Katholiek Nieuws- en Advertentieblad No. 6. Zaterdag 6 Mei 1899. Dertiende Jaargang, DE EEMBODE voor Amersfoort. Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland, Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist. Verschijnt eiken ZATERDAG. mtoprij» por drie maanden i f 0,40. - f 0,05. BureauBreedestraat, E 349. Amersfoort. Uitgave van de Vereeniging De Eembode. Prij» dor Advertentiln i Van 1 tot 6 regelsf 0.30 Voor iederen regel meer- 0.05 Correspondenten en Advertentiën moeien uiterlijk Vrjjdagavo d voor 6 ure aan het bureau bezorgd zjjn. Een kleine bijdrage tot de Schoolquaestie. (Ingezonden). Een zucht van verlichting ging mij an 't hart toen de adres-beweging te gen het leerplicht-ontwerp die grootsche, indrukwekkende uitbreiding verkreeg als thans kan geconstateerd worden. Nu reeds mag gezegd, dat, bij aldien het beruchte ontwerp toch wet mocht wor den wat God echter moge verhoeden bet Katholieke Nederland daaraan niet schuldig is dat het zonder eenigen schroom het gewrocht van Borgesius, met redenen omkleed, gebrandmerkt heeft als hoogst verderfelijk voor land en volk. Met kloeke oprechtheid is gezegd, dal h^ een schandelijk onrecht zou zijn allen ouders van kinderen, omdat zeer enkele de school niet bezoeken, heilig recht van opvoeding van hun kroost naar eigen inzicht ontwron gen werddat zij geheel onverdiend met boeten en gevangenis werden be dreigd dat hunne kinderen zoo maar onder politietoezicht zouden worden ge plaatst dat de onderwijzers tot hand langers der politie verlaag# zouden orden, enz. enz. Maar op een bezwaar zou ik inzon derheid nog eens gaarne willen wijzen, om te doen zien, weik eene onbekend heid met toestanden van sommige klassen bevolking er beslaat bij degenen, die juist door op die klassen te wijzen, den Ieerdwang willen rechtvaardigen. Van de voorstanders van dien dwang loort men verluiden, dat op het >latte land, in dorpen en gehuchten, meestal een schoolverzuim bestaat, waartegen maatregelen dringend noodig Eija. Het ergert die onnadenkende choolwetmannen, dat er ouders zijn, lie, als ze op zekere tijden des jaars Ule beschikbare krachten op het 'eld moeten arbeiden, kinderen van de chool houden om huiselijke bezigheden e verrichten of op kleinere broertjes n zusjes toezicht te oefenen. En voor ulk een schoolverzuim, dat alleen, door FEUILLETON. Troosteres der Bedrukten. (Ben eerkaal u it ié eeerlienie teute). in broeder Mein- e ernsligen, go- d gebed en san- op hem een angstig* wjjfeling, wanneer en nit rjjn vroeger leven hem voor deo kwamen en het doel, dat hjj rich gesteld lad, trachtten te omnevelen. Niet, uoals het meesterstuk sgner jeugd, de idio der overwinning, die de heerlgke trekken in Ginlilta bed gedragen, moest onder de tnd van Lndgemi de hoogste sordscbe schoon- eid belichaamd worden in het wordende beeld, een, het moeet in schoonheid, welke niet van sta aarde was, de diepe smart, de algebeele overgeving der reinste en bedroefdste aller tn worden: de Moeder Gods, het lgk Zoons ia den schoot houdend. Een moei- lgk doel, een heilige opdracht, die slechts onder ansa en gebed rervnld kon worden 1 ,Geen kind, too waard, geen smart zoo groot, Ala Jeins op der Mosder school I" Aan deze woorden hing de ziel van Ludgerus, nood gedreven, plaats vindt, durven zij een ongekenden dwang billijken. Om slechts een zeer sober bestaan te vinden moeten soms alle huisgenooten dier behoeftige lieden, welke arbeiden kun nen, zich van 's morgens vroeg lol 's avonds laat afsloven, niet één kan dan gemist worden; en toch stellen zij zich mot hunne nederige woning, schamele kleeding en hun karig voedsel, dat zij met zoo groote moeite en itarden arbeid kunnen bekomen, tevreden. Zou het nu niet wreed zijn, als die menschen in hun kommervol beslaan nog door leerplicht werden bemoeiljjkl Den eeni gen sleun, welken die ouders soms niet ontberen kunnen, wil men hun nog ont nemen of die gezinnen daardoor nog meer in behoefte of tot gebrek zouden komen, levert blijkbaar bij de school vrienden niet 'l minste bezwaarbeter honger Ijjden, dan eenigen lijd school verzuim, schijnt hun gevoelen te zijn. Kan 't hardvochtiger? Behoeftige ouders wil men voor de keuze plaatsen, óf hunne kinderen nog nijpender be hoeden te doen gevoelen, zelfs door ze dan bjjna of geheel zonder voedsel naar de school tc zenden, óf zeiven naar de gevangenis te worden geleid van boete betalen zou toch geen sprake kunnen zijn. Ware het nu te verwonderen, als deze onder zooveel leed en druk gebukt gaande lieden, dan onze wetgevers tirannen scholden En zou de onder hen soms zelfs benijdenswaardige te vredenheid dan niet grootendeels ver woest worden? In vee! gevallen zou men dus voor die lieden bij invoering van Ieerdwang den weg banen naar het socialisme. Want een geest van wrevel en verzet zou noodwendig bij hen ontstaan. En welk een invloed zouden dan niet onderwijzers, die socialistische beginselen huldigen en die ook gaarne luchten en deze zjjn er heden ten dage bij massa's te vinden onder degenen, die ook bedoelden kinderen, naar het schijn heilig heet, maatschappelijke en christe lijke deugden moeten inprenten op biernit putte hjj moed cn kracht om een waar dig beeld van haar te vormen, die nil de meest bedroefde der dochten deier aarde, de troos teres der bedrukten werd, de Consolalrix affle- torum. Lndgerns werkte met steeds meer jjver san sjjn beeld. Het dorpje zag hem alleen maar Zondags in de H. Mis en de preek en nauwelijks was het laatste paternoster gebeden of hjj had het godshnis reeds weer verluien. Geen enkele maal kwam hü, in den geheelen winter of herfat, sla gast bjj deo pastoor, of ging eens aan bjj de inmiddels heistelde boerin van de Frankeo- voorde. Als niet de pastoor door rheumiliek in rijn been aan xjjne pastorie gekluisterd was geweest, ion hjj meermalen naar de kluis ge komen rijn. om eens te kjjkeo nu echter moest hjj het sigeniinoige schaap stil rijnen gang laten gaan en kon niets naders doen dan hem dage lijks in Gods bescherming aan te bevelen. De lente was voorbjj en de «omer prijkte in volle pracht, toen Lndgerns eens aan de iklople. ,'t Is klaar, eerwaarde. Ik heb bereikt, wat ik mü 't vorige jaar heb voorgesteld", xeide hg reeds op den drempel, voor hg nog den gewonen groet wisselde. De eenzaamheid heelt den arme in igne ver standelijke vermogens gekrenkt, dacht de oude putoor, toen hjj de schitterends oogen en gloei ende wangen des bezoekers ug. Toch herstelde bii rich spoedig en antwoordde met zijn gewone goedheid .Goed, dat ge komt Lodgerne, anders was ik morgen bjj n gekomen. De tomorscho warmte kinderharten oefenen, die door school dwang meer ontbering, soms honger moeten verduren Want wrevelige, on tevreden harten, dat ligt toch voor de hand, zjjn wel 't meest vatbaar voor de leer van het socialisme. Ziedaar een bezwaar dat m. i. mede ernstig dient gewogen in de school quaestie. Ten minste mij komt 't voor dat, wanneer men met het onderwijs van nabij in betrekking slaat, en toe standen, door mij geschetst, met eigen oogen heelt kunnen waarnemen, daarop te wijzen plicht is. Van dien plicht heb ik mij dan ook door dit korte opstel trachten te kwijlen. B 3 Mei '99. X. BUITENLAND. Als een prachtigs inleiding tol dn vredcs-conferentie wordt door de En- gelsche bladen met grooten ophef gewag gemaakt van eene overeenkomst tusschen Engeland en Rusland. In het Lagerhuis deelde minister Balfour daaromtrent mede, dat de algemcene strekking van de overeenkomst met Rusland deze is, dat Engeland zich niet zal verzetten legen Russische spoorwegondernemingen in Mantschurije, noclt dergelijk verzet zal aanmoedigen. Aan den anderen kant heeft Rusland dezelfde verklaring afge legd ten opzichte van het stroomgebied van den Yangtse-kiang en zjjn er bij zondere bepalingen gemaakt ter bescher ming van den Niutschwang-spoorweg. In het Hoogerhuis legde Lord Salis bury omtrent de overeenkomst met Rusland eene gelijkluidende verklaring af als Balfour in hel Lagerhuis. Hij voegde er nog aan toe, dat hjj groot gewicht hechtte aan de onderteekening van de overeenkomst, omdat deze een bewijs is van het bestaan van een zeer wensehelijke goede verstandhouding tus schen beide regeeringen. Nog wensche- ljjker ware het, dal de goede verstand houding tusschen Engeland en Rusland langzamerhand krachtiger moge worden. De tegenwoordige overeenkomst is van waarde voor het voorkomen van de mogelijkheid van eene botsing in een verwijderd deel der wereld en de minister sprak de verwachting uit, dat zij in de toekomst zal leiden lol overeenstemming betreffende andere aangelegenheden. Alzoo tusschen Rusland en Engeland een beste verstandhouding en tusschen Duilschland en de Vereenigde Staten van Ametika laat de hartelijke betrek king schijnbaar weinig te wenschen over, ten minste te oordeelen naar telegram men, die tusschen Keizer Wilhelm en president Mae-Kinloy gewisseld zijn over de toestemming van laatstgenoemde tot het vestigen van een station voor den Duitsehen telegraafkabel aan de kust van de Vereenigde Staten. Als het ter vredes conferentie er nu even lief en voorkomend toegaat, dan is er althans nog wat van te hopen. Ooslenrjjk-Hongarije, het van ouds door en door katholieke land, schijnt najjverig op het beruchte Italië, waar het aankomt op kleinzielige plagerijen en vervolging der geestelijken. Sinds een paar dagen is in de Hongaarsche Kamer de behandeling aan de orde van de zoogenaamde kanselparagraaf. In de verschillende artikelen dezer paragraaf vinden de anti-clericalen, die het or op aanleggen, het den geestelijken op den kan sel zoo lastig mogelijk te maken, slof lot plagerij in overvloed. Er behoeft dan ook maar een gewetenloos regeerings- verklikker aan te komen met de mee ning, dat de gewjjde verkondiger van Gods woord zich eene politieke toespe ling veroorlooft of hij verkiezingen den geloovigen hunne plichten voor oogen houdt, op eene wijze, welke den libe ralen minder past, of aanstonds is de Regeering er bij met hare straffen. In de Kamer schijnt de aanneming dezer wet kans van slagen te hebben, in weerwil van de heftige bestrijding der- zelve door de Katholieke Volkspartjj on der aanvoering van den abbé Molndr de gedeeltelijk Kathi lieke Apponije-groep zal waarschijnlijk de aanneming verge makkelijken, daar zij toch bljjft volhar den in hare lauwheid en onverschilligheid in zake den godsdienst ter wille van den vredebond met de partij-Von Szell. Minder waarschijnlijk is de aanneming in het Magna'enhuis. Daar toch vormen de katholieke Magnaten de meerderheid. Indien deze allen op hun post zjjn bjj de behandeling van dit gewichtig wets ontwerp, is de afstemming der paragraal en een nederlaag van het kabinet Von- Szell zeer wel mogeljjk. Naier wordt gemeld, dat de wet, ondanks krachtige bestrijding, toch een meerderheid in de Hongaarsche Kamer verkregen heeft. ik het tochtje naar de heide wei zon hebben knnnen wagen". .Kom toch maar, eerwaarde. Ik verzoek u, zoo dringend mogelijk, kom", smeekte Ludgerus met gevouwen banden, ,ik zom u gaarne eene wat laten zien". .No, wat zal dal zjjn?" glimlachte de pas toor, terwjjl hjj den raadseluchtigon man een beker met paarlenden rijnwijn toereikte. .Toch niet de een of andere donderbeitel of een schat nit den hunnenschans Ludgerus schudde ontkennend het hoofd. .Schenk mg het antwoord, eerwaarde. Kom en zie zelf. Gij weet, morgen is het weder de dag der groote processie te Munster, en jnist op dien dag zou ik het u gaarne laten zien". XIII Bewogen, getroffen tot in het diepst zijner ziel, stond den volgenden morgen de pastoor voor bet voltooide beeld van zjjnen biechteling. De tranen stroomden den grijsaard onophoude- tyk over de wangen, toen hjj in het lijdende, zachte gelaat der Moeder Gods blikte en van hare edele trekken den blik liet rusleD op bet in den dood verstijfde hoofd van den Gekruiste. De een den ander waard, het eene het andere aanvnlleud, beiden waren omgeven en vervuld van bet licht, dat nit den hemel komt: .Geen kind zoo waard, geen smart zoo groot, Als Jezus op der Moedor schoot!" mompelde hjj, toen hjj weer spreken kon. .Con solalrix alQiclornm, ora pro nobis I" .En dat hebt gij gewrocht, mijn zoon? Dat is nw werk „God heeft het werktuig in mjjne hand be stuurd, heeft liet doode hout leven ingestort", antwoordde Ludgorus deemoedig mal neerge slagen oogen. „Hem zij eer I" ,Eo zulk een meester, zulk een kunstenaar door Gods genade, huist hier in de verlaten heidekluis, en niemand heelt daarvan het ge ringste vermoeden I" riep de grijsaard mol jeug dig vuur. .Wal zal Mgr. onze hoogeerwaarde bisschop, graaf Hoadrik I Wolf von Lüding- hausen daarvan wel zeggeo, dat zjjo bisdom zulk esn kleinood herbergt Morgen reeds gaan we samen naar Manster". .Neen, eerwaarde," onderbrak Ludgerus den spreker bescheiden maar vast. ,Ik verlang niet meer naar wereldsche roem en eer. Met elk spaantje, dat mjjoe hand van het stuk hout saeed, is ook een stuk van mjjzelf, een stnk van mijn egoïsme, van mijn eigenwil en hoogmoed van mij losgeraakt Neem daarom hel beeld zoo als het is, zondor van rnjj en rnjja werk ook maar oen woordjo te verraden. En als ge dan de kroon op het werk wilt zetten, laat dan het beeld in een eenvoudig kapelletje voor de kerk plaatsen, opdat het den armen, den bedroefden, den levensmoeden worde, wat het mjj geworden is bjj het maken en aanroepen der Consolalrix afflictorum." „Haar uw naam, mijn zoon, nw naam moet voor d* nakomelingen bewaard worden. Snijdt hem nn onder aan de voet van het beeld." „Neen, eerwaarde. Laat mijn naam onbekend blijven en vervliegen als de stormwind, die spoe dig weer over de beide loeit en van welke ook Zooals wij in ons jongste nummer meldden, zit door den H. Vader eene bulle worden uitgevaardigd lot vast stelling van het jubilee iu 1900. Op Hemelvaartsdag a.s. zal deze uit vaardiging worden aangekondigd. Naar oud gebruik zal de uitvaardiging zelf plaats vinden daags vóór Kerstmis in het voorportaal der St. Pieterskerk. Daar bevindt zich eene deur, de „Hei lige Poort," die sinds het laatste alge- tneene jubilée dichtgemetseld is gebleven. Deze zal dan worden opengebroken en de H. Vader zelf zal er de eerste hamer slagen legen richten. Door de geopende poort zullen dan de Paus en zjjn gevolg de St.-Pieterskerk binnentreden om het jubilée plechtig in te wijden. De aankondiging daarvan op Hemel vaartsdag zal in de drie aartsbasilieken plaats hebben door de kardinalen-aarts- priesters Rampolla, Satolli en Vincent Vannutelli. In Spanje zijn zoowel de verkiezingen voor den Senaat als die voor de Kamer gunstig voor de regeering algeloopen. Deze uitkomst werd echter wel verwacht, wijl de werkzaamheden, door de minis- teriên bij verkiezingen daar ontwikkeld, steeds van beslissenden invloed zjjn. De omstandigheden werkten ook de huidige regeering in de hand. De dingen toch, die thans aan het licht komen in betrekking tot den oorlog met Amerika, wekken eene uiting van afkeer tegen het vorig liberale ministerie Sagasta, vooral wegens de onverantwoordelijke zorge- looze wjjze, waarop dit ministerie den oorlog geleid heeft. In de laatste weken wordt zelfs telkens melding gemaakt van kleine garnizoenen, welke alsnog in de binnenlanden der Philippjjnen zjjn ontdekt, waar zij zich op wanhopige wjjze verdedigen tegen de Phillppijners, zonder van het sluiten des vredes iets vei..omen te hebben. Dat Spanje aan zijn lot werd over gelaten, toen het hulp en bijstand van de andere Mogendheden inriep tegenover het uitplunderende Amerika, daarvoor zullen vreemdelingen moeten boeten. Immers Spanje gaat belasting heffen van de buitenlandsche rente. En naar het schijnt vindt dit plan bij alle partijen daar te lande instemming. Het Italiaansche rainisterie-Pelloux is in de Kamer het vuur zoo heet aan de voelen gelegd, dat het den Koning zjjn ontslag heelt aangeboden. Minister-presi dent Pelloux stelde Woensdag in de niemand weot van waar hij komt, ofwerwaarti hjj gaat. Ik beb zoo menig jaar de gave en plichten, mjj door God opgelegd, lichtzinnig rergeten, heb door een schuldig verzuim zonde op zonde gesta peld, dat het eene slechte daad zou zjjn, indien ik mjj ook slechts het geringste van dit werk zoo willen toeëlgenen. De gelolte, wolkc ik der Troosteres der Bedrukten gedaan heb, hoett mjj gered uit stompzinnigheid en zwaarmoedigheid on m\j het verlorene dobbel en drievoudig te ruggegeven o, laat nu ook bet ofler van rnjja leven en streven een rein, een heilig offer zgo. Hel geschiedde naar den wil van Lndgerns. Geen oorkonde, geene kroniek, vermeldt zjjnen De meester is dood en weg, spoorloos ver waaid als het stuifzand der heide, maar xüo werk leeft. Het leeft en zal blijven leven zoo lang do vrome geloovig l naar het stille dorpo- ketkje te Tolgte trekken en daar aan do voeten dor Moeder van Smarten alle hunno noodoo, al ban leed, vol vertrouwen uitstorten. Sedert eeuwen komen zjj daar, inweorwil van alle dwaalleeringen en moeilijkheden, de vrome vereerders van Maria, nn eens in grooten getale, dan weer in gering aantal, in groe pen ot alleen, maar nooit is er een geweest, die ongetroost, nooit een, die niet rerelerkt naar huis terugkeerde. Vrede en vreugde, moed en kracht, genade om genade heeft zjj uitge deeld met milde hand, die lieve Moeder der barmhartigheid, de Troosteres der Bedrukten. O, CoDiolatrix afflictornm, ora pro Bobial

Historische kranten - Archief Eemland

De Eembode | 1899 | | pagina 1