Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 23.
Zaterdag 4 September 1897.
1
Elfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden. Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Yeenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnement «prijs per drie maanden t
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauKrommestraat, F 227, Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prije der Adrertentiln:
Van 1 tot 6 regels
Voor iederen regel meer
VdvertenliSu moeten uiterlijk Vrijdagavond
Een vorstelijke grootheid.
Evenals in alle standen der maat»
schappij komen er ook onder vorsten
personen voor, wier leven en daden
tot ergernis strekken voor tijdgenoot en
nageslacht. En onder deze behoort, he
laas, ook de vorstelijke grootheid Fer
dinand van Bulgarije. Een diep treurig
voorbeeld toch biedt het verleden van
dezen Katholiek. Waartoe een schroo-
raeljjke eerzucht den mensch voeren
kan, valt daaruit met schrikwekkende
juistheid te leeren. Men herinnere zich
slechts hoe deze vorstelijke telg de
wereld pijnlijk verrastte met eene daad
zóó eerloos en laaghartig, dat ze afschuw
en verontwaardiging wekte in ieder
rechtgeaard gemoed. Gezeten op een
wankelend troontje, en smachtend
naar eer en grootheid, gevoelde hij
behoefte aan steun in zijne hachelijke
positie, en deze ging hjj zoeken bij
zijn machtigen nabuur, bij Rusland—
doch ten koste van de ziel zijns eigen
kinds
De laaghartigheid van dezen vorste-
lijken vader bleek schier grenzeloos.
Niettemin werd destijds diens verre
gaand eerlooze daad door de godde-
looze pers nog toegejuicht. Met godtergend
leedvermaak roemde zij den moed en de
vastberadenheid, waarmede hij zijn kind
aan het schisma overleverde. Maar die
gebeurtenis was ook zeldzaam verblij
dend voor haar, wijl een Katholiek zulk
een vermetel stuk durfde bestaan. De
liefderijke vermaningen des Pausen met
onbeschaamde stoutheid braveeren en
de Geboden der H. Kerk met voelen
treden, scheen in haar oogen een on-
overtreffelijk heldenwerk.
En vorst Ferdinand trok triomfante
lijk naar St. Petersburg om daar den
bedongen prijs te innen voor
judaswerk. De eerlooze fortuinzoeker
werd, gelijk te verwachten viel,
aan het Russische Hof met een
zeker eerbetoon ontvangen, en
loonde hem door hem officieel als vorst
van Bulgarjje te erkennen met den
titel van Koninklijke Hoogheid boven
dien. Ziedaar de belooning voor het
laffe verraad ter wille van den
Russischen tiran aan zijn eigen kind
gepleegd.
Evenals de Phariseën tegenover den
Christus' verrader, Judas, moet de Rus
zich vergenoegd de handen hebben ge
wreven, toen de rampzalige Vorst
het stof van de schoenen schudde en
Petersburg verliet. Een nieuwe vazal
had de Russische Alleenheersclier weder
met een gouden keten aan zijne zege
kar geklonken. En de arme Ferdinand
meende nog, misleid door huichelende
vriendschapsbetuigingen, in Rusland een
hechten steun te hebben gevonden,
waarop hij zich verheffen kon voor de
oogen zijns volks.
Hij bracht een vreeselijk offer aan
de vriendschap met Rusland, maar de
gewenschle voordeelen daarvan zijn
voor hem uitgebleven. Naar de wenken
uit St. Petersburg had de Bulgaarsche
Regeering zich van nu af te schikken,
gelijk vorst Ferdinand al aanstonds
moest ondervinden, toen hij van zijne
omzwervingen door Europa in zijn vor
stendom was weergekeerd. Zonder dralen
werd zijne Regeering door den Czanr
de eisch gesteld, dat Bulgaarsche offi
cieren, die aan het verraad tegen zijn
voorganger, vorst Alexander, hadden
deelgenomen, en welke zich in Russi
schen dienst bevonden, in het Bulgaarsche
leger weder zouden worden opgenomen.
Die eisch was Rusland waardig. Maar
ook uit die omstandigheden sprak levens
duideljjk dat de gesloten vriend
schap met Rusland, Bulgarije lol een
reptiel van zijn machtigen nabuur had
verlaagd.
Zoo en niet anders z|jn de uitkom
sten gebleken van een vriendschap,
waarop Bulgarije's vorst de schoonste
verwachtingen durfde bouwen. Zijn
judasloon werd hem in ruime mate
toegeteld. Van zijn gewetenlooze daad
hoopte hij tijdelijke voordeelen en
de grievendste vernederingen werden zijn
deel.
Deze positie schijnt hem echter
ondragelijk to worden. Steeds hun
kerend naar een koningskroontje, hield
hij in den laatsten tijd een nieu-
zwerftocht door Europa en trachtte
kruipend en vleiend zijn doel te be
reiken. Nu fierheid des karakters spoor
loos bij hem verdwenen schijnt, deinst
hij dan ook voor niets meer terug.
Zelfs Rome durfde hij bezoeken,
niettegenstaande zijne gemalin wei
gerde hem daarheen te vergezel
len, wijl het doel dier reize niet
zich te gaan werpen aan de voeten
den door hem smartelijk gegriefden
Sledehouder Gods, maar om dezen op
nieuw miskennend diens beroover, Hum-
bert I, te eeren en diens vriendschap
al te bedelen in het Quirinaal. Desgelijks
bracht hjj als volleerd veinsaard zijn
Suzerein, den Turkschen barbaar, als
vazal uit eigen beweging zijne nederige
hulde.
In een gesprek met een Hongaarsch
edelman heeft de eerste minister van
Bulgarije, Sloïlof, den toestand van het
Vorstendom en tevens het karakter van
zijn vorstelijken Meester dezer dagen
volgenderwijze geschetst
„Ais wij eene revolutie willen voor
komen, moeten wij rekening houden
met de wenschen en gevoelens van het
Bulgaarsche volk. Die voeren naar
Turkije. Van Europa verwachten wij
niets meer. De vorst heeft zijn hoop
eerst gezet op de regecring ie Weenen,
later op die van Rusland; maar
de vervulling der Bulgaarsche wenschen
was beide malen geen sprake. Bulgarije
kan thans alleen voordeel verwachten
van de vazallen-verhouding tot Turkije.
Deze staatkunde voerde den vorst naar
Constanlinopel. Door zich als vazal van
den Sultan voor te doen, heeft hij de
openbare mcening in Turkije gewonnen
en bij den Sultan de vervulling der
Bulgaarsche wenschen voor Macedonië
bewerkt. Uil een conflict met Servië of
Rumeniü zal de vorst, als trouwe vazal
den Sultan, roemrijk te voorschijn
treden Turkije heeft een groot en goed
leger en zal Bulgarije, ais het tot een
oorlog komt, met 1(10,000 helden steunen.
Tegenover Europa heeft de staatkunde
vernedering opgehouden. Vorst
Ferdinand kust liever den Sultan de
hand, dan zich te vernederen voor de
ministers der Europeesche mogend
heden."
Hoe diep toch eerzucht den mensch
verlagen kan
Waarlijk, de vorstelijke grootheid
Ferdinand van Bulgarije biedt een droe
vig beeld eener ijdele en laaghartige
politiek. Om Rus'.ands vriendschap te
winnen, moest hij eer en geweten ten
offer brengen, en tocii, niettegenstaande
dit weerzinwekkend voorbeeld, wordt
in onze d-gen vriendschap met Rusland
door Vorsten cn Staten als het hoogste
ideaal op diplomatiek gebied beschouwd.
BUITENLAND.
Tol veler verrassing heeft de Czaar bij
hel vertrek van Faure eindelijk het zoo
vurig door de Franschen verwachte
woord .nations alliécs'' uitgesproken.
Een jubelkreet ging door geheel Frank
rijk op, toen de woorden van Czaar
Nicolaas bekend werden en groot is de
geestdrift, welke thans voor President
Faure heerschtgeen zijner voorgangers
toch heelt kunnen of willen verkrijgen,
wat hij thans uil Rusland als eene
kostbare gedachtenis medebrengtRus
land en Frankrijk zijn eikaars bondge-
nooten geworden
De Fransche pers juicht en jubelt,
zooals dat slechts de Franschen kunnen
doenFaures terugkomst was dan ook
een ware triomftocht. Overal werd hij
met luister ontvangenelke plaats
wedijverde in versieringen en 't geven
van feesten ter eere van den President
en les amis russes.
Dinsdagochtend arriveerde hel Fran
sche smaldeel in de wateren voor
Duinkerken en ofschoon het stortre
gende, stroomde het volk naar de kade.
Het noorder smaldeel schaarde zich in
gevechtslinie, terwijl de ministers en de
FEUILLETON.
Vrjj gevolgd naar bel Duitach,
8) .Hemel, is hel zoo ver I" riep mevrouw
Rosenthal uit en zonk op eenen stoel. Rosenthal
lette niet op haar en vervolgde
„Ik verzoek u daarom dringend, te zwijnen.
Het is in uw eigen belang. Als ge mjj beioolt
le zwjjgen, betaal ik u 50000 mark, de rest
hond ik als pand, opdat gij uwe belofte houdt.'
,Neeo, neen, ik bclool niets, ik wil mjjn
geld, de geheele som," riep Lingen uit, wien
de angst zjjn zoo gemakkelijk verkregen schat
te verliezen, alle bezinning benam.
.Oskar, geef het hem, geef hel hem," smeek
te mevrouw Rosenthal.
„Hg krjjgt niets," beet haar Rosenthal loe,
die in eene stemming gekomen was van een
man, die om zjjn leven worstelt. .Niets krijgt
hjj, als hjj geen streng slilzwjjgen belooft.
Woel wel, mijnheer Lingen, als ge Uiaus onze
geheimen openbaar maakt, zjjt gjj de laatste,
die zijn geld terug krijgt. Dan zal het gerecht
zich met de zaak bemoeien en ik geel u de
verzekering, dat in dit geval de schnldeischers
en daartoe behoort gij ook, geen ponning krij
gen. Laat gg mjj echter lijd, mjjne zaken le
regelen, dan verliest niemand zjjn
Kies nu."
binnenste voerde hjj een hevigen strijd, lus-
scbeo zjjn beter? overtuiging en den snel ont
waakten. sterken drang naar zijn geld. Hjj zag
wel in, in weerwil van zijne geringe zaakkennis,
l, als lijj zweeg, hg het verinogen van hon
derden in gevaar bracht, die den bankier hun
vertrouwen geschonken hadden. Indien werke-
lgk, zooals Bendel gezegd bad, millioenen
waren weggeworpen, dan was er voor Rosen
thal geen kans, ze ooit weer terag te krjjgen.
Als hg zweeg, zon ook nog de rest der gelden,
in den afgrond verdwgnen. Duizende faniiliOn
zouden in 't ongeluk worden gestort en hg
droeg dan een deel der schuld. Van den anderen
kant dacht hg aan de som, welke de bankier
in zgne handen hield, die zgn vermogen be
vatte en ai zgne hoop op de toekomst. Hoe
a bad hg zich, algaonde op zgn 00000
mark, zgn ouden dag, als kleine rentenier, al
niet afgeschilderd, en dat zou nu op eens als
droombeeld verdwijnen? Neen, neen, liever
van wilde. De geldzucht werd hem te machtig
en verdrong alle goede gedachten in hem. Hg
werd Roscnthals medeschuldige, omdat hg meer
luisterde naar de stem zgner hartstochten dan
naar die van zgn geweten.
.Waarom bedenkt gg n zoo lang V vroeg
mevrouw Rosenthal, die opgestaan was en nu
Lingena hand vatte.Zondt gg onzen onder
gang willen?"
.Ik beloof te zwggen I" antwoordde Lingen
en voegde er heftig aan toe: ,Geef me n
geld I"
.Hier is mgn hand, sla toe, en heli
nogmaals te zwjjgen," hervatto Rosenthal.
En Lingen sloeg loe. De bankier telde hem
50000 mark voor in 3°/„ Duitsche Werkelgke
Schuld en gal Beodel last den schrgowerker
eene quitantie ter onderteekening te geven. ,Dc
overblgvenno 10000 mark behoud ik als pand,
zg zgn veilig hg mg," zeide Rosenthal tot den
tak. Daarop liet
plaatselijke autoriteiten in landauers op
de kade aankwamen, waar ook de
troepen en de gendarmerie zich hadden
opgesteld. Tegen acht uur gingen de
ministers onder het gebulder van het
geschut aan boord van de Elan, ten
einde het eskader van den President
te gemoet te stoomen. Nadat Faure
afscheid genomen had van de officiereu
en manschappen van dePothuau, stap
te hij op de Elan over en werd daar
door de ministers Méline, Billot en
Bcsnard hartelijk verwelkomd en plaatste
zich op de brug, toen men de kade
naderde. Ofschoon de regen bij slroomen
neerplaste, juichte hel volk den Presi
dent toe, alsof zij alleen gevoelig waren
voor alles, wat den President betrof.
Nauwlijks was President Faure le
Duinkerken aangekomen of hij verzond
het volgende telegram aan Z. M. Czaar
Nicolaas.
„Op het oogenblik, dat ik den grond
van Frankrijk weder betreed, is mijn eerste
gedachte voor Uwe Majesteit, voor II. M.
de Keizerin en voor de geheele Rus
sische natie.
„De schitterende en feestelijke ontvangst,
aan den President der Republiek bereid,
wekt in geheel Frankrijk een groote aan
doening van vreugde en zal in onze
harten onuitwischbare herinneringen
achterlaten.
„Ik verzoek Uwe Majesteit andermaal
de uitdrukking mijner gevoelens en ook
de wenschen te willen aanvaarden, die ik
uitbreng voor Uw geluk, het geluk der
Keizerin en der Keizerlijke familie en
voor de grootheid en den voorspoed
van Rusland
Onmiddelijk seinde de Czaar terug:
„De Keizerin en ik zjjn u zeer dank
baar voor de goede woorden, die gij
ons daareven hebt doen toekomen. Met
genoegen zullen wij de herinnering be
waren aan het bezoek, door den Presi
dent der Republiek aan Ruslandgebrachl,
aan Rusland, welks hart ook ditmaal
weder met het hart van Frankrijk in ge
lijken klop heeft geslagen."
Na de ontscheping begaf Faure zich
naar het gebouw van de Kamer van
Koophandel, alwaar hij weder verwel
komd werd en in de Kurzaal het
ontbijt gebruikte. Aan het dessert sprak
hij o. a.„Onze democratie heeft door
haar eerlijkheid, wijsheid en staatkundig
inzicht onze natie hersteld op de plaats,
welke haar toekomtinet eenzelfde
ideaal van vrede heeft zij twee mach
tige volkeren vereenigd in een hartelijk
chrijnwerker, die de papioi
Lingen met een korten grot
„Om Godswil, Oskar, hoe heeft het toch zoc
ver kunoen komen Wij zjjn geheel geruïneerd 1"
riep mevrouw Rosenthal uit, terwijl xjj de han
den opstak.
Volstrekt niet geruïneerd," antwoordde de
bankier legen zjjae overtuiging in. „Ik zal er
wel weer boven op komen. Dat ik in de laatste
iltigen gehad heb, weet gjj. Ik
heb groote sommen verloren en ze nog niet
weer kunnen herwinnen."
„Haar waarom schonkt gjj mjj dan geen
klaren wjjn riep mevrouw Rosenthal klagend.
„Waarom stondt gjj toe, dat wjj het weelderige
leven voortzetten? Waarom moesten wjj vier
paarden bouten en zooveel bedienden?"
„Maar, beste vrouw," antwoordde Rosenthal
de band zjjner vrouw grijpend, .zijt gjj dan
met blindheid geslagen? Gjj zult toch wel
inzien, dat hel voor ons eeno strikle noodza
kelijkheid was, een groot huis to houden. Had
den wjj dat niet gedaan, dan had ik mjj niel
zoo lang staande kunnen houden. Wjj leven ic
een tgd van zwendel, beste Rosa, en wie ziet
zou inbeelden beter te zjjn dan een ander, gaat
verloren. De glans, welke ons huis, onze par
tijen, onze feesten, ons geheele optreden ver
spreidden, trok de botteriken asn, zooals het
licht de nachtvlinders. De goede stakkers
meenden, dat zulk een licht echt moest zjjn
.Oskar," riep mevrouw Rosenthal in de
grootste spanning uit, „ik ken u niet meer. Gjj
spreekt toch als de eerste de beste bankroetier."
„Nu, nn, wind u maar niet op, Rosa," sprak
de bankier vergoelijkend. „Ik zeg u immers,
dat we nog niet geruïneerd zjjn. Waarlijk heb
ik eonige kapitalen moeten aanspreken, maar
i overtuigd, dat ik in een klein jaar alles
vooral heden niet, nu wjj zulke voorname gas-
jj ons zullen zien. Niemand inag merken,
dat ons zorgen drukken, want hel gelaat eens
bankiers is voor velen een thermometer, waarop
irm en zonneschijn lezen. Ik bid u, houd
!t is mjj, als moest er heden eec
gebeuren," riep mevrouw Rosenthal,
ilen wringend.
„Och kom," antwoordde mjjnheer or
iDgelak
denken, dan ai
n eer aandoen.
icéncs aan te komen. Houd
u goed en maak alles voor heden avond in orde.
Gij zult nog wel heel wat te doen hebben. En
juist heden avond, nu graal Degenthal belooft
heeft van de parljj te zijn, mag cr niets aan
ontbreken".
„Och ja," gaf de lichtzinnige vrouw opgewekt
ten antwoord, „wjj moeten alles in 't werk stel
len, den verwenden heor aan ons huis te binden.
Het zal een schitterends avond worden, Oskar.
En nu wil ik ook nergens andera meer aan
En zij snelde weg. Zoodra tjj rertrokken was
kregen Hosenthals trekken een? donkere uit
drukking en eeno groote vastberadenheid flik
kerde in zgne zwarte oogen.
„Het is mjj, nis moe9l er heden avond een
ongeluk gebeuren, zeide zo?" mompelde hjj,
„zg kon wel eens gelgk hebben ea daarom moet
men op alles voorbereid zgn."
Hjj ging in zyn geheim kabinet, dat hem
lieden noodlottig geworden was, en wierp zich
een oogenblik in denzellden leunstoel, waarin
Lingen, thans zgn meest verb'.terde vjjand,
voor weinige minuten gezeten hal. Hjj keek, in
diepe gedachten, op de puntec zjjner fijne,
Paryser schoenen, die hg in zemwachlige be
weging heen en weer schudde. Endcljjk stond
„Het is voorbjj," zeide by tot sch zelf, „het
kan voorbg zgn," verbcterdehg ricazell, „en als
het voorbg is, nu, dan is er maar eae redding."
Hg giDg naar zyn achrgflesseiaar, ontsloot
een geheim kastje en nam er een deinen revol
ver uit. Hg kromp ineen, toen rg het koude
gzer aanraakte; maar bg hersteld!zich spoedig,
onderzocht loop cn lading zorg til dig en stak
„Zie zoo," zeide hy hooaend lachend, „nn
