Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No. 40.
Zaterdag 31 December 1898.
Twaalfde Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland.
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en ZeistT
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Lbormeaeateprije per drie maan
Bureau Breedestraai, E 349,
Amersfoort.
Prije der Adrertentilni
Van 1 tot 6 regelst 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Afzonderlijke nummers
f 0,05.
Uitgave van de Vereeniging De
Eembode.
Corres ponden tien en Advertentiln moeten niteriyk Vrijdagavond
voor 6 ure aan het bureau bciorgd zgn.
Nieuwjaar.
Wederom is een jaar vervlogen, het
welk belangrijke bladzijden in het boek der
historie heeft ingevuld. Gebeurtenissen,
grootsch en treffend, ruw en geweldig,
schandelijk en godtergend, volgden daarin
elkander op met eene snelheid zoo ge
heel passend in onze eeuw van stoom
en electriciteit.
Met blijde verrassing hoorde men
eene keizerlijke vredeshymne aanhef
fen, doch eene, die tevens waar
schuwend aankondigde, dat men door
te blijven offeren aan den oorlogsgod,
ter wille van een gewapenden vrede,
de volkeren tot rampen en ellende
dr(jft. Daarentegen scheen het soms of
alle menscheljjk gevoel uit den mcnsch
verdwenen was. Zelfs hel koudste egoïs
me hulde zich plechtstatig in den mantel
der humaniteit. Onder voorwendsel
immers van beoefening der naastenliefde
en verdediging der verdrukten, zag men
Amerika tegen Spanje ten strijde trek
ken, doch met geen ander doel dan de
snoodste ongerechtigheid te plegen al
moest het deze ook bezegelen met moord,
plundering en geweld. En onderwijl
deze gruwelen werden voltrokken, werd
op eens de ontzettende tijding verspreid,
dat eene draagster eener macht, door
God ingesteld, een mikpunt was geworden
voor den dolk eens snoodaards, die
alleen wilde dooden, omdat deze macht
zich verpersoonlijkte in de Keizerin van
Oostenrijk.
Treffende beelden van den tijdgeest
onzer wegspoedende, verlichte eeuw 1
Andere tafereelen rijzen op voor hel
oog des geestes als men een blik in het
verleden slaat. Die in onze naaste omgeving
echter vragen vooral de aandacht als
zijnde sommige van hoog gewichtige
beteekenis voor land en volk. Eene be
langrijke en grootsche, het hart van
ieder rechtgeaarden Nederlander met
vreugde vervullende, gebeurtenis moch
ten we beleven in het afgeloopen
jaar. Onze zoo veelbelovende en door
FEUILLETON.
Het gebed der onsehald.
1) .Ook dit nogl' bid ds moeder op smir-
tolgken toon nitferoepoo, en willen wjj de lange,
droeve lijdensgeschiedenis begrijpen, welke voor
hiir en haren man in dexo korte woorden lag
opgesloten, dan moeten wjj een vlncbtigen blik
op bet verleden werpen.
De familie Hovers was in de stad harer in
woning algemeen geaebt en bemind. De vader,
een krasse zestiger, was eeo bekwaam goud
smid, wiens werkplaats een welverdienden naam
bad. Zjjn beide zoons hadden met deo naam
ook de bekwaamheid bnns vaders geërfd, maar
de deugden der ouders waren, jammer genoeg,
^ht op beiden overgegaan. Evenals zoo vele
andere jong. mannen was de jongste door den
omgang met slechte makkers en het bezoeken
van gevaarlijke gezelschappen steeds verder van
het goede pad geraakt. Hg was doof gebleven
voor de vermaningen tg na vaders, verstokt bjj
do tranen en smeekbeden zjjner moeder. Hjj
bestal zjjne onders, bracht bun goeden naam
in gevaar eo was algemeen in de stad bekend
als een slechte jongen en deugniet. Met den
giftigeu haat der boosheid, welke in de deugd
ja rechtschapenheid een stille, maar des te
nrrtrenger aanklacht meent te zien, haatte hg zjjn
onderen broeder. Deze haat bereikte baar top-
I punt, toen deze, om de eer en de znnr ver-
i diende spaan penningen zjjner onders te redden,
l zich genoopt xsg oenen der oleehte atrekon zgns
allen zoo hartelijk geliefde Koningin
Wilhelmina aanvaardde de regeerings-
taak, onder jubelen en juichen van haar
trouw en koningsgezind volk. Doch ook
deze vreugde mocht niet onvermengd
genoten worden. De feestviering bood,
men kwam er satiriek voor uit, eene uitne
mende gelegenheid om onze natie door
eene nieuwe militiewet een nog nooit
gekend dwangjuk op te leggen. En als
ware dit niet genoeg werd o. m. ook een
wetsontwerp op den leerplicht bij de
Tweede Kamer ingediend, waarmede men
het bijzonder ondenvjjs, welks bestaan
reeds bijna onmogelijke offers vraagt, in
het hart treffen wil. Allerpijnlijkst werd
immers het Katholieke Nederland daaraan
herinnerd door den „noodkreet", welken
Dr. Schaepman ever ons vaderland deed
hooren. De katholieke bijzondere school
in nood I is dat niet een kreet zeer smar
telijk voor het katholiek gemoed?
Zoo bracht hel oudejaar teleurstelling,
arbeid en strjjd, maar het kondigt tevens
aan nog harder arbeid en nog feller strijd
in de toekomst. Ons tijdvak is nu eenmaal
onrustig; het woord vrede speelt op de
lippen, maar de feiten en gebeurtenissen
spreken een heel andere taal. Men dwingt
ons tot den strijd; strijd is geboden
tegen de belagers van God en Kerk,
huisgezin en school, tegen ongdool en
zedenbederfstrijd is al wat de wereld
in waarheid te aanschouwen geeft. En
wijl die strijd zoo ernstig is, mag nie
mand van ons zich daaraan onttrekken,
zonder zich aan schandelijk plichtverzuim
schuldig te maken. Medeslrjjden is
voor den Katholiek een eerste en heilige
plicht.
Doch bij al dat strijden en ljjden,
welk een troost voor ons, Katholieken,
te worden peleid door eenen aan
voerder, die, lijdend en strijdend, de be
wondering der geheele wereld afdwingt.
Daarover mochten wjj in het afgeloopen
jaar ons nog weder in volle mate ver
heugen. Als de groote Leo XIII,
hoewel teruggedreven in het Vaticaan
in zijn voile majesteit als Paus-Koning
broeders bekend Ie maken. In tyds konden nog
maatregelen genomen worden, om het onheil
te keeren. Van af dit oogenblik echter, zwoer
de slechte zoon en broeder zich bloedig te
wreken. Eene week voor Kerelmis, had hij, met
eene zware Terwensching op de lippeo, bet
ouderlijk buis verlaten, en sedert dieu tijd had
meu Diets meer san hem vernomen; bij was
verdwenen zonder het geringste epoor na te
De arme moeder waagde het niet oiling te
geven aan het vermoeden, dat bjj baar was
opgekomen, toen do jobstijding kwam. .Noen,'
zoo redeneerde haar moederhart, als zjj aan de
bedreigingen dacht, welke haar verdwenen zoon
tegen zijoen broeder zich had laten ontvallen,
.neen, zoo ontaard kan mijn kind niet zijn 1*
en zg schadde bedroefd hot voor den Ijjd ver
grijsde hoofd. Zjj wee» het vermoeden, hoe
gegrond het ook mocht schgneo, met geweld,
als zoodig, van baar af. Hoe kon eene moeder
ook haar kind veroordeelen, zoolang er nog
omstandigheden zgn, welke zgae schold in twjjlel
trekkenEn hoe geraakkelgk weet de liefde
zulke te onldekken I
De eeuige, die eenige opheldering bad luooen
geven, lag dagao lang bewusteloos, zweveod
lasschoo dood en leven. Welk eene foltering
was het niet voor de moeder, hel lgden haars
zoons, de stomme smart haars echtgenoots onop
houdelijk voor oogen Ie hebbenZjj vermoedde
wel, wat er in diens hart omging, hoe bij ook
gepgoigd werd door de verscbrikkelgke gedachte,
welke huo geen rust gundeEen broeder door
zijnen broeder verslagen I
van Rome de stem der waarheid en
gerechtigheid weerklinken deed, dan
gevoelden wjj, Katholieken, 0119 gelukkig
dien fleren onverschrokken Grjjsaard
als onzen Vader, en onzen Leidsman te
mogen huldigen en eeren. En waar we
grootheden, die de wereld door hunne
onstuimige hartstochten of door daden
van ruw geweld hadden doen sidde
ren en beven, van vroegere glorie ont
daan, van de wereld zagen verdwjjnen,
bleef de innig beminde Stedehouder
Gods, hoogen ouderdom trotseerend, in
ongekende geesteskracht voor zjjne kinde
ren behouden. Daarvoor dan ook aan den
Koning der koningen onze vurige dank-
bede gebracht.
Waarlijk, bjj zooveel troost en
bemoedigitig, ons geschonken, kan
de komende strjjd des levens met
kalmen geest en rustig hart aanvaard
worden. Zonder twjjlel wachten ons
nieuwe teleurstellingen, doch zorgen wij
er slechts voor, dat daarbjj geen zelf
verwijt ons treffen kan. Ieder onzer be-
grjjpe zjjne roeping en vervulle die naar
eer en geweten, dan behoeft men de
toekomst geenszins te vreezen. Zeer
zeker is veler taak eene moeilijke en
niet het minst voor hen, die zich wjjden
aan de katholieke pers. Want de roe
ping dezer pers is immers geen andere
dan onverpoosd te slrjjden voor de eer
van God en der H. Kerk, waar deze wor
de;. aangerand, en onbeschroomd op
te komen voor de godsdienstige en ze
delijke belangen der menschheid. Op
haar rust dus vooral in deze dagen van
ongeloof en zedenbederf, een zeer zwa
re verantwoordelijkheid, en daarvan
zijn ook wjj ons volkomen bewust.
Doch steunend op den bjjstand Gods
zullen wij, voor zoover onze zwakke
krachten reiken, trachten te doen, wat
onze roeping ons voorschrijft, zonder ons
door wie of wat ook te laten weer
houden van het vervullen van dien
heiligen plicht.
Met deze voornemens bezield en
vertrouwend op den onmisbaren zegen
De politie gaf zich iutuaschen de grootste
moeite, om den boosdoener te ontdekken, maar
hare narortchiogeo bieren zonder gevolg. Wel
werd de slok gevonden, waarmode de slag was
toegebracht, maar niemand herinnerde zich ia
wiens hand hjj dezen gezien had; ook de indrukken
der voetstappen in de aneenw waren niet meer
te onderkennen, de toeschouwersdie zicb om
deo verslageae geschaard baddon, hadden ze
geheel uilgewiseht. Er bleef slechts eene hoop
de aanwijzingen, welke de herstelde zou kunnen
geven, zonden bier wellicht liebt verschaffen
Toen de krachtige natunr des jongen mans
en de kunde des dokters over don dood gezege
vierd hadden, eo nog slechts bet breede lit-
leeken op het voorhoofd aan het voorgevallene
herinnerde, was het gerecht op de plaats. Men
vergiste zich echter in zijne gespannen verwaeh-
üngeo. Kalm en zoo eenvoudig mogelijk beant
woordde de jonge Hovers de vragen, welke lot
hem gericht werden. Qeen spier in zgn gelaat
verried, hoe hem elk woord smartte, dat hg in
deze zaak zeggen moest. In algemeene trekken
beschreef hjj den man, die hem des nachts
overvallen had, maar zoo, dat noch de jnstitie
noch zgne ouders in deze beschrijving dm jon
geren broeder herkeooen konden. Het moeder
hart jubelde temidden barer droefheid en ge
voelde zich onuitsprekelijk gelukkig, toen de
looden last, die bet reeds zoo lang drnkle,
daarvan werd afgenomen; ook de vader her
leefde weer. Het onderzoek werd voorloopig
geschorst, lot hier of daar ds een of andere
toevallige omstandigheid de politie op hel rechte
spoor terug zon brengen. Zooals alle menscbe-
de« Hemeli, treden wjj alzoo vol hoop
en goede verwachting het jaar '99 in,
onder aanbieding aan onze lezers van
den oprechten hcilwensch
Een gelukzalig nieuwjaar
BUITENLAND.
Bestond er de vorige week eenige
moeiljjkheid tusschcn de Duitsche en
Oostenrijksche Regeering, naar aanleiding
van eene opmerking van den Oosten-
rjjkschen minister-president, graaf Thun,
de uilzetting van Oostenrijksche Slaven
betreffende, thans is alle vermeende of
werkeljjke moeilijkheid tusschen beide
landen opgelost. Graat Thun heeft n.l.,
tot groote voldoening der Duitsche bladen,
te kennen gegeven, dat het niet zjjne
bedoeling wa* de handelwjjze der Duit
sche Regeering te disqualiflceuren of
represaille-maatregelen te nemen.
In de Hongaarsche Kamer heeft graaf
Mauritz Esterhazy van de liberale parljj,
onlangs de katholieke Volkspartjj oene
berisping toegediend over hare oppositie
tegen de Regeering. Hierop heeft thans
de afgevaardigde Molnar geantwoord en
de oppositie dezer party verdedigdNiet
tegen personen, zoo sprak hy, voert zij
oppositie, maar tegen het oud-liberale
systeem der Tisza's, dat leeft van bederf
en knoeierjj, en krachtens hetwelk bjj
de laatsle verkiezingen door de regeering
de laagste en schandelijkste middelen
van geweld en bedrog zjjn uangewend.
En nu wil men Perczel, den leider van
onder zulke omstandigheden gevoerde
verkiezingscampagne tot president maken.
De katholieke Volkspartij zou aanstonds
hare medewerking verleenen tot alle
wetsvoorstellen, welke op afdoening
wachten, mits men te doen had met
eene Regeering, die de eerbiediging der
Grondwet waarborgtzoolang echter
het tegendeel het geval is, zal de Volks
partij streden tot het uiterste, daar de
Grondwet van meer beteekenis is dan
elke overeenkomst. Het verlies van die
Grondwet zou aan Hongarjje het lot
van Polen bezorgen.
Nu prins George van Griekenland de
waardigheid van Oppercommissaris van
Kreta heeft aanvaard hebben Woensdag
1.1. de admiraals der Mogendheden
Pottier, Skydlow, NoGl en Betollo op
hunne vlaggesciiepen de Bugeaud, Edin-
burg, Revenge en Morosini Kreta ver
laten. Aan het afscheidsdiner, door hen
Ijjke Toorrallen slecht» lichte indrukte 1» maken,
zoo ook ging bet met deze gebeurtenie, welke
eerst zooveel opzien had gebaard, en was men
die door andere gebeurtenissen spoedig vergeten.
Jacob had in zyn vaders werkinrichting zijn
gewone plaats woder ingenomen. Weken en
maanden gingen voorbg, zonder dat er iels
bijzonders voorviel. De jonge man was weder
de onde van vroeger geworden, maar met dit
verschil, dat zgn vroeger zoo opgernimd en
vroolgk karakter een stoot gekregen had, waar
van hjj zich niet geheel vermocht op te beffen.
Ernstig en in zich zelven gekeerd wss hjj in
zgae werkplaats en in den huiselgken kring.
,Het zal komen door den versohrikkolgkon slag
en de herige aandoening, welke hy beleefd
heeft,' zeiden de ouders en trachtten zich bier
mede te troosten; .mettertijd zal alles wel beter
worden.' Allen echter schuwden onwillekenrig
den naam van den verdwenen Karei nit te
spreken, wgl zij vreesdeo, dal eeue onvoorzich
tige beroering den angel, die hem nog in het
hadden de ouders er geen besef van, wat in
de ziel huns zoonz omging, welk een vreeseljjk
geheim bem bet hart toeachroefde, en daardoor
alle levensvreugde van hem gevloden was.
Slechts Hem alleen, die harten en nieren door
schouwt, was het bekend, wat de jonge man
leed, als somty ts over den alwezende gesproken
werd en hg zicb de grootste moeite moeet doen,
hem noch door woord of daad te verraden. Voor
den huichelaar, voor iemand van een onoprecht
karakter, zyn bedriegerij en draaierg geen last;
maar h»m, die zgnen onders nooit iets ver-
gegeven, namen prins George, de consuls
en de stafofficieren deel.
Pottier stelde eenen too9t in op den
koning van Griekenland en prins George
op den Italiaanschen minister Canevaro.
De Consuls nemen van nu af deel in het
bestuur.
De Amerikaansche gedelegeerden, die
te Parijs inet de Spaansche hebben
vergaderd tot het vaststellen van hot
vredesverdrag, zyn te Washington terug
gekeerd en hebbeD president Mac Kinley
het onderteekend verdrag ter hand ge
steld.
De toestand op de Philippjjnen is
verre van bevredigend. Nu de party van
Aquinaldo verloopt en hy zelf gevlucht
is voor zijnen tegenstander Malini, vormt
deze laatste eene machtige party, en
heeft Malini zelf geweigerd de krijgsge
vangen Spanjaarden los te laten, ofschoon
hem zulks bevolen was. Generaal Milei
kan dus zijne handen nog wel vol krygen.
Steeds meer verzet zich de publieke
opinie in de Vereenigde Staten tegen
het bezit van koloniën. Zoo heeft thans
weer het Centrale Werkliedenverbond
van Noord-Amerika, tgdens de Kerst
dagen in Congres vereenigd, zich uitge
sproken tegen het bezitten van koloniën
door Amerika en tegen een bondgenoot
schap met Engeland. De Unie moet het
wijs beleid van George Washington hand
haven, en alle bondgenootschappen met
Europeesche Mogendheden vermijden.
Z. H. de Paus heeft, in zijn jongste
toespraak tot de kardinalen opnieuw
een ernstige klacht doen hooren over
de zich voortdurend sterker accentu-
ecrende vijandelijke gezindheid, door de
Italiaansche regeering aan den dag ge
logd tegenover de Kerk en den H. Stoel.
Verklaringen van den minister van
Justitie doen vreezen dat, als eenmaal
de Begrooling zal zijn aangenomen, de
regeering gereed staat om door nieuwe
wettenhaar kerkvervolging teverscherpen.
Zoo heeft Finocchiaro, de minister van
Justitie, medegedeeld, dat de regeering
bezig is haar aandacht te wijden aan de
kwestie der herroeping van het exequa
tur, m. a. w. nadat zij zich eenmaal een
recht heeft aangematigd, hetwelk haar
niet toekomt n.l. het verleenen of het
weigeren van haar goedkeuring aan bis
schopsbenoemingen wil zy dit thans
uitbreiden in dien zin, dat het eens door
haar gegeven exequatur naar willekeur
kan worden herroepen.
Dal dergeiyke plagerijen evenmin met
iwegen had, smartte het diep, dat hij aoo, tot
hun eigen bestwil, bandelen mocsl. Nog zwaar
der drnkle hem het treurige lot zyns broeders.
Waar zou hy zgn Wat is 6r san dan onge
lukkige geworden Leeft hy maar voort In zyne
boosheid, ot heeft een s:bandelgke dood een
eind aan zgn eerloos leren gemaakt? Deze
vragen kwamen telkens by hem op en vervolden
zjjn hart met angst en kommer. Qeen afkeer,
geen baat tegen dengene, die naar zijn leven
gestaan bad, bad zich in zgn hart genesteld.
Hg beminde hem nog met dezelfde broederlijke
liefde, waarmede hg bem vroeger, in weerwil
van zgne verkeerdheden, bemind had. Onafge
broken steeg zijn gebed ten hemel, voor wien
hg alleen zgn hart durfde uilalorlen.Open
hem de oogen, o Qod, opdat hy zgne verblind
heid inziot en tot n terugkeert I'
Vyt jaren zyn vervlogen na do gebeurtenis
in 't begin van dit verhaal medegedeeld. De
menschen zouden het zich nog wel herinnerd
hebben, als men er ben op de eeoe of andere
manier op indachlig had gemaakt; maar wgl
dit niet geschiedde, stak zelfs do jnslilie geen
vinger meer uit, om den gebeimnisvoUen aluior,
welke op den manslag rustte, op te beffen.
Vijf jaar sebgnen, als zg voor ons liggen, een
heele tgd, in bet liebt van het verleden be
schouwd krimpen zy echter in en zgn niet veel
meer dan even zooveel oogeublikken.
Jacob Hovers had de zaak zijn* vaders over
genomen en uitgebreid. Zgne jongo vrouw en
de beide bloeiende engelenkopjes, die bem
