van
den Duitschen Keizer belichaamt.
De Keizer eindigde met een driewerf
hoera voor Czaar Nicolaas.
Kolonel Nepokvischitzki antwoordde
melde verzekering, dat hij de genadige
woorden van den Keizer nauwkeurig
aan zijn meester zou mededeelen. Hij
bracht daatop een ,Hoch" uit op den
Duitschen Keizer.
Volgens een telegram uil Havana aan
de New-York Herald, hebben de op
standelingen op Cuba een Spaansche
militairen trein in de lucht doen sprin
gen in de provincie Pinar del Rio. Een
machinist en dertien soldaten werden
onuiiddeiijk gedood en zeer velen ern
stig gewond.
Uit Manilla komt de tijding, dat
Emilio Aguimaldo, de aanvoerder der
opstandelingen in de provincie Cavite,
schriftelijk zijne onderwerping heeft aan
geboden, onder voorwaarde, dat alle
opstandelingen, die zich aan het Spaan
sche hoofdkwartier komen melden, gratie
zullen kr|jgen.
Generaal Weyler rukt voort in de
provincie Las Villas en was op marsch
de stad Santo Spiritu.
een onderhoud met den heer
Apezlequia, het hoofd der Spaanschge-
zinde partij op Cuba, heeft Canovas
verklaard, dat hij voor de hervormings-
maalregelen gunstig was gezind maar nog
niet den persoon kon aanwijzen, die
met de uitvoering er van zou belast wor
den. Waarschijnlijk zal generaal Weyler
overwinnen, maar daarbij stuiten op
moeilijkheden. Canovas verklaarde niet
te weten of het tegenwoordige Kabinet
de hervormingen zal invoeren, zelfs al
bljjft het na het beëindigen van den
oorlog aan het roer.
Op Creta zijn opnieuw onlusten uit
gebroken. Op talr|jke plaatsen is ge
vochten en zijn er dooden gevallen
uit Constantinopel zjjn dan ook reeds
oorlogsschepen naar Kanea gezonden.
De gouverneur van Creta en de bui-
tenlandsche consuls trachten de gemoe
deren zooveel mogelijk gerust testellen,
1 toch heerschl er op het eiland
ware paniek. Nog altjjd is men
niet klaar met het farmeeren der gen
darmerie, daar er tot nog toe geen
commandant is benoemd. Een Belgisch
officier heeft voor die eer bedankt en
naar men zegt is de Porie thans aan
het onderhandelen met een Nederlan
der. De te benoemen commandant moet
trouw zweren aan den Sultan, heeft
drie majoois onder zich en een adju
dant als tolk. De geheele gendarmerie
zal bestaan uit vrijwilligers, waarvan
twee derden Christenen zjjn. Zooals
steeds maakt de Turksche Regeering
zich niet druk met de oprichting van
het korps, ofschoon er meermalen op
aangedrongen isveel geeft zij dan ook
niet om de nota's der Mogendheden.
Wel heeft zij thans haar protest doen
hooren tegen het beraadslagen der ge
zanten te Constantinopel over Turksche
aangelegenheden, zonder daarvan vooraf
den Si .ji te verwittigen. Natuurlijk
zuilen zich de Mogendheden daaraan
weinig storen, tenzjj de Sultan zelf wat
meer notitie neemt van de vele nota's
FEUILLETON.
CTre VEROORDEELDE.
4) .Maar het geld is toch verdwenen," zei
Lassen op meewarigen loon. .Beken loch
Landsberg
.Laat m|j spreken." riep mevrouw Lassen
gebiedend haren man toe, die oogenblikkelg»
xweeg. .Zoo spreekt men met deze
menschen niet. Nu vraag ik u voor de laatste
maal," biermede wendde zjj zich tot den bo e,
.waar is het geld gebleven
Na werd het Landsberg toch een weinig eng
om het hart. Hjj zag in, dat de zaak, dia hg
in het bewustzijn van zjjne onschuld als on
beduidend behandeld had, eene ernstige w®n
ding dreigde te nemen. Wat nu, indien e
hem niet gelukte, het bewgs zijner onschuld
overtuigend te leveren? Was het dan met om
hem te doen? Kon men hem dan met aan
ijjne lamilie ontrukken en in de gevangenis
brengen? Op eens beving hem na een on e
lende angst bfi de gedachte, dat men hem voor
een dief houden kon en daarom nep hg op
smeekenden toon: u
.Maar mevrouw, geloof mij toch, ik wee
van hel geld. Ik bezweer u, dat mflo v
kamer van mijnheer niet betreden heelt. Ik b
terwijl mijnheer zijn onlbgt nam,
doen, met mijn kas en de rekeningen
te brengen. Hoe kunt ge dan gelooven,
een diel geworden ben! O hemel'anjZM
mij, in mijn geheele leven nooit het gennga
vergissing op eene andere plaats gelegd."
Met angstvolle blikken schouwde hjj naar
zjjn patroon, als verwachtte hg van hem een
gunstig antwoord. Maar Lasseo schudde met
zjjn hoofd en wees op een plaats voor in de
geldkast.
.Daar heb ik de rol gelegd, ik weet hel met
,Gjj ziel, dat alle nitvluchteo n niets helpen,"
zei mevrouw Lassen op scherpen toon, „er
blijft u niets anders over dan een bekentenis af
te leggen en uwen roof terug te geven, ande
.Mijnheer Lassen." riep Landsberg smeekend,
.kunt gij ook gelooveo, dal ik u bestolen heb?
Drie jaren ben ik b'g u, en heb ik u ooit rede
tot ontevredenheid gegeven Heb ik u nii
steeda trouw en eerljjk gediend
.Voor owe diensten zgl ge betaald gewórden'
antwoordde mevrouw Lassen, die haren ma
niet aan het woord wilde laten komen,
trouw en eerlijkheid Nu dat ware eeu mooi
langen koo. Overigens hwinnert
mêh die geschiedenis met dal voorgewende
verlies van die honderd mark oog wel Ik
geloof ou te welen, waar ze gebleven zjjo
Landsberg stond een oogenblik als voor I
hoofd geslagen, dan echter kleurde zjjn aange
zicht van innerlijke ontroering co bij rie(
.Mevrouw, ik raad u, spaar mgu goeden
oaaml Die honderd mark had ik verloren
nw man was zoo goed, mg van de schadever
goeding t« ontslaan. Gjj hebt ge» recht mjj
schimpen, mijnheer Lassen is mijn patroon
i niet gij!"
.Lanra, ik bid u, niet zoo heftig," smeekte
Lasseo. .De man ia ten slotte toch onschuldig.'
„Natuurlijk." hoonde de vrouw, die na Lands-
bergs heftige woorden haar toorn niet meei
vermocht te bedwingen. .Mogelijk geeft ge hem
nog een belooniog, dat hjj o niet meer dan
vijfhonderd mark ontsloten heeft I Maar ik za
Haastig liep zjj nu oaar de deur, welke lol
den ingang leidde, opende die en riep eenigi
woorden oaar builen. Op hetzelfde oogenblik
verscheen een polilie-ogeot, die zjjo reebt-rhan
op den schouder van den bode legde en zeids
.Gjj zjjl mjjn arrestant I Volg mg zond:
tegenwerping."
Landsberg stond als verplet eD keek den polite
agent aan, alsof hjj oiel wist wal er met hei
moest geschieden. Deze verzocht evenwel, hei
met den gevangene een veilige kamer aaD
wjjzen en naar de naaste politiepost te tel
grateeren, dal de .groene wagen" zoo werd
de wagen genoemd, waarin de gevaDgeoen ge
transporteerd werden komen zon om den
Na verloop van een half nor zat L'nasberg
reeds in het inslrnciie-lokaal, en eeo nor later
verschenen bjj mijn heer Mejjer twee rechterlijke
woning »ao deo kantoorbediende Landsberg
informeerden. Dj huisheer en zjjn huishoudster
boden aan de heeren oaar boven te geleiden,
daar hnnne nieuwsgierigheid op hel hoogst ge
spannen wils. De deuren van de kenken en der
woonkamer waren gesloten.
„Pas op", Duisterde de huishoudster mjjnheer
Mejjer toe, „ze wascht weer", waarbij de huis
heer de wenkbrauwen hoog optrok.
De politieagent klopte aan de keukendeuren
.Vrouw Landsberg, maak open".
.Dadelijk, dodeljjk'', klonk het van binnen uit.
„Wie is daar dan
.Dal zult ge wel zien, open maar spoedig".
Men hoorde hoe binnen ijlings verscheidene
meubelen terzjjde geschoveo werden en wa
ter in den gootsteen gieten, en hel dunrde een
wjjle, voor dal er geopend werd. Vrouw Lands
berg verscheen in een weinig ooordeljjke kleeding
en zeer verlegen. Hevig verschrok zjj toen zjj den
politieagent en het overige gezelschap zag eo
i. Zet u
Dit bevel bad bjj de ai ine vrouw
behoeven te geveo, want zjj zonk doodsbleek op
een stoel neder, en hjjgde
Hare drie kinderen, die in de voorkamer gespeeld
hadden, kwamen nieuwsgierig naderbij, toen zjj
de stemmen van vreemde menschen veroai
en staarden de heeren met wjjd geopende oogen
aan. Z-j boden een bevallige groep, wi
droegen in de haoden nog het speelgoed, dat
echter niel meer in besten toestand was.
„Waarachtig, zjj hei ft in de k-uk-n gewas-
tchen" weerklonk op dit oogenblik de kransende
stem van mjjnheer Meijer. Hij was mede tot in
de keuken gedrongen, zijn hnishondster echter
was in de open dear blijven slaan en rekte haren
langen hals over de schouders der vóórhaar
staande heeren uit.
Er kon allerminst aan getwijfeld worden, dat
er in de keuken gewasachen was. De geheele
tocht was vervuld van de doordringende genr
van kokend water ea zeepschaim. Ia den hoek
lag een hoop waschgoed, en een wasebkuip, die
ijlings geledigd geworden was, stond op deo vloer.
.Wat wilt ge hier?" vraagde ou een der be
ambten den huisheer, wiens uiterlijk bon zicht
baar met alkeer vervulde.
„Die vronw beeft gewasachen en
„Dal gaat ons niel aan", antwoordde de be
ambte. .Maak dal ge er uitkomt, ge hebt hier
Gelijktijdig begon de politieagent mgnbeer
Mejjer langzaam weg te duwen, zoodat deze met
s|jn huishoudster spoedig huiten het vertrek ston
den. Vloekend eo knorrend steeg hij met baar
de trappen af, om dadeljjk de noodige maat
regelen te nemen, de vronw voor baar schenden
van het huur contract te straffen.
De beeren begonnen na alle meubelatnkken
te doorzoeken, zonder op de angstvolle vragen
van vrouw Landsberg, wat er toch eigenljjk ge
beurd was, te 'antwoorden. Zjj had niet het
geringste vermoeden, wat de oorzaak dier huis
zoeking wezen koo, zoodat hare gedachten van
het eene vermoeden dwaalden naar het andere.
Had haar man zich soms met de sociaal
democraten ingelaten Dat baar man in ten
diefstal kon gewikkald zjjn, en dat men bjj
