Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 31. Zaterdag 30 October 1897. Elfde Jaargang. DE EEMBODE voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn. Barneveld, Blaricum. Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, nilversum, Hoogland. Laren, Leusden. Naarden. Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Ze'st. Verschijnt eiken ZATERDAG. Abonnementsprijs por drie maanden: franco per postf 0,40. Afzonderlijke nummersf 0,05. BureauBrecdcstraat, E 340. Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. iterljjk Vrijdagavond Bij dit nummer behoort een bijvoegsel. Voor de toekomst. i. Toen de stembusstrijd der jongste Kamerverkiezingen eindelijk zijne beslis sing verkregen had, schreef de Tijd „Hel baat niets de werkelijkheid hier te willen bewimpelen er zijn van de zijde van sommige onzer kiesvereni gingen bij de afgeloopcn verkiezingen fouten begaan. Kouten o. a. in de aan wijzing der personen, die men als can- didaat meende te moeten voordragen fouten, die ten slotte wellicht niet geheel zonder invloed bleven op den uilslag der verkiezing. Maar ook van andere zijde stonden daar verkeerde dingen tegenover. Opgewondenheid en drilt bewerkten een reactie, die elke verhouding met de begane fout te buiten ging. Werd hier niet evenzeer de eenheid in het noodige als het ,in alles do liefde" uit het oog verloren? En zal hot geen zaak zijn in de toe komst wat minder plaats in te ruimen aan de „vrijheid", die maar al te ge makkelijk in losbandigheid ontaardt Zou het - om met duidelijke woorden te spreken geen aanbeveling ver dienen, dat de katholieke kiesvereni gingen onderling verbonden werden op eene wijze, die alleen de „vrijheid" van ieder zóóveel zou beperken als noodig bleek voor de éénheid van hot ge heel En Dr. Sehnepman heeft in zijne „Nalezing" in het Centrum niet geaar zeld, bij de behandeling der vraag wat wij, Katholieken, thans te doen hebben, een der redenen aan te geven, die mede veel tot de nederlaag bij de stembus heelt bijgedragen. „Voor de toekomst, zou ik willen antwoorden," zegt Dr. S., „is kalme overweging van hetgeen deze verkiezing ons heeft geleerd aan de orde. Wij welen, dat wij onze krachten niet juist hebben gemeten -, wij moeten zoeken naar mid delen om heter te weten hoe hel hier mede geschapen staat." Waar nu van zóó hoogst bevoegde zijden waarsehuwer.de stemmen opgaan tot opsporing en aanwijzing van fouten, welke bij de bedoelde Kamerverkiezingen zijn begaan, behoort, dunkt ons, de zaak ernstig ter hand genomen. Wel hebben de feiten positief vastgesteld, dat het clericalc spook en hel zonder linge schrikbeeld „duur brood" de ge- dc aanleiding zijn geweest tot de nederlaag voor de christelijke partijen, doch niettemin is hot duidelijk ge worden, dat door de katholieke partij fouten zjjn bedreven, die ongetwijfeld hebben bijgedragen lot den ongunstigen illoop dier verkiezingen. Immers, dat zij hare krachten heeft overschat, valt niet te loochenen. De meening toch had bij velen ingang gevonden, dat uit breiding van kiesrecht met zekerheid eene overwinning voor de christelijke partij in den Lande in haren schoot verborgen hield. Twijfel dienaangaande werd onderdrukt om verzwakking der geestdrift onder de nieuwe kiezers te voorkomen. Aan optimistische beschou wingen werd ruim veld gelaten, terwijl daarentegen berekeningen, die een juister blik in de staalkundige strijdplannen gaven, als te pessimistisch werden voorbijgegaan. Bovendien maakte men becijferingen op kiezers, wier beginsel vastheid niet te bepalen viel, die een strjjdprocf, als te wachten stond, nog nimmer hadden doorstaan, derhalve wel stond te vr< niet allen daartegen bestand zouden blijken. Met grond mag dus veronder steld worden, dat, indien de kiezers, en vooral de nieuwe kiezers zich inecr had den willen doordringen van de ernstige verantwoording, welke met hel kiesrecht op hen rusten kwam, do teleurstelling wellicht tuinder groot zou geweest zijn, zoowel voor hen zelve als voor de geheele katholieke party in Nederland. „Eene kalme overweging van hetgeen deze verkiezing heeft geleerd, is aan de orde," zegt Dr. Schaapman en wanneer wij nu dezen ernsligen wenk lor hm Ie willen nemen, dan meeneii wij, niet beter te kunnen doen, dan hel. kiesdis trict Enschedé tot beschouwing te ne men, omdat hcillooze politieke meenin- en zonderlinge opvattingen die echter ook elders in gelijken zin bij de 'erkiczingcn meer kwaad hebben ge sticht dan men wellicht zou vermoeden, wijl toch do teleurstellende uitslag van sommige stemmingen slechts aan een luttel getal stemmen to danken was juist daar het incest uiting vonden. Welnu, genoemd workmans-kicsdislrict bij uitnemendheid had tot Afgevaardigde dor Tweede Kamer oen eminent katho liek staatsman, die, bij beproefde trouw, als onderteekenaar van liet uitnemend katholiek program, getoond had ook een open oog te hebben voor de wezenlijke belangen van don werkman. Verwacht mocht dus worden, dat in genoemd onzeker district door de nieuwe kiezers eenstemmig het nflrodond lid zou wor den gehandhaafd. Enn geringe politieke kennis werd slechts veroischt 0111 te bevroeden dat de kansen, om dit district voor de katholieke partij te be houden, uiterst critick stonden, en dat de minste stoornis in de eenheid van optreden een zekere nederlaag moest voorbereiden. En niettegenstaande deze zoo 'aslbare waarheid werd, door de nieuwe kiezers vooral, verlangd, dat met een anderen candidaat, een schier onbe kend politieker, de parlementszetel aan het aftredend lid zou betwist worden. Ternauwernood werd bij de verkiezing in Juni, door eene meerderheid van stemmen over het geheele kiesdistrict verkregen, dit streven voorkomen; maar wal was van dit hoogst onpractisch op treden toen reeds het gevolg? Dat de nieuwe kiezers, in eerste instantie tegen het 'aftredend lid ingenomen, en door een geestdriftig candidcercn van den heer Ter Veer in oen paar gemeenten daarin versterkt, weer lot geestdrift voor randidaluur vnn hel aftredend lid moesten worden opgewekt. Wie echter slechts eenign ervaring in verkiezingszaken heeft opgedaan, zal een zekere vrees voor een ongunsligen allonp van den slrjjd hij de stembus In genoemd district toen alreeds moeilijk hebben kunnen onder drukken. De uitkomst bracht dan ook teleur stelling, dneli hij de nieuwe verkiezing, gelijk men weet, wegens de promotic van I'icrson tot minister moest de kans beproefd met een candidatuur Ter Veer, van wicn volgens Dr. A. in hel Centrum - werd gezegd „Als w(j don vooriiilslrevondon heer Tor Voor hebben, dan zullen socialisten op hem stommen." Voorwaar non prachtige aan beveling, waaruit tovons blijkt, dat aan onbedreven leiders het oor word ge leend. De heer Ter Voer had zich ver klaard voor persoonlijken dienstplicht, leerplicht en tegen graanrechten, welke beginselen hij het katholiek program in ruwe vaart voorbij streefde en juist daarom moest aan hom do voorkeur worden geschonken. Evenwel, het district nog uit de handen van het liberalisme te redden, werd door de voorstanders van een candidatuur Vos de Wacl in de genomen besluiten be rust. Maar lag in deze berusting niet reeds eene te vreozen nederlaag? Kon voor den geslolden candidaat die wnrmc geestdrift ontstaan, welke in een wan kelbaar district toch onmogelijk kon ge mist, om ovorwinnend uit den strijd terug te koeren Is hier niet. aanwezig, aldus mag ge vraagd, een fout in de aanwijzing 1 den persoon gelijk de Tijd aangeeft dien men als candidaat voordroeg, welke fout ten slotte niet geheel zonder invloed is gebleven op den uitslag der verkiezing BUITENLAND. De liberale bladen in Italië zjjn vol' strekt niet alle ingenomen met den anti-clericalon veldtocht, welken hel nislerie-Rndini ondernomen heelt. Bla den nis de Maltino van Napels voor spollen, dat hot llaliaunsc.ho Kabinet dizolvc ermee verzwakken zal. „Men heeft reeds zooveel pricstorjncht ge maakt, zegt do Mn/lino, dat hot type den papenvreter een der moest onsympathieke in den lande is gewor den. „Hij doet denken aan een hondje, dal legen de maan blaft", en hij be werkt slechts „nieuwen steun, nieuwe vriendschap voor den vjjand, dien hjj wil vernietigen." Andere bladen spreken in dcnzelfdon geest en verklaren, dat de anti-clori- calo politiek slechts geschikt is, 0111 liet land nan zjjn ondergang te helpen. De zeer liberale Pcietw Rchrjjlt„Het volk vraagt zich af: wal goeds hooft ons de revolutie gebracht Wo zien ons rs het laatste stuk brood ont vallen, dal wo vroeger met werken konden verdienen. Welke van onze ver wachtingen is vervuld? Valscho stel lingen, toegepast door even ijdele als onbekwame menschen, hebben onzen rijkdom vernield, en met do armocdo groeien de onzedelijkheid en de mis daden aan. Wij hebben hot geloof aan den Slant zeiven verloren, en de toe komst schijnt ons zwart en dreigend. Wanrorti blijven we voortgaan op dien weg Wol oen opmerkeljjk teckcn, dat do ellendige toestand van hel één Italic- zoo onomwonden ook door libcralon wordt erkend. En bij al die ellende, waaronder Italic gehukt gaat, wordt de provincie An- cona nog geteisterd door overstroomin gen, die ontzottendo schade hebben nnngeriebt. Te Ghiravallo zijn vele woonhuizen en magazijnen weggespoeld. De brug over de Musone bjj Ancona; is inge stort. Do gemeenschap van I.óroto met de buitenwereld is geheel verbroken. De Monfonc heeft de velden om Morli overstroomd en de boomen omgerukt. Nnbjj Maldola is een huis ingestort. Negen personen vonden hun dood onder het puin. In de provincie Ravenna is in den dijk langs de Lamona een gat van tachtig meter geslagen. In de provincie Torano zjjn drie bruggen verwoest. Do Salincllo en de Tordino hebben een strook lands van tachtig injjlen breedte verwoest. De Tronto heeft hel land aan zijnen benedenloop tot de haven van Ascoli overstroomd. FEUILLETON. De Pleegzoon. Door Philoponoa. 5) Van toon af stond hol bij den knaap vast ajjn gotiofkoosd vak to loeren de werkplaat» van Stevens word z(jn eenig ideaal. Wat zou lijj in i\jn doen wezen, als de schooltijd verstreken was en liet schootsvel hem om de heupen hing. De tjjd, waarop zjjn verlangen zou bevredigd worden, was eindelijk daar. Met een recht vader lijke vermaning van Bartens, om in alles slipt de wenken van baas Stevens op te volgen, loog de wees naar zijn arbeid. Al aanstonds gat de jongeling blijk, dat hjj niet onkel een tronw en ijverig leerling maar ook, zoo voortgaande, een zeer bekwaam werkman worden zou. ,'t Is een bovenste beste jongen, van wien ik wal maken kan," w getuigenis van Stevens, toen hij de voortreffelijke eigenschappen van z(jn leerling meer en meer leerde kennen, en Barlens naar hem infor- Voor dezen was dat eene heele geruststelling, want voor zjjn pleegzoon was en bleef bjj even bezorgd als voor zijn eig:n kind. De gelukkige dagen, die ira gesleten werden in het gezin van Barlens, mochten, belaas, niet aanbonden. Het do jaren ontkiemden bjj Hendrik de oude hartstochten wederde algemeene ach ting, waarin zijn pleegbroeder door zjjn voor beeldig gedrag zich verhengen moebt, stak hom als een doorn in de ziel. (leen enkele gclcgen- iel lijj meer ongebruikt om zjjn inncr- Ijjkon alkcer jegens hem Ie koelen. In stilte leden de ouders over die gespannen verhouding veel verdriet. En hun pleegzoon, die met hel toenemen zjjner jaren ook dos te dieper beselte, dat zjjne aanwezigheid voor zijne pleegouders eene oorzaak was van voel hartzeer en kommer, verdubbelde als 't ware z(jno liefde oin huo het leven te veraangenamen. Nooit zou hjj zich beklagenalles verdroeg hjj met hot grootste geduld eo io alles hejjvcrde lijj zich om Hendrik ter wille te zjjn. Niets mocht evenwel balen. Op den duur werd hel gemoed vanden halsslarrigcnjongelingslechts stugger en norscher-, hjj kon niet meer dulden, dat Jan als zjjns gcljjke behandeld werd. Noch de liefderijke vermaningen zijner ouders, noch de oprechte trouw en genegenheid zjjns pleeg broeders vermochten iels meer up hem. Onverwachts kwam do haat tot een droeve uitbarsting. Zekeren namiddag bracht Stevens bjj de familie Barlens een bezoek en liet zich in het bijzijn van Hendrik met don groolsten lof over diens pleegbroeder uit. Als bekwaam werkman, verzekerde de smid, kon hü reeds overal terechL Voor don jongen is nog goede toekomst in t verschiet en dat is hjj waard, dubbel waard ook, naren de wo hiermede geweldig voedsel. Ten mjjnen koste, grjjnsde hjj, wordt de huichelaar met lofprij zing overladen, want hadden mjjne ouders hem aan zjjn lot overgelaten, dan zou hjj arm en -ergeten zijn geweest. Maar wreken zal ik mij, vas de kreet, dien lijj lunchen zjjne op elkaar jeslolvn tanden uitstiet. 'I Werd avond cn alles was in ocno sombere duisternis gehuld. De weg, dien de wakkere as wel niet lang, maar eenzaam en stil. Hoog struikgewas verliiof zich aan beide zijden van len berm hjj avond word do duisternis daar- loor nog moor begunstigd. Op een afstand van tien schreden kon hij dan ook met moeite iels onderscheiden. Wjjl echter het pad hem bekend was, bracht hem dit niot het geringste bezwaar. Metopgernimd hart,niets kwaads vermoedend, ging hjj dus inct snelle schreden voort, om nog een gezellig uurtje aan den huiseljjken baard te kannen doorbrengen. .Daar hebt je je verdiend loon," brulde opeens eene van woede trillende stom. lorwjjl een zware slok suuond de lucht doorkliefde en op het hoofd van den onstcldan jongeling neer kwam, die onder een smnrtoiyken gil bedwelmd ter aarde stortte. Na deze snoododaad vluchtte de misdadiger ijlings weder in hol struikhout en snelde in onstuimige vaart, deu weg ver mijdend, naar de woning van Barlens en sloop den stal binnen, zonder dat eenig gernisch ver- Onderwijl zalen vader en moeder Bartons in grootc spanning te wachten op de terugkomst van hun pleegzoonmet iedere stonde ver meerderde hunne onrust. Allerlei gissiogen werden gemaaktdoch eene reden voor zjjn langer uitblijven was niot to vindon. Eindelijk slond Bartons op 00 zei: .Hel wordt nu toch al te laat, ik moet weten, waar -hjj liljjlt, al zou ik ook naar Stevens moeten gaan om te zien of het werk nog niet afgeloopon is. Wees dus mnar niet ungurusl als ik eenigen tjjd mocht wegblijven." IJlings spoedde Barlens zich nu op weg nauwelijks echter was hjj een korten afstand van zjjno hoeve verwijderd, toen hjj in hol duister op den weg iels meende te zien llggon, Bij nader onderzoek blnok het een mottseh lo zjjn. Bliksemsnel vlogen nu de gedacliton door zjjn brein, on eene huivering beving hem. „'I Zal Jan toch niet wezen V" was do angstige vraag, die in zjjn gemoed opkwam. „Mjjn God, hjj is hot I" riep bjj hevig ont roerd uit, toen hjj zir.li nader vergewist had. Zjjne stom klonk diep weemoedig door de nachtelijke stille. .Wal mag hier gebeurd zjjn?" ging lijj zich aDgslig afvragend voort, .lijj zal toch niet dood wezen O, God, dan wnro mjjne weinige levens vreugde voor altijd verwoest I" Onder luid snlkkon zette lijj nu zjjn onder zoek voort, doch kon geono uitwendige kwets uren bespeuren. .HelkaD nog zeer goed eene plotselinge ongesteldheid wezen. Naar allen schjjn bljjll hior een vormoeden van misdaad, God zjj danktoch uitgesloten," sprak hU fadopvol lot zlchzelvcn. .Maar wal moet ik aanvangen, hem hier laten liggen on Urals hulp halen, gaat niet aanik zal maar beproeven hem alleen over b(jaa ademloos met hem aan zijne woning. Door onrust gedreven had juist zjjno vrouw de dear geopend, waardoor haar man nu met het schijn baar levenlooze lichaam naar binnen snelde. Vrouw Barlens stond als versteend van schrik. Spoedig evenwel brak zjj in droovt weeklach ten uit, nog te moor, toon hare poging om haar pleegzoon tot bewustzijn te brengon, niet slaagde. Ton laatste, toen alle moeite to vergeefs schoon, it Hartens zijn zoon to wokkonterstond moost deze geneeskundige hulp inroepen. Hot inééngezonken schijnbaar lovonlnozo :haam maakte op Hendrik toch een angaligen indruk. Met gejaagd hart snelde hij daarop naar den dokter. 1 kwam; doch welke moeite hjj aanwendde, hjj kon evenmin het bewustzijn bjj den patiünl Ook een gezwol op bet hoofd viel te consla- tooren, doch boo do zaak zich wol bad toogo- dragon, bleet een onoplosbaar raadsol. Nog enkoio uren bleef do jongoling ia denznll- don tooslund, toon hjj wodor uit zjjno verdoovlng wakkor word. Eeno begrijpelijke vreugde maakte zich nu van zjjne pleegouden meester, welko zjj ovenwol, daar de dokter iedere gemoedsbe weging bjj den zieke streng had vorbodeo, met zorg onderdrukten. Enkclo dagen later was de jongeling weder genoegzaam hersteld om zjjn work te kannen horvatten. Wie hem echter too snood behandeld lud, waa voor hom geen geheim. Meermalen locdahad Hendrik hem met zjjne wrake bedreigd daaraan had h(j slechts uitvoering gegeven.

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1897 | | pagina 1