Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 45.
Zaterdag 5 Februari 1898.
Elfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATEKDAQ.
Franco per postf 0,40.
Afzonderlijke nummersf 0,05.
BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort.
Uitgave van de Vereeniging De Eembode.
Priji dar Advertentlini
Van 1 lot 6 regels
Voor iederen regel meer
Bij dit nummer behoort
een bijvoegsel.
Ons Ministerie.
Toen niet de volkswil, maar wel de
volkshartstochten bij de jongste Kamer
verkiezingen hadden getriomfeerd, stond
men voor de veelbeteekenende vraag:
wat moet nu geschieden Ervaren
staatslieden rekenden nauwgezet voor,
dat in de gegeven omstandigheden al
leen een Kabinet van Zaken de staats
machine nog eenigszins in een gewenscht
spoor kon leiden. Mr. Pierson echter,
die in die troebele omstandigheden
eene opdracht tot samenstelling van
een nieuw ministerie aanvaardde, dacht
daar geheel anders over. Deze staats
man meende het politieke kunststuk
te moeten beproeven, eene regeering
te vormen, die aan de zoogenaamde
uitspraak des volks beantwoordde. Geene
clericalen mochten daarin zitting nemer.
dat botste tegen de volksmeening.
Met die idee bezield, toog de kabi
netsformeerder aan den arbeid met het
zoele voornemen de geheele liberale
partij en al hare schakeeringen daarbij
te bevredigen. En schijnbaar gelukte het
hem. Alleen de socialisten die toch
ook onder de groote- liberale partij wor
den gerekend bleven uitgesloten.
Overigens werd zorgvuldig getracht, dat
niet reeds by de vorming van het mi
nisterie de eenheid onder de liberale
partij door naijver zou verstoord worden.
Doch een program van werkzaam
heden ontbrakaan de leuze anti-
clericaal, hoe uitnemend deze ook bij
de verkiezingen had dienst gedaan, had
men, nu politieke plannen moesten
worden voorgelegd, al bitter weinig
meer. Nu moesten beginselen worden
vertoond, en inderhaast werden deze
dan ook uit de verschillende liberale
partijgroepen bijeen gescharreld. Gelukte
het uit eene dier fracties een lid voor
het ministerie te vinden, dan moesten
ook zijne beginselen voor lief genomen
FEUILLETON.
Grootsteedsche Bedriegerijen.
J) Builen de stadspoort aou men kunnen zeg
gen, zoo de wereldstad poorten bad, ligt, om-
geren door eenen prachtig aangelegden tuin,
ecne villa ran eenen rijken aannemer. Wjj treden
bet huis binnen door een sierlgk portaal, ran
zandsteen opgetrokken en ran eene groote veran
da voorzien, en staan nu voor een breeden
gang, welks vloer versierd is met gekleurde
steentjes, door schilderachtige lijnen en krullen
met elkaar verbonden. Juist voor ons zien wjj
de breede trap, welker treden van wit marmer
zjjn j ook de leuning is van dezelfde stol. Op
de beide trapportaleo, welke men over moet
om in de eerste verdieping te komen, staan
hooge lichtkroonen, voorzien van prachtige figu
ren, die in de uitgestrekte armen een ruiker
van gloeilicbten vast bonden. Alles duidt rijkdom,
en pronkzucht aan.
Do heer des huizes is de bouwmeester-aanne
mer Rottenburg, iemand van wien slechts
weinigen de horkomst kennen en dan nog zeer
weinig van hom wetenzelfs wat zij weten
van Rottenburg spreekt elkaar tegen. Merk
waardig genoeg zijn het allen met elkaar in zoo
verre eens, dat hg dikwijls failliet geweest is
en meerdere personen heel wat schade berokkend
hoeft. Voor 't oogeoblik echter bevindt Rotten
burg zich ongetwijfeld in goeden doen. Hjj be
woont een dar aanzienlijkste heerenhnixen in de
worden. Ieder minister had zjjn eigene
lievelingsdenkbeelden, of die zjjncr par-
lijgroep, op den voorgrond te schuiven.
En zoo kwam het, dat een bonte men
geling van vraagstukken werd opge
worpen, die letterlijk ieder verbazen
deed.
Kan nu, zoo moge men hier vragen,
bij een dergeljjk partjjgeknoci nog sprake
zijn ran oprecht behartigen der belangen
des Lands Er werd immers niet ge
vraagd wat is wel het dringend ver
langen van de overgroote meerderheid
des volks? maar alleen werden eigen
persoonlijke en partij-belangen op den
voorgrond geschoven. De groote vraag
voor den kabinetsformcerder was per
sonen te vinden, welke met hem achter
de groene tafel een staatkundige rol
wenschten te spelen en die er levens
zoo rekbare beginselen op nahielden,
dat de bleek gekleurde liberaal naast
den vurig rood getinten radicaal zou zit
ting nemen. Dat was het groote en
ecnigc doel, hetwelk voor oogen stond.
Bij de verkiezingen was behendig ge
zwegen over vraagstukken als dienst
plicht, leerplicht, etc., maar nu waren
de handen vrjj gekomen en kon een
program van actie worden ontworpen,
waarin iedere partijgroep der liberalen
iets van zijne gading vond.
Volgens nog altjjd gangbare begrippen
moet echter een ministerie, wil het
eenig belangrijk werk tot stand brengen,
homogeen zijn en alzoo één geheel
vormen, dat ook tegenover het parle
ment het hoog noodige ontzag en
vertrouwen weet af te dwingen. Maar,
waar moet nu die zoo onmisbare een
heid van meeningen en bedoelingen
gezocht bij ons tegenwoordig Ministerie
Ook de kamerleden stonden voor dit
raadsel. Vandaar, dat reeds in de zit
tingen van de atdeelingen der Tweede
Kamer de vraag werd gesteld ol het
Ministerie als homogeen was opgetreden,
en deze vraag in de Staten-Generaal
werd herhaald. De aangekondigde wets
voorstellen brachten gereeden twjjfel,
wereldstad, houdt een kostbaar rijpaard, rijdt
in een rijtuig, waarvan de raderen met gummi
banden voorzien zijn en heeft een groot aantal
bedienden. Hjj leeft op groolen voet. Zjjoe
diners zijn beroemdsteeds prijken op zijne
tafel de fijnste lekkernijen en de duurste wjjnen.
Vanwaar de sommen komen, welke zijn huis
houden verslindt, dat weten menscheo, die het
weten kunnen, precies, hjj is dan ook aannemer
in hel groot! Gedurende de vier jaren, welke
hjj io de residentie woont, heeft hjj dan ook
zoo ODgeveer twintig groote buizen gebonwd,
waaraan hjj natuurlijk een verbazende som golds
verdiend heeft.
Hot is tien nar. Zoo even heelt Rottenburg
hot bed verlaten. Zelden staal hjj voor negen
unr op, omdat hij in den regel niet voor (én
of twee uur in den nacht, nil de restanratie-
Dressel, waar bjj nog al eens champagne
drinkt, naar huis komt. Nu zit bjj aan de ont
bijttafel en ziet vluchtig de brieven in. Het
ontbijt, bestaande uit thee, eieren, bam enz.
beelt hij nog niet genuttigd, zoozeer is hg in
zijne brieven verdiept Brief op brief wordt met
zenuwachtige haast door de met kostbare ringen
rflk versierde handen geopend. Nu ia hjj er
mede klaar. Hjj kijkt op zijn horloge en ziet,
dat hel nog vroeg isdaarom grijpt Iijj naar
do nieuwsbladen, zoekt er een nit en vliegt over
de kolommen. Daar gaai de deur oiien en eene
dame van hooge gestalte treedt binnen. Zjj
draagt een hoogst elegant morgengewaad en
zware gouden armbanden. Koel groet zjj haren
man, welken groet hjj op dezelfde manier beant
woordt en zegt dan
velen vermochten niet homogeniteit van
het Ministerie daarin te vinden. Wel
beweerde de minister-president Pierson
op stelligen toon, dat de noodige over
eenstemming bestond, maar dan moet
beginselverzaking daartoe hebben bijge
dragen; eene andere verklaring is daarvoor
raoeielijk te vinden. Maar ligt nu hierin
niet reeds de kiem eener zekere ont
binding
De formeering van ons Ministerie
heelt dus louter aan partybelang, met
beginselloosheid gepaard, haar ontstaan
te danken. En het toeval speelde hierbij
wondere parten. Het wilde o. a., dat
iemand tot minister van Oorlog werd
aangezocht in wiens brein het denk
beeld van persoonlijken dienstplicht zich
sterk ontwikkeld had ware daarentegen
het lot gevallen op een voorstander
van plaatsvervanging, dan zou dit aan
de zonderlinge homogeniteit van het
ministerie niet de minste moeiiykheid
bereid hebben. Dit vermoeden ligt voor
de hand en wordt door een feit
alreeds gestaafd. Toen immers, minister
Jansen zonder genade in de Tweede
Kamer met zijn stelsel lot hervorming
der marine over boord werd geworpen,
hebben de andere homogene ministers
zich daarvan blijkbaar niet veel aange
trokken. Een minister met andere plan
nen omtrent onze marine was even
bruikbaar in ons Staatsbewind. En op
merkelijk mag het heeten, dat de voor
uitstrevende heer Jansen, die geheel
opging in de beginselen der liberale
Unie, als minister vervangen is door
den vice-admiraal Röell, die als oud
liberaal ook over conservatieve neigingen
beschikt. Zoo ziet men, dat ons tegen
woordig Kabinet in zake politieke be
ginselen, lenzü deze eene anti-cle-
ricale lint vertoonen, niet erg kieskeurig is.
Eene beschouwing van ons Ministerie
schenkt dus allerminst weldadige ge
waarwordingen. Het leert maar al te
juist, dat noch de ernstige tijden, noch
de nooden des volks, maar enkel par-
Bergman on C. hobbon al weer gemaand.
Zondt ge hun hel kleine bedrag niet zenden?"
.Een klein bedrag lachte Rottenburg honend.
Achthonderd mark I"
.Klagen helpt niet, en valt de dame in,
maar Rottenburg onderbreekt haar.
.Klagen Daaraan denk ik in 't geheel niet
Waarom zou ik klagen, daar ik toch besloten
ben volstrekt niet te betalen 1"
De wangen der dame kleuren zich van inner-
Ijjken toom, zjj bedwiogl zich evenwel en ant
woordt op beslielen toon:
.Het weigeren zal n hier niet helpen. AI9
wjj met betalen, leveren mjj Bergman en Co.
geen enkel toiletartikel meer."
.Wel, ga dan naar oen ander. Er zijn gekken
genoeg, die n een heole hoop kleodiogelukken
Ibnis zullen zenden. En bovendien is dat de
eenvoudigste en goedkoopste manier."
.Neen, neen." roept de damo uit, .wjj moeten
bjj B. en C. blijven. Niemand levert znlke fijne
costumes nis zjj, en dan, Robert, moeten wjj
toch onzen goeden naam ook opbonden."
Nn kan Rottenburg zicb niet langer bedwingen
hjj breekt in zulk een lachen uit, dat hg er
moeiljjk mede kan ophouden. De dame laebt
niet met hem mode, manr vervolgt:
,'t Kon locb gemakkelijk eens misloopen met
de zaken, Robert. In uwo plaats zou ik de zaak
niet lol bet uiterste drijven."
.Maar, wat kan ons dan toch overkomen
riep Rottenburg lachend. .Dit buis en alles, wal
er toebehoort, is uw eigendom, en ik ben nw
echtgenoot, nsar niet de heer des huizes. Als
gjj schulden maakt, doet gjj dat op den naam
tyzucht en eigenbaat bij zijne vorming
den doorslag gaven. Met recht mag dus
gezegd, dat met de volksbelangen roeke
loos gespeeld wordt. Dit politieke euvel
wordt ook en vooral bewezen door het
feit, dat in een doorvoeren van eigen
denkbeelden, al worden de dwaasheden
daarin gelegen ook nog zoo daghelder
aangetoond, door menig minister de
hoogste eere wordt gezocht.
BUITENLAND.
China zat in den laatsten tijd erg in
't nauwVan twee kanten toch werden
haar de millioenen taels aangeboden,
en wel door Engeland en Rusland.
Daarin school juist de moeiiykheid, want
nam het de leening van den eenen aan,
dan zou hel in minder goede verhouding
met den anderen geraken, 't Lielst had
China de millioenen van Engeland, in
weerwil van de geéischte concession,
maar uit vrees voor Rusland durfde du
Regeering niet. Toen stelde Li-Hoeng-
Tsjang voor de leening gedeeltelik van
Engeland en voor 't overige van Rus
land te nemen, maar Engeland wilde
daarvan niet weten daar het niet samen
kon gaan met eene mogendheid, die
mededinger, ja zelfs tegenstander kon
worden.
De Timet geelt als haar gevoelen te
kennen, dat het dan ook 'l best zou
zijn de leening voor eigen rekening te
houden, en ook de daaraan verbonden
spoorwegconcessiën, douanecontrole enz.,
maar met Rusland tot een vergelijk te
komen, en als Rusland Ta-lien-Wan
met geweld wil hebben, dan moeten
wjj toegeven, op voorwaarde, dat Port-
Arthur een open vrijhaven blijve. De
kans bestaat hiertoe wel, daar van
andere zijde beweerd wordt, Hat de
Engelsche en Russische gezant te Peking
een onderhoud hebben gehad, hetwelk
aanleiding heeft gegeven tot het intrek
ken van Ruslands aanbod, om de lee-
ningsvoorwaarden over te nemen. En
geland moet thans ook van China de
concessie bedongen hebben, 0111 zijn
spoorweg van Mandaly, in Birmah, te
mogen doorleggen door de Chincesche
provincie Junnan en verder zelfs tot
Nanking en Peking toe. Mocht Engeland
deze concessiën verkrijgen, dan zal het
waarschynlijk, om ook de verdere voor
waarden der leening vervuld te krijgen,
er in berusten, dat Rusland Port-Arthur
uwe mans, en nn man bezit immers geen cent.
Hjj leeft om zoo te zeggen, van de band in
d, n tand en is geheel overgetsverd aan de
goedertierenheid van anderen."
.Hjj speculeert op de domhoid van andere
menschen," zeide do dame.
,Nu, als je dat pleizier kan doen, ja, 't is
zoo. In allen geval was het zeer wjjs In ons
al onze bezitlingen op niven naam to lalan
schrijven daardoor kan niemand ons uit dezo
vier muren verjagen, waartoe misschien menig
een wel da grootste lust zon hebben. Maar nu
wordt het," vervolgde bjj, op en neer loopend,
.toch weer eens tijd, dat er nog eens een
groot werk in mjjne handen valt. Hoe 'tilt, ik
bogrjjp het niet, er is óf weinig aan de beun
ól de lulljcs worden verstandiger. Van het
groote nienv.-o blok huizen aan de Sodanstrsat
ben ik gelukkig al; het beeft ons langer dan
een jaar een onbezorgd leventje verschaft, maar
nn moet er wat nieuws komen. Als Hollweg
zjjne oogeo maar wat beter den kost gaf."
Men zegt dikwjjli, als men van den duivel
spreekt, alaat bjj achter de deur, en 100 was
bot ook bier. Nauwljjks had Rottenburg uit
gesproken of JohaD, de huisknecht, opende de
deur en oon kleine, zeer dikke beer met eon
rood gezicht trad binnen. Do kleine mau, wiens
gostalto lang niet voldoende zou geweest zjjn,
voor de kleinste mililairo maat, scheen zeer
korlademig te zijn; bjj hijgde geweldig en
veegde met eene rood-zjjden zakdoek zich de
parelende zweetdroppels van het voorhoold.
.Goeden morgen, mevronw, morgen, mijnheer
Rottenburg," hjjgds hjj. ,0 foei, die trappen I"
on Ta-lion-Wan verkrygt mol heel
Liao-thoeng.
Nog steeds is en blyft Kreta zonder
gouverneur! De Sultan wilde nog maar
niets van de candidatuur van prins
Georgios weten en daarom heeft de
Czaar een persoonlijk schreven aan den
Sultan gericht, waarin hy op de can
didatuur van den prins blyll aandringen.
Maximof, de eerste dragoman der
Russische ambassade, bracht deze bood
schap over en daarop liet Abd-oel
Hamid II, althans naar de Times, zynen
secretaris Tahsin-bey antwoorden, dat
hy, zynerzyds, zijne bedenkingen tegen
die enndidatuur bleef handhaven. Toen
Tahsin-bey zijne verwondering te kennen
gaf over zulk eene voortvarendheid van
den Czaar, maakte zich Maximof zoo
boos, dat er eene heftige woordenwis
seling tusschen beiden ontstond. In
weerwil hiervan, blyft de candidatuur
gehandhaafd
Volgens geruchten uit St. Petersburg
zou Franz Joseph van Oostenryk met
het plan omgaan, na zyn gouden re-
geeringsjubileum gevierd te hebben, den
vermoedelijken troonopvolger Franz Fer
dinand tot eene soort van mede-regent
aan te stellendeze zou dan met de
staatszaken van ondergeschikt belang
belast worden en de keizer zich slechts
do beslissing in vraagstukken van het
allerhoogste belang voorbehouden. De
gezondheidstoestand van den vermoe-
delyken troonopvolger moet zeer bevre
digend zyn. Z. M. de keizer is naar het
heet, zeer ontmoedigd en vermoeid door
den geest van decentralisatie in atzyne
landen.
Berichten uit 'Hongarije zyn zeker
allerminst bemoedigend. Daar hcerscht
thans eene oproerige geest onder de
bevolking en komen tydingen uit ver
schillende deelen over socialistische
woelingen. Te Tosta kwamen de socia
listen in botsing met de gendarmen en
de gevangenen werden vrijgelaten, wyl
men bang was voor eeno bestorming
van itc t stadhuis. Te Szabolys, Kisvarda
en andere commilaten heerscht volslagen
oproer. Twee compagniën infanterie
hebben bevel gekregen zich onverwyid
daarheen te begeven.
De toestand op Cuba schynt er mer
kelijk op te verbeteren, waardoor Spanje
eenigszins tot verademing zal komen.
Naar althans gemeld wordt komen zeer
veel opstandelmgen hunne onderwerping
,Ua lillen, mijnbeer Heilweg," «prak me
vrouw Rottenburg, .mag ik u thee of koffie
aanbieden?"
.Om '1 homels wil, wilt gj) mij dooden?"
riep de kleine. .Weet gjj niet, dat elke drank,
thee of koffie, mjj eene beroerte op den bals
kan halen?"
,lk weet wel wat beters," zeide HotUnburg
en nam uil het buffel eene fleieh fijnen cognac,
welke mevrouw Rottenburg twee jaar geleden
met eene bezending wjjn uit Bordeaux op reke
ning baars mans had laten komen. Natuurlijk
was die niet betaald. De Franache firma had,
toen zij baar geld niet goedschiks krijgen kon
logen do groolo verrolgiogskoeten opgozloo, zoo.
dat de wijn en de cognac Rottenburg an dient
vriondon dubbel heerlijk smaakten.
.Welk nieuws?" vroeg Rottenburg na zjjneu
vriend ingeschonken te hebben.
.Groot nienws, een kolossaal werk ia't voor
uitzicht," riep Heilweg terwjjl bjj zich aan de
cognac te goed deed.
.Dan cal ik de heeren niet storno,zeide
mevrouw nu, stond op en groette.
,GÜ herinnert u nog wel," 100 begon Heil
weg, .bot «tui bouwgrond, dat de blauwverver
Munkel naast zjjn fabriek in de Drakenstraat
hooit liggen?'
.Bedoelt ge dat?" antwoordde Rottenburg,
.daar zjjn geen zaken te maken I Voor drie
jaar beb ik al met bom oaderhwdeld, maar
hjj weigerde zeggende, dat bet terrein binnen
tien jaar het dubbele waard zon zjjn an daarin
heeft bij gelijk."
.Zeker heeft hj| gelijk," riep de kleine man