Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 47.
Zaterdag 20 Februari 1897.
Tiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn. Baam, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschljiit eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs p
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereenlging De Eembode.
R. K. Volksbond.
Door het Bestuur van den R. K.
Volksbond is aan de Katholieken dezer
stad, die no; niet als donateur ol bui
tengewoon lid van deze hoogst nuttige
katholieke instelling zijn toegetreden,
een circulaire aangeboden van dezen
inhoud
.Het is nu ongeveer twee en half
jaar geleden, dat hier ter stede een
R. K. Volksbond werd opgericht en
velen, zoowel uit den werkmansstand
als de kleine burgerij, gehoorgevend aan
het woord van Paus Leo XIII,ver-
eenigt u I" tot het lidmaatschup toe
traden en hunne beste krachten inspanden
om de lessen, in de encycliek „owr den
totstand der werklieden" opgesloten, in
daden om te zetten.
Met voldoening mag de R. K. Volks
bond hoe bescheiden zijn werkkring
ook was op den afgelcgden loop
baan terugzien. Niet alleen toch bracht
hy, gedurende zijn kortstondig bestaan,
naar veler getuigenis, gevoelige afbreuk
toe aan het socialisme, maar levens
wendde hij door de oprichting van een
Ondersteunings- en Begrafenisfonds een.-
ernstige poging aan tot bevordering van
de stoffelijke belangen zijner leden.
Meenende op den ingeslagen weg te
moeten voortgaan, heelt de Bond in
het najaar van 1896 twee teeken-cur-
sussen opgericht, éen voor bouwkundig
en éen voor handteekenen, waar twee
zijner leden geheel belangeloos, met de
meeste bereidwilligheid aan een 40lal
jongelingen een onderricht geven, dat
niet anders dan aan hunne toekomst
ten goede kan komen.
Geen wonder dan ook dat, waar de
Bond met zooveel nauwgezetheid en
ijver zjjn i»"k opvat, het getal leden,
vooral uit den werkmansstand, meer en
meer toeneemt, zóó zelfs dat het lo
kaal, waar de vereeniging lot nu toe
hare bijeenkomsten en vergaderingen
houdt, veel Ie klein blijkt en het be
stuur ernstig de vraag moet overwegen
WJi der Advertenties i
Van 1 tot 6 regelsf o,30
Voor iederen regel meer0.06
o B(l*rl(|k Vrijdagavond
(die op verschillende plaatsen van ons
vaderland reeds is beantwoord door de
stichting van een eigen gebouw)hoe
de Bond, op de beste wijze, in dien
nood kan voorzien?
Hiertoe is evenwel geldclijken steun
onontbeerlijk. Het is tot dat doel dat
wij heden de vrijheid ueraen ons tot
U te wenden met de bedeuwe on
misbare cn zeer gewaardeerde hulp ons
te willen verleenen door toe te treden
als donateur of buitengewoon lid van
onzen Bond of ons door een gift naar
eigen goedvinden te willen verblijden.
Waar het Oppergezag der Kerk, Z.
H. Paus Leo XIII zich verheugt, dat,
onze ernstige lijden, R. K. Volks
bonden in aantal toenemen, waar onze
Statuten de hooge goedkeuring dragen
Z. D. H. den Aartsbisschop van
Utrecht, waar de Zeereerw. Heeren
Pastoors dezer stad tot de oprichting
instandhouding van onzen Bond
hunne krachtige medewerking en be
hulpzame hand hebben geboden, daar
twijfelen wij niet of iedereen zal gaarne
het nul er van erkennen en ook voor
Amersfoort de woorden des Pausen in
vervulling doen gaan.het ontbreekt
aan bemiddelde Katholieken, die
zich grootmoedig tot begunstigers van
den arbeidsstand maken en voor de
vestiging en uitbreiding der vercenigingen
aanzienlijke geldmiddelen verschaffen.
Doch niet alleen hel nut ook de nood
zakelijkheid van een R. K. Volksbond
en ieder spoedig in het oog vallen,
die acht geeft op hetgeen heden ten
dage van den kant der minder orde
lievende partjjen geschiedt.
Waar deze toch, op alle mogelijke
wijzen, door het stichten van voreeni-
gingen, het bijeenroepen van meetings
vergaderingen, het houden van le
zingen, het verspreiden van geschriften
hunne denkbeelden trachten ingang te
doen vinden en het volk tot hunne partij
willen overhalen, daar past het ons als
Katholieken (vooral in deze tijden nu,
door het in werking treden der nieuwe
kieswet, het volk grooter invloed op
's lands zaken zal geschonken worden)
het woord des Pausen gestand te doen
door een dam op te werpen legen den
alles vernielenden stroom, die orde en
gezag dreigt tc vernieligon en den Katho
lieken werkman cene vereeniging te hel
pen in stand houden, waar hg gewaar
schuwd wordt tegen zijne valsche vrien
den, waar hij zjjnc rechtmatige belangen,
op geoorloofde wijze, kan bepleiten,
waar hem met zjjn rechten ook op zijn
plichten wordt gewezen en waar hem
ontspanning cn genoegens worden aan
geboden, die hij veilig kan genieten
zonder dat lichaam of ziel er schade
door wordt berokkend."
Aan dit beroep op de offervaardig-
heidonzerkatholickestadgenootenmeenen
ook wij een woord van opwekking, tot
steun van dit schoone dool, te moeten
toevoegen.
De eenvoudige, duidelijke wijze waarop
t in de circulaire den lezer wordt
voorgesteld, wekt reeds symphalio
het verdrijft de nevelen, die nog mochten
hangen over een eerst optreden, dat
onberaden, door een onchristelijkcn geest
bezield, den werkzamen, oflcrvaardigen,
echt katholieken geest alhier, ook in
zijne vertegenwoordigers durfde aan
randen en bestrijden. God zij dank
dal is voorbij. En nu vertoont zich de
R. K. Volksbond voor ons oog als eene
instelling welke, al aanstonds reeds
uit haren aard gericht tegen het socia
lisme, eene zedeljjke verbetering van
den werkman beoogt, en daarmede eene
kracht wil ontwikkelen lot heil van den
minderen stand niet alleen, maar vooral
tot een algemeen katholiek leven in
arbeid en strjjd voor het welzijn des
Lands.
Of dus steun voor den Bond noodig of
wenschelijk is? -- de circulaire zegt
het voldoende. Immers de derde en
vierde stand zjjn in onze dagen door
vele gevaren omringd. Niemand toch
kan ontkennen dat het socialisme in
onzen tijd een gevaarlijke vjiand voor
deze standen is't is voor hen de
verleidende slang van hel Para
dijs, Te midden der heerschonde
nooden zjjn deszelfs Iheoriön zoo ver
lokkend, deszelfs beloften zoo bekoorlijk,
deszelfs lotsboinociingen in schijn zoo
belungloos, dat monigoon onder hen, on
beschermd staande, tot het socialisme zou
toetreden en afvallig worden van het
Geloof.
Wie echter is toegetreden lot den
R. K. Volksbond, bekent kleur. Voor
hem is in de toekomst geen gevaar,
vooral wanneer h(j ziet, dat de rijken
en mcerbemiddclden hem een goed hart
toedragen en het hem loonen. Daarmede
vervalt voor hom het grootste argumont
van hot socialisme om propaganda te
maken: de zelfzucht der rjjken.
Toont derhalve, Amersfoorts Katho
lieken, die door God met tjjdeljjkc goe
deren zijt gezegend, een warm mild
dadig hart voor de minderbedeelde leden
van den R. K. Volksbond toont de
eischen der tegenwoordige tijdsomstan
digheden to begrijpen door u hun lot
met warmte aan te trekken, door utot
hun ware vrienden te maken; toont
volgzame kinderon te zijn van Z, H.Paui
Leo XIII, die ons in deze groote en
gewichtige zaak zoo edelmoedig en vol
hardend is voorgegaan.
BUITENLAND,
De toestand in hel Oosten wordt met
den dag steeds zorgelijker. Vooral op
Kreta zjjn ernstige dingen voorgekomen.
Griekenland, het talmen der groote
Mogendheden moede, is daar doortastend
opgetreden. In het ontzettend bloedblad
dal op Krolu weder werd aangericht, vond
Griekenland, een gereede aanleiding, om
met geweld van wapenen tusschen
beiden tc komen. Onder buitengewone
geestdrift bracht de Grieksche kroonprins
Zondag drie regimenten aan boord van
drie stoomschepen, die in den Piraeus
jagen, om onder zjjne aanvoering zich
in de wateren van Kreta bjj de Grieksche
vloot te voegen.
De landing van Grieksche troepen
is dan ook bijna geljjktjjdig bjj Platania,
9 K.M. westeljjk van Kanea, door vier
schepen geschied. Volgens de Daily News
werden 300 vrijwilligers, 800 kisten
munitie en acht stukken geschut by
Acrotiri aan wal gebracht, om den aanval
op Kunoa te ondersteunen.
By do ontvangst van de tydlng, dat
Urickieho troepen op Kreta waren ge
land, doortrok Ie Athone een groote
menigte, dronken van vreugde, de stad,
onder de kreten.Leve Kretaen
bracht den koning in zyn paleis vol
geestdrift cene huldebctooging. Daarna
wendde zich de monigte naar het
ministerie, waar Delyannis van hel terras
af de menigte toesprak, haar dankte
voor dn uiting van hare gevoelens cn
tot kalmto aanmaande. Delyannis ein
digde mot de woorden; .Laat ons
hopen I" Uit de overige steden van
Griekenland werden eveneens vaderlands
lievende betoogingsn bericht.
Dn gezanten der groote Mogendheden
doden aanstonds hun beklag by de
Grieksche Regeering en wezen op hot
gevaar, dat uit de met het volkenrecht
strijdige houding van Griekenlandvoorden
Europeeschen vrede ontstaat,doch zy wer
den door den Griekschcn minister van
buitenlandsche zaken beantwoord met de
verklaring, dat Griekenland Kreta zal
bezetten.
Nadat nu eene wisseling van gedachten
mul de kabinetten van de overige groote
Mogendheden was voorafgegaan, ontving
de kommandant van de Kaisertn Augusta
bevel, om in overleg met de hevelhebbers
van de overige in de wateren van Kreta
verzamelde strijdkrachten der Mogend
heden, iedere vyandigedaad van Grieken
land tc verhinderen cn bovendien zoo
veel mogelyk mede te werkon lot het
herstel van de orde en tot het vorraijden
van verder bloetvergleten.
Met groote beslistheid zette intusschen
de Grieksche Rcgeoring haar plannen
door en werden de reierves van 1893
en 1894 binnen 48 uren onder de
wapenen geroepen, zonder zich in het
minst om de vertoogon der gezanten
van do groote Mogendheden to bekom
meren. Inmiddels werd in tal van
plaatsen op Kreta de Grieksche vlag
geheschen cn de wensch tot vereeniging
met Griekenland plechtig afgekondigd.
En al de groote Mogendheden staan
by dat optreden van Griekenland als
met de handen vol vertwijfeling in de
harenhet comediespel in het Oosten
wordt daardoor interessanter, maar ook
bedenkeiyker. Griekenland weet zcor goed
dat het niets te vroezen heelt, anders
zou het zich wel tweemaal bedacht
hebben, alvorens zulke stoute daden uit
te voeron. Brutaal durft het alle waar-
FEUILLETON.
een veroordeelde.
6) Het wsren seer moeilykedageo, die vrot
Landsberg du doorleefde, maar de uiter
oood trad oog niet bö haar in. Op den c
na de gevngennemiog van haren man
ajj tot den pastoor barer parochie gegaan en l
hem om hulp geameekl. En haar bede was i
te vergeefs geweeaL De liefdadige prieeter gaf
baar, ofschoon hjj van roo vele zijden lastig ge
vallen werd, dikwjjls een kleioe ondersteuning
en verschafte baar voorltopig een onderkomec.
Mijnheer Meijer had sjjn konlract nauwkeurig
uitgevoerd, sooals het in de bepeling soo eo
ioo waa uitgedrukthjj had dergelijke proef
nemingen reeda dikwijls toegepast eo lich teer
goed daarbij bevonden. Bijsonder aangenaam
waa het hem steeds geweest, wanneer sulks
omstandigheden voorkwamen kort na afbetaling
van een huurtermijn. De huurder moe
huurpenningen steeds voor een halfjaar
uitbetalenkwam nu een overtreding der be-
bepelingen van hat huurkonIraki reeds enkele
deoen na de betaling voor, dan woo hjj de
De pastoor was over snik hardvochtig, schan-
dsljjk optreden ten boogete verontwaardigd en
ried de vroow tan, dat ajj hel voorloopig op
i hjj beproeven den heer Mejter lot billijker
'oeleoa te stemmen, maar dit wilde in 't
geheel niet lakken. De oad-hoedenmtker Mejjer
behoorde tol die verlichte mtoneo, die iederen
katholieken prieeter els hun vijand beschouwen.
Hjj lts daarom geen todere dagbladen, dan
die welke geregeld legen de geestelijkheid uit
varen, en de grootste oosio nam bjj gretig voor
waarheid eao, zoojra hjj het swert op wit
voor sich aag.
Toen de pastoor dus bjj hem binnentrad waa
hg niet erg op sjjn gemak, t
heel bedaard en overtuigend voorhiel-l, hoe
oomeoacheljk hjj met si'o huurden handelde,
kwam er leven iu sj)n kogelronde gestalte, die
lich wendde eo keerde voor den astoor alsof
desa sich san sen groote oogerechtigdheid had
schuldig gemaakt. Wat ging bet diea sweilrok
tan, hoe hy met sjjo huurders handelde? Of
was Landsberg wellicht nog niet eens meer
derjarig, dat hjj een voogd noodig bad? Hy
vereocht dtarom verschoond ta bljjveo van in
menging in sjjna aangelegenheden, vooral wan
neer een pastoor sulks wagen mocht
Diep bewogeo over desa schandelijke onge
rechtigheid ging de putoor naar eao bevriend
advocaat en droeg deseo de saak uitvoerig voor.
Tol lijn groote er beling beveiligde deze, da',
op gerechtelijken weg hier niets te bereiken
vieL Een onrecht, dit de eet
zya onderteekening sjjne tc
ig geeft. Eo
ditnselden avond
liet mijnbeer Mejjer de meubelen vin de onge-
lokkige vrouw builen de deur seltea; zjj had
de hulp der politie moeten ioroepeo, wanoeer
de pastoor oiet voor haar waa opgetreden.
Nu bad se teomiuste een onderkomen, maar
de leekomat moest s{j onder de diepste zorgen
te gemoet gstn. Aan esn vrijspraak van haren
man waa, sooals ook de pastoor meende, nau
welijks le denken de aanklacht tegen hem, wes
op te veel schyobare vermoedens gegrond. En
wanneer hjj nu eenijju straf beeft ondergaan,
wat ul hy dan beginnen
Mur hoeveel ook voor de echuld van haren
man pleitte niets Ier wereld kon haar be
wegen, hem voor een dief te houden. Zy had
hem in de geraogenu mogen bezoeken, natuur
lijk slechts in tegeowoordighaid ven eeo der
oplichters, mur dit koile onderhoud wu vol
doende. om in bur de overtuiging, dat hjj
onschuldig was, tol rotseuthaid le versterkeo.
Mur hoe diep emirteiyk wu
ij sjjo lievelingen berhulde-
weeet I Hoe had
tyk gekost en ai
hy se nimmer Islen vertrekkenEn dan het
afscheid I Hoe bedden sa ellen gaweeod en ge
snikt. hoe hadden i'e kinderen dearmpjetn ar
dan lieeen vader uitgeelrakt, die door den boosen
oplichter weder in sjjo donkere kamer werd
gebraebtI
Landsberg had. toen by k
werd gevoerd, dsn moed niet
•iet del by onschuldig wu, e
dal hy veroordeeld worden konkwam niet eens
by hem op. Mur het geselschap, dat by in da
cel voor iaslructie-geviogeneo untrol, wu wel
geschikt sjjn welgemoede stemming aanmerke
lijk te onderdrokkeo, wut hjj zag dsar drie
galgentronies tegenover sich, dia hem met da
zwijgend in eeo hoek en steunde het hoofd met
de handen. Nu werd hy het voorwerp van ban
vermaak, iU voegden htm allerlei spotnamen
toe en geven luid huu vermoedens tan beate
over de ooriuk, die ham in hnn geselschip
kon geleld hebben.
Lsndeberg kwam reeds den volgenden deg
tot de ervaring, wie de rechter van instructie
wu. Hy tred voor dito geitreogen beambte
met bet Irotache bewustzija, Diets gedun te
brengentoen echter deu bi
1 ernstig en near
een rjj van pijnlijke vragen onderwierp, toen de
bumble duidelijk te kennen gaf, dal h(j aan
zijne echuld oiet in hal minete twijfelde
gerukte Landsberg in diepe ontaleltenia en met
schrik begon bi) na eruo te denken, dat hy
toch nog wel veroordeeld worden kon. Wat
hielp hem al zjjn bezweringen en klagen tegen
over dien strengen man Op het jjzeren past
ier, dat een veeljarige werkzaamheid ale rech
ter van ioetruelie om zjjn hart bad gelegd,
«tuilten alle schoten machteloos at Landsberg
kon niet enden dan slcb verloren geven, eo
een onstuimige vertwijfeling overmeesterde hem.
rechtbank behandeld. Het varfioor duurde niet
laog, da verdediging kon ook alechts zeer kort
zyo, omdat de advocut voor de ooechuld ven
sya clltat geen bewjjzso wist ua te voeren.
tot berudslagtog sich terug.
Bullen In den logeog echter itond eeo bleekt
door hartseer gefolterde vrouw met drie kleine
kindereu. De teekenen eener engitvolle ter-
•achting waren op hunne magen gesichtao te
lezen, en sjj krompen telkena schielijk Ineen,
soo dlkwyis de deur reu de sitllnguaal goopend
werd. Bioneo te gun wu de vrouw ulet ver
oorloofd, of sy hed hare kinderen In du gang
moeten achter laten. Of zjj echter ook kracht
genoeg ter beschikking had, de venehrikhatyka
uitspraak aio te hooren, die nu ln de saai
Eindelijk opende zich de deur, die uur de
pluts voor de toeschouwen leidde, en eao
menigte meoechen droog naar buiten. De vrouw
trok angetig de kludano uar sich toe en boorde
met ingehouden adem, of zjj niet vernamen
kon, hoe het oordeel luidde. Daar draden op
eau zacht de woorden In haar oor
«Nu, een jaar la niet vul voor ryfhooderd
mark I"
Het hert n
by het hooren ven die woorden la breken. Een
rol jeu sou bur onschuldige man du la de
tan zuchten? Een jeu laag
zy met bare kinderen bun verzorger moe-
mlaten? O Ood, hoe le dat mogelyk?
