Katholiek Nieuws- en Advertentieblad
No 25.
Zaterdag 16 September 1899.
Dertiende Jaargang.
DE EEMBODE
voor Amersfoort, Apeldoorn, Baarn, Barneveld, Blaricum, Bussum, Driebergen, Eemnes, Harderwijk, Hilversum, Hoogland,
Laren, Leusden, Naarden, Nijkerk, Soest, Stoutenburg, Veenendaal en Zeist.
Verschijnt eiken ZATERDAG.
Abonnementsprijs psr drie maanden i
BureauBreec
lestraat, E 349.
Amersfoort.
Prijs der Advertentién t
Van 1 tot 6 regels1 0.30
Voor iederen regel meer- 0.05
Afzonderlijke nummersf 0,05.
Uitgave van
de Vereeniging De
Eembode.
Correspondentie en Advertentie moeien niterlgk Vrgdagavond
voor 6 ure ano het bureau bezorgd zgn.
Waapheid tegenover dwaling.
ii.
De waarheid geefl aan de Kerk die
verheven eenheid, waaruit tegenover
de wereld hare kracht geboren wordt;
als een phalanx staat zij aaneengesloten
tegen alle uitwendige aanvallen, en is zij
ondoordringbaar. Hier treft haar het
verwijt, dat zij pretentieus is, voor zich
alleen opvorderend, wat zij nderen
kerkgenootschappen ontzegt, nl. dat zij
alleen de bezitster is der waarheid.
Alsof dit anders mogelijk is Alsof van
een en dezelfde zaak affirmatie en ne
gatie als waarheden gelijkelijk kunnen
bestaan Alsof de waarheden, haar
toegevloeid uit de Bron der eeuwige
Waarheid zelve, eenige ontkenning zou
den kunnen duldenalsof zij anders
de ware Kerk zou kunnen zijn Aan
de dwaling laat zy het zoogenaamd
voorrecht te coquetteeren en te boe
leeren met, zich te plooien en te voegen
naar theorieën en beginselen, die ont
staan in de strooming der wisselende men-
sckelij-.e meeningen, zichzelve te bestem
pelen met den luidruchtigen titel van ver
draagzaamheid de Kerk staat en blijft
staan met het absoluut beginsel van uit
sluiting van alles, wat met hare leer in
strijd is. Volgens de gezonde rede mag
en kan zy niet andersdoor iets van
hare waarheid prijs te geven, zou zy
ophouden de ware Kerk te zijn. De on
verbiddelijkheid op dit punt is een der
schitterendste bewijzen voor hare waar
heid, wel in staat om voor menigen zoe
kende het oog te openen, eene on
verbiddelijkheid door de geschiedenis
geboekstaafd gedurende bijna 19 eeuwen,
welke zy heeft doorleefd. Niet slechts
waakte zy met de uiterste zorg tegen
inmenging der uitwendige dwaling, maar
ook tegen inwendige corruptie en be
derf, tegen beide steeds gewapend
met het anathema, om de waarheid
ongeschonden te bewaren. Zij is en blijft
de eenige Kerk, die niet in het minste
afwijkt van den weg der Apostelen, die
zoo noodig onverbiddelijk het woord
FEUILLETON.
De Pastoor van Vols.
(Slot).
6) Spoedig daurop verscheen de onderofficier
en wactillc in militaire houding het bevel van
zjjnen kommandaul.
,Kom nader b(j! Gü moest het bevel lot in-
hechlenisneming van den tapelaan van Vals
uilvoeren
,Om n te dieneo, generaal!"
„Wjjs eens op deze kaart den weg, welken
gjj genomen hebt, om den gevangene te halen
Zonder dralen loonde de onderofficier den
weg van Boren over Blnman naar hel vijf uren
verder gelegen Vols. Jeanneltê bemerkte, dal
baar man diep adem baalde en dat de hand,
waarmede hjj op de lafel leunde, beefde.
Koud ging de generaal door met zgn verboor.
.Dat is de weg naar Vals, niet echter naar
Vals, dat hier bjj Rodeneck in een geheel ander
dal ligt. Hoe luidde uwe opdracht?"
De soldaat geraakte in de wariels in do
stem des generaals deed hem sidderen,
.Mijn bevel lnidde, den kapelaan van Vals,
Peler Spreng, gevangen te nemen en naar Bozen
te brengen."
.Bebt gjj o ook vergewist, dat ow gevangene
en de gezocble dezelfde zgn?"
Geheel van streek keek de soldaat tgnen be
velhebber aan. De generaal ecbler vervolgde
met ijzingwekkende kalmte„Bet is slechts aan
ten gelukkig toeval te danken, dat het reeds
van den H. Paulus verkondigt en loe
past .Al ware hij, die een ander
Evangelie verkondigt, een Engel des he
mels, hij zy gevloekt 1" Want haar
Evangelie is geen menschelijke leering,
van menschen ontvangen en geleerd,
maar krachtens de veropenbaring van
Jesus Christus.
Vandaar dat zij dezelfde blijft in alle
tijden, op alle plaatsen. Te tnidden der
menschelijke meeningen, theoriCen en
stelsels, die als de mode van den dag
elkander opvolgen en verdringen, houdt
zij stand als de Lichtbaak der waarheid
voor de volkeren, en blijft onverander
lijk. De Bruid vertoont onder dit op
zicht zooveel overeenkomst met haren
hetnelschen Bruidegom, dat hel verhe
ven woord van den H. Paulus van
Christus op haar kan worden toe
gepast: „Aarde en hemelen, het werk
van Zijne handen zullen vergaan, gij
echter zult altoos blijven, en allen zul
len als een kleed veroudenen even
als een opperkleed zal God ze veran
deren, en zij zullen veranderd worden;
gij echter blijft dezelfde en uwe jaren
zullen niet ophouden."
Men denke echter niet, dal de Kerk
even onverbiddelijk is in de toepassing
harer beginselen, in hare praktijk. Even
onbuigzaam als zy is in geloof en zede-
leer, even buigzaam is zij, wat betreft
de practisrhe toepassing harer begin
selen. Zij is zich immers bewust het
doel der instelling, de roeping door
Christus haar toevertrouwd, te arbeiden
tot het waarachtig heil der wereld:
Christus, den Heiland, den Verlosser der
wereld mede te deelen aan de volkeren
der aarde als de Waarheid en het Leven,
ziedaar hare verheven en overschoone
taak. Zij voegt zich als het Toonbeeld
des Evangelies, dat menschelijke wijs
heid en dezer beleid niet op zijde zette,
dat de voorzichtigheid aanbeval en als
deugd wilde beoefendzij ook wordt
klein met de kleinen, zwak met de
zwakken, zij weent met de weenenden,
zij verblijdt zich met de verblijden, zij
gevelde vonnis, niet i.in een ongelukkige vol
trokken wnrdl. Gjj gut onmiddellijk naar de
wacbt en meldt n aan bg den bevelvoerenden
officier als arrestant. Ik zal er wel verder voor
zorgen."
Bleek als een doode salueerde de soldaat en
verwjjderde zich. De generaal ecbler zonk op
zijnen sloel neer en steunde het hoofd met
beide handen op tafel. Dat was een verschrik-
kelgko vernedering voor hem 1 Zonder juister
onderzoek hadden hg en de verzamelde krijgs
raad, op grond der onderschepte brieven, den
gevangene als schuldig veroordeeld. Met don
keren blik keek hg voor zich. Daar gevoelde hg
zich zacht bg de hand getrokken. Naast hem
stond zgne ccbtgenoole en keek hem met een
betrund mur van gelui stralend gelut aan.
.Louis, mga geliefde echtgenoot! Laloo w(j
den Almachtige donken, dal Hg u voor een
drnkkende bloedschuld vrgwaarde. Gg liet
somber! Geloof mg, ik begrijp, wat u 't hart
beklemt, maar is dwalen niet menschelgk Het
was uwe schold niet, gg handeldel in vaste
overtuiging, wie zou u daarom verwijlen kun
nen maken En voor alles is hier een monschen-
leven gered, want gg zult den armen man nu
toch wel vrijlaten, niet waar, want hg moet
onbescltrgfelgk geleden hebben; laat mü de
zus Ier de bigde boodschap breogen en haar
met den beminden broeder bereenigeo 1"
De generaal keerde zjjne vrouw het ernstige
gelaat toe en drukte baar aan zgn hart. .Beste
vrouw," sprak bg geroerd, .hoe veel edeler en
beter is toch een vronwenharl! U moet ik dan
ken, want gg bebt mg van eene daad lerngge-
ook zoekt de zondaars op en eet met
henin één woord, zij wil alles voor
allen worden, om allen voor Christus
te winnen. Hij, die op dezen weg de
II. Kerk op hare wegen volgt met onbe-
vooroordeelden blik, zal haar niet meer
beschuldigen van pretensieus of hard te
zjjn: zij voegt zich, waar zjj vrij kun
zijn, naar personen, plaatsen en omstan
digheden tot het uiterste. Vrij is zij In
hare eigene wetgeving en met moeder
lijke goedertierenheid verzacht, dispen
seert, heft zij deze op als de omstan
digheden zulks vorderen. Hoe toegevend
zij is met betrekking tot den Staal,
getuigen de traktaten met verschillende
Rijken gesloten, waarin zij, met behoud
harer zelfstandigheid natuurlijk, soms
de hoogst mogelijke concessie's verleent.
Ook ten opzichte der andersgezinden
is het lasterlijk dcKerk te beschuldigen,
dal slechts haat haar bezielt en geen
liefde. .Odio errores sed non errantes"
is hier hare levenswet: zij haat, 'l is
waar, de dwaliog, doch niet de dwalen-
den. Evenmin als Christus met Belial,
evenmin kan hare waarheid gemeenschap
houden met de dwalingzij beschouwl
de dwaling als het werk des satans,
waardoor hij de geesten houdt gevangen,
maar heeft diep medelijden met zjjn
arme slachtoffers en stelt alles in het
werk om hen te redden en hen vrjj te
maken door de waarheid, 't Was deze
liefde, die den H. Vader Leo Xlil aan
spoorde, om in zjjne Encyclieken, zijne
stem te doen hooren, met vaderlijke
teederheid en toegenegenheid de dwa-
lenden te roepen terug te keeren naar
de eenheid van den Roomschen Stoel,
tol de waarheid der Katholieke Kerk,
lerwijl hij zijne kinderen opvorderde tot
het gebed voor hunne bekeering en
tevens beval alle bitterheid te vermijden
in de bestrijding der dwaling. Is er
heerlijker schouwspel van liefde mogelijk,
dan een grijsaard te zien, een gevangene,
een onttroonde, beroofd van zijn wereld
lijk bezit, die zijn eigen leed en aange
daan onrecht vergetend, zijne armen met
houden, welke voor allyd eeu blaam opmgoeo
naam zou hebben geworpen. De zware pliebt,
openlijk mgn onrecht te bekennen, zy de boete
doening voor mgn overjjld bandelen. Ga, en
doe, wal nw bart n ingeeft!"
Te VAU zag liet er heden uit als in een bijen
korf alles dribbelde dooreen, iedereen liaaslle
zich. Elk gelaat leekende blijde verrassing, want
heden zou bet een dag van vreugde worden
voor de trouwe Vülsers, waarop hun geliefde
herder hun zou teruggegeven worden. Den
-origeo avond nog laat was uil Bolzen een
koerier gekomen, die de bigde boodschap had
gebracht. Nog eens en nog eens moest de man
■1 de bijzonderheden dezer ongelukkige verwis-
selinga- historie verhalen, en de boeren bleven
maar slaan luisteren. Het is te begrypen, dat
er menig hard woord naar bet hcofd van de
personen, die do oorzaak dezer vergissing waren,
geslingerd werd. Doch ook was men zoo eerlgk
den edelen gemoedsaard der eclugonoole van
den generaal, wien de beer pastoor alleen z|jne
bevrgdiog dankte, te erkennen. Welk een weder
zien moest dat geweest zgn tnsschen broeder
en zuster, en nu, drie dagen geleJen nadat hg
zoo smadelgk als gevangene werd weggeleid,
zou hun zielebcrder hun worden weergegeven.
Alle banden waren bigde bezig, om den terug
komenden herder de aanhankelgkbeid en liefde
zgner parochianen te toonen. Een rgke tooi van
sparregroen vergierde kerk en pastorie. Voor
het innigste medelijden uicstrekt om de
afgedwaalde schapen naar den schaap
stal van Christus terug te voeren
BUITENLAND.
Het geruchtmakende proces-Dreylus
te Rennes is Zalerdag ten einde gebracht
en Dreylus opnieuw veroordeeld.
Strenge maatregelen waren te Rennes
genomen, om, na li»' oekend worden
van de rechterlijke uitspraak, ongeregeld
heden te voorkomen. Op alle pleinen
van de stad stonden gendarmes met
hunne paarden en in de kazernes waren
niet minder dan 3000 manschappen ge
consigneerd, De infanterie stond bij het
Lyceum opgesteld om ieder te verwijde
ren, die niet van eene kaart was voor
zien. Aan den ingang van bet Lyceum
werd ieder vluchtig gefouilleerd en wer
den de namen van alle binnenkomenden
opgeschreven. Door vier rijen gendarmes
werd tie zaal in drie afdeelingen ge
scheiden.
Het verloop der rechtzittingen had
een der verdedigers van Dreyfus, mr.
Labori, zoo ontmoedigd, dat hjj van zijn
pleidooi afzag, zoodal mr. Demangc alleen
als verdediger optrad. Diens welsprekende
rede ten gunste van zijn cliënt maakte
wel indruk, maar vermocht den krijgs
raad niet van de onschuld des beklaag
den te overtuigen.
Na de schorsing werd de zitting om
drie uur hervat. De regeerings-commis-
saris, majoor Larrière hield nu een korte
repliek, waarin hij bij zijnen eisch tot ver
oordeeling van Dreylus volhardde. Daar
op wendde mr. Demange zich nog even
tot den krijgsraad en zei mot een van
vermoeienis schorre stem.Gij zijt van
uw oordeel rekenschap schuldig aan uw
geweten en aan God. Dat is mijn laatste
woord. Ik weet, dat gij loyale en op
rechte mannen zijt, nooit zult gij uw
oordeel vestigen op mogelijkheden en
vermoedens. Ik heb vertrouwen in u,
omdat gij soldaten zijt."
Dreyfus herhaalde opnieuw, dat hij
onschuldig was. „Mijn eenig doel is de
eer te redden mijner kinderen," zeide
hij, ,cn van den naam, dien ik draag.
Ik heb gedurende vijf jaren de meest
verschrikkelijke martelingen doorstaan,
maar ik ben er van overtuigd, dal ik
het doel zal bereiken, dank aan uwe
loyaliteit, en uwe rechtvaardigheid."
Hiermede werden door den president
de debatten gesloten verklaard, en begaf
paraat klaargemaakt, met het opschrift.God
zegeoe uwe terugkomst" Groeo-wittc vlaggen
wapperden van de bnizen en meisjes en kin
deren liepen in wille kleederenmaar ook de
ondera hadden hun Zondagspak aan en liepen
in groepen voor de kerk, want men wilde den
gecstelgke in plechtigen optocht legemoetlrekkco.
Daar kwam do mao, dien men op uitkgk gezet
had, om de terugkomst van den pastoor tgdig mede
te deelen, builen adem aanhollen van eene
hoogle vanwaar men de omgeving ver kon
overzien, en wenkte meL een zakdoek. Daar
begon de klok plechtig te lniden co met wap
perende vanen zette zich de stoel io beweging
otn aan de grens van het dorp den beminden
zieieherder te begroeten. Een lichte, nette slede,
de generaal had hem zelf voor den zwaar
beproefde afgestaan vloog over hetsneeuw-
tapgt nader, door twee flinke paarden getrok
ken. Daar hield het voertuig op, een luide
jubelkreet weerklonk en de echo herhaalde dien
meermalen. Door zgne zuster ondersteund, slapte
de gijjsaard uit de slede en blikte verward en
met betraande oogen op zgoe geheel bgoeogc-
kotnen gemeente. Hen knsle hem do handen,
don zoom van zgn kleed en leidde hem, oven
als de door de eer, welke bareo broeder te
benrt viel, tol tranen geroerde Barbara, in tiiomf
naar het dorp lot bg de kerk, welker wgdgc-
opeode denren met bet in kaarslicht pronkende
altaar, den dienaar Gods ook schenen Ie he
in roerende woorden heelte hier de bnrge-
moeslor van bet dorp den pastoor -ipoienw wel
kom en gaf hun aller vreugde te kennen, dat
de krijgsraad zich in raadkamer om te
beraadslagen. Na anderhalf uur te heb
ben gedelibereerd, werd de zitting her
opend en las kolonel Jouaust het vonnis
voor, waarbij met vjjf tegen twee stem
men, Dreyfus schuldig werd verklaard
aan verraad en onder aanneming van
verzachtende omstandigheden veroor
deeld tot 10 jaren militaire detentie.
Dit vonnis heeft de leden van den
krijgsraad, die door mr. Demange als
loyale en oprechte mannen werden ge-
quulificeerd, in de oogen der Dreyfu-
sards in lage schurken omgezet, die
zich zeiven en hun vaderland tot schande
van de geheele wereld hebben gemaakt.
Uit de Dreyfus-pers spreekt dan ook
een zoo groote teleurstelling en verbeten
woede, dat het einde van de voor het
arme Frankrijk zoo noodlottige oorzaak
van verdeeldheid niet is te voorzien.
Zij, die zich nog illusion hadden gevormd,
dat beide partjjen zich bjj de rechterlijke
utspraak van den krijgsraad le Rennes
zouden neerleggen, zullen nu wel tol een
ander inzicht gekomen zijn.
Aan Dreyfus werd 24 uur tijd gelaten,
om van zijn vonnis revisie aan te vra
gen daarvan heeft hij gebruik gemaakt,
zoodat de rivisie-zaak eerlang weder aan
hangig zal worden gemaakt.
De leden van den krijgsraad hebben
Dinsdag een verzoek geteekend om gratie,
ten doel hebbende, dat de bijkomende
straf van degradatie niet zal worden
voltrokken. Hel verzoek zou door gene
raal Gallifet aan den president der repu
bliek worden ter hand gesteld.
De officieele nota van den minister
raad, te Parijs gehouden, deelt geen
bepaalde resulaten mede van de beraad
slagingen. Alleen wordt vermeld, dat
de minister-president Waldeck-Rousseau
verslag uitbracht omtrent de telegra-
phische en schriftelijke raededeelingen,
door de prefecten naar aanleiding van
het vonnis te Rennes gezonden. Tevens
werd geconstateerd, dat zoowel in Parijs
als in de departementen volkomen rust
heerschte. De minister van koloniën
Decrais deelde mede, dat er van het
verongelukken der Fourreau-Lamy-expe-
ditie geen bericht was ingekomen,
De Soir deelt mede, dat de minister
van justitie Monis in deze gehouden
ministerraad het voorstel deed, naar
aanleiding van de ingekomen ca3satie-
aanteekening, het vonnis van den krijgs
raad in plaats van aan den militairen
revisieraad aan 't hof van cassatie voor
te leggen. De ministers Miilerand en
hun geliefde herder weer in hun midden loefde.
Aller oogen waren gevestigd op don pastoor,
wien vreugdetranen over de wangen Hepen, en
onder bet eerbiedig zwggeo der menigte sprak
„Beminde gemeentenaren S Gg ziet mg hier
diep geroerd en aangegrepen. Waarlgk, wordt
hier niet het woord van hel H. EvangeUe be
waarheid: .Mod heelt mg leed willen berok
kenen, maar God hoeft allot ten beate geschikt 1"
Hoe wonderbaar zgn toch Gods wogon, hoe
goed en liefdevol is onze Hemelsche Vader I
Het is daarom ook onze eerate, dnre pUcht
Hem, den Hoogsten, onzen diepgevoelden dank
te brengen en
Plotseling hield de pasloor op, zgne band
drukte hg tegen het hart, hg wankelde en zonk
langzaam ter aarde, door zgne zoeter onder-
Eene kreet van ontzetting galmde door de
lucht en vol angst drongen de omstandere naar
voren, om een Mik te werpen op het bleeke
gelaat met de gosloten oogen, waarover Barbara
zich snikkend heenboog.
,0 God, Lg sterft 1 De blgdschnp en over-
spanoirg hebben hem overmand!
Een dokter, helpt!" Zoo klonk hel dooreen.
Daarna volgde plotselinge stille. Da stervende
had de oogen geopend en beprnelde op le staan.
.Breng mg daar.... daarUspelden
zgne lippen met moeite.
En men begreep hem. Behoedzaam werd de
grgsaard opgenomen en met bniloogowone zorg
in de kerk voor hel altaar gebracht, waar zg
hem op een tapgt neerlegden. Met wgdgeopende
