Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 34.
Zaterdag 20 November 1897.
Elfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort. Apeldoorn. Baarn. Barneveld. Blaricnm, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs par drie maanden:
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBr eedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Prije der Advertentitn
Van 1 tot 6 regelsf 0,30
Voor iederen regel meer- 0.05
Corrospondenliin en AdvertentiSn moeten uiterlijk Vrjjdegavond
Voor de toekomst.
IV. (Slot.)
Thans rest ons nog de aandacht te
wijden aan de hoogst gewichtige vragen
door de Tijd in hel door ons bereids
aangehaalde resumé gesteld, als genoemd
orgaan schrijft
En zal het geen zaak zijn in de
toekomst wat minder plaats in te ruimen
aan de „vrijheid", die maar al te ge
makkelijk in losbandigheid ontaardt
Zou het om met duidelijker woorden
te spreken geen aanbeveling ver
dienen, dat de katholieke kiesvereeni-
gingen onderling verbonden werden op
eene wjjze, die alleen de „vrijheid" van
ieder zooveel zou beperken als noodig
bleek voor de eenheid van het geheel?
Niet slechts een antwoord in be
vestigenden zin door woorden, maar
ook door daden behoort hier o. i. gegeven
te worden. Waar toch eenheid van
handelen bij den stembusstrijd gevaar
loopt, gelijk genoegzaam bij de jongste
Kamerverkiezingen viel op te merken,
dienen, dunkt ons, zonder aarzeling
maatregelen daartegen genomen te
worden. In de toekomst moge toch wel
nauwlettend gewaakt, dat de vrijheid
welke ter gedenkwaardige vergadering
op 5 Mei dezes jaars te Utrecht zoo
nauwgezet werd geëerbiedigd, om het
herstel der eenheid cp staatkundig
gebied onder de Katholieken des Lands
niet te bemoeilijken niet tot daden
leidt, welke de kans op een goeden
uitslag bij verkiezingen ten eenenmaie
hopeloos maakt. Dat echter onze ka
tholieke Kamerleden die vaagheden in
de verkiezings-strijdplannen zullen door
schouwd hebben, ligt voor de hand
doch het hoofddoel toen betracht, mocht
in geenen deele door bijkomende onder
werpen verdrongen worden.
Wat destijds vurig verlangd werd, is
gelukkig op hechten grondslag gesticht.
De Kamerverkiezingen onder de nieuwe
kieswet hebben dit bewezen. Doch wat
ter vergadering te Utrecht bezwaarlijk
te bereiken viel, is thans eene (|uaestie
van hoogst dringenden aard. Den Katho
lieken des Lands werd toen eene banier
overhandigd, waaronder hoopvol kon
gestreden worden, maar de leiding van de
te verwachten ingewikkelde verkiezings
campagnes werd aan het beleid der
kiesvereenigingen geheel overgelaten.
Hierin nu schuilt een euvel, dat tot eiken
prijs dient weggeruimd.
Doch hoe de zaak aan te vatten
Zouden onze katholieke Kamerleden
soms ook hierin het initiatief willen
nemen, en daardoor het katholieke Neder
land nog meer aan zich verplichten
Hun roemrijk werk, te Utrecht volbracht,
zou waardig bekroond worden, bijaldien
zij zich bereid verklaarden de algemeene
leiding der verkiezingen op zich te nemen.
Ter genoemde vergadering tocli werd
reeds een voorstel gedaan, dat telken
jare eene bijeenkomst -/.ou worden ge
houden van afgevaardigden van alle
katholieke kiesvereenigingen in Neder
land, onder leiding der katholieke Kamer
leden, om de uiterst moeilijke laak der
Besturen dier vereenigingen door hunne
voorlichting te vergemakkelijken. Dit
voorstel mocht een gunstig onthaal vin
den en werd aan de katholieke Kamer
club ter overweging aanbevolen. Men
wenschte toen reeds de vraag te be
antwoorden, nader door de Tijd gesteld,
of het niet wenschelijk zou zijn, „dat
de katholieke kiesvereenigingen onder
ling verbonden werden," om des te
eendrachtiger en krachtiger den te ver
wachten politieken strijd te aanvaarden.
De overtuiging stond toen reeds vast,
dat een gevoel van solidariteit noodig
was en dat een bond van katholieke
kiesvereenigingen daartoe een heilzaam
middel bieden zou. Van verschillende
zijden zijn nader steramen opgegaan, de
noodzakelijkheid betoogende van op
zekere tijden gemeenschappelijk te ver
gaderen, om daardoor meer vertrouwen
onderling te wekken. Onwetenden konden
dan voorgelicht, lauwen tot plichtsbe
trachting aangezet, schroomvalligen be
moedigd worden. En wat eene bijeenkomst
vermag, die door ervaren staatslieden
wordt geleid, heelt de bewuste verga
dering te Utrecht reeds overduidelijk
bewezen.
Aan het wijs beleid onzer katholieke
Afgevaardigden ter Tweede Kamer werd,
zooals wij bereids aangaven, overgelaten
hoe hierin te handelen, doch omstan
digheden en feilen hebben uitgemaakt,
dal hel eene zaak is geworden van
spoedeischenden aard. De polilick- toe
stand is, hoe ook beschouwd, onzeker,
en kan ons, afgezien van locale omstan
digheden, voor feiten plaatsen, die nu
reeds met ernst moeten overwogen
worden.
Naar onze beseheidene meening ware
het althans hoogst wenschelijk, dat onze
katholieke Kamerleden in zooverre nu
reeds in de bestaande leemte wilden
voorzien door zich beschikbaar te stel
len lot liet geven van advies in zake
verkiezingen. Gevormd tot een politieke
Club met een bestuur, en met staal
kundige toestanden volkomen vertrouwd
zijn zij ongetwijfeld hei best in staat
die gewenschte inlichtingen Ie geven,
waaraan bij den stembusstrijd soms
zoo dringend behoefte beslaat. Hoe
licht tocli kan het gebeuren, dat tus-
schen besturen van kiesvereenigingen
in een kiesdistrict geschillen of uileen-
ioopende meeningen voorkomen, welke
door een ingewonnen advies bij de
katholieke Kamerclub, op hoogst be
vredigende wijze kunnen worden opge
lost.
De behoefte aan zeik een advisee-
rend lichaam werd immers bij de jongste
Kamerverkiezingen maar al te zeer ge
voeld. In welk eene moeilijke verhou
ding werden niet de besturen van enkele
kiesvereenigingen gebracht door het
zonderlinge optreden van de Anti-revo-
lutionnaire Commissie van Advies te
Utrecht! Aan hoogst gewaardeerde ad
viezen van katholieke bladen heeft liet
in die dagen wel niet ontbrokenmaar
zou eene voeling lusschen de katho
lieke Kamerclub en de besturen der
daarbij betrokken kiesvereenigingen,
zonder dat het geheele land, maar in
zonderheid de desbetreffende kiesdis
tricten daarover in eene wantrouwende
onrust werden gebracht, niet wensche-
lijker zijn geweest
Tot zooverre onze beschouwing, waar
toe wij ons alleen voelden gedreven in
het waarachtig belang der goede zaak.
Tot bemoediging echter achten wij ons
gelukkig te mogen wijzen op het heug
lijke feit, dat zich bij de jongste
Kamerverkiezingen heeft voorgedaan.
Wij immers mochten getuigen zijn van
bevestiging der eenheid, welke zoo
voortreffelijk op 5 Mei dezes jaars le
Utrecht is tot stand gekomen. Die
eenheid heeft bij den warmen stembus
strijd een schitterende proef doorstaan.
Enkele fouten of tekortkomingen ver
mocht men daarbij wel te constateeren,
doch overigens is er mei voorbeeldige
eensgezindheid gestreden. Hierin nu ligt
ontwijfelbaar de blijde hope, dat in de
toekomst, bij ontwijking van kleine
fouten en misrekeningen, de geleden
nederlaag op eervolle wijze zal hersteld
worden.
BUITENLAND.
Uit het missiehuis van Steyl, bij
Venlo, zijn twee missionarissen, waar
schijnlijk op den feestdag van Aller
heiligen 1.1.. door Chinecsche heidenen
van Zuid-Sjantong vermoord. Op dezen
grooten feestdag n.l., waren veel
missionarissen in het missiehuis te
Jen-Tsjoe bijeen gekomen en hebben
de heidenen hun slag geslagen. Ge
noemde plaats bezit in hare nabijheid
liet graf van Confucius, den Chinee-
schen hervormer, en tot voor korten
tijd was het den missionarissen ver
boden in deze streek hun bekeerings-
werk uit te oefenen en de arme
heidenen tot het ware geloof te brengen.
Na lang aandringen van Mgr. Anzer
werd hun de toestemming gegeven ook
daar een missiehuis le vestigen. Het
gepeupel, dat ook thans weer den
moord gepleegd heeft, is waarschijnlijk
daartoe aangezet door de mandarijnen,
die geene gelegenheid voorbjj laten gaan
het den Christenen lastig le maken.
De keizer van Duitschland, die indertijd
op verzoek van Mgr. Anzer bereid
willig het protectoraat over bedoelde
missie aanvaardde, gaf aan het in de
Oost-Aziatische wateren kruisende es
kader aanstonds bevel oniniddelijk naar
Zuid-Sjantong te stevenen en voldoe
ning af te dwingen door het aan land
zetten van troepen. Volgens een bericht
uit Berlijn aan de Kiiln. Zlg. zijn reeds
Maandag 1.1. troepen aan land gezet
en lijdt het geen twijfel of Duitschland
zal algelieele voldoening erlangen en de
-"are schuldigen hunne straf niet ontgaan.
En dat het den keizer ernst is, blijkt
wel hieruit, dal liet eskader bestaat uit
schepen met 1642 koppen bemand.
Z. M. toont zijn beschermheerschap
over de Missie van het Goddeljjk
Woord", ernstig op te vatten, en
de keizer staat wel bekend, ook
vooral bij Li-Hoeng-Tsjang, dat hij een
eens opgevat besluit niet gemakkelijk
zal intrekken.
Naar de Kiiln. Zlg. uil Straatsburg
verneemt, is het plaatsen van de pau
selijke Encykliek over den H. Canisius
in het bisschoppelijk DiiizesanblaU ver
boden door du burgerlijke overheid,
zelfs in den Latijnschen tekst, wijl
daartoe geen ilacrt verzoek ge
daan was. Het blad mocht niet ver
schijnen, alvorens de Encykliek er uit
gelicht was.
De partij Delyannis in Griekenland,
schijnt weer meer invloed te zullen
krijgen, daar toch het tegenwoordig
Kabinet-Rallis al zwakker en zwakker
begint le slaan. Dit is waarschijnlijk
een gevolg van onthullingen, welke
thans gedaan worden, uit den oorlogs
tijd. De Neologos beweert te weten,
dat een deel van het staande leger
met onbruikbare patronen was uitge
rust, en dat dit natuurlijk wel door het
ministerie werd geweten. Wat hiervan
zij, indien Delyannis weer aan het be
stuur mocht komen, zal aan het ver
langen naar den vrede met Turkije
misschien niet zoo spoedig voldaan
worden.
Woensdag heeft Keizer Franz Joseph,
toen hij de delegaties ontving, verklaard,
dat de regeering van Oostenrijk-Honga-
rije de Triple Alliantie wenscht te blijven
beschouwen, ais den onwrikbaren grond
slag voor hare politiek.
De betrekkingen met Rusland kregen
De Pleegzoon.
Door ?hilopoaor
8) Naast eenlg kreupelhout, in de nabijheid
van een bijna onafzienbaar heideveld, stond de
bat, waarin Dries geboren werd. Hij was de.
jongste zoon van Evert Duiker, bijgenaamd de
strooper. Van de vier kinderen, waarmede de
echt van Evert gezegend werd, was Dries de
eenige, die hij in bet leven hieldmaar deze
werd dan ook zgn trots en glorie. Wel ontbrak
veel aan de opvoeding van den kneepslechts
een paar zomers zond bij hem naar de dorps
school, daar bleef het bp. En, trenrig genoeg,
by de ouders waa van godsdienstzin bijna
geen spoor le vinden. De moeder liet deo knaap
als geheel in de natnnr opwassenbeer voor
naamste bezigheid bestond in de huishouding,
wat el zeer weinig drnkle gaf, en overigens
bet verzorgen van eenig vee. Dat de kleine
bair daarbg (jverig behulpzaam waa, spreekt
van zelf.
n flink opgei
r gewordi
r hem in betrekking bp Stronk, een boer,
die op ijjn uitgestrekte boeve den
gebruiken kon.
Stronk bad echter nog eeo bijzonder oogmerk
daarbp. Zjjne boerderij grensde onmiddeljjk aan
de heide, welk terrein Evert als ijjn jachtge
bied scheen le beecbonwen. Zoo stoutmoedig
r, dat hjj zelfs respect v
oak was van meening, dat liet maar
bet beste was met den beruchlen strooper op
blijven. Vandaar, dat bjj op
de vraag van Evert, of hjj den jongen niet op
zijn boerderij gebruiken kon, geen ontkennend
Twee jaren lang hield men den jongeling, die
inmiddels tot een kranigen jongen man was
opgeschoten, op de boerderij werkzaam toen
echter was niet enkel van Stronk ea zjjo
vrouw, maar zells van hel overige personeel
het geduld geheel uitgepnt. Dries was totaal
onhandelbaar geworden. In den begiune was
reeds heel wat met hem te stellen geweest,
iseljjke
tucht en orde te gewennen; nu stoorde hjj
zich aan niemand meer. En waneecr hjj een
bezoek bjj zgn vader had gebracht, keerde hjj
nog onhandelbaarder tarng. Door deavonto
die Evert dan te verhalen wist, werd de
tet slroopen bjj zjjo zoon onbedwingbaar. Hjj
kon het bjj zijne bezigheden soms niet
nithonden. Als de boer meende, dat hjj
aan den arbeid was, was de snaak gevl
om met den geslroopten buil zjjn vader te gaan
Toen Stronk tol de overtuiging kwarr
met den jongen man toch geen hnis mi
bonden was, trachtte bjj met kalm beleii
bem at le komen. Dries zag dit in, en
hjj dolgraag zjjn eigen vrjjheid beraam
klaarde hjj kortaf, dat hjj niet langer t
'oor de bevelen van den ouden vrek,
zooals hjj den boer gewoonlijk noemde. En toen
jn vader begreep, dat er toch niets aan te
Tanderen viel, keurde deze goed, dat Dries
maar thuis kwam, en zjjn vader in zjjn bedrijf
Twee prettige jaren vloden nu voor de
unilie Duiker voorbjj, toen haar een ongeval
•of, dal groote opschudding bracht in den
ganschen omtrek. Op zekeren morgen vond
Evert achter struikgewas op het blanke
sneeuwveld levenloos uitgestrekt. Rondom bet
ljjk waren in bet versche sneeuwkleed sporen
te zien, die een worsteling lusschen personen
deden vermoedenop het ljjk evenwel werden
wel een paar blauwe vlekken doch geen
bloedige wonden ontdekL Bjj Dries stond het
evenwel aanslonds vast, dat een misdaad
aan zjjn vader gepleegd was.
Met gebalde vuist slond de zoon bjj bet ljjk
zjjos vaders en zwoer wraak tegen bjjna
iedereen. Twjjfel aan eeo misdaad werd ras bjj
hem onderdrukt. De dood zjjns vaders scheen
tevens eene aansporing in hem om, niemaod
en niets ontziende, het bedrjjf zjjns vaders voort
te zetten.
Dat wist ieder in den omtrek, geen wonder
dut dal Dries van toen af nog meer dan
heen geschuwd en gevreesd werd.
Kort ra den noodiottigen dood van den
ooien strooper werd zpne vrouw eve
grafwaarts gebracht Het rampspoedig einde
van haren man had bare reeds wankelende
gezondheid zoo geschokt, dat zjj bem niet lang
overleven mocht.
!s stond nu alleen zonder godsdienst en
met bitterheid en wraakgevoel in het hart. De
wederwaardigheden en beproevingen, die hem
llfen, staalden zjjn gemoed nog meer. De hut
bleef hjj alleen bewonen en in zjjn bedrijf en
iet bezoeken van de herberg, zocht bjj zjjn
lenige afleiding.
Keeren wp thans tot het drietal weder,
vaarmede wjj reeds in bet strooperskwarlier
lebben kennis gemaakt.
Na op eikaars gezondheid te hebben ge
klonken en gedronken ving Dries weder aan
.De zaak staat nog beter dan ik dachtslagen
loen we zeker. De oudo vrek is den toeko-
nenden nacht met Jaap, den derden knecht
tlleen op honk, en die twee kan ik alleen wel
ot rust brengen. En zooals je weet ken ik het
buia door on door."
„Je praat er nog al gemakkelijk over Dries,"
onderfrak Hendrik zjjn makker, „maar of het
zoo gemakkelijk zal gaan is een andere vraag.
Dat je bekend bent in bet hnis, nou dsl geef
ik toe, en dat er bjj den schraper wat te balen
is, is zeker, maar je overige berekening gaat
me al te los van de hand. Je zegt, dal van de
knecbls Jaap alleen tbuis zal zijn, maar als
voeren? Heb je daaraan ook gedacht?"
„Habal" lachte Dries minachtend, „de angst
slaat je al om je hart, niet waar? Of zou je
dan denken, dat ik een kin-I ben, die geen
voorzorgen neem Ik weet stellig, dat Steven
en Hannes, nog dezen middag vertrekken en
dus morgennacht stil en veilig in ban geboorte
dorp zullen altpen; dos daarover 'geen zorg.
Of zinkt je some den moed al in de schoenen,
znllen we er maar niet langer over
avelen. Op die manier komt er toch niets
terecht en moeten we er maar een eind
aan maken."
,Hel plan opgeven," riep Peter verrast, „dat
nooit! Zouden we non een werk staken, dat
ons tegenlacht? Wie zoo kinderachtig wil
moet het zelf weten, maar ik niet,
„Maar wie spreekt er non van het plan op-
geveo," zei Hendrik geraakt. „Ik mag toch wel
tot voorzichtigheid aansporen. Dries redeneert
precies of wjj het maar voor bet balen hebben,
en dat kon toch wel eens tegenvallen. Stronk
is een oude wjjsueus, daar staat bjj toch voor
bekend, en dergelijke personer weten bunne
penningen wel zoo te verzekeren, da! ze maar
niet zoo voor hol pakken zjjn."
„Nou bazel je nel alsof ik de dombeid beu
in eigen persoon," riep Dries met de vuist op
de tafel slaande. „Of denk je non, dat ik by
zoo'n vlogel als Stronk is in den val wil
loopen. Ik zeg je, dat we niks te vreezen
hebben, daar kan je op aan. En non vraag ik:
vertrouw je me, ol vertrouw je me niet?"
„Ten volle," riep Peter, die bevreesd werd,
dit tyriee in een verkeerden luim zou raken,
en daardoor bet beele plan, waarmee hjj bijster
was ingenomen, in dnigen vallen zou. „Laten
we ons dus maar bjj de zaak houden en kort
en goed ons plan vaststellen."
„Zoo is 't mjj ook goed," vnlde Hendrik aan,
J— mee en zal laten zien, dat ik geen
lafaard ben."