J
i
Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 5.
Zaterdag 1 Mei 1897.
Elfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Bameveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland.
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie a
Franco per post
Afzonderlijke nummers
f 0,05.
BureauKrommestraat, F 227. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Beeldende kunst.
Niet minder dan in de letteren open
baart zich de materialistische tjjdgeest
in de beeldende kunst. Wat de gale
rijen der moderne schilderstukken en
beelden op tentoonstellingen te zien
geren levert het sterkste bewijs, dat de
kunst ook op dit gebied geen geloovige
meer is, maar spot met al de regelen
en voorschriften zelfs door de natuur
wet, ora niet te spreken van de hoogere
wet der bovennatuurlijke Veroper.baring
Gods, voorgeschreven. In menig schil
derstuk, in menig beeld treedt de kun
stenaar onbeschaamd en bandeloos op
met nuditeiten, welke spotten met alle
gevoel van kieschheid en zedelijkheid.
De materialistische kunst kan geen
waren eerbied hebben voor wat ande
ren dierbaar en heilig is; 't is
hier de vertolking, de openbaring «ier
stofvergoding. De stof is haar element'
iets hoogers in en voor den mensch
kent ze niet. Wat in den mensch hel
laagste staat, is haar het hoogstezij
stelt derhalve het lichaam naakt ten
toon zonder daarin iets hoogers te
leggen, zonder daarin iets hoogers te
eerbiedigen. Wat den mensch moest
veredelen en verhefTen, ontadelt en ver
laagt zjjeen verpestende invloed
gaat van haar uit. Zij prikkelt het la
gere en doodt het hoogere, zij ontke
tent de begeerlijkheid en maakt den geest
aan het vleesch onderworpen.
Tentoonstellingen, 't is waar, worden
slechts door enkelen bezochtmaar het
is hier, dat de meesters in hunne wer
ken den toon aangeven en het gansche
gebied der beeldende kunst beheerschen,
al hare lagere uitingen aan hun geest
onderwerpen, 't Is waarlijk treurig te
zien, hoe de materialistische tijdgeest
is doorgedrongen tot de laagste sport,
tot de minste openbaringen dezer kunst.
De moderne beelden en beeldjes, gra
vures en photographiên, schilderijen en
reclame-platen enz. treden in onze da-
Prija dar AdvertentUni
Van 1 tot 6 regelsf 0 30
Voor iederen regel meerq.05
gen voor ieders blik als luide getuigen
daarvan oponkiesche, oneerbare, on
zedelijke voorstellingen wordendoorden
handel bijna up elk gebied onder
ieders oog gebracht. Geen zaak haast
wordt gedreven, geen artikel in den
handel gebracht, of de reclame open
baart zich in dezelfde richting. Achter
de ruiten van magazijnen en winkel
huizen, van logementen, herbergen en
kroegen staan de reclame-platen den
voorbijganger aan te grijnzen, in hare
nuditeit spottend met alle gevoel van
moraliteit. Geen pakjes, geen kistjes of
doosjes veelal worden geopend of men
vindt hen ge wikkeldin of beplakt met meer
of minder onkiesche of onzedige voor
stellingen.
FEUILLETON.
Soldaat en Martelaar.
Verhul uit de degen der laatste bloedige
Christen-vervolging.
«vu in rnjjo sesde jeer, toen mjjn groot
moeder stierf; mjjn veder drukte heer de
dierbsre, blsuwe oogen toe.
Niet leng ne den dood mijner grootmoeder
ging mjjn veder eens ven huis neer Trier,
zooels hg ons ne zjjne terugkeer mededeelde.
it wg
binnen tien degen moeeten vertrekken,
ver weg, wg moesten tot een de grenzen ven
het sehoene Itslié trekken en det hg weder
dienst genomen bed ne den dood zijner moeder
had hjj geen rust of duur meer gehad ea hg
moest, om niet weg te kwijnen, wederom troost
bjj zwsard en lans zoeken. Mjjne moeder weeade
niet w
weende. Na verloop van Uen
dagen vingen wjj de lange reis aan. Te Trier
aioten wg ons au bjj eene legerafdeeling, welke
door OalliS naar bet zuiden vu Italic trok.
Hjj scheen de lange reu zeer prettig toe, daar
ft se bgna geheel in den wagen gezeten me-
demaakte; mjjne moeder was ziek en daarom
zat ik dagen en weken bjjoa altijd naast baar
u keek rechts en links de wijde wereld in,
naar vu da reis zab is mjj bjjne niets bij-
Zoo heeft zich de materialistische
kunst een weg gebaand tot hel volken
oelent voortdurend hare immoreele in
werking uit. Algemeen geworden treedt
zij op onder ieders oog en verwoest in
veler hart het ingeschapen gevoel van
schaamte, dat, wanneer het wordt ge
ëerbiedigd en in den mensch met zorg
onderhouden, luide spreekt, wat betaamt
en niet betaamt, wat geoorloofd en zon
dig is, wat voor hem is wat de Engel
voor Tobias was, die hem geleidde langs
het donker en hem onbekend levenspad,
hem voor afdwaling behoedend, hem
beveiligend tegen gevaren, hem bescher
mend tegen vijanden. Wordt het schaam
tegevoel vernietigd, deszelfs stem ge
smoord, dan bewandelt de mensch een
levensweg vol gevaren, omringd door
vijanden zonder ander geleide dan zjjn
eigen bedorven hart, zonder andeie be
scherming dan het zoogenaamd uiterlijk
fatsoen. Waartoe zulks voert, weel ieder,
die slechts een weinig op de hoogte is
van de moraliteit onzer dagen.
Voor ons, Katholieken, bestaat een
andere wet dan de heerschende mode
der moderne materialistische beeldende
kunst, een wel, die ons met 't hoogste,
't goddelijk gezag verplicht en ons ge
streng verbiedt op een of andere wyze
mede te werken tot verwildering en
Ni verscheidene weken kwunen wjj Ie
AosU, au du voet der Alpen, de keizertUd,
wenl de beroemde keizer Augustus heeft se
immers gesticht. Mjjn vader moest in bet be
zettingsleger vu bet keizerljjkf heir te Assta
blgven mjjne moeder en mj) bezorgde bjj in
de nabjjbeid een tehuis. Aosta beell in mjj de
donkerste en droevigste herinneringen nage
laten, wut in die plaats beb ik mjjne moeder
'erloru, die als een liefeljjk, leader en zacht
de digu tnjjner kindsheid mjjn
door zal blgven scbjjnen. Ja,
eerder zon ik elk uder geloot opgevu du
dat de geest» der afgestorvenen nog leven
is mjj wel duizendmaal voorgekomen, dat,
neer ik op bet punt stond iets te doen,
niet goed was, plotseling de heriooeriog
nijjne moeder mjj voor den geest trad eo
vermaande ge» kwaad te
Jen slag, als toorn ra wraakzuch
onnoodige, bloedige
eder mjj, naluurljjk onzichtbaar, en toch
ir mjjn inwendige oogen duideljjk zichtbaar,
waarschuwde mjj niet zonder noodzakelijk
heid bloed te vergiet»
.Het doet uw hut eer au, Carinas, geen
onrecht te willen doen au deze meoscheljjk-
r wil,"
Bassos, .doch dat wjj door du dood niet ge
heel sterven, is daarmede niet uitgemaakt.
Maar, zeg eens, Carinas, wanneer stierf uwe
oeder te Aosta?"
.Niet lang, oauwljjki drie of vier miuden
venlierlijking der zeden. Daarom Katho
lieken, alles geweerd wat ergelijk zijn
kan voor anderen en zedebedervend in
uw bedrijf of zaak toont ook in uwe re
clames mannen te zijn van de strenge
beginselen en voorschriften des Evan
gelies Doet uwe medekatholieken niet
blozen en wekt hunne verontwaardiging
niet op over hetgeen gij in den handel
brengt of exposeertWeest waarachtige
belijders van 't christendom en zjjr
strenge zedenwet en geeft openlijk ge
tuigenis, dat gij de demoraliseerendc
moderne kunst verfoeit, dat gij mint
zijt van de ware kunst, waarin belichaamd
zijn 'f ware, 't goede en 'f tehoonel
Laat u niet verlokken door holle
phrasen en schoonklinkende theoriün,
die, om de vuile lading te dekken, in
onze dagen dikwijls worden aangeheven
,men moet niet te kieskeurig zijn
een rein oog is alles reinWie be
palen hier de grenzen der kieschheid,
zijn het doorgaans niet ongeloovigen, die
met alle zede wet hebben gebroken en
hoogstens nog het uiterlijk fatsoen hul
digen, die bij het heerschend zede-
bederf meer en meer afglijden naar don
afgrond van het lage en getneene?
Hoe schoon, hoe waar de stelling
moge klinken„voor een rein oog is
alles rein 1" ze is voor ons, Katholieken,
na den zondenval der stamouders van
't menschelijk geslacht geene waarheid
meer. Wij weten uit de Goddelijke Open
baring, dat zy vóór hun betreurenswaar-
digen val rein en onschuldig zich kon
den verlustingen in de zichtbare schep
ping alles was rein voor hunne reine
blikken zjj schaamden zich hunne eige
ne naaktheid niet, de begeerlijkheid des
vleesches welde nog niet op in hun
hartdoor de zonde werd zy
geboren. Sinds is het oog des men-
schen niet rein meer, omdat daar
onder de begeerlijkheid schuil gaat. Dui
delijk staat dit voor ons in het Bijbel
verhaal opgeteekend. Nauwelijks hadden
Adam en Eva het verbod des Heeren
overtreden of zij gevoelden hunne naakt
heid en bedekten hunne lichamen met
vijgenblaren. God zelf, die, zich ont
fermend over 't gevallen menschdom,
in het Paradijs verscheen, verwisselde
het kleed van vijgenblaren met dieren
huiden deze bedekking der naaktheid
derhalve is een door God gestelde
wet.
na onze aankomst aldaar. Het verlangen naar
baar geboorteland, de beete lucht, lieten haar
de gezondheid niet terugvinden Het ie mjj nog
alsof ik baar zie, toen zü op eenen kouden
herfstavond mjj voor 'l laatst naar zich toe
trok en mg geheimzinnige runentcekens, zooals
ze bg de Duilachers in gebrnik zjjn, op voor
hoofd, mond en borst maakte en daarna den
geest gaf. Vader kon er niet bij tegenwoordig
zjjn, ik was geheel alleen met haar en wist
niet, wat mij overkwam.
Van af den dag, dat moeder stierf, werd ik
eigenlijk soldaat, want mjjn vader nam mjj tot
zichik groeide op in de harde school van de
legerplaats en ik werd opgevoed in strenge
lucht met toldalenkinderen van mijoen leeftijd.
Toen ik zestien jaar was streed ik voor 't
eerst mede in den slag bg Lugdunum (Lyon)
;n Gallic, waar zich vele volkslammen tegen
keizer Gallienus verzet haddra. Daarop trok
ik met bet leger, waarin mijn vader en ik
dienden, naar de landstreken aan den beueden
Donau. In dien lijd kwamen nienwe volk
stammen zooals Alanen, Golben, Vandalen,
Bourgondiërs opzetten en verspreidden zich als
spriokhaanzwermen over de landen of stortten
zich als groote watervloeden over alles heen
toen ontbrak het niet aan eene gelegenheid lot
strgden en roem behalen."
.Toen hebt ge 't eerst den voet op de baan
der eer gezet," onderbrak Sextos Carinas., Waar
was het?"
.Bjj Sirmiom," ging Carious voort. .Het was
een gunstige dag, maar toch een ongelukkige.
BUITENLAND.
In de laatste dagen heeft zich de
krijgskans geheel ten nadecle der Grieken
gekeerdin Thessaliê zijn zjj op meer
dere plaatsen verslagen. De Turken
rukken op van stad tot stad en zjj
hebben zich o.a. meester gemaakt van
Koetsjoellinni en Malagazati.
Ook Larissa, het hoofdkwartier der
Grieken, waarop zjj nog wel hunne
hoop hadden gebouwd, en Titnavos zjjn
in handen der Turken. Het Grieksche
leger heeft zich van Larissa op Phar-
salos teruggetrokken, vooral Wjjl hot te
vreezon was, dal de Grieksche troepen
in de vlakte om Larissa niet bestand
zouden zjjn tegen de veel sterkere ar
tillerie der Turken.
Nog altyd hield kolonel Smolontz
dapper stand in den Reveni-pas, doch
toen hij van den terugtocht der Grieken
hoorde, achtte hij zich niet langer ge
rechtigd den pas bezet te houden hij
is dan ook op Pharsalos teruggetrokken,
voornl wijl hij nu van uit Kalabaka
links en Larissa rechts zou kunnen
worden ingesloten en zoo zijne troupon
den vijand in handen doen vallen.
Ook de Mati-pas is door de Turken
genomen dit vooral is voor Grieken-
la id een zware slag. Toen dan ook de
koning liet bericht hiervan ontving ont
bood hij den minister-president Dcly-
annis en den minister van Oorlog in
den nacht ten paleize, waar in een
krijgsraad besloten werd tot de boven
genoemde terugtrekking op Pharsalos.
Hel volk is zeer verontwaardigd en
dit werd er niet beter op, toen de oud
minister Ralli, van Larissa komende, in
T openbaar als zjjne meening te kennen
gaf, dat de schuld school bij den gene-
ralen staf en de slechte raadgevers van
den kroonprins. Ook beweert hjj, dat
er slecht is gevochten, daar niet meer
dan 2000 Grieken zijn gesneuveld of
gevangen genomen.
Een onmiddelijk gevolg hiervan was,
dat de ministerraad eene langdurige
zitting hield en tot verandering au den
generalen staf besloot. Volgens Ralli
bekommerden de stafofficieren zich ner
gens anders om, dan om de keuken'
van den prinshjj maakt eene gunktige
uitzondering voor Smolerits, Dimopoe-
los en Mavromichalis. Smolenits is dan
ook al benoemd tot chef van den ge
neralen slaf, met de uitgebreidste vol
macht, ora zoodoende de opgewonden
stemming wat te kalmeeren. Ten ge
volge dezer benoeming heeft de min.
van Marine, Levidis ontslag genomen,
wijl Smolenits de geJ iele leiding over
den oorlog eischt, Waaronder dus ook
de beweging der vloot is begrepen.
Dat de geestdrift der Grieken heel
wat bekoeld is, nu zjj in wetkeljjkheid
gewaar worden, dat het toch zoo ge
makkelijk niet ging, den weg naar Kon-
slanlinopel te vinden, is licht te be
grijpen. En dat de Grieken in Macedonië
en Epirus niet als één man zjjn opge
staan, om hunne broeders van het
zuiden te helpen den gehaten Turk te
verdrjjven, heeft velen den moed geheel
benomen I
Tot nu toe houden de Mogendheden
zich nog stil, doch hoe lang nog? Mi
nister Balfour heeft in 't Engelsche
Lagerhuis gezegd De mogendheden zjjn
bereid tot interventie als 't oogenblik
daartoe gekomen iszjj beschouwen de
door haar bezette kuststreek van Kreta
als neutraal gebied en daarom bljjlt
de blokkade gehandhaafd en zjj konden
niet gedoogen, dat tegcnsland zou wor
den geboden aan hot gezag der geza-
menljjke Mogendheden.
Toch zal Griekenland nog wel niet
hare tusschenkomst aannemen, daar de
algemeene stemming van dien aard is,
dat noch de koning, noch Delyannis
zulks raadzaam achten.
'I Blijkt intusschen meer en meer dat
de terugtocht der Grieken uit Larissa
meer op eene vlucht dan wel op een
ordeljjk terugtrekken geleek. Langs den
geheelen weg vond men de sporen eener
overhaaste vlucht, zelfs veel ammunitie
moet zijn achtergelaten. De Turken be-
weeren bij hunnen intocht in deze stad
zes zware stukken en eene geheele berg-
ballerij te hebben buitgemaakt.
In de eerste dagen dezer week had
de Grieksche koningsfamilie zware da
gen te doorstaanieder oogenblik
dreigde eene revolutie uit te barsten.
Volgens den Londenschen Standard was
dan ook ten paleize reeds alles voor
de vlucht gereed en de mariniers van
het Engelsche oorlogschip Nile hielden
Tcrwjjl toch hel geluk rag toelachte en mjj eer
en roem bracht, viel mjjn vader la midden
van het bloedig gevecht. Hoe gaarne zou ik
gelnk en eer gegeven h. bbeo, om mjjnan vader
van den dood te kunnen redden
.Klaag daarover niet," viel Baaaua in de
rede, ,uw vader heeft stervend den lol der
natuur betaald, en 'alevena hoogste goed is
roem, eer, hoogachting. Klaag daarom niel
over uw» vaders dood."
In hel gelaat en de uitdrukking ervai
men leer goed lezen, dat Carinas hi
deze woorden niet eens washjj aloe;
oogen neer, bloosde, msar wilde niet
spreken eo zweeg, tot Bsisns eo Sextns
ljjk I
Het soldatenleven is wisselvallig en uiat aan
eene plaats gebonden, maar toch asntonig,
vandaag strijd en overwinning, morgen een
slag en de nederlaag, overmorgen in het kamp,
dun woor op marsclideze maand ia Gallis,
do volgende aan de Zwarte Zae 'l eene jnor
in Germanje, 't volgende in de zandwoesljjnen
van Egypie, eena altjjddurende wisseling en toch
altjjd hetzelfde, maar steeds vrooljjk, friach en
het echter anders," voegde Carious
er twjjfelrad aan toe, op erara loon, die bjjna
zwaarmoedig klonk.
.Ja, waar ljjk, Ihana ia hel andenl" ant
woordde Sextos, .nu staal gjj als bevelhshber
de keizerlijke paleislroepen,
.En toch," zeide Carinas, .mis ik bet vrfjs
leven in de legerplaats en in het op» vsld ra
ds sfwisseliog in het altjjd zelfdehier heb ik
slechts het laatste."
.Afwisseling moet gs zeil zoeken," zeide
Bessus daarop, .die kul ge in Home wel
vindenwal biedt o
.Koor eens," ging Sextos voort, .nog nooit
zaagt ge het wagenrennen in du Circus, nooi(
waart ge bjj de spelen in hat Colosseum, In
den schouwburg van Flavins. Over eene wrak
zullen dtar de schitterendste spelen beginnet, -
eo deer breng ik n heen. Gjj moet Rome leeren
kennen, gjj moet keooissen aaokooopra w ver
strooiing zoeken, er ia genoeg afwisseling in
het eentonige leven."
.Zoo zjj bet," voegde Beseus er au toe,
.Sezius zei n, Carious, galeidra. Een ds« na
afloop der zpolra, noodig ik n bjj mjj altge
komt den toch zeker en ik wil uit uw elgea
mood hoorra, hoe a de spelen ijjn beval
len."
Carinas bedsnkts Basvus voor zjjne vriend
schap en nain de nitnoodiging aan. Duma
nam hjj afscheid van Bassus en ijjoo dochter,
waarop Sex tui hem naar huis begeleidde.
1
